صاحب‌خبر - گروه سیاسی جهان نيوز: چند روزی است که حملات اصلاح طلبان به عنوان بانیان قرداد پرخسارت برجام به قرارداد راهبردی ایران و چین آغاز شده است. علاوه بر اصلاح طلبان، محمود احمدی نژاد هم که این روزها حال و روز مناسبی در اتخاذ مواضع ندارد، گفته بود: «هر قراردادی که مخفیانه و بدون در نظر گرفتن خواست و اراده ملت ایران با طرف‌های خارجی منعقد شود و برخلاف منافع کشور و ملت باشد، معتبر نیست و ملت ایران آن را به رسمیت نخواهد شناخت».

جهان نيوز هفته گذشته در گزارشی با عنوان «ایران به سمت چین چرخیده یا به سمت منافع ملی؟» به این موضوع پرداخت.

در همین روزها هم انواع شایعات و تلاش هایی برای انحراف افکار عمومی نظیر فروش جزیره کیش(!) مطرح شده است که بارها مسئولان دولتی به این موضوع واکنش نشان دادند.

در همین باره روزنامه آمریکایی «نیویورک‌تایمز» در گزارشی تحت عنوان «چین و ایران، با ایستادگی و مقاومت در مقابل آمریکا به همکاری تجاری و نظامی نزدیک می‌شوند»، سند «برنامه ۲۵ ساله همکاری‌های جامع ایران و چین» را اقدامی در جهت تضعیف تلاش‌های ضدایرانی دولت دونالد ترامپ توصیف کرد.

بن‌بست تلاش‌های ترامپ برای انزوای ایران
بر پایه گزارش کیهان، این روزنامه آمریکایی با مطرح کردن این ادعا که نسخه‌ای از این پیش‌نویس توافق پیشنهادی ۱۸ صفحه‌ای را در اختیار دارد، نوشت که ایران و چین پیش‌نویس یک توافق همکاری گسترده اقتصادی و امنیتی را تهیه کرده‌اند... و با این اقدام تلاش‌های دولت «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا برای انزوای ایران را تضعیف خواهد کرد.

این روزنامه آمریکایی در ادامه گزارش خود به توسعه همکاری نظامی میان ایران و چین‌اشاره کرد و نوشت که طبق سند جامع همکاری ایران و چین، آموزش‌ها و رزمایش‌های مشترک، تحقیقات مشترک و توسعه تسلیحات و‌اشتراک‌گذاری اطلاعات میان دو کشور برای مبارزه با «نبرد بی‌وقفه با تروریسم، قاچاق انسان و مواد مخدر و جرایم مرزی» افزایش می‌یابد.

برخلاف برخی ادعاهای رسانه‌های غربی از جمله نیویورک‌تایمز درخصوص محرمانه بودن این سند، در اعلام مراحل تدوین این سند تاکنون هیچ محرمانگی وجود نداشته است به طوریکه در بهمن‌ماه ۹۴ و یک هفته پس از شروع اجرای برجام در سفر تاریخی «شی جین پینگ» رئیس‌جمهور چین به ایران بیانیه‌ای مشترک میان دو کشور تنظیم و منتشر شد که در بند ششم آن آمده است «نظر به اراده راسخ طرفین برای توسعه روابط دو کشور و با توجه به مکمل بودن ظرفیت‌های اقتصادی و همچنین وجود زمینه‌های مختلف همکاری در عرصه‌های انرژی، زیرساختی، صنعتی، فناوری و دیگر زمینه‌های مشترک، دو طرف توافق می‌کنند رایزنی‌ها و مذاکرات لازم برای انعقاد قرارداد همکاری‌های جامع ۲۵ ساله را در دستور کار قرار دهند.»

از طرف دیگر، رئیس‌جمهور چین، موضوع همکاری‌های ۲۵ ساله را در دیدار با رهبر انقلاب نیز مطرح کرد که ایشان هم ضمن تایید فرمودند: «توافق رؤسای جمهوری ایران و چین برای یک روابط استراتژیک ۲۵ ساله، کاملاً درست و حکمت‌آمیز است»
ضربه بزرگ به سیاست‌ تهاجمی ترامپ در قبال ایران
نیویورک‌تایمز در ادامه گزارش خود نوشت مشارکت میان ایران و چین، نقطه‌اشتعال خطرناک و جدیدی در روابط رو به وخامت چین و ایالات متحده آمریکا ایجاد خواهد کرد و ضربه بزرگی به سیاست‌ تهاجمی ترامپ در قبال ایران از زمان خروج از برجام در سال ۲۰۱۵ تاکنون وارد خواهد آورد.

طبق این گزارش، علیرغم آنکه ایران یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان نفت جهان است اما به واسطه تحریم‌های سال ۲۰۱۸ دولت ترامپ، صادرات نفت ایران کاهش داشته است. از طرف دیگر، چین حدود ۷۵ درصد از نفت مورد نیاز خود را از خارج وارد می‌کند و بزرگ‌ترین واردکننده نفت جهان محسوب می‌شود و سال گذشته میلادی، روزانه بیش از ۱۰ میلیون بشکه نفت وارد کرده بود.

چین خود را در جایگاه ایستادگی در برابر آمریکا می‌بیند
نیویورک‌تایمز با‌اشاره به ایستادگی ایران و چین در مقابل سیاست‌های خصمانه آمریکا ادامه داد که برخلاف اکثر کشورها، چین خود را در جایگاه ایستادگی و مقاومت در مقابل ایالات متحده می‌بیند و به اندازه‌ای خود را قدرتمند می‌داند که در مقابل اقدامات تنبیهی آمریکا مقاومت و ایستادگی کند.

نیویورک‌تایمز سپس تصریح کرد که در عبارات اولیه سند همکاری جامع ایران و چین نوشته شده است: «دو فرهنگ باستانی آسیا، دو شریک در بخش‌های تجارت، اقتصاد، سیاست، فرهنگ و امنیت با چشم‌انداز مشابه و بسیاری از منافع متقابل دوجانبه و چندجانبه، یکدیگر را شرکای راهبردی در نظر می‌گیرند.»

یکی از سخنگویان وزارت خارجه آمریکا اخیراً در واکنش به سند همکاری جامع ایران و چین با لحنی تهدیدآمیز گفت: «ایالات متحده همچنان هزینه‌هایی را به شرکت‌های چینی که به ایران کمک می‌کنند، تحمیل خواهد کرد.»

وی ادامه داد: «دولت چین با صدور مجوز و ترغیب شرکت‌های چینی به انجام فعالیت‌های قابل تحریم با رژیم ایران، هدف اعلام شده خود درخصوص تقویت ثبات و صلح را تضعیف می‌کند.»
توسعه همکاری نظامی میان ایران و چین زنگ هشداری برای ایالات متحده آمریکا
طبق گزارش نیویورک‌تایمز، توسعه همکاری نظامی میان ایران و چین نیز یک زنگ هشداری برای ایالات متحده آمریکا است.

«ژائو لیجیان» یکی از سخنگویان وزارت خارجه چین هفته گذشته درباره توسعه همکاری میان ایران و چین گفت: «چین و ایران از روابط دوستی قدیمی برخوردار هستند و دو طرف در زمینه توسعه روابط دوجانبه با یکدیگر در ارتباط بوده‌اند. ما آمادگی همکاری با ایران برای پیشبرد تدریجی همکاری‌های عملی را داریم».

نیویورک‌تایمز درخصوص جزئیات این سند نوشت، پروژ‌های همکاری چین در ایران شامل فرودگاهها، قطار و مترو سریع‌السیر می‌شود و چین، مناطق آزاد تجاری را در «ماکو» شمال غربی ایران، آبادان و جزیره قشم ایجاد خواهد کرد.

طبق این گزارش، در پیش‌نویس سند همکاری جامع ایران و چین همچنین پیشنهاد ساخت زیرساختی برای شبکه ارتباطات از راه دور «۵‌G» نیز مطرح شده است.

سند همکاری جامع چین و ایران؛ بی‌حوصلگی چین در مقابل دولت ترامپ
بر اساس گزارش نیویورک‌تایمز، سند همکاری جامع چین و ایران نمایانگر بی‌حوصلگی چین در مقابل دولت ترامپ بعد از خروج یکجانبه واشنگتن از برجام است. زیرا چین بارها از واشنگتن درخواست کرده است که به توافق هسته‌ای ایران احترام بگذارد و به شدت از تحریم‌های یکجانبه این کشور علیه ایران انتقاد کرده است.

از طرف دیگر، آنطور که در این گزارش نوشته شده است، ایران نیز از کشورهای اروپایی دلزده شده است که علیرغم آنکه با سیاست‌ ترامپ در قبال برجام مخالف هستند، به طور پنهانی از انواع تعاملات وعده داده شده با ایران در برجام عقب‌نشینی کرده‌اند.
  در همین باره، روزنامه وال استریت ژورنال آمریکا هم در گزارشی درباره توافق جامع ایران و چین نوشت: تهران و پکن در تلاش هستند تا یک مشارکت گسترده استراتژیک را برای کاهش فشارهای اقتصادی آمریکا بر هر دو کشور پایه ریزی کنند؛ توافقی که همچنین ایران را از انزوای اقتصادی ناشی از تحریمهای آمریکا خارج خواهد کرد.

این گزارش افزود: طبق مفاد این توافق که باید به تصویب پارلمان ایران برسد، چین از منابع نفتی ایران سود می‌برد و ایران نیز از سرمایه گذاری چین بهره مند خواهد شد.

این روزنامه آمریکایی با اشاره به آنچه که از این توافق به طور غیررسمی منتشر شده است نوشت، شراکت ایران و چین باعث مقابله با فشارهای آمریکا روی هر دو کشور خواهد شد.

براساس این گزارش، تحلیلگران غربی می‌گویند که هدف ایران و چین از این توافق این است که نشان دهند هر دو کشور آلترناتیوهایی به جز غرب در اختیار دارند؛ حتی اگر بعضی از این پروژه‌ها به بهره برداری نرسد.

گزارش رسانه‌های غربی درباره توافق ایران و چین در حالی منتشر می‌شود که هنوز این سند به طور رسمی از سوی هیچ یک از طرفین منتشر نشده است و جزئیات آن هنوز رسانه‌ای نشده است.
آقامحمدی: سند راهبردی ایران و چین شکست بی نظیری را برای آمریکا رقم خواهد زد
علی آقامحمدی عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام درباره قرارداد راهبردی ایران و چین گفت: این یک قرارداد نیست بلکه نقشه راه است که راهبرد و حوزه ما را در منطقه مشخص می‌کند.

او افزود: در این راهبرد قراردادی به امضا نرسیده است چون قرارداد در موضوعات مشخص است در قرارداد جزئیات باید مشخص باشد.

آقامحمدی گفت: طرف‌های استراتژیک داخلی این ارتباط و راهبرد را نگاه بلندمدت جمهوری اسلامی دانسته اند اما آمریکا در این رابطه تعبیرات تندی داشته است چون این سند نشان داد که ایران با قدرت اول آینده جهان رابطه برقرار کرده که دوطرف با هم تفاهم کرده اند اگر طرف سومی وارد شد از توافق انجام شده و نقشه راه حفاظت می‌کنند و اجازه مداخله کشور دیگر را نمی‌دهند.

او افزود: با این سند تحریم‌ها از بین می‌رود به همین دلیل است که وزیر خارجه آمریکا بسیار ناراحت است.

عضو تشخیص مصلحت نظام افزود: با بستن این راهبرد و رابطه نقاط کلیدی تحریم‌ها بسته و از میان برداشته می‌شود وقتی چین در این رابطه با ایران وارد شود تحریم تسلیحاتی ایران برای آمریکا بسته می‌شود.

آقا محمدی افزود: آمریکا نمی‌خواهد تحریم‌های ایران رفع شود چون با این سند تحریم‌ها بهم می‌خورد و نقشه راه مشترک ایران و چین بسیاری از برنامه‌های آمریکا را بهم می‌ریزد.

او افزود: قرارداد ۲۵ ساله با چین فقط خرید نفت و گاز نیست؛ خرید نفت و گاز جز کوچک آن است، ایران و چین در تمام حوزه‌های اقتصادی مشارکت خواهند داشت.

مسئله کلیدی این رابطه این است که روابط اقتصادی، دفاعی دو کشور منسجم‌تر خواهد شد بنابراین هماهنگ شدن ایران و چین می‌تواند منطقه را از دست آمریکا خارج کند و در جاهایی که تفاهمات صورت گرفته طرف خارجی نمی‌تواند ورود کند چراکه روابط از سوی دوطرف محافظت می‌شود.

او افزود: ایران با این روابط آمریکا را کنار می‌زند و هیمنه آمریکا در منطقه شکسته خواهد شد و نقشه آمریکا برای منزوی کردن ایران با شکست مواجه خواهد شد.

عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام در ادامه درباره واگذاری جزیره کیش نیز گفت: این سند نقشه راه است و این خبر نتیجه افکار پهلوی است و حرفی سبک و سطحی است.

او افزود: هدف آمریکا این است که ایران نتواند از منافع ملی خود در منطقه‌ای که آمریکایی‌ها ناامن کرده اند دفاع کند، حکومت پایداری خود را از دست بدهد و بتوانند تغییر حکومت دهند. آمریکا اکنون بیش از ۴ هزار فرد را مسئول تحریم‌های ایران کرده است. تلاش آمریکا گرفتن منطقه خاورمیانه و محور قرار دادن اسرائیل است به همین دلیل است که همه کشورها را مجبور کرده اسرائیل را به رسمیت بشناسد و منافع فلسطین را بگیرد و کرانه باختری را نیز در اختیار اسرائیل قرار دهد.

آقا محمدی گفت: توافق ایران و چین شکستی را برای آمریکا را رقم خواهد زد که در منطقه بی نظیر خواهد بود.

او افزود: قرارداد راهبردی ۲۵ ساله ایران باچین رابطه پولی ریال با یوان را تقویت خواهد کرد و در عمل تحریم‌های آمریکا بی تأثیر خواهد شد.

آقا محمدی در ادامه گفت: عده‌ای غرب را همه کاره می‌دانند و از بیان اقتدار چین طفره می‌روند و آمریکا را قدرت برتر می‌دانند بنابراین گرایش جمهوری اسلامی ایران به سمت چین و هند و شرق به ضرر آنهاست. عده‌ای هم شرق را غیرقابل اعتماد می‌دانند عده‌ای دیگر نیز دموکراسی را فقط در آمریکا می‌دانند و معتقدند در چین دموکراسی وجود ندارد به همین علت بیشتر به ارزش‌های غربی گرایش دارند.

او افزود: مهم نوع رابطه ایران است و بر اساس منافع و مصالح ملی است که روابط برقرار می‌شود.

آقا محمدی گفت: این سند ۲۵ ساله از ده سال پیش در دست بود اما اجرای آن به تعویق افتاد چون هماهنگی دستگاه‌ها را به دنبال داشت که باید زودتر از اینها انجام می‌شد.
دفاع دیپلمات اصلاح‌طلب از گسترش همکاری‌ها با چین
غلامعلی خوشرو که سابقه نمایندگی ایران در سازمان ملل را در کارنامه خود دارد، در دولت اصلاحات «معاون حقوقی و بین‌الملل وزیر خارجه» و همچنین معاون «آموزش و پژوهش وزارت خارجه» بوده است. او ضمن یادداشتی که دیپلماسی ایرانی منتشر کرده، نوشت: اجماع داخلی در آمریکا بر آن قرار گرفته که با تشدید فشارهای همه‌جانبه سرعت رشد اقتصادی و فناوری در چین را مهار کند. در این روند بحران کرونا و نزدیک شدن انتخابات در آمریکا تنش‌ها را تشدید کرده است. ایران باید با دوراندیشی از فرصت ایجاد شده در جهت تامین منافع ملی خود بهره‌برداری کند.

بهبود وضعیت مالی طبقه پایین و افزایش تعداد طبقه متوسط، بازار مناسبی را برای شرکت‌های رو به رشد و نوظهور فناوری دیجیتال در چین فراهم می‌سازد.

بر این تغییرات بنیادی باید رشد سریع اقتصاد دیجیتال در چین را هم افزود که برآورد می‌شود، شامل حدود 30 درصد تولید ملی شود. امروزه از 20 شرکت بزرگ اینترنتی جهان، 9 شرکت چینی هستند. به همین دلیل تحریم شرکت بزرگ هوآوی از سوی آمریکا به یکی از اصلی‌ترین حوزه‌های اختلاف میان چین و آمریکا تبدیل شده است.

آمریکا اقداماتی داخلی و خارجی علیه چین سامان داده است. در حوزه روابط بین‌الملل اختلاف چین و آمریکا در شورای امنیت مانع از آن شد تا اقدامی جهانی در مقابله با کرونا، طراحی شود.

فاز اول توافق تجاری که در 15 ژانویه توسط ترامپ، امضا شد، چین را ملزم کرده در مدت دو سال آینده 52/4 میلیارد دلار گاز طبیعی مایع، نفت خام، فرآورده‌های پالایشی و زغال سنگ خریداری کند. اما با تصویب قانون امنیت ملی از سوی دولت چین برای هنگ‌‌کنگ، تنش‌ها میان دو کشور بالا گرفته است.

در حالی که چین بازار مالی 45 تریلیون دلاری‌اش را به روی بازیگران بین‌المللی باز می‌کند، یک هیئت مشورتی کنگره آمریکا، درباره خطرات سرمایه‌گذاری آمریکایی‌ها در این بازار، از جمله تلاش شرکت‌هایی چون «جی‌جی مورگان چیس» و «گلدمن ساک» برای توسعه فعالیت‌هایشان در چین هشدار داد. سنای آمریکا نیز لایحه‌ای را تصویب کرد که جذب سرمایه‌گذاری توسط کمپانی‌های چینی در آمریکا را محدود می‌کند.

دولت آمریکا نیز در حال بررسی ممنوعیت سرمایه‌گذاری صندوق‌های بازنشستگی دولتی این کشور در چین است. رقابت همه‌جانبه آمریکا و چین می‌تواند فرصتی برای ایران در راستای تامین منافع خود علی‌رغم تحریم‌های یکجانبه فراهم آورد.

شبه باوری در میان برخی مقامات چینی وجود دارد اینکه نگاه ایران به چین، به عنوان other alternative یا گزینه دیگر است. بدین معنی که مادامی که ایران با اروپا روابط سیاسی و اقتصادی خوبی دارد، توجهی به چین ندارد و زمانی به چین نگاه راهبردی خواهد داشت که دستش از طرف غربی کوتاه شده باشد. بنابراین چینی‌ها نسبت به تحولات آینده رابطه با ایران به دیده تردید می‌نگرند. سفر وزیر خارجه ایران به چین و تقدیم یادداشت رسمی به مقامات آن با تاکید بر همکاری‌های بلندمدت 25 ساله راهبردی، تکنولوژیک و اقتصادی صورت گرفت.

کمک‌های متقابل مردمی و دولتی چین و ایران در بحران کرونا، شرایط بهتری برای همکاری دو کشور فراهم آورده و فصل جدیدی برای همکاری مشترک گشوده است.

این یک فرصت مناسب برای ایران است تا روابط خود را با چین گسترش داده و به خصوص در حوزه همکاری‌های بهداشتی و راهبردی و تهاتر نفت بیش از پیش فعال شود. در این شرایط باید سطح روابط با چین را ارتقا داد تا در چالش‌های موجود با غرب نیز بتوان از اهرم‌های سیاسی و اقتصادی قوی‌تری برخوردار بود. جهان نيوز جهان نيوز « ایران به سمت چین چرخیده یا به سمت منافع ملی؟ »∎​