به گزارش تجارت‌نیوز، چند روزی است شنیده‌های مختلفی درباره همکاری ایران و چین و قرارداد ۲۵ ساله دو کشور با یکدیگر منتشر شده است. چقدر از این شنیده‌ها واقعیت دارد؟

آن طور که رسانه‌های مختلف گزارش داده‌اند، هنوز جزئیات کامل این سند همکاری منتشر نشده است و مقامات ارشد دولت دوازدهم بیان می کنند که به محض نهایی شدن سند جزئیات آن اعلام خواهد شد، با این حال در سوم سپتامبر سال وب‌سایت انگلیسی «پترولیوم اکونومیست» مدعی شد که اطلاعات مربوط به بخش‌هایی از این سند دست یافته است؛ اطلاعاتی که در یک گزارش مفصل در این وب سایت در همان تاریخ منتشر شد.

طبق این نوشته تابناک، در این گزارش پترولیوم اکونومیست مدعی شد که بر اساس سند همکاری مورد اشاره چینی‌ها قرار است در قالب توافق شراکت جامع استراتژیک با ایران ۲۸۰ میلیارد دلار درصنعت نفت و گاز ایران سرمایه گذاری کنند. همچنین طرف چینی ۱۲۰ میلیارد دلار در حوزه توسعه زیر ساخت‌های تولید و حمل‌ونقل در ایران سرمایه‌گذاری می‌کند که بخش قابل توجهی از این سرمایه‌گذاری هم در پنج سال نخست انجام خواهد شد و مابقی آن دوره‌ای و براساس توافق دو کشور به بخش صنعت و حوزه حمل‌ونقل ایران تزریق می‌شود.

در مقابل طرف چینی نفت و گاز را با سی درصد تخفیف و با مهلت باز پرداخت دوساله از ایران خریداری می‌کند و می‌تواند بازپرداخت را با یوان چینی انجام دهد. دو سوم مبلغ خرید نقد خواهد بود و یک سوم به شکل کالا و خدمات. بر اساس همین گزارش ادعا شده طرف چینی می‌تواند تا ۵۰۰۰ نیروی امنیتی چین را با هدف محافظت از سرمایه گذاری خود به ایران بیاورد. بر اساس این قرارداد، همچنین شرکت‌های چینی در تمامی پروژه‌های مربوطه در ایران حق تقدم دارند…

همچنین ایسنا در گزارش خود در باره محتوای کلی این سند نوشت: بر اساس اطلاعات موثق این سند با عنوان رسمی «برنامه همکاری‌های جامع ایران و چین» ثبت شده و حوزه‌های سیاسی، امنیتی، دفاعی، فرهنگی، کشاورزی، اقتصادی، علمی، جهانگردی، نفت و انرژی، زیرساخت‌های مخابراتی و فناوری ارتباطات، تجارت، بهداشت و سلامت و … را شامل می‌شود.

در برخی از بند‌ها صحبت از تسهیل سرمایه‌گذاری و فاینانس است و برخی از بند‌ها از حمایت‌های متقابل سیاسی در مجامع بین المللی می‌گوید. در حوزه نظامی و دفاعی موضوعاتی همچون آموزش، انتقال فناوری‌های دفاعی، مبارزه با تروریسم و رزمایش مشترک آمده است. از نکات بسیار مهم این سند می‌توان به توافق بر سر تجارت با ارز‌های ملی یاد کرد. همچنین در این سند بار‌ها به طرح بزرگ چین به نام «یک کمربند- یک راه» (طرحی بر بستر مسیر جاده ابریشم) اشاره شده و این که ایران می‌تواند ضمن مشارکت فعال در این طرح جهانی، از فواید اقتصادی و صندوق اعطای وام این طرح نیز بهره‌مند شود. بر اساس این مدارک چین وارد کننده ثابت نفت از ایران خواهد بود و ایران نیز باید نگرانی‌های چین برای بازگشت سرمایه گذاری خود را برطرف کند.

ارتقای همکاری‌های بانکی، مالی و بیمه‌ای و گشایش شعبات بانک‌های ایران و تاسیس بانک مشترک ایران و چین به ویژه ایجاد پیام رسان ملی میان دو کشور به جای سوییفت نیز مطرح شده است. کمک به ساخت خط آهن در نقاط مختلف کشور، افزایش صادرات فراورده‌های نفتی به چین، کمک و سرمایه گذاری در حوزه زیرساخت‌های انرژی فسیلی، سرمایه‌گذاری در تقویت کریدور‌های راهبردی که از ایران می‌گذرند، سرمایه‌گذاری برای توسعه تولید و صادرات انرژی از ایران به کشور‌های منطقه، مشارکت در توسعه همه جانبه سواحل مکران، کمک به ایران برای ایجاد نسل۵ اینترنت و تقویت شبکه ملی اطلاعات، سرمایه‌گذاری برای تولید انرژی‌های پاک در مناطق کویری ایران، کمک به توسعه صنعت صلح آمیزهسته‌ای کشورمان و سرمایه‌گذاری در تامین واگن مترو و ساخت خطوط مترو در شهر‌های بزرگ و شهر‌های جدید ایران از جمله بخش‌های مهم سند است.

توضیحات رئیس جمهور در مورد سند

سوم تیر ماه امسال حسن روحانی در مورد این سند همکاری در هیأت دولت گفت: این همکاری، زمینه‌ای برای مشارکت ایران و چین در پروژه‌های اساسی و زیرساخت‌های توسعه‌ای از جمله طرح بزرگ کمربند ـ راه است و فرصتی برای جلب سرمایه‌گذاری در حوزه‌های مختلف اقتصادی از جمله صنعت، گردشگری، فناوری اطلاعات و ارتباطات خواهد بود.

رئیس‌جمهور با تأکید بر گسترش همکاری دو طرف در حوزه انرژی، توافق بر این برنامه را گامی مثبت در جهت افزایش اهمیت انرژی جهانی و توسعه پایدار منابع نفت و گاز و همچنین انرژی‌های تجدیدپذیر برشمرد و سرمایه‌گذاری مشترک در توسعه مناطق آزاد را برای ارتقای نقش این مناطق در تولید و تجارت بین‌المللی پرفایده دانست.

تکذیب واگذاری کیش به چین/اما آیا واگذاری کیش به چین صحت دارد؟

سخنگوی وزارت امور خارجه تاکید کرد: اراده سیاسی رهبران ایران و چین بر توسعه و تعمیق روابط راهبردی دو جانبه است.

سید عباس موسوی در واکنش به حجم عظیم ادعاهای کذب در فضای مجازی نسبت به تدوین یک نقشه راه ۲۵ ساله بین ایران و چین اظهار داشت: بر اساس توافق سال ۱۳۹۴ روسای جمهوری اسلامی ایران و جمهوری خلق چین که در بند ششم بیانیه سفر رئیس جمهور محترم چین به تهران منعکس شده است، دو کشور صراحتا اراده سیاسی خود را برای توسعه و تعمیق راهبردی روابط بیان داشته و تصمیم گرفتند یک نقشه راه جامع ۲۵ ساله بین دو کشور تدوین شود تا مبنای توسعه منسجم و همه جانبه روابط سیاسی و اقتصادی ایران و چین در سال های آتی قرار گیرد. پیش نویس اولیه این سند با مشارکت نهادهای تخصصی دو کشور تهیه شده و هم اکنون در مرحله مذاکره قرار دارد. بدیهی است که پس از نهایی شدن مذاکرات، این سند برای طی مراحل قانونی به نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی تقدیم خواهد شد.

سخنگوی وزارت امور خارجه با اشاره به واکنش خصمانه و عصبی سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا، اضافه کرد: بدون تردید روابط راهبردی ایران و چین که منافع کلیدی متقابل برای مردم دو کشور دارد، واجد دشمنانی است که تمامی تلاش خود را برای شکست این مذاکرات و عدم موفقیت این سند به کار خواهند گرفت.

موسوی ادعاهایی همچون اجاره جزایر ایرانی در خلیج فارس، انحصار فروش نفت با قیمت های پایین، استقرار نیروهای مسلح و غیره را مضحک  دانست که حتی ارزش تکذیب کردن هم ندارد.

وی گفت: تامین منافع ملی ایران تنها اصل راهنمای وزارت امور خارجه در تدوین این سند راهبردی بوده است و مذاکرات با دقت و وسواس کامل صورت گرفته که ان شاء الله مردم ایران به زودی ثمره آن را مشاهده خواهند کرد.

سخنگوی وزارت خارجه در پایان با اظهار امیدواری نسبت به نهایی شدن این سند در آینده نزدیک افزود: بدیهی است که تا قبل از نهایی شدن مذاکرات هیچ متنی اعتبار ندارد و لذا از رسانه ها درخواست می شود از بازنشر متونی که با اهداف و اغراض مختلف تهیه و منتشر می شوند، خودداری نمایند.

قربانی کردن ایران از سوی چین در معامله با آمریکا

سایت ساعت ۲۴ نوشت: " این احتمال وجود دارد که در نتیجه مذاکرات تجاری چین با آمریکا برای خاتمه دادن به جنگ تجاری بین دوکشور ، ایران بخشی از معامله باشد وچین همراهی با تحریم ها را وجه المصالحه توافق خود با ایالات متحده کند" .

آنچه در بالا آمد بخشی از " تخمین وضعیت آتی " است که درسالنمای امنیت ملی ایران و در ذیل بررسی مناسبات ایران با قدرت های بزرگ آمده وپیش بینی یا تخمین کارشناسان " پژوهشکده مطالعات راهبردی است . دراین گزارش آمده است " با ورود ایران به لیست سیاه اف ای تی اف به احتمال بسیارزیاد چین از سطح همکاری های اقتصادی و بانکی خود با ایران خواه د کاست. علاوه بر این اگر روند تحولات به سمتی پیش برود که ایران همکاری خودرا با با آژانس بین المللی انرژی اتمی را قطع کند به احتمال بسیار زیاد چین نیز از فعال سازی مکانیسم ماشه توسط قدرت های اروپایی حمایت خواهد کرد. در این گزارش می خوانیم" درحالی که در سال ۲۰۱۸ اندازه تجارت خارجی ایران و چین ۳۱ میلیارد دلا ر بود از ژانویه تا نوامبر ۲۰۱۹ به ۲۲ میلیارد دلار رسید که نشان دهنده کاهش ۳۰ درصدی است.

سه سفر ظریف به چین

در سال ۱۳۹۸ مقامهای ایرانی و چینی در سطوح گوناگون دیدارها و گفت وگوهای مشروح و پرشماری داشته اند. درسال ۱۳۹۸ محمد جواد ظریف وزیر خارجه ایران سه بار در اردیبهشت ، شهریور و دی ماه به چین سفر کرد ونیز علی لاریجانی رییس وقت مجلس و سردار سرلشکر محمد باقری  رییس کل ستاد نیروهای مسلح به چین اشاره کرد. در سال ۱۳۹۸ تدوین برنامه راهبردی ۲۵ ساله بین ایران وچین در دستور کار قرار گرفت . توسعه مناسبات در حوزه نظامی و امنیتی نیز با سفر چندین هیئت نظامی و دفاعی دوکشور به تهران و پکن و مهمتر از ان رزمایش سه جانبه ایران و چین و روسیه در کانون توجه قرار گرفت.

ایران واروپا

در این گزارش آمده است سیر کلی روند وتحولات ایران با قدرتهای بزرگ حاکی از افزایش تنش ها وفاصله گرفتن ایران از اتحادیه اروپا وگرایش به سمت قدرت های شرقی خواهد بود. به احتمال زیاد ورود ایران به لیست کشورهای غیر همکار اف ای تی اف موجب    خواهد شد اتحادیه اروپا به این بهانه از همکاری با ایران خودداری کند و اجرایی نشدن اینستکس را به ان ربط دهند. اروپایی ها در سال ۱۳۹۹ یک باردیگر به رهبری فرانسه شانس خود را برای میانجیگری و نزدیک سازی دیدگاه های ایران و آمریکا برای دستیابی به توافق جدید و تکمیلی خواهند آزمود. رویکرد اتحادیه اروپا وقدرت های بزرگ اروپایی از تعامل با فشار فعلی به سمت تعامل با اجبار حرکت خواهندکرد. فشارها بربرنامه موشکی به ویژه از سوی سه قدرت بزرگ اروپایی واز مسیر شورای امنیت  افزایش خواهد یافت وحتی ممکن است با تحریم های مشترکی از سوی این کشورها مواجه شود.

ایران و آمریکا

اقدامهای امریکا بر ضد ایران صرفا اقتصادی نخواهد بود بلکه منزوی ساختن دیپلماتیک وجه دیگر سیاست امریکاست. امریکا باورز دارد که گسترش زئلبط دیپلماتیک و اقتصادی ایران با دیگر کشورها تحریم را کمرنگ می کند. به همین دلیل آمریکا می خواهد مناسبات ایران با کشورهی دیگر را وملتهای جهان است. تحریم اقتصادی ، تحمیل انزوای دیپلماتیک وبازدارندگی نظامی سه ستون اصلی سیاست امریکاست که با تلاش برای مشروعیت زدایی در داخل و عرصه بین المللی کامل می شود.ایران در دو راهی انتخاب قرار گرفته وناگزیر به قبول مذاکرات فراگیر وتوافق با آمریکا یا فشار روز افزون اقتصادی و سیاسی از درون خواهد شد.