به گزارش خبرگزاری فارس از ارومیه، جلوه های دلنشین زندگی عشایر زمانی که با صدای زنگوله گوسفندها، بوی دلنشین غذاهای سنتی، صدای کودکان قد و نیم قد در بازی های بومی و محلی، پوشش گیاهی رنگارنگ، زبان، موسیقی، ترانه، صنایع دستی، رقص و لباس‌های محلی به همراه آیین‌هایی مانند جشن‌های محلی و عروسی  و هوای مطبوع مناطق عشایری همراه می شود، آرزوی هر طبیعت گردی است و حسرت چنین زندگی ساده و بی آلایش را به دل مردم شهرنشین که درگیر زندگی ماشینی هستند، می گذارد؛ زندگی که شهرنشین ها آن را به سان رویایی دست نیافتنی می دانند.

در طبیعت رنگارنگ منطق عشایری بازی کودکان در مقابل چادرها و حضور مردان بی آلایش که خستگی روزانه خود را در کنار زنانی به در می کنند که به دور از تجملات پشم می‌چینند، شیر می‌دوشند و جاجیم می‌بافند، روغن می‌گیرند و ماست می‌زنند و در سیاه چادرها زندگی می کنند، دیدن این زندگی ساده ولی دلنشین و توام با آرامش دل هر رهگذری را می برد و حسرت خوردن نان و ماست در چادر عشایر و روی گلیم دست‌بافت قرمز رنگ را بر دل می گذارد.

هرچند زندگی عشایر برای مردم شهرنشین توام با هیجان است ولی بدون شک تحمل مشقت های این زندگی فقط از عهده شیرزنان و غیور مردان عشایر بر می آید که با تحمل تمام کمبودها در راستای رونق تولید تلاش می کنند.

تمام زیبایی های زندگی عشایری، از سختی زندگی آنها نمی کاهد، کمبود امکانات از جمله کمبود آب شرب، نبود سرویس بهداشتی و حمام ،بخشی از مشکلات این مسافران طبیعت است که امسال با شیوع کرونا این مشکلات برایشان دوچندان شد به طوری که این بیماری در میزان فروش محصولات تولیدی عشایر تاثیر منفی گذاشت.

4 درصد جمعیت آذربایجان غربی عشایر هستند

مدیرکل امور عشایر آذربایجان غربی در این خصوص گفت: استان آذربایجان غربی در شمال غربی ترین منطقه کشور قرار گرفته است و با 3 کشور ترکیه، عراق و آذربایجان همسایه است و با توجه به طبیعت بکر و ظرفیت های موجود، یکی از مهمترین استانهای کشور از نظر زندگی عشایری به شمار می رود.

علی ناجی با بیان اینکه عشایر استان 12ایل و 21 طایفه مستقل با 15 هزار و 599 خانوار و با جمعیت 103 هزار و 927 نفر جمعیت هستند، تصریح کرد: عشایر استان حدود 4 درصد جمعیت آذربایجان غربی را تشکیل می دهند.

وی خاطرنشان کرد: براساس سرشماری اجتماعی-اقتصادی عشایر در سال 1387، تعداد 2 میلیون راس دام، معادل 25 درصد دام موجود در استان ویک میلیون و 615 هزار هکتار مراتع در اختیار دارند که این مراتع معادل 61 درصد قلمرو زیستی عشایر استان محسوب می شود.

این مسوول با اشاره به ظرفیت تولیدات عشایر، افزود: عشایر استان سالانه 49 هزار تن شیر و 2هزار و 968 تن پشم و بیش از یک هزار و 500 تن گوشت روانه بازار مصرف داخلی می کنند و بدین ترتیب نقش بسزایی در تولید و خودکفایی کشور دارند.

مدیرکل امور عشایر آذربایجان غربی با بیان اینکه کوچ عشایر استان از 5 کیلومتر تا 170 کیلومتر و برای عشایر برون کوچ تا 300 کیلومتر متغییر است، مدت اقامت در ییلاق را حداکثر 3ماه عنوان کرد.

ناجی یادآور شد: کوچ بهاره عشایر به ارتفاعات از 15 اردیبهشت آغاز و پس از 45 روز اقامت کوچ بلندمدت  خود را  از اول تیر به مناطق ییلاقی آغاز می کنند و اواخر شهریور باردیگر به قشلاقات خود بازمی گردند و عشایر آذربایجان غربی عمدتا نیم کوچ رو هستند.

 

مدیر کل امور عشایری آذربایجان‌غربی گفت: امسال عشایر این استان در ۵۵۰ منطقه حدود 3 هزار سیاه چادر برپا کرده و مابقی عشایر نیز به جای سیاه چادر، از چادرهای برزنتی استفاده می‌کنند.

ناجی ادامه داد: عشایر این استان با امکانات محدود نقش برجسته و مهمی را در تحقق اقتصاد مقاومتی دارند و باید امکانات و تجهیزات لازم در اختیار آنان قرار گیرد.

 وی اعلام کرد: شیوع بیماری کرونا منجر شده فروش محصولات عشایری دچار مشکل شود و این امر از نظر اقتصادی به ضرر جامعه عشایری است و باید تدابیری در این خصوص اندیشیده شود.

 مدیرکل امور عشایری آذربایجان‌غربی چالدران را مهمترین مناطق ییلاقی شمال استان عنوان کرد و گفت: سالانه حدود 4 هزار خانوار از عشایر شمال استان بیشتر به مناطق ییلاقی چالدران کوچ می‌کنند و عشایر جنوب نیز به مناطق ییلاقی در دامنه‌های سهند و مراتع مرند، نقده، میاندوآب، شاهین دژ و بوکان می‌روند.

ناجی اضافه کرد: تمهیدات لازم در جهت تسهیل تردد و تأمین امنیت و امکانات بهداشتی و درمانی عشایر در هنگام کوچ به مناطق ییلاقی اندیشیده می شود.

یک خانه بهداشت به ازای ۵۰۰ نفر عشایر در آذربایجان‌غربی

مدیر کل امور عشایر آذربایجان غربی با اشاره خدمات بهداشت و درمان عشایر، گفت: با حمایت دولت طبق برنامه‌ریزی‌ها به ازای هر ۵۰۰ نفر عشایر یک خانه بهداشت ثابت یا سیار در استان ایجاد شده است.

ناجی افزود: در این راستا چهار نفر از افراد تحصیل کرده جامعه عشایری جهت حضور در دوره های آموزشی به دانشگاه علوم پزشکی آذربایجان‌غربی معرفی شده و آموزش های لازم را فرا گرفته اند.

وی با اشاره به تفاهم‌نامه منعقد شده با وزارت بهداشت و درمان، تصریح کرد: امسال خانه‌های بهداشت ثابت و سیار برای عشایر در استان خدمات‌رسانی می‌کنند.

مدیرکل امور عشایر آذربایجان‌غربی گفت: این مراکز با هدف توسعه خدمات بهداشتی و درمانی در مناطق عشایری و ایجاد مراکز بهداشتی درمانی فعالیت می کند.

هزینه کرد اعتبارات سهم ارزش افزوده عشایری استان در مناطق عشایری و سامانه های عرفی

مدیرکل امور عشایر آذربایجان غربی ادامه داد: مرمت وبازسازی ایل راه های عشایری، احداث سرویس های بهداشتی، ایجاد آبگرمکن های خورشیدی، ایجاد پانل های خورشیدی، تهیه ملزومات بهداشتی و اقلام ضدعفونی پیشگیری از بیماری های واگیردار(علی الخصوص کرونا) از اقداماتی است که در راستای بهبود شرایط زندگی عشایر انجام می شود.

ناجی به نقش عشایر در تولید که با کمترین امکانات بیشترین نقش را در تامین امنیت غذایی دارند اشاره کرد و افزود: عشایر قشری مولد و زحمت کش می باشند که به فرموده مقام معظم رهبری " عشایر مرزداران، سنت داران و حافظان حیثیت ملی و بومی کشورند " و نقش برجسته ای را در حفاظت و حراست از مرزها بر عهده دارند.

وی با اشاره به ظرفیت های موجود در کانونهای مستعد عشایر استان در زمینه های تولیدات دامی عشایر، گردشگری، گیاهان دارویی، صنایع دستی، صندوق های خرد زنان عشایری، اذعان داشت: علاوه بر تولیدات دامی و کشاورزی، قریب به 41 درصد از تولیدات صنایع دستی غیراداری و 10 درصد از تولیدات داری اعم از فرش و تابلو فرش و... توسط عشایر استان تولید می شود که این فرصت خوبی است که بتوانیم با احیا و تقویت مهارت های عشایر در این خصوص و ارایه طرح های مشتری پسند و طبق نیاز بازار در راستای تحقق شعار سال " جهش تولید " گامهای موثری را برداریم.

 

۳۷ مرکز گردشگری عشایر در آذربایجان‌غربی شناسایی شد

مدیرکل امور عشایر آذربایجان غربی در این زمینه به خبرنگار فارس در ارومیه گفت: کوچ بارزترین نشانه زندگی عشایر است و عشایر همه ساله در فصل بهار از منطقه قشلاقی خود به سمت نواحی بلند ییلاقی کوچ می کنند.

ناجی افزود: وضع آب و هوا و میزان بارندگی و وضعیت مراتع بر زمان کوچ عشایر تاثیر دارد و زمان کوچ را از سالی به سال دیگر تا چند روزی تغییر می دهد.

وی افزود: عبور عشایر به همراه خانواده و اثاث منزل و دام های خود به صورت جمعی از میان دشت ها و گردنه های صعب العبور، تنگه ها و مراتع سرسبز و رودخانه های پرآب جذابیت و ویژگی های خاصی به کوچ داده است.

این مسوول ادامه داد: عشایر استان به واسطه توسعه راه ها و وسایل ارتباط جمعی بخش اساسی از دام های خود را با وسایل نقلیه، کامیونت و تراکتور انتقال می دهند ولی کوچ سنتی در بیشتر مناطق عشایری استان آذربایجان غربی همچنان وجود دارد.

ناجی با اشاره به نقش عشایر در حوزه گردشگری، گفت: در عصر مدرنیته حاضر سبک زندگی عشایر آذربایجان غربی جذابیت‌های خاصی برای گردشگران داخلی و خارجی دارد و می‌تواند به‌عنوان دیدنی‌ترین جاذبه‌های سنتی در توسعه صنعت اکوتوریسم این استان نقش بسیار مؤثری را ایفا کند.

وی با بیان اینکه آذربایجان غربی سرزمینی با پهنه ای وسیع و تمدنی اصیل و دیرینه به دلیل موقعیت خاص و اقوام متنوع و اقلیم آب و هوایی گوناگون، دارای جاذبه‌های تاریخی، فرهنگی، طبیعی بسیاری است، اعلام کرد: 37 مرکز گردشگری در شهرستان‌های عشایرنشین آذربایجان غربی شناسایی‌شده که از ظرفیت بالایی برای طبیعت‌گردی و جذب گردشگر برخوردار هستند.

این مسوول اعلام کرد: علاوه بر این، آداب‌ و رسوم زندگی عشایری یکی از ظرفیت‌های بالقوه صنعت گردشگری در این استان بوده که پیشرفت و توسعه در این صنعت می‌تواند کمک شایانی در شناسایی و ساماندهی این ظرفیت ها و زمینه ساز رونق و جهش تولید این قشر مولد کند.

وی با اشاره به اهداف شناسایی مراکز گردشگری، اذعان داشت: تقویت جایگاه ادامه داد: در راستای اجرای مصوبات آئین نامه ساماندهی عشایر و همچنین عملیاتی کردن برنامه جامع ارائه خدمات آموزشی فرهنگی به جامعه عشایری با هدف آموزش افزایش مهارت، توانمند سازی جامعه عشایری و فراهم آوردن زمینه های مناسب جهت ارتقای معیشت و توان اقتصادی خانوارهای عشایری و تقویت جایگاه فرهنگی هنر صنایع دستی، شکوفائی استعدادها و ظرفیت های انسانی دراین زمینه، شناساندن و معـرفی پتانسیل ها و ساماندهی صنایع دستی جامعه عشایری استان آذربایجان غربی، معرفی ظرفیت های بی نظیر گردشگری عشایر استان آذربایجان غربی در مرحله رایزنی و تهیه پیش نویس تفاهم نامه فی مابین اداره کل امور عشایر استان و اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان هستیم.

وی افزود: امیدواریم با تعامل و همکاری روزافزون با اداره کل میراث فرهنگی بتوانیم شاهد بهبود معیشت و رونق تولیدات و استفاده حداکثری از ظرفیت های گردشگری استان باشیم.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان غربی نیز با اشاره به اینکه عشایر از فرصت های گردشگری این استان به شمار می رود، گفت: آشنایی با آداب و رسوم، صنایع دستی و غذاهای سنتی و محلی عشایر از مهمترین عوامل جذب گردشگران داخلی و خارجی است.

جلیل جباری با اشاره به اینکه گردشگران علاقه مند هستند تا از نزدیک با نحوه زندگی عشایر آشنا شوند، اظهار داشت: در مناطق عشایری برخی استانها کمپ های ویژه ای ایجاد شده است که وظیفه اسکان و پذیرایی گردشگران داخلی و خارجی را برعهده دارند.

وی با بیان اینکه روستاهای آذربایجان غربی از نظر آثار باستانی و طبیعت ویژگی خاص دارد، گفت: توسعه صنعت بوم گردی و گردشگری نیازمند همکاری و همگامی دستگاه های مرتبط است.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان غربی ادامه داد: حمل و نقل، امکانات بین راهی، سرویس های بهداشتی و تاسیسات بین راهی باید با همکاری دستگاه های مرتبط ساماندهی شود.

جباری به ظرفیت های نهفته گردشگری در روستاها و مناطق عشایری اشاره کرد و گفت: مرمت اماکن تاریخی روستاها جزو اولویت های سازمان میراث فرهنگی است.

وی در خصوص بسته حمایتی سازمان میراث فرهنگی اظهار کرد: بسته حمایتی شامل ایجاد اقامتگاه های بوم گردی و روستایی، اکو کمپ های روستایی وعشایری، طرح ها و بازارچه های تولیدی با رویکرد گردشگری، ایجاد‌ رستوران های سنتی در مناطق روستایی و عشایری و ساماندهی چشمه های آب گرم های محلی است.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان غربی ادامه داد: اگر صنعت گردشگری عشایری و روستایی در استان توسعه یابد می توان سطح درآمد و اشتغالزایی این قشر را افزایش داد.

انتهای پیام/ح