صاحب‌خبر -

تاریخچه کمپانی اپل ویژگی‌های منحصر به فردی دارد و نکاتی مهم باعث شدند تا این شرکت از مدت‌ها پیش به یکی از غول‌های تکنولوژی تبدیل شود؛ اما اپل چگونه به موفقیت رسید؟

برخی می‌گویند که در تاریخچه کمپانی اپل که فراز و نشیب‌های بسیاری هم دارد، نکات و اطلاعات مهمی در مورد روش رسیدن به موفقیت نهفته است که علاقه‌مندان به تجربه چنین موفقیتی می‌توانند از سرگذشت اپل درس بگیرند. در ادامه با ما همراه باشید تا نگاهی دقیق به این موضوع بیاندازیم.

گفته شده که شعار «متفاوت فکر کن» (Think different) شرکت معروف اپل بین سال‌های ۱۹۹۷ تا ۲۰۰۲ اصلی‌ترین رمز موفقیت این کمپانی بوده و در حالی که رقیب‌های بسیاری در طول مدت فعالیت اپل با محصولات گوناگون در تلاش برای کسب سود بیشتر از بازار وسایل الکترونیک بوده‌اند، چنین طرز فکری به مدیران و کارکنان اپل اجازه داده تا همیشه حرفی متفاوت برای گفتن داشته باشند.

در حالی که بسیاری از افراد در سراسر جهان حداقل یکی از محصولات اپل را همراه خود دارند، کمتر کسی در مورد نکات مختلف و آموزنده تاریخچه کمپانی اپل اطلاعی دارد؛ این شرکت کی شروع به کار کرد؟ چه زمانی محصولات اپل توجه عموم مردم را جلب کردند و موفقیت عظیم کمپانی دقیقا از چه زمانی شروع شد؟ چه موقع نزدیک بود که اپل کاملا از بین برود؟ در ادامه به این سوالات جواب خواهیم داد.

تاریخچه کمپانی اپل

استیو جابز (Steve Jobs)، استیو وازنیک (Steve Wozniak) و ران وین (Ron Wayne) در سال ۱۹۷۶ کمپانی اپل را در گاراژ منزل پدر و مادر جابز تاسیس کردند و وین کسی بود که لوگوی شرکت را برای اولین بار با دست نقاشی کرد؛ مخترع و به اعتقاد برخی مغز متفکر شرکت، وازنیک، کسی بود که با ساخت کامپیوتر اپل ۱ – Apple I، محصولی مخصوص علاقه‌مندان به تجهیزات کامپیوتری را به وجود آورد. این کامپیوتر تنها حاوی مادربرد، پردازنده و حافظه اصلی بود.

تعجبی ندارد که سرمایه‌گذاران با دیدن محصول مورد نظر و همچنین کامپیوتر اپل ۲، علاقه چندانی به صرف پول خود در چنین شرکتی نداشتند و کمی بعد هم ران وین سهم خود از اپل را با یک چک ۸۰۰ دلاری معاوضه کرد و برای همیشه از اپل رفت.

در ادامه تاریخچه کمپانی اپل به اولین سرمایه‌گذار واقعی شرکت، یعنی مارک مارکولا (Mark Markkula) می‌رسیم که در سال ۱۹۷۷ با پرداخت ۲۵۰ هزار دلار، یک سوم از سهم اپل را خریداری کرد. در همان سال کامپیوتر اپل ۲ در نمایشگاه کامپیوتر ساحل غربی آمریکا به عموم مردم معرفی شد و ماشین حساب تصویری کامپیوتر هم مهم‌ترین نکته محصول مورد نظر برای جلب‌توجه خریداران در شرکت‌های تجاری بود.

یک سال بعد از نمایشگاه مورد نظر اپل اولین دفتر خود را تاسیس کرد و در سال ۱۹۸۰ هم با ارائه سهام کمپانی به صورت عمومی در بازار بورس، ارزش سهام اپل چندین برابر شد و بسیاری از کارکنان آن هم عملا یک ‌شبه میلیونر شدند! در آن زمان بود که اپل به عنوان یکی از موفق‌ترین شرکت‌ها با نرخ رشد بسیار بالا توجه علاقه‌مندان را جلب کرد.

افت اپل در دهه ۸۰

تاریخچه کمپانی اپل در دهه ۸۰ میلادی با افت فروش کامپیوترها همراه بود؛ به خصوص که بعد از کامپیوتر اپل ۲، هیچ محصول دیگری با قیمت قابل قبول برای استفاده عموم ارائه نشده بود. استیو جابز هم که در آن زمان توجه ویژه‌ای به تازه‌ترین فناوری‌های موجود در ساخت کامپیوترها داشت و به خصوص به رابط کاربری گرافیکی علاقه نشان داده بود، تصمیم گرفت تا در پروژه‌ای مجزا از خط تولید اپل، کامپیوتر لیسا (The Lisa) را بسازد.

این محصول که در سال ۱۹۸۳ با تاخیر بسیاری عرضه شد، تقریبا ۱۰ هزار دلار قیمت داشت و تهیه آن تنها برای کسانی ممکن بود که برای خرید تجهیزات الکترونیکی محدودیتی از لحاظ صرف هزینه نداشتند. کامپیوتر اپل ۳ هم که در سال ۱۹۸۰ ارائه شد، قیمت مشابهی داشت.

از طرف دیگر کمپانی‌های دیگر هم در آن زمان وارد حوزه ساخت کامپیوترها شدند و شرکت معروف آی بی ام (IBM) با بستن قرارداد برای ساخت نرم‌افزارهای گوناگون با کمپانی مایکروسافت، سیستم عاملی را در محصولات خود به کار برد که برعکس سیستم عامل کامپیوترهای اپل، اختصاصی و پردردسر نبود.

رقابت با مایکروسافت

ارائه کردن امکان استفاده از سیستم عامل مایکروسافت روی کامپیوترهای دیگر و همچنین آزادی عمل بیشتری که با نرم‌افزارهای این شرکت همراه بود، کاربران و توسعه دهندگان را به سمت محصولات مایکروسافت و کامپیوترهای دیگری غیر از محصولات اپل سوق داد و به همین دلیل، سال‌های اول دهه ۸۰ در تاریخچه کمپانی اپل با موفقیت زیادی همراه نبود.

بیل گیتس، موسس مایکروسافت هم در آن دوران آینده سیستم عامل‌ها و کامپیوترها را در گرو فناوری رابط کاربری گرافیکی اعلام کرد، اما تا معرفی اولین سیستم عامل ویندوز توسط این شرکت و ارائه ورژن‌های پیشرفته‌تر ویندوز در آینده، مایکروسافت از طریق ارائه نرم‌افزارهای پرطرفداری مانند ورد (Word) و بیسیک (BASIC) موفقیت زیادی کسب کرد. بالاخره در سال ۱۹۸۵ اپل و مایکروسافت پس از رقابت‌ها و جنجال‌های گوناگون به توافق رسیدند و قرار بر این شد تا مایکروسافت برای محصولات اپل نرم‌افزار توسعه دهد.

اولین کامپیوتر موفق در تاریخچه کمپانی اپل

از ابتدای سال ۱۹۸۴ اپل با ساخت تبلیغ معروفی برای کامپیوتر مکینتاش (Macintosh) خود، سر و صدای زیادی به پا کرد؛ تبلیغی که توسط ریدلی اسکات ساخته شده بود و در سالن‌های نمایش فیلم و حتی فینال مسابقات فوتبال آمریکایی آن سال هم به نمایش گذاشته شد. این تبلیغ که تا به امروز به عنوانی یکی از بهترین ویدیوهای تبلیغاتی ساخته شده در نظر گرفته می‌شود، عملا اپل را به جهان معرفی کرد و با اینکه هیچ وقت در تلویزیون پخش نشد، نام کامپیوتر مکینتاش را بر سر زبان‌ها انداخت.

در اواسط دهه هشتاد از تاریخچه کمپانی اپل تنها کامپیوتر مکینتاش نبود که به عنوان محصولی خوش‌ساخت و تحسین‌برانگیز معرفی شد و کامپیوترهای دیگری مانند اپل ۲ سی (Apple IIc) و کامپیوتر لیسا ۲ هم سود شرکت را در مدت کوتاهی چندین برابر کردند.

نقطه سقوط در تاریخچه کمپانی اپل

در دهه هشتاد بود که استیو جابز مدیر عامل کمپانی پپسی، یعنی جان اسکالی (John Sculley) را متقاعد کرد که از سمت خود استعفا داده و مدیریت اپل را بر عهده بگیرد. این تصمیم بعدها به ضرر او تمام شد و پس از مدت کوتاهی جابز مجبور شد تا از سمت خود در شرکت استعفا داده و از اپل برود. پس از خروجش از اپل، جابز شرکت نکست (NeXT) را تاسیس کرد و کامپیوتری دو برابر قوی‌تر از کامپیوترهای اپل را تولید کرد که هزار دلار از محصولات شرکت قبلی‌اش ارزان‌تر بود.

این شرکت پیشرفته‌ترین کامپیوترهای زمان خود را با قیمت‌های رقابتی تولید می‌کرد و از سیستم عامل مخصوصی به نام “NeXTSTEP” بهره می‌برد. در سال ۱۹۹۳ تمرکز اصلی نکست روی سیستم عامل کامپیوترها معطوف شد و در همان دوران، ارائه ویندوز ۳.۱ توسط مایکروسافت با موفقیت زیادی همراه بود. دو سال بعد هم ویندوز ۹۵ این کمپانی به عنوان اصلی‌ترین رقیب سیستم عامل کامپیوترهای مک اپل معرفی شد.

در دهه ۹۰ از تاریخچه کمپانی اپل رقابت زیادی بین محصولات دیگر شرکت‌ها و کامپیوترهای مک در جریان بود و آی بی ام و شرکت موتورولا هم با ساخت کامپیوترهای قدرتمندی بازار رقابت را داغ‌تر کرده بودند؛ در سال ۱۹۹۴ محصول جالب‌توجه اپل برای مقابله با آی بی ام و موتورولا، با نام کامپیوتر پاورمک – Apple PowerMac معرفی شد.

در نبود جابز و استیو وازنیک، جان اسکالی تنها کسی بود که در این سال‌های تاریخچه کمپانی اپل نام شرکت را حفظ می‌کرد.

بازیابی توان قبلی

در سال ۱۹۹۶ اپل کمپانی نکست را برای بهتر کردن سیستم عامل کامپیوترهای مک خرید و از این طریق جابز به شرکت خودش بازگشت. یک سال پس از این اتفاق استیو جابز در سخنرانی از طرف اپل توجه بسیاری از علاقه‌مندان و سرمایه‌گذاران را در مورد آینده محصولات اپل و جایگاه این کمپانی ارائه کرد و سخنان جابز به حدی تاثیرگذار بودند که مایکروسافت ۱۵۰ میلیون دلار در اپل سرمایه‌گذاری کرد.

عرضه سیستم عامل مک ۸ – Mac OS 8 در سال ۱۹۹۷ موفقیت زیادی را در تاریخچه کمپانی اپل ثبت کرد و با ارائه کامپیوتر پاورمک جی ۳ و افتتاح اولین فروشگاه اپل، بار دیگر توجه‌ها به این شرکت جلب شد. در همان سال جابز به سمت مدیرعاملی اپل انتخاب شد و تا قبل از مرگش هم در این سمت باقی ماند. مایکروسافت هم از آن زمان نرم‌افزارهای آفیس خود را برای سیستم عامل محصولات اپل ارائه کرد و باعث موفقیت بیشتر این محصولات شد.

در سال ۱۹۹۸ محصولاتی مانند اپل آی مک – Apple iMac و پاوربوک جی ۳ – PowerBook G3 جایگاه اپل در بازار محصولات الکترونیک را تثبیت کردند و مجددا باعث محبوبیت این برند در بین مصرف کنندگان شدند. موفقیتی که مجددا با آمدن جابز به اپل بازگشت و هر ساله هم میزان آن بیشتر می‌شد. در سال ۲۰۰۱ ارائه سیستم عامل مک ایکس رابط‌های کاربری کامپیوترهای اپل را به سطح دیگری برد و جنبه گرافیکی سیستم عامل‌ها را به طرز شگفت‌انگیزی بهبود بخشید.

تبدیل شدن به غول تکنولوژی

در کنار ارائه محصولات با کیفیت و خصوصیات ویژه کامپیوترهای اپل، خلاقیت و نوآوری‌های این شرکت از نظر بسیاری از مخاطبان دلیل اصلی موفقیت این کمپانی بوده است. خلاقیتی که در تاریخچه کمپانی اپل به هنگام حضور استیو جابز در شرکت، بیشتر از هر زمان دیگری شکوفا می‌شد. در سال ۲۰۰۱ محصول نوآورانه اپل، یعنی آی پاد – iPod با حافظه ۵ گیگابایتی عرضه شد و بخشی از تبلیغات این محصول، توانایی آن برای نگه‌داشتن هزار آهنگ را به عنوان نکته‌ای کلیدی تبلیغ می‌کرد. در آن دوران چنین ظرفیتی برای یک گجت پخش موزیک منحصر به فرد و شگفت‌انگیز به حساب می‌آمد.

دو سال پس از معرفی آی‌پاد، فروشگاه موسیقی آی‌تونز – iTunes Music Store شروع به کار کرد و به عنوان روشی ساده برای خرید موزیک به صورت آنلاین معرفی شد. در آن زمان دانلود غیرقانونی محصولات مرتبط با حوزه موسیقی ضربه مهمی به این صنعت وارد می‌کرد و بسیاری از هنرمندان و کمپانی‌های ضبط موسیقی به دنبال راهی بودند تا بتوان در کنار حفظ قوانین کپی رایت سازندگان این محصولات هنری، از اینترنت به عنوان روشی برای کسب درآمد و سود بیشتر استفاده کرد.

در سال ۲۰۰۶ با شروع فروش فایل‌های ویدیویی، نام این سرویس اپل به فروشگاه آیتونز تغییر کرد. یک سال قبل از این اتفاق کامپیوترهای اپل از تراشه‌های کمپانی اینتل برای قدرت پردازش محصولات استفاده کردند و از این طریق، امکان نصب ویندوز مایکروسافت بر روی این محصولات فراهم شد. در سال ۲۰۰۷ هم نام رسمی کمپانی از اپل کامپیوتر – .Apple Computer Inc به اپل تغییر کرد؛ اتفاقی بزرگ در تاریخچه کمپانی اپل تا نشان دهنده رنج گسترده محصولات الکترونیکی باشد که توسط این شرکت عرضه می‌شوند.

عرضه آیفون و آیپد

عرضه تلفن هوشمند آیفون در سال ۲۰۰۷ انقلابی در حوزه نرم‌افزار و سخت‌افزار تلفن‌های همراه به راه انداخت؛ این محصول ترکیبی از قابلیت‌های گوشی‌های موبایل قدیمی، با توانایی‌های پخش موسیقی و ویدیو آی‌پادهای اپل بود و برای اولین بار، سیستم عامل آیفون که بعدها به نام مختصر آی او اس – iOS شناخته شد، روی این اسمارت‌فون در دسترس کاربران قرار گرفت. برخی معتقدند که عرضه اولین آیفون مهم‌ترین اتفاق در تاریخچه کمپانی اپل است!

آیفون ۳ جی – iPhone 3G یک سال پس از اولین آیفون به بازار عرضه شد و امکان اتصال به اینترنت را از طریق شبکه ارتباطی ۳ جی فراهم کرد. به علاوه دسترسی به اپ استور کمپانی اپل این امکان را به آیفون ۳ جی داد تا رنج گسترده‌ای از اپلیکیشن‌ها را در کنار دسترسی سریع و راحت به اینترنت، به دنیای تلفن‌های همراه وارد کند.

از این به بعد هر سال یک ورژن جدید از آیفون به بازار عرضه شد و مدل‌هایی مانند آیفون ۴، ۴ اس و ۵ هرکدام به نوبه خود توانایی‌های جدیدی را با قیمت‌های گوناگون در اختیار کاربران قرار دادند. در سال ۲۰۱۴ عرضه آیفون ۶ پلاس آغازگر تولید تلفن‌های هوشمند با نمایشگر بزرگ توسط اپل بود. در نهایت هم یکی دیگر از مهم‌ترین محصولات تاریخچه کمپانی اپل آیفون ایکس – iPhone X بود که در به عنوان محصولی ارائه شده در دهمین سال عرضه اولین آیفون، جنجال‌های زیادی را به همراه داشت.

آیفون؛ بخش مهمی از تاریخچه کمپانی اپل

 

دستیار صوتی سیری – Siri محصولی بود که در سال ۲۰۱۱ روی اسمارت‌فون‌های اپل قرار گرفت و از آن زمان تاکنون، مدل‌های گوناگون این تلفن‌های هوشمند ورژن جدیدی از سیری را روی خود دارند. در سال ۲۰۱۳ بود که عرضه فناوری‌های پیشرفته امکان اضافه کردن حسگر اثر انگشت را به آیفون‌ها داد و در سال ۲۰۱۷ هم آیفون ایکس تکنولوژی تشخیص چهره برای باز کردن قفل اسمارت‌فون را به بازار عرضه کرد.

اولین تبلت اپل با نام آیپد در سال ۲۰۱۰ عرضه شد و تمامی قابلیت‌های آیفون‌های این کمپانی به غیر از توانایی تماس گرفتن با این دیوایس در اختیار کاربران قرار گرفت. محصولی بین لپ‌تاپ و اسمارت‌فون که همانند آیفون‌های اپل، هرسال یک ورژن جدید و آپدیت شده آن به بازار عرضه شده است.

پایان خلاقیت در اپل؟

در تاریخچه کمپانی اپل بحث خلاقیت یکی از مهم‌ترین عوامل برای موفقیت شرکت بوده و از زمانی که در سال ۲۰۱۱، استیو جابز از دنیا رفت، تقریبا تمامی کاربران و علاقه‌مندان این سوال را پرسیدند که آیا خلاقیت اپل هم با مرگ بنیان‌گذار جنجالی و نوآور آن از دنیا می‌رود؟

بسیاری پیش‌بینی کردند که مرگ استیو جابز به معنای شکست مجدد اپل در دنیای فناوری خواهد بود، اما خوشبختانه این پیش‌بینی درست از آب درنیامده و عرضه محصولات گوناگون و رشد این کمپانی نشان داده که عنصر خلاقیت همچنان بخش مهمی از دیوایس‌های اپل به حساب می‌آید. البته برخی هم تغییرات کوچکی که هرساله در ورژن‌های جدید محصولات اپل عرضه می‌شوند را نشانه‌ای از کاهش خلاقیت اپل می‌دانند.

به عنوان مثال ارائه محصول نه چندان موفقی به نام مداد اپل – Apple Pencil که به همراه تبلت آیپد پرو در سال ۲۰۱۵ عرضه شد، بسیاری را مجددا به این فکر انداخت که شاید واقعا خلاقیت اپل با مرگ استیو جابز از بین رفته باشد.

در قسمت‌های جدیدتر تاریخچه کمپانی اپل آیفون‌های این کمپانی هر سری باریک‌تر و بزرگ‌تر می‌شوند و حذف جک آیفون کاربران را از مرحله‌ای به بعد مجبور کرد تا به استفاده از هندزفری‌های بی‌سیم روی آورند. از طرف دیگر توانایی‌های تصویربرداری این دیوایس‌ها هرسال ارتقا می‌یابد، اما لنز دوربین‌ها به بزرگی سابق باقی مانده‌اند؛ بنابراین می‌بینیم که در هر محصول جدید مانند آیفون ۱۱ پرو – iPhone 11 Pro بخش زیادی از قسمت پشتی تلفن هوشمند توسط چندین لنز اشغال می‌شود.

ارزش اپل

با این حال می‌بینیم که ارزش سهام اپل دائما در حال افزایش بوده و از زمانی که تیم کوک در سال ۲۰۱۱ به عنوان مدیرعامل شرکت جای استیو جابز را گرفت، ارزش اپل به ۱ تریلیون دلار رسیده است. شاید طرفداران همچنان با تصورات قبلی خود در مورد ارزش محصولات اپل، به رشد این کمپانی بعد از مرگ استیو جابز کمک کرده‌اند، یا شاید هم جانشینان جابز در حفظ اعتبار و موفقیت اپل خوب عمل کرده‌اند.

با این تفاسیر برخی هم می‌گویند که ارزش و موفقیت واقعی اپل به علاقه کاربران به محصولات این شرکت مربوط می‌شود و افزایش سهام و مرگ یکی از بنیان‌گذاران کمپانی در درجه دوم اهمیت هستند. اگر شما هم با دیوایس‌های اپل خاطره دارید و یا از محصولات این کمپانی استفاده می‌کنید، در قسمت پایین مطلب نظرات خود را در مورد فراز و نشیب‌های تاریخچه کمپانی اپل و ارزش واقعی دیوایس‌های این شرکت به اشتراک بگذارید.

∎​