به گزارش همشهری آنلاین به نقل از ایبنا نیویورک‌تایمز نوشته است مارک فومارولی، مورخ برجسته فرانسوی، روشنفکر و مدافع زبان و فرهنگ فرانسوی در برابر نفوذ امریکا و چیزی که «انگلیسی جهانی» می‌نامید ۲۴ ژوئن در پاریس درگذشت. او ۸۸ ساله بود.
مرگ او توسط فرهنگستان فرانسه، شورای رسمی مدافعان زبان فرانسوی و فرهنگستان کتیبه‌شناسی و زبان‌های باستانی فرانسه، بنیاد دانشگاهی وقف انسان‌گرایی اعلام شد. آقای فومارولی عضو هر دوی این نهادها بود.
مارک فومارولی در حیطه قرن ۱۷ فرانسه و دوران سلطنت لویی سیزدهم و چهاردهم با تاکید بر علوم بلاغی و ادبیات آن دوران تخصص داشت. او حدود ۳۰ کتاب نوشته بود.
کاخ الیزه پس از درگذشت او در بیانیه‌ای نوشت «او یکی از بزرگ‌ترین راویان ما از گذشته و همچنین مُبلغ سرسختی از میراث فرهنگی ما بود.»
آقای فومارولی پس از دریافت نشان شوالیه در سال ۱۹۹۳ و نشان افسری در سال ۲۰۰۲، در سال ۲۰۰۸ عنوان فرمانده لژیون دونور فرانسه را به دست آورد.
او در نوشته‌ها، کنفرانس‌ها و دروس خود –او در دانشگاه‌های معتبر فرانسوی نظیر کلژ دو فرانس خدمت می‌کرد- شناخت بهتری از تکامل علوم بلاغی، ادبیات و زبان فرانسوی به دست داد.
گام نخست او «عصر بلاغت» در سال ۱۹۸۰ به عنوان اثری بنیادی در تاریخ ادبیات فرانسه شناخته می‌شود که بر علوم بلاغی به عنوان کلید فهم پیشرفت آن تاکید دارد.
آنتوان کامپنون، استاد ادبیات فرانسه در کلژ دو فرانس و دانشگاه کلمبیا گفت: «این کتاب او را در خط مقدم سنت بلاغت در فرهنگ مدرن قرار داد.» و اضافه کرد آقای فومارولی از آلن بلوم، فیلسوف امریکایی الهام گرفته است.
آقای فومارولی اغلب هشدار می‌داد که فرهنگ فرانسوی توسط ایدئولوژی، مرکانتیلیسم، مصرف انبوه و سرمایه‌داری از درون و امواج تهدیدآمیز قدرت نرم امریکا از بیرون در حال تضعیف است.
او بسیار قوی به مباحث فرهنگی وارد شد، به‌ویژه با انتشار کتاب «دولت فرهنگی: مقاله‌ای درباره دین مدرن» در ۱۹۹۱ که در آن به بررسی این موضوع پرداخت که دولت‌های موفق از دهه ۱۹۳۰ چگونه تمایز میان فرهنگ و مشغولیت‌های جمعی را کنترل می‌کنند.
آقای فومارولی در سال ۱۹۹۶ در مصاحبه‌ای با روزنامه اینترنشنال هرالد تریبون به این موضوع پرداخت که آیا سیستم فرانسوی یارانه‌دهی به هنر با سرمایه عمومی موثر است، به‌ویژه در عصری که جنگ‌های فرهنگی تمایل داشتند هنرهای سنتی را علیه پیشگامان و فرهنگ فاخر را علیه فرهنگ عامه به جان هم بیندازند. او از اضمحلال چیزی که آن را شرایطی می‌دید که زمانی هنر خوب را پرورش می‌داد، ابراز تاسف کرد.
او گفت: «به تعمق و تامل بها داده می‌شد، چه هنرشناسی، فلسفی و چه اخلاقی، و این منجر به خلق نویسندگان، هنرمندان، مورخان و معماران بزرگی در اروپا شد که از زمان برای تغذیه خود استفاده می‌کردند و خود را به عموم مردم معرفی می‌کردند. به نظر می‌رسد که این روند حالا ناپدید شده، نه تنها در اروپا و امریکا بلکه در آسیا. این احساس وجود دارد که در این حوزه دیگر خبری از چهره‌های بزرگی که اواخر قرن نوزده یا اوایل قرن بیستم داشتیم نیست.»
مارک فومارولی در تاریخ ۱۰ ژوئن سال ۱۹۳۲ در مارسی متولد شد و بیشتر دوران کودکی خود را در شهر فِز کشور مراکش گذراند، جایی که در کتابخانه خانوادگی‌اش شیفته ادبیات شد.
با بازگشت به فرانسه او در سال ۱۹۵۸ دیپلم معلمی را از دانشگاه سوربن گرفت. در جنگ استقلال الجزایر از ۱۹۵۸ تا ۱۹۶۱ در ارتش فرانسه خدمت کرد. بعد از سال‌ها تدریس، او مدرک دکترای هنر خود را در سال ۱۹۷۶ از دانشگاه سوربن گرفت.
پس از آنکه کتاب «دولت فرهنگی» او را به مخاطبان داخلی بزرگ‌تر و اصلی‌تر نشان داد، در کتاب «پاریس-نیویورک، سفر رفت‌وبرگشت» که در سال ۲۰۰۹ منتشر شد، فومارولی مشغولیت‌های جمعی را بیش از پیش مورد انتقاد قرار داد. این کتاب بازتابی درباره چگونگی از دست رفتن هدف هنر در عصر دیجیتال است که در قالب خاطرات او از سفرهایش در این دو شهر نوشته شده که به عقیده او در تجسم‌شان از دنیای باستان و مدرن در تضاد هستند.
او از سال ۱۹۸۳ استاد میهمان کالج آل سولز آکسفورد و از سال ۱۹۸۴ همکار علمی میهمان دانشگاه پرینسون بود. او در دانشگاه‌های امریکایی ازجمله هاروارد، جان هاپکینز و کلمبیا کنفرانس برگزار کرد و به عضویت انجمن فلسفی امریکا در فیلادلفیا و آکادمی بریتانیا درآمد.
در دهه ۱۹۹۰ آقای فومارولی به عضویت دو انجمن از پنج انجمن علمی که بنیاد فرانسه را تشکیل می‌دادند درآمد. او در سال ۱۹۹۵ جایگزین یوجین یونسکو در فرهنگستان فرانسه شد و در سال ۱۹۹۸ به فرهنگستان کتیبه‌شناسی و زبان‌های باستانی فرانسه ورود کرد.
مارک لمبرون، همکار آقای فومارولی در بنیاد فرانسه او را «ضد مدرن» توصیف کرد و ژان ماری روارت یکی دیگر از اعضای این بنیاد و از تحسین‌کنندگان او این‌گونه گفت: «او از سطحی بسیار بالا به سنت فرانسوی تجسم بخشید.»
نظر شما