شامگاه ۱۰ تیرماه، ساعت حوالی ۹ شب بود که صفحات شبکه‌های اجتماعی تصاویری از یک انفجار شدید در تهران منتشر کردند. اندکی بعد مشخص شد که انفجار مربوط به یک مرکز درمانی واقع در خیابان شریعتی نرسیده به میدان قدس در تهران است که به کشته شدن ۱۹ و مصدومیت ۲۲ نفر منجر شد که بیشتر آنها پزشکان و کادر درمانی این مرکز بودند.

بلافاصله پس از حادثه، شبکه‌های اجتماعی از اخبار این فاجعه بمباران شد و گمانه زنی‌ها در مورد علت حادثه و تعداد کشته شده‌ها و مصدومان، این شبکه‌ها را به تسخیر درآورد.

در همان ساعات ابتدایی انتشار خبر، محل حادثه، کلنیکی موسوم به سینای اطهر در تجریش اعلام و پس از آن در همه خبرها، نام سینا اطهر به عنوان محل حادثه عنوان می‌شود و جالب اینکه هیچکس، نه رسانه‌ها و حتی خود وزارت بهداشت متوجه یک اشتباه در انتشار نام این مرکز نمی‌شود.

در حالی که نام این مرکز درمانی پیش از این «سینا اطهر» اعلام شده بود، روز پنجشنبه، مرکز تصویربرداری پزشکی سینا اطهر با ارسال نامه‌ای به رسانه‌ها اعلام کرد که نام کلینیکی که دچار حادثه شده «مرکز جراحی محدود سینا مهر شمیران» است.

در نامه مرکز تصویربرداری پزشکی سینا اطهر، ضمن ابراز تاسف از حادثه تاسف‌انگیز در یک موسسه درمانی و پزشکی واقع در تجریش که به از دست دادن جمعی از هموطنان و کادر پزشکی منجر شد، اعلام شده این واقعه در «مرکز جراحی محدود سینا مهر شمیران» اتفاق افتاد که به اشتباه با عنوان مرکز درمانی "سینا اطهر" شناخته و اطلاع‌رسانی شده است.

مرکز تصویربرداری پزشکی (ام‌آرآی و سی‌تی اسکن و رادیولوژی) سینا اطهر فقط در یکی از طبقه‌های ساختمان واقع بوده و ارتباطی با مرکز جراحی محدود سینا مهر شمیران نداشته و نزدیکی محل این دو مرکز و تابلوهای آنها سبب برداشت اشتباه تهیه‌کنندگان خبر و گزارش شده و بسط و توسعه یافته است.

اما علت این اشتباه چیست؟ آیا نزدیکی این دو مرکز عامل آن بوده؟ جالب اینکه در همه اخبار، اعلام می‌شد که در این مرکز، عمل جراحی محدود انجام شده و بیشتر قربانیان نیز، پزشکان و اعضای تیم درمانی حاضر در اتاق‌های عمل واقع در طبقه آخر این ساختمان بوده‌اند. در حالی‌که یک مرکز تصویربرداری پزشکی (ام‌آرآی و سی‌تی اسکن و رادیولوژی) نیازی به اتاق عمل ندارد.

چگونه چنین اشتباهی در همه رسانه‌ها رخ می‌دهد و کسی متوجه نمی‌شود آن هم در حالی که از آتش‌نشانی تا اورژانس و شهرداری در محل حاضر بودند و خبرنگاران تلویزیون حضور داشتند.

البته ناگفته نماند که در همان زمان اولیه که نام سینااطهر به عنوان محل حادثه اعلام شد چند پیام در شبکه‌های اجتماعی توئیتر و اینستاگرام منتشر شد که در مورد این اشتباه تذکر دادند اما شاید این حادثه و حواشی آن آنقدر بزرگ بود که اشتباه نام مرکز از نظر بسیاری اهمیتی در برابر عمق فاجعه نداشته است.

در اخبار اولیه نامی از سینااطهر نبود

اما نکته جالب توجه اینکه در اخبار اولیه‌ای که در رسانه‌ها در مورد این حادثه منتشر می‌شود نامی از سینااطهر نیست و نام محل حادثه از زبان جلال ملکی سخنگوی اورژانس «کلینک سینا» عنوان شده است اما هر چه از زمان حادثه می‌گذرد اشتباه‌ها در مورد نام مرکز افزایش می‌یابد.

واکنش آتش‌نشانی، شهرداری و وزارت بهداشت

جلال ملکی در گفت‌وگو با ایرناپلاس می‌گوید: از همان ابتدا در مصاحبه‌های خود آدرس محل اتفاق را شریعتی عنوان کرده‌ام؛ این اشتباه از سوی آتش‌نشانی نبوده؛ شاید چون دو محل فاصله کمی از یکدیگر داشته و تقریبا مردم این دو را یک محل می‌شناسند این اشتباه رخ داده است.

بررسی اخبار اولیه حادثه، حرف ملکی را تائید می‌کند چون در بیشتر مصاحبه‌هایی که با رسانه‌ها در فاصله یک ساعت اول حادثه داشته، نام محل حادثه کلینک سینا عنوان شده است.

در کنار اشتباه رسانه‌ها، اشتباه وزارت بهداشت و شهرداری تهران نیز جای تعجب دارد.

غلامحسین محمدی مدیرکل راوبط عمومی و بین‌الملل شهرداری تهران در گفت‌وگو با ایرناپلاس می‌گوید از این ماجرا اطلاعی ندارد و تماس خبرنگار با کیانوش جهانپور مدیرکل روابط عمومی وزارت بهداشت نیز برای بررسی دلایل این اشتباه راه به جایی نبرد؛ این در حالیست که حتی در پیام تسلیت وزیر بهداشت نیز نام کلنیک سینااطهر به چشم می‌خورد.

حسین خزایی خبرنگار حوزه حوادث در مورد علت بروز چنین اشتباهی می‌گوید: تا پیش از اینکه خبرگزاری‌ها و رسانه‌های آنلاین رشد کنند و مورد اعتماد مردم قرار گیرند رسانه‌های مکتوب و روزنامه‌ها بار اطلاع‌رسانی به جامعه را بر دوش می‌کشیدند. در آن زمان وقتی حادثه ای رخ می‌داد خبرنگار برای تهیه گزارش مجبور بود به محل حادثه برود؛ در آن هنگام سرعت خبر مهم نبود که چه کسی خبر را زودتر منتشر می‌کند و پرداختن به جزئیات بیشتر، دقیقتر و کاملتر اهمیت داشت.

وی ادامه می‌دهد: اما امروز در رقابت خبرگزاری‌ها با شبکه‌های اجتماعی، این فضا کاملا تغییر پیدا کرده است. هر شخص با یک گوشی که صحنه‌ای را فیلمبرداری می‌کند و برای دیگران می‌فرستد در واقع خود یک رسانه است. در این میان کم نیستند مردمی که برای جذب فالوور و مطرح کردن خود دست به انتشار اخبار بدون بررسی صحت و سقم آن می‌زنند.

به گفته خزایی، در این میان برخی خبرگزاری‌ها نیز برای اینکه از این رقابت جا نمانند به تصاویری استناد می‌کنند که در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده است و به نوعی در این رقابت دقت فدای سرعت می‌شود.

در مورد حادثه خیابان شریعتی نیز با توجه به عمق و بزرگی حادثه و شرایط خاص آن، شاید آنقدر اسم سینا اطهر در شبکه‌های اجتماعی پرتکرار منتشر شده که رسانه‌های رسمی نیز در همراهی با افکار عمومی مرتکب این اشتباه شده‌اند.