صاحب‌خبر - به گزارش گروه فرهنگی ایسکانیوز-فاطمه قربان‌نیا: هجدهم تیرماه همزمان با سالروز درگذشت مهدی آذریزدی، نویسنده حوزه کودک و نوجوان به نام روز ادبیات کودک و نوجوان نام‌گذاری شده است. آذریزدی با کتاب هشت جلدی «قصه‌های خوب، برای بچه‌های خوب» به نوجوانان معرفی شد، در سال ۱۳۷۹ هم به سبب نگاشتن داستان‌های قرآنی و دینی، به «خادم قرآن» شناخته شده است. از آثار او می‌توان به 30اثر نظم و نثر از جمله «لبخند»، «گربه ناقلا»، «خاله سوسکه»، «قصه‌های تازه از کتاب‌های کهن»، «مثنوی بچه‌های خوب»، «خاله قورباغه»، «گربه تنبل»، «شعر قند و عسل»، «لبخند»، «ب‍‍اف‍ن‍ده‌ د‌ان‍ن‍ده‌»، «پ‍ن‍ج‌ ‌اف‍س‍‍ان‍ه» و «خ‍ی‍ر و ش‍ر» اشاره کرد. ادبیات کودک و نوجوان در کشور ما قدمت چندانی ندارد. شاید بتوان گفت بعد از مشروطه بود که به مدد افرادی چون عباس یمینی شریف و جبار باغچه‌بان به این حوزه توجه بیشتری صورت گرفت. پس از آن ادبیات کودک با قلم توانمند نویسندگانی چون مهدی آذریزدی قوت گرفت و پی گرفته شد . نکته بدیهی‌ این است که سرمایه‌گذاری برای فرهنگ و آموزش کودکان و نوجوانان به‌عنوان آینده‌سازان یک مملکت باید از اولویت‌های برنامه‌های فرهنگی هر دولت باشد. کتاب و ادبیات می‌تواند در سال‌های آغازین زندگی فرد، جهان‌بینی و سبک زندگی او را تعیین کند. از این رو اهمیتی که حوزه ادبیات کودک و نوجوان دارد کمتر از دیگر موضوعات فرهنگی نیست. البته قلم زدن در این حوزه ظرافت‌ها و دقت خاصی می‌طلبد اما با وجود صاحب نظران و قلم به دستان توانایی که در این زمینه وجود دارند شاهد یک مسیر موفقیت‌آمیز هستیم . پس از دهه هفتاد در سال‌های اخیر حوزه ادبیات کودک و نوجوان روند رو به رشد خود را طی کرده است. با شروع به کار نشریات ویژه کودکان و نوجوانان، این گروه سنی علاوه بر کتاب با مجلات مختص سن خود آشنا شده و به دنیای مطبوعات و نشریات وارد شدند . در ادامه به معرفی چند تن از نویسندگان و شاعران شاخص در حوزه ادبیات کودک و نوجوان اشاره می‌کنیم که می‌بینید: *عباس یمینی شریف شاعر شعرهای ماندگار «من یار مهربانم» و «ما گل‌های خندانیم فرزندان ایرانیم» عباس یمینی شریف است . وی که در سال 1298 در تهران متولد شد از جمله نویسندگان مطرح حوزه ادبیات کودک و نوجوان است. یمینی‌شریف از بنیانگذاران شورای کتاب کودک بود که در زمان حیاتش بیش از 30اثر از وی منتشر شد. به پیشنهاد او و جعفر بدیعی اولین شماره مجله کیهان بچه‌‌ها در سال 1335 از طرف مؤسسه کیهان انتشار یافت. از جمله آثار وی می‌توان به «آواز فرشتگان»، «گربه های شیپورزن»، «پلنگ یکه تاز»، «دو کدخدا»، «بازی با الفبا»، «فری به آسمان میرود»، «شهر ناپدیدان»، «آوای نوگلان»، «در میان ابرها»، «باغ دوستی»، «گلهای گوناگون»، «سیاهک و سفیدک»، «آه ایران عزیز» و ... اشاره کرد. وی بیست و هشتم آذر 1368 دیده از جهان فرو بست و ادبیات ایران یکی از دلسوزترین حامیان خود را از دست داد. *نادر ابراهیمی نادر ابراهیمی از شناخته‌شده‌ترین نویسندگان ادبیات داستانی در ایران است. بیشتر او را به سبب شهرت کتاب‌های «چهل نامه کوتاه به همسرم»، «یک عاشقانه آرام»، «آتش بدون دود» و «بار دیگر شهری که دوست داشتم» می‌شناسند؛ اما شاید قلم توانای او در حوزه رمان و داستان بزرگسال باعث غفلت از آثار متعدد وی در حوزه ادبیات کودک و نوجوان شده باشد. وی که صاحب پنجاه اثر تالیفی در حوزه کودک و نوجوان است فعالیت حرفه‌ای خود را در زمینه ادبیات کودک و نوجوان، با تأسیس «مؤسسه همگام با کودکان و نوجوانان» شروع کرد. هم‌چنین بیش از صد کتاب از وی به چاپ رسیده است که شامل داستان بلند و کوتاه، کتاب کودک و نوجوان، نمایش‌نامه، فیلم‌نامه و پژوهش در زمینه‌های مختلف است. وی در حوزه ادبیات کودک و نوجوان، برگزیده جایزه‌ نخست براتیسلاوا، جایزه نخست تعلیم و تربیت یونسکو و جایزه‌ کتاب برگزیده‌ سال ایران شده است. از جمله آثار شاخص وی در حوزه کودک و نوجوان می‌توان به کتاب‌های «کلاغ‌ها»، «سنجاب‌ها»، «قصه گل‌های قالی»، «پهلوان پهلوانان؛ پوریای ولی»، «سحرگاهان همافرها اعدام می‌شوند»، «مثل پولاد باش پسرم؛ مثل پولاد»، «قلب کوچکم را به چه کسی هدیه بدهم؟»، «درخت قصه ـ قُمری‌های قصه» و... اشاره کرد. *سید مهدی شجاعی سید مهدی شجاعی که با آثار «پدر، عشق، پسر»، «کشتی پهلو گرفته» و «طوفان دیگری در راه است» شناخته می‌شود، از جمله صاحب‌نظران فعال در حوزه نویسندگی و ترجمه آثار کودک و نوجوان است . وی در حوزه کودک ونوجوان صاحب تالیف و ترجمه بیش از صد عنوان کتاب است. در کارنامه شجاعی عضویت در هیئت مدیره کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان و داوری جشنواره بین‌المللی فیلم کودک و نوجوان به چشم می‌خورد . از جمله آثار تالیفی وی می‌توان به «خیانت یهودا»، «همسفر آفتاب، ایمان و گندم»، «حکایت آن سر»، «خورشید نیمه‌شب»، «کشتی نوح» و ... اشاره کرد. هم‌چنین در آثار ترجمه او می‌توان از «برای این‌که ماهی‌ها نمیرند»، «دختر چینی»، «در قصر ملک‌خاتون»، «کاری برای مادر»، «خداوند شبان من است»، «بزرگ‌ترین نام روی زمین» و ... نام برد. *هوشنگ مرادی کرمانی شاید بیشتر مردم هوشنگ مرادی کرمانی را از تماشای فیلم «قصه‌های مجید» بشناسند. این فیلم روایتگر زندگی پسر نوجوانی است که همراه مادربزرگ خود زندگی می‌کند و داستان فیلم به حواشی زندگی آن‌ها می‌پردازد. البته فیلم سینمایی «مهمان مامان» به کارگردانی داریوش مهرجویی اقتباسی از کتاب مهمان مامان این نویسنده است. او که در حوزه نمایشنامه نویسی و سینما هم دستی بر آتش دارد فیلمنامه فیلم سینمایی «کیسه برنج» را هم نگاشته است . از وی بیش از بیست جلد کتاب کودک و نوجوان چاپ و منتشر شده است که مهمان مامان، قصه‌های مجید، پلو خورش، خمره، آب انبار، ته خیار، چکمه، شما که غریبه نیستید، نازبالش و ... از جمله آثار اوست . *افسانه شعبان‌نژاد شعبان‌نژاد که از پرکارترین شاعران و نویسندگان حوزه کودک و نوجوانان است، تاکنون بیش از۴۰۰ عنوان کتاب در حوزه شعر، داستان، ترجمه و بازنویسی منتشر کرده است. وی فعالیت خود را از سال 1360 آغاز کرده و داوری جشنواره بین المللی شعر فجر، جشنواره بین المللی پویا نمایی، جشنواره کتاب کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، جشنواره فیلم نامه نویسی کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، جشنواره رشد، جشنواره شعر روشنا و ... را بر عهده داشته است. شعبان نژاد در سال ۲۰۱۰ کاندیدای دریافت معتبرترین جایزه ادبی جهان در بخش کودک و نوجوان، جایزه آسترید لیندگرن شده است. از وی آثار بسیاری در حوزه شعر خردسال و کودک و نوجوان، داستان خردسال و کودک و نوجوان و ترجمه به جا مانده است که در ادامه به چند نمونه از آن‌ها اشاره می‌کنیم، «عمه قزی»، «غاز غازی جون پس چی می‌خواد؟»، «ما می تونیم ما می تونیم»، «بام مهربان»، «این صدای کیست؟» (شعر خردسال و کودک)، «بزغاله‌ام کجا رفت؟»، «موش موشی تندتر بدو!»، «ننه جان و باباجان»، «موشی کور تنها»، «جوجه زرد تپلی»، «نمکو و اخمو خان»، «ماه گل بهتر از گل»، «باغچه پر از گل»، «هوهوخان»، «بچه سنگی» (داستان خردسال و کودک)، «بزرگراه»، «جشن گنجشک‌ها»، «کلاغه به خونش نرسید»، «من و خواب جنگل»، «پرنده گفت شاعرم»، «پونه‌ها و پروانه‌ها»، «شیشه آواز»، «یک کاسه شبنم» (شعر نوجوان)، «النگوی قرمز»، «باغ هزار دخترون »، «بهار گمشده»، «روزی روزگاری»، «صدای صنوبر»، «شب یلدا»، «یک آسمان سلام»، «گنج و رنج (از مجموعه حکایات مثنوی معنوی)»، «رستم و اکوان دیو (از مجموعه داستان های شاهنامه فردوسی)»، «نه من نمی ترسم» (داستان نوجوان) *منوچهر احترامی نام منوچهر احترامی با «حسنی نگو یه دسته گل» و «دزده و مرغ فلفلی» گره خورده است. اکثر بچه‌های دهه شصت به بعد با این دو کتاب که میلیون‌ها بار چاپ شده است آشنا هستند. وی که با نام مستعار «م. پسرخاله» و «الف. اینکاره» قلم می‌زد از پیشتازان شعر و داستان طنز کودک به شمار می‌رود. او از زمان تاسیس نشریه گل‌آقا در این مجله قلم زد و تا آخر عمر خود در این جایگاه ماند. به یادماندنی‌ترین آثار او همچون «جامع‌الحکایات» و «پیر ما گفت…» در نشریات موسسه «گل‌آقا» به چاپ رسید و همیشه در زمره بهترین آثار این نشریه بود. «گربه من نازنازیه همه ش به فکر بازیه»، «حسنی ما یه بره داشت»، «حسنی و گرگ ناقلا»، «دویدم و دویدم»، «ده تا جوجه رفتن تو کوچه»، «مثل کنه چسبیدن»، «موش دم بریده» و ... از جمله آثار این پیشکسوت عرصه طنز و ادبیات کودک است. احترامی در 23 بهمن 1387 بر اثر نارسایی قلبی دار فانی را وداع گفت. *مصطفی رحماندوست شعر ماندگار «صد دانه یاقوت دسته به دسته» اثر مصطفی رحماندوست است. وی که سردبیری نشریه سروش کودکان را در کارنامه خود دارد، مدیریت برنامه‌ کودک‌ سیما، مدیریت مرکز نشریات ‌کانون ‌پرورش ‌فکری ‌کودکان ‌و نوجوانان‌، مدیرمسئولی ‌مجله‌های‌ رشد و سردبیری رشد دانش‌آموز را هم تجربه کرده است. رحماندوست علاوه بر داستان‌نویسی و سرودن شعر برای کودکان، به ترجمه آثار کودک و نوجوان هم نظری داشته است. تاکنون 314 اثر از وی در قالب مجموعه شعر برای کودکان و نوجوانان، تألیف و ترجمه داستان‌های کودکان و نوجوانان و کتاب‌هایی درباره فنون قصه‌گویی و ادبیات کودکان در ایران و جهان منتشر شده‌است. برخی آثار او از جمله «قصه دو لاکپشت تنها»، «بازی با انگشت‌ها»، «سه قدم دورتر شد از مادر» و «دو تا عروس، دو تا داماد» به سیزده زبان زنده دنیا ترجمه شده است. وی برخی آثارش را با عنوان «عمو مصطفی در آمریکا» منتشر کرده است که امکان مطالعه، گوش دادن و خریدن کتاب‌هایش برای کودکان ایرانی خارج از کشور هم مهیا باشد. «فوت کوزه گری»، «دوستی شیرین است»، «سفید بود سفید تنها بود»، «این تریزی آن تریزی»، «قصه گویی، اهمیت و راه و رسم آن» و ... از جمله آثار ارزشمند اوست. البته نام بزرگان دیگری همچون محمدرضا سرشار، محمدرضا بایرامی، شکوه قاسم‌نیا، فرهاد حسن‌زاده، ابوالقاسم فیض‌آبادی، احمدرضا احمدی، داود غفارزادگان و ... در این نوشتار خالی‌ست که قلم از بیان هنر و لطافت طبع این هنرمندان عاجز است و سخن گفتن از این عزیزان مجال دیگری می‌طلبد. انتهای پیام/∎​