بازار؛ گروه استان‌ها: نامشان خانه‌های هوشمند است اما تعاریف متفاوتی در طول سال‌های اخیر از آن‌ها ارائه‌شده است در ایران اما عمرشان به ابتدای دهه ۵۰ بازمی‌گردد آنجا که دستگاه‌های آبیاری باغچه‌ها از درون خانه‌ها با دکمه‌هایی کنترل می‌شدند و یا لامپ‌های خانه را می‌شد با تایمرهایی تنظیم کرد.

امروز اما تعریف خانه هوشمند تفاوت کرده است هرچند از تاریخچه این خانه‌ها در استان سمنان چندان اطلاعی در دست نیست، اما دورترین نمونه استفاده سیستم آبیاری الکترونیکی یا آن‌طور که مردم آن زمان می‌گفتند دکمه‌ای! در شاهرود و در شهرک صدیق که در دهه ۴۰ و ۵۰ محل زندگی تکنسین‌های خارجی و مهندسان کارخانه قند و شکر شاهرود بودند، دیده می‌شود.

پس بااین‌همه قدمت چه چیزی سبب شده تا مردم استان سمنان‌ همچنان کمترین آگاهی‌ها را از خانه‌های هوشمند داشته باشند؟ این موضوع البته به دو فاکتور مهم بازمی‌گردد نخست اینکه تعریف خانه هوشمند مکرراً در سال‌های اخیر عوض‌شده و ثانیاً هوشمند سازی خانه در اذهان عمومی دارای هزینه‌های هنگفت است، در این گزارش قصد داریم به این موضوع بپردازیم که آیا واقعاً هوشمند سازی خانه آن‌قدرها هزینه دارد ؟ یا به‌عبارت‌دیگر در قبال هزینه‌ای که در خصوص هوشمند سازی خانه می‌شود چه چیزی عاید مردم می‌شود؟

تعریف خانه هوشمند
ابتدا تعریف مختصری از خانه هوشمند داشته باشیم. الهه رضوانی دانش‌آموخته سیستم‌عامل‌ها از دانشگاه تهران در گفتگو با خبرنگار بازار درباره خانه‌های هوشمند می‌گوید: خانه هوشمند درواقع به‌کارگیری مجموعه‌ای از نرم‌افزارها و سخت‌افزارها در ساختمان‌هایی است که هدف از ساختشان کاهش مصرف انرژی و رفاه مردم باشد.

رضوانی می‌گوید: در حقیقت خانه هوشمند یعنی در خدمت گرفتن فناوری برای کاهش مصرف انرژی بدون خلل واردکردن به رفع انسان و حتی افزایش و ارتقای آن محسوب می‌شود.

وی بابیان اینکه خانه‌های هوشمند الزاماً مکان‌هایی ویلایی و بزرگ با صرف هزینه‌های میلیاردی نیست بلکه کافی است شما در خانه‌تان بتوانید برخی الزامات فناوری‌های نوین را برای کاهش مصرف انرژی و متعقب آن تسهیل در امور خانه و رفاه بیشتر استفاده کنید که در کنار آن محیط‌زیست نیز آلوده نمی‌شود.

این دانش‌آموخته سیستم‌عامل‌ها می‌گوید: آبیاری قطره‌ای و هوشمند باغچه‌ها با تعبیه دستگاه‌های رطوبت‌سنج در خاک و نصب اپلیکیشن آن بر روی گوشی برای آبیاری خودکار باغچه و حتی گلدان‌ها، کلیدهای آب ای طی برای کنترل انرژی برق، استفاده از لامپ‌های سنسور دار برای کاهش مصرف انرژی، استفاده از شیرهای سنسور دار برای کاهش مصرف آب، نصب پنل های خورشیدی برای استفاده از انرژی پاک برای تأمین برق موردنیاز دستگاه‌های مذکور و ده‌ها مورد دیگر ازجمله کارهایی هستند که خانه شمارا می‌توانند به یک مجموعه هوشمند بدل سازد آن‌هم با هزینه‌ای کمتر از ۱۰ میلیون تومان اما درازای آن تمام قبوض برق و آب و انرژی خانه شما تا ۳۰ و ۴۰ درصد کاهش می‌یابد که هزینه نصب دستگاه‌ها را به‌زودی برمی‌گرداند.

تجهیزات و فناوری خانه های هوشمند
در تعریفی دیگر اما محسن شریعتی دیگر کارشناس فناوری بیان می‌کند: خانه هوشمند در حقیقت مکانی است که تمام تجهیزات و تأسیسات آن به یک شبکه هماهنگ متصل و عملاً دستگاه‌های نور، صوت، سرمایش، گرمایش، تهویه، آب، انرژی و ... برحسب تغییر شاخص‌ها و شرایط تفاوت می‌کنند یعنی در صورت وجود نور کافی از پنجره‌ها به‌صورت خودکار میزان نور خانه‌ها نیز کاهش می‌یابد. این خانه‌ها تا ۴۰ درصد مصرف انرژی را کاهش می‌دهند.

شریعتی در پاسخ به این سؤال که مزیت‌های اقتصادی این خانه‌ها چیست‌اند، تأکید کرد: فکر کنید در شهری که پنج هزار واحد مسکونی وجود دارد دو هزار ولد مسکونی هرکدام ماهانه ۴۰ درصد انرژی برق، آب، گاز و ... را کاهش دهند یک‌باره با یک حجم عظیم از انرژی ذخیره‌شده و مصرف نشده روبرو هستیم و این یک مزیت اقتصادی است.

وی افزود: دومین ویژگی برای خود افراد است نخست اینکه هزینه‌ها برای افراد کاهش می یاید ثانیاً می‌توان با هوشمند سازی خانه رفاه را نیز افزایش داد بدون اینکه هزینه بیشتری کرد. در حقیقت خانه‌های هوشمند خودشان هزینه خودشان را درمی‌آورند.

خانه هایی که مورد اقبال مردم نیستند
این خانه‌ها البته خیلی هم مورد اقبال مردم نیستند زیرا از آن اطلاعات کافی ندارند محمد اسماعیل کوثری فعال املاک در استان سمنان در گفتگو با خبرنگار بازار، می‌گوید: هوشمند بودن خانه شاید آخرین اولویتی باشد که مشتریان ما در سطح استان سمنان آن را مطالبه می‌کنند.

کوثری می‌افزاید: حداقل در این‌یک دهه اخیر می‌توانم ادعا کنم که مجموعاً پنج مشتری هم درباره هوشمند بودن خانه از ما پرسش نکرده اند چون اصلاً اولویت مردم نیست مردم وقتی برای خرید خانه مراجعه می کنند ابتدا قیمت، دوم محله، سوم استحکام خانه و چهارم امکانات آن شامل کابینت و شیرآلات و ... را می پرسند و دیگر چیزها برایشان کمتر اهمیت دارد.

وی ادامه می دهد: خانه ای در شهر شاهرود بود که تمام شیرآلات و حتی درهای کابینت آن لمسی بود، پرده‌ها خودکار با فوتو سل بالا می رفتند نورها همگی هوشمند قطع می شوند فاضلاب به طور خودکار جمع آوری و به باغچه منتقل می‌شد و ... با این حال تفاوت چندانی هم در زمینه قیمت با دیگر خانه‌ها نداشت اما همین امکانات اضافه هم نتوانسته بود مشتری چندانی برایش بیاورد و ماه ها طول کشید تا تمام شش واحد آن را فروختیم.

هوشمند سازی اولویت نیست
اینکه چرا مردم هوشمند سازی خانه را اولویت نمی دانند به یک تصور نیز بازمی‌گردد و آن‌هم گران بودن هزینه‌های هوشمند سازی برای بررسی این هزینه ها با قاسمی مالک یک شرکت خصوصی که تجهیزات خانه هوشمند را می فروشد گفتگو کردیم. او معتقد است: خانه‌های هوشمند بسته به نوع نیاز و هزینه مشتریان ارائه می شوند برخی تنها در زمینه برق یعنی لامپ‌های تایمری، هوشمند و .. تجهیزاتی می خواهند برخی دیگر تمام هر آنچه یک خانه نیاز دارد در نتیجه قیمت ها با هم تفاوت دارند.

قاسمی درباره حداقل و حداکثر ها می گوید: حداقل هزینه هوشمند سازی یک خانه ۱۰۰ متری که بتوان آن را به نوعی خانه هوشمند دانست بین شش تا هشت میلیون تومان و حداکثر آن که اصطلاحاً آن را فول آپشن می نامیم ۲۵ تا ۴۵ میلیون تومان است.

وی می افزاید: در حقیقت با این گرانی های دلار و هزینه‌های اقتصادی و خانه‌های میلیاردی اصلاً هزینه هوشمند سازی دیده نمی شود در ضمن می توان با استقرار یک پنل خورشیدی حتی هزینه برق را به ۲۰ درصد هم کاهش داد که در دراز مدت تمام هزینه‌های خرید تجهیزات هوشمند سازی را جبران می کند.

اقبال خانه ها زیاد نیست
از او درباره مشتریانش می پرسیم و می گوید: چندان اقبالی برای خانه‌های هوشمند نیست نهایتاً استفاده از لامپ‌های سنسور دار و شیر های آب از این نوع برای کاهش آب و برق، وگرنه ما امکانات وسیعی مانند نما شوی اتومات با استفاده از فاضل آب روشویی دستشویی ها، باغچه هوشمند رطوبت سنج، سرمایش و گرمایش های اتوماتیک هوشمند با تهویه مطبوع، پنل های تشخیص چهره افراد برای باز کردن در و جلوگیری از سرقت، آتش خاموش کن ها، ضد حریق ها، اطلاع رسانی به تلفن همراه درباره حتی گلدان های خانه که نیاز به آب دارند و ده‌ها مورد دیگر نیز در شرکت برای عرضه داریم که خیلی مورد استقبال قرار نمی گیرند. 

بستر خانه‌های هوشمند اما در استان سمنان مهیا است ابتدا باید گفت این استان زادگاه پرفسور جلالی پدر اینترنت ایران و همچنین مبدع اینترنت اشیا و خانه‌های هوشمند در کشور است و شایسته نیست که در زادگاه این مرد بزرگ کمترین اقبال به این خانه باشد.

از سوی دیگر وقتی مجموعه‌ای خانه‌ها در یک شهر هوشمند شوند یکباره شاهد حجم عظیمی از صرفه جویی و مزیت اقتصادی برای آن منطقه خواهیم بود لذا باید به مردم اطلاع رسانی کرد تا درباره خانه‌های هوشمند بیشتر بدانند.