اعتمادآنلاین| سعید شمس- بحرین هم مانند امارات وارد فضای تعاملی با اسرائیل شد تا نظام بین‌الملل به این نتیجه برسد که «طرح عادی‌سازی روابط با اسرائیل» که مشخصاً از جانب دونالد ترامپ رئیس‌جمهوری ایالات متحده پیگیری می‌شود، به طور مجدانه‌ای در حال پیشروی است. درباره انگیزه این مساله، سرانجام این برنامه و همچنین تاثیر عادی‌سازی‌ها بر سرنوشت مردم فلسطین تحلیل‌های متعدد و متناقضی ارائه می‌شود.
نصرت‌الله تاجیک، دیپلمات پیشین، در گفت‌وگو با اعتمادآنلاین در این باره اظهار داشت: در مساله توافق برخی از کشورهای عربی با اسرائیل یک جابه‌جایی صورت‌مساله اتفاق افتاده است؛ یعنی مساله فلسطینی‌ها این نیست که کدام یک از کشورهای خاورمیانه با اسرائیلی‌ها رابطه برقرار کنند، مساله فلسطین مساله اشغال، آوارگان و هویت یک ملت است که اینها هیچ ربطی به استفاده ابزاری دونالد ترامپ از شرایط خاورمیانه ندارد. الان همه تلاش‌های ترامپ در راستای این است که بتواند یک برگ برنده در مبارزه‌های انتخاباتی در رقابت با دموکرات‌ها داشته باشد و قرارداد همکاری‌های این چند وقت اخیر هیچ تاثیری بر مساله مبهم خاورمیانه نخواهد گذاشت.
کارشناس مسائل خاورمیانه در ادامه گفت: برای اینکه گره قدیمی منطقه باز شود باید به این نکته توجه داشت که صلح تنها راه حل خاورمیانه است. با این توضیح که تعامل کشورهایی چون امارات و بحرین با رژیم صهیونیستی نه تنها صلح جاری نمی‌کند، بلکه موجب تشدید بحران می‌شود و گره منطقه را کور خواهد کرد.
او تصریح کرد: بعید است اقدام‌های خاورمیانه‌ای ترامپ تاثیری بر روند انتخاباتی و تعداد رأی‌هایش بگذارد. خبرهای مرتبط با این موضوع چند روزی در خبرها بازتاب پیدا می‌کند و بعد تمام می‌شود و رقیب ترامپ امکان بهره‌برداری از این موضوع را خواهد داشت؛ مثلاً اگر درگیری‌ها در فلسطین بیشتر شود و اعتراض‌ها شدت یابد، در حقیقت این جو بایدن است که می‌تواند بهره‌برداری انتخاباتی کند.
این دیپلمات پیشین اضافه کرد: برقراری رابطه اسرائیل با لبنان و بحرین جدا از اینکه ابزاری برای بهره‌گیری ترامپ در انتخابات 2020 است، برای بنیامین نتانیاهو هم دستاوردهایی خواهد داشت؛ یعنی نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی در روزهایی که هم مشکل قضایی دارد و هم دولتش به ناکارآمدی در شرایط کرونایی متهم شده و مردم اسرائیل به اعتراض برخاسته‌اند، می‌تواند با برقراری رابطه‌ای جدید، حواس‌ها را از گرفتاری‌ها پرت کند. به هر حال روشن است که بحرین و امارات کشورهایی نیستند که تاثیر مهمی روی مسائل خاورمیانه بگذارند، با این توضیح که از قبل هم به طور پنهانی مناسبات قابل توجهی با اسرائیل داشتند و الان علنی کرده‌اند.
تاجیک افزود: عدم رابطه، صورت‌مساله ای نیست که با برقراری همکاری اسرائیل با برخی کشورهای منطقه حل شود. صورت‌مساله اشغال است، صورت‌مساله بازگشت آوارگان و برگشت سرزمین‌های اشغال‌شده به صاحبان اصلی است.
او همچنین درباره تاثیر اتفاقات اخیر در مناسبات کشورهای خاورمیانه با یکدیگر توضیح داد: الان به دلیل اوضاع کرونایی، در جهان شرایطی به وجود آمده است که کشورها و ملت‌ها درون‌گرا شده‌اند؛ یعنی هر کدام هم‌و‌غم‌شان را برای برطرف کردن مسائل و مشکلات داخلی‌شان گذاشته‌اند. اما در عین حال هرگونه اقدام سیاسی و دیپلماتیکی می‌تواند به مردم فلسطین کمک کند. به هر روی صاحبان اصلی سرزمین های اشغال شده مردم فلسطین هستند و اگر تمام کشورهای عربی هم بیایند و با اسرائیل همنشینی کنند، تا زمانی که فلسطینی‌ها به حق‌شان نرسند، صلح برقرار نخواهد شد و مشکل همچنان «استخوان لای زخم» می‌ماند.
او افزود: تاکید می‌کنم اقدامات ترامپ ابزار تبلیغاتی است که خاورمیانه را به هم خواهد ریخت، لذا وقتی فعالیت‌های دیپلماتیک داشته باشند و یارگیری کنند کشورهای بیشتری با «عادی‌سازی روابط با اسرائیل قبل از حل مساله فلسطین» مخالفت خواهند کرد که چنین مخالفتی برنامه‌های دونالد ترامپ را به بن‌بست خواهد کشید.
نصرت‌الله تاجیک در پایان گفت: ترامپ هم می‌داند که مساله مردم فلسطین رابطه داشتن یا نداشتن اسرائیل با کشورهای عربی خاورمیانه نیست و عامدانه و عالمانه فقط برای بالا بردن شانس خود در انتخابات 2020 هر آنچه به ذهنش می‌رسد انجام می‌دهد تا بلکه برای یک دوره دیگر هم کاخ سفیدنشین بماند. در واقع ترامپ خاورمیانه را برگ برنده انتخاباتی خود می‌داند.
چکیده گفت‌وگو با نصرت‌الله تاجیک
نظر شما