گروه غرب از نگاه غرب خبرگزاری فارس: روزی در مکه پیامبر اسلام (صلی الله علیه و آله) بمبی در میان پیروانش منفجر کرد: او به آنها گفت که تمام انسان ها برابر آفریده شده اند.
پیامبر اسلام در آخرین نطق عمومی شناخته شده خود گفت: «تمام انسان ها فرزندان آدم و حوایند. هیچ برتری میان عرب بر غیر عرب یا غیر عرب بر عرب وجود ندارد و هیچ برتری میان یک سفیدپوست بر سیاهپوست یا یک سیاهپوست بر سفیدپوست وجود ندارد، جز تقوا و پرهیزگاری فردی آنها.»
در این مراسم که به عنوان نطق وداع شناخته می شود، پیامبر اسلام ایده آل های مذهبی و اخلاقی بنیادین اسلام را مطرح کرده است؛ دینی که خود وی در اوایل قرن هفتم میلادی مبشر آن بوده است. برابری نژادی یکی از این ایده آل ها بود. سخنان پیامبر اسلام  جامعه ای را که گرفتار برتری های قبیله ای و نژادی بود تکان داد.
امروز با توجه به آنکه تنش ها و خشونت های نژادی آمریکای کنونی را به جوش و خروش درآورده، به نظر می رسد که این پیام به طور خاص مسلمانان آمریکایی را ملزم به حمایت از جنبش اعتراضی ضد نژادپرستی این کشور می کند.

به چالش کشیدن اصل خویشاوندی 
گذشته از تک خدایی، باور به برابری تمام انسان ها در نظر خداوند، مسلمانان اولیه را از بسیاری از اعراب همانند خود در مکه جدا می کرد.
آیه 13 از سوره 49 قرآن کتاب مقدس مسلمانان می فرماید: «ای انسان ها! ما شما را درقالب ملت ها و قبایل مختلف آفریده ایم، پس بر شماست که یکدیگر را بشناسید. شایسته ترین شما نزد خداوند پرهیزگارترین شماست.»
این آیه بسیاری از ارزش های جامعه عرب پیش از اسلام را که در آن نابرابری ها بر اساس تعلقات قبیله ای، خویشاوندی و ثروت یکی از واقعیات زندگی به شمار می رفت به چالش کشید. خویشاوندی یا نسبت نسبی  مهم ترین عامل تعیین کننده جایگاه اجتماعی فرد محسوب می شد. اعضای قبایل بزرگ تر و مسلط تر نظیر  قبیله اشراف سالار قریش قدرتمند بودند. افراد متعلق به قبایل کمتر ثروتمند نظیر خزرج از جایگاه پایین تری برخوردار بودند.
قرآن گفت که تقوا و کردار فردی مبنای شایستگی است نه تعلقات قبیله ای؛ پیامی جدید و به طور بالقوه بی ثبات کننده در جامعه ای که بر اساس نسب بنا شده بود.

پیام برابری طلبانه
همانطور که اغلب در جنبش های انقلابی معمول است، اسلام اولیه با مخالفت شدید بسیاری از نخبگان عرب مواجه شد.
 برای مثال قریش که تجارت مکه را در کنترل خود داشت – کسب و کاری که از قبل آن سود فراوانی نصیب آنها می شد- به هیچ وجه قصد دست برداشتن از شیوه های زندگی راحتی نداشت که ارکان آن بر گرده دیگران به خصوص بردگانی که از آفریقا آورده بودند بنا شده بود.
پیام برابری طلبانه پیامبر اسلام می خواست «حاشیه نشین ها»- افراد به حاشیه رانده شده جامعه- را به خود جلب کند. مسلمانان اولیه شامل مردان جوانی از قبایل کمتر متنفذی که قصد گریز از این بدنامی را داشتند و بردگانی بودند که  به آنها وعده داده می شد در صورت اسلام آوردن آزاد خواهند شد.
پیام اسلام برای زنان که قرآن آنها را برابر با مردان اعلام کرده بود نیز جذابیت داشت. با این حال ظهور جوامع پدرسالار توانست پتانسیل برابری جنسیتی را به مخاطره بیندازد.
تا زمان فوت پیامبر اسلام در سال 632 میلادی، اسلام دگرگونی بینادینی در جامعه عرب به وجود آورده بود، هرچند هرگز نتوانست اهمیت دیرینه اصل خویشاوندی را در این منطقه از بین ببرد.

نمی توانم نفس بکشم
اسلام اولیه برای غیراعراب نیز جذابیت داشت، خارجی هایی که در جامعه سنتی عرب جایگاه ناچیزی داشتند. از جمله این افراد سلمان فارسی که به دنبال یافتن حقیقت مذهبی  به شبه جزیره عربستان سفر کرده بود، صحیب یونانی که یک تاجر بود و یک برده حبشی به نام بلال بودند.
این افراد هر سه در طول زندگی پیامبر اسلام به افرادی برجسته در اسلام تبدیل شدند. بلال توانست به ثروت قابل توجهی دست یابد که به ویژه نشان می داد چگونه مساوات طلبی که اسلام مبشر آن بود جامعه عرب را دگرگون کرده است.
بلال که برده خدمتکار یک اشراف سالار اهل مکه به نام امیه بود، به دلیل اسلام آوردن توسط مالک خود مورد شکنجه قرار گرفت. امیه  سنگی را بر سینه بلال قرار داد و کوشید راه عبور هوا به ریه های او را سد کند تا وی را مجبور به نفی اسلام کند.
بلال نزدیکی خاصی به پیامر اسلام نیز داشت. در سال 622 پیامبر با تشخیص صدای قدرتمند و دلنشین و تقوای بلال، او را به عنوان اولین موذن اسلام قرار داد. بلال بعدها با زنی عرب از قبیله ای معتبر ازدواج کرد که در دوران پیش از اسلام یک برده آفریقایی فکرش را هم نمی توانست کند.

جان سیاهان اهمیت دارد
برای بسیاری از مسلمانان امروزی، بلال نمادی از پیام برابری طلبانه اسلام است که در شکل ایده آن هیچ تفاوتی را بین انسان ها بر اساس نژاد یا قبیله جز شرافت فردی او به رسمیت نمی شناسد. یکی از روزنامه های پیشروی مسلمانان سیاهپوست آمریکا که بین سال های 1975 تا 1981 منتشر می شد «بلالین نیوز» نام داشت.
در موردی اخیرتر یاسر قادی رئیس سمینار اسلام آمریکا در تگزاس، به ریشه های برابری طلب اسلام پرداخته است. او در نطق عمومی 5 ژوئن خود خطاب به مسلمانان آمریکایی، جمعیتی که با تبعیض آشنا هستند گفت «باید با نژادپرستی مبارزه کنید، چه از طریق تحصیلات و چه طرق دیگر.»
بسیاری از مسلمانان در آمریکا دست به کار شده اند و به حمایت از جنبش جان سیاهان مهم است و اعتراض به وحشیگری های پلیس و نژادپرستی نظام مند در آمریکا برخاسته اند. اقدامات آنها بازتاب دهنده پیام انقلابی- و همچنان تحقق نایافته- اسلام است که پیامبر اسلام بیش از 1400 سال پیش به عنوان یکی از ارکان مذهب اسلام مبشر آن بود.
نویسنده: اسما افسرالدین، استاد مطالعات اسلامی در دانشگاه ایندیانا
منبع: https://b2n.ir/643798

انتهای پیام.