کاوه ایرانی-
روزنامه نگار/

حدود یک هفته پس از حادثه انفجار در شمال شرق استان تهران، روز پنج شنبه، سخنگوی سازمان انرژی اتمی خبر از حادثه ای در تاسیسات هسته ای نطنز داد. حادثه ای که به گفته او ارتباطی با این مرکز حساس هسته ای نداشته و در یکی از سوله ها نزدیک به سایت روی دادعهده است. سوله ای که به گفته کمالوندی در فضای باز و فاقد مواد هسته ای بود. هرچند اینبار مسوولان قبل از انتشار تصاویر درشبکه های اجتماعی پیرامون این حادثه اطلاع رسانی کردند، اما این موجب نشد تا از انتشار شایعات متعدد در رسانه های خارجی جلوگیری شود.

به گزارش «جمله» در پی وقوع انفجار و آتش‌سوزی در بخشی از تاسیسات هسته‌ای نطنز بهروز کمالوندی سخنگوی سازمان انرژی اتمی اظهار داشت: «یکی از سوله ها که بامداد روز – پنجشنبه – دچار حادثه شد، سوله ای است که در فضای باز و فاقد مواد هسته ای بود که در واقع آلودگی هم ندارد».
کمالوندی خاطر نشان کرد: «متاسفانه برخی شایعات از سوی رسانه های معاند در ارتباط با مساله آلودگی مطرح شده است که به هیچ وجه صحت ندارد. تیم های کارشناسی در محل حضور دارند و در حال بررسی علت حادثه هستند».
فرماندار نطنز نیز با حضور در جمع خبرنگاران گفت که سوله محل انبار وسایل اسقاطی دچار آتش‌سوزی شده است.
در پی تایید وقوع انفجار و آتش‌سوزی در بخشی از تاسیسات هسته‌ای نطنز از سوی مقامات کشورمان، ایالات متحده آمریکا در نخستین واکنش اعلام کرد که در حال بررسی دقیق جزئیات این رویداد است.
برخی رسانه‌های آمریکایی و اسرائیلی به نقل از وزارت امور خارجه آمریکا اعلام کردند که واشنگتن در حال ارزیابی و تجزیه و تحلیل حادثه یاد شده است.
بر اساس این گزارش‌ها یک سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا ضمن اعلام این مطلب مدعی شد: «این رویداد باردیگر یادآوری می‌کند که رژیم ایران چگونه همچنان با نادیده گرفتن نیاز‌های اصلی و واقعی مردم این کشور برنامه هسته‌ای گمراه کننده خود را در اولویت قرار می دهد.»
در همین حال خبرگزاری آسوشیتدپرس با استناد به اظهارات یک تحلیلگر مسایل هسته‌ای مستقر در آمریکا مدعی شد که محل حادثه روز پنجشنبه در تاسیسات هسته‌ای نطنز کارگاه مونتاژ سانتریفیوژ‌های جدید بوده است.
به نوشته این خبرگزاری، تصاویر و اطلاعات جمع‌آوری‌شده از سوی یک ماهواره آمریکایی بر آتش‌سوزی حدود ساعت دو بامداد به وقت محلی در سمت شمال غربی مجموعه نطنز دلالت دارد. ابعاد شعله‌های آتش به اندازه‌ای بوده است که ماهواره مزبور قادر به رویت آن شده است.
آسوشیتدپرس در ادامه به نقل از فابین هینتس، از پژوهشگران «مرکز مطالعات منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای جیمز مارتین» در کالیفرنیا، نوشته است که «محل آتش‌سوزی همان کارگاهی است که اخیرا برای مونتاژ سانتریفیوژ افتتاح شده بود».

آغاز انتشار شایعات
اما شایعه احتمال حمله اسرائیل به این تاسیسات از آنجایی آغاز شد که ایدی کوهن [کوهین] تحلیلگر اسرائیلی،چهارشنبه شنبه شب گذشته [حدود ساعت ۲۱:۳۵ به وقت تهران] در توئیتی به زبان عربی با تاکید بر اختصاصی بودن خبرش از منابع اطلاعاتی غربی نوشت که «اسرائیل بزرگترین کارخانه غنی‌سازی اورانیوم در ایران بمباران و تخریب کرده است»!
این خبر در حالی اعلام شد که صبح روز بعد مقام‌های مسوول از وقوع یک حادثه در تاسیسات هسته‌ای نطنز خبر دادند.
کوهن همچنین از موارد مسمومیت‌های رادیواکتیو خبر داد و ادعا کرده بود که ایران از کارشناسان روس برای مقابله با آلودگی رادیواکتیو درخواست کمک کرده است.
این تحلیلگر همچنین مدعی شده که اسرائیل از جنگنده اف_۱۶ در این حمله استفاده کرده است. گرچه ادعای استفاده از جنگنده اف_۱۶ باعث تعجب و سوال برخی از کابران شبکه‌های اجتماعی با توجه به عملکرد و مشخصات فنی این جنگنده‌ها نیز شد. با این حال همزمان زمزمه‌های حضور کشور ثالثی در این «حمله» احتمالی مطرح شد.
این ادعا در حالی مطرح می‌شود که پیش از این حضور پهپادهای اسرائیلی در سایت نطنز گزارش شده است، به طوری که در تاریخ دوم شهریور ماه سال ۱۳۹۳ روابط عمومی کل سپاه پاسداران از سرنگونی یک فروند پهپاد جاسوسی اسرائیلی توسط پدافند نیروی هوافضای سپاه در نزدیکی تاسیسات هسته‌ای نطنز خبر داده بود.

واکنش رسانه های دولتی به شایعات
چند ساعت پس از انتشار این زمزمه‌ها، سایت خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران، ایرنا در یادداشتی با عنوان «چرایی نحوه واکنش رژیم صهیونیستی به رخداد نطنز؛ پیام‌های جدید و واکنش‌های ضروری» به طور ضمنی امکان حمله را رد نکرده و نوشته است: «جمهوری اسلامی ایران تا کنون با درایت راهبردی تلاش کرده ضمن دفاع از مواضع اصولی و منافع ملی خود از تشدید بحران و شکل‌گیری شرایط و موقعیت‌های غیر قابل پیش‌بینی جلوگیری کند اما در صورتی که نشانه‌هایی از عبور کشورهای معاند به ویژه رژیم صهیونیستی و آمریکا از خطوط قرمز ایران به هر شکلی بروز و ظهور یابد به طور قطع راهبرد مواجهه و مقابله با وضعیت جدید باید مورد تجدیدنظر اساسی قرار بگیرد.»
در بخشی از این یادداشت شش بندی گفته شده است که «برخی مقامات رسمی از جمله نخست وزیر و وزیر دفاع سابق رژیم صهیونیستی، وزیر خارجه آمریکا، برایان هوک و برخی دیگر از مسوولین سیاسی، نظامی و امنیتی آنها بارها در مورد آمادگی و قصد خود برای ضربه زدن به تاسیسات نظامی و هسته‌ای ایران به صورت صریح اظهارنظر کرده‌اند.»
اما موضوع دیگری که به شایعات دامن زد خبری بود که شبکه تلویزیونی بی‌بی‌سی فارسی منتشر کرد. این شبکه می‌گوید که ساعاتی پیش از انتشار خبر وقوع حادثه در سایت نطنز، گروهی به نام «یوزپلنگان وطن» در ایمیلی به برخی از خبرنگاران این شبکه مسئولیت حادثه یاد شده را به عهده گرفت. طبق گفته بی‌بی‌سی این گروه ادعا کرده است که در دستگاه‌های امنیتی ایران نفوذ دارد. با این حال بی‌بی‌سی تاکید کرده است که قادر به تایید صحت این ادعاها نیست.
این اخبار غیر رسمی در حالی مطرح می‌شوند که یک تحلیلگر مستقر در ایالات متحده آمریکا معتقد است که محل حادثه در واقع کارخانه تولید سانتریفیوژ‌های جدید بوده است.
خبرگزاری آسوشیتدپرس می‌نویسد که داده‌های جمع‌آوری شده از سوی یک ماهواره آمریکایی حاکی از آن است که آتش‌سوزی در محل حدود ساعت دو بامداد به وقت محلی در سمت شمال غربی مجموعه نطنز رخ داده است. شعله‌های آتش به اندازه‌ای پر نور و پر از فوران بود که از سوی این ماهواره از فضا تشخیص داده شد.
تازه‌ترین گمانه زنی را اما یک مسئول امنیتی در خاورمیانه مطرح کرده که حکایت از بمب‌گذاری در تاسیسات هسته‌ای نطنز دارد.
نیویورک تایمز به نقل از یک مسئول امنیتی در منطقه خاورمیانه که نامی از وی برده نشده اعلام کرد که «حادثه بر اثر انفجار بمبی کارگذاری شده در داخل تاسیسات نطنز روی داده است».
گفتنی است که برخی منابع خبری نیز به نقل از یک تحلیل‌گر امور راهبردی در آمریکا اعلام کرده‌اند که محل انفجار روی داده در بخشی از سایت نطنز یک کارخانه تازه افتتاح شده برای تولید و مونتاژ سانتریفیوژ بوده است.

واکنش آژانس بین المللی انرژی اتمی
آژانس‌ بین‌المللی انرژی اتمی در بیانیه‌ای اعلام کرد که از آتش‌سوزی در این مکان آگاه است. اما این نهاد تاکید کرد که در حال حاضر پیش‌بینی می‌کند این حادثه تأثیری روی فعالیت‌های راستی‌آزمایی پادمانی آن‌ها نخواهد داشت.
حادثه در سایت هسته‌ای نطنز در حالی رخ داد که حدود یک هفته پیش انفجاری در شرق تهران شایعات دیگری را رقم زد. این انفجار در اولین ساعت‌های روز جمعه ششم تیر رخ داد که آتش ناشی از آن از فاصله دور نیز قابل مشاهده بود.
تاسیسات هسته‌ای نطنز بیش از ۱۰۰ هزار متر مربع مساحت دارد. همچنین در این مجموعه تاسیسات زیرزمینی در عمق ۷.۶ متری نیز وجود دارد که از حملات هوایی محافظت می‌کند. این سایت زیر نظر بازرسان آژانس انرژی اتمی قرار دارد.