«قابی از جنس تلنگر» عنوان نمایشگاه هنرمندان هنرهای تجسمی است که با موضوع آسیب‌های اجتماعی راوی رنج کودکان کار شدند که بار سنگین زندگی را بر شانه نحیف خود می‌کشند.
همیشه حرف دل از جنس صدا نیست، ممکن است یک نگاه، یک حرکت، یک عکس یا یک نقاشی، صدای دل جامعه را فریاد بزند. چه بسیار دردهایی که به زبان نیامدند اما در دل یک تصویر در نقطه به نقطه جهان چرخیدند.
هنرمندان همواره پیش قراول رنج‌ها بودند. بارها دیده‌ایم که آثار سینماگران، موسیقیدانان، نقاشان، گرافیست‌ها و کارتونیست‌ها بازتاب عینی از یک حادثه و یا اتفاق بوده است که ذات هنر همین است؛ ارتباط تنگاتنگ با دغدغه هنرمند.
حال که تب و تاب کرونا کمی در جهان فروکش کرده، هنرمندان ایرانی هم در کنار آثار کرونایی، آثار خود را با موضوع آسیب‌های اجتماعی روی دیوار فرهنگسرای نیاوران آویختند.
کودکان کار بخش مهمی از این آسیب‌های اجتماعی در جامعه هستند که همواره جزو دغدغه‌ها و سوژه‌های هنرمندان بوده است. بهرام ارجمندنیا یکی از هنرمندان حاضر در این نمایشگاه راوی رنج کودکانی شده است که با جثه نحیف‌، بارهای سنگین زندگی را بر دوش می‌کشند.
در این اثر مادر با لباسی کهنه و وصله زده، خوراکی و وسایل روزمره کودک را در کیف قرار می دهد. اما این وسایل کتاب و یک ساندویچ ساده نیستند بلکه طی، دستمال و شیشه پاک کن هستند که برای شست وشوی شیشه‌های ماشین‌هایی که در بالای تصویر خودنمایی می کنند.
ارجمندنیا در تصویر دیگری هم موقعیت اجتماعی دو کودک را با هم مقایسه می کند. او با کشیدن تصویری که در آن در دست یک کودک تفنگ آبپاش و در دست دیگری شیشه پاک کن وجود دارد به اختلاف های طبقاتی جامعه طعنه می زند.
بهرام ارجمندنیا که متولد ۱۳۴۴ در تهران است و به واسطه خانواده اش با هنر آشنا و به آن علاقه‌مند شده و در زمینه نقاشی، انیمیشن، کارتون و کاریکاتور و تصویرسازی فعالیت کرده است، درباره دغدغه های اجتماعی خود گفت: من فکر می‌کنم همه هنرمندان همواره دغدغه اجتماعی داشته و دارند زیرا همیشه با مردم در تماس هستند. از طرفی ما با تصویر زندگی می کنیم. بنابراین باید پیام رسان باشیم. برای تلنگر زدن به جامعه باید به جزئیات اطرافمان توجه کنیم.

وی با بیان اینکه کارتون در خط مقدم جریان‌هاست، افزود: این هنر به دلیل طنازی و فراگیر بودنش راحت تر اجرا می شود. به طور مثال خلق یک تابلو نقاشی بسیار طولانی تر از یک طرح کاریکاتور است. مخصوصا در این سال‌ها با گسترش رسانه های مجازی، سرعت و تاثیرگذاری کارتون و کاریکاتور بسیار افزایش یافته است.

داور سابق دوسالانه بین المللی کارتون تهران درباره وضعیت فعلی هنر کاریکاتور و کارتون اظهار کرد: هنرمندان متعددی در حال تلاش هستند تا آثار نمایشگاهی‌ افت نکنند ولی در حقیقت شرایط فعلی کارتونیست‌ها خوب نیست چون به صورت مستقیم با معضلات اجتماعی روبرو هستند و بار روحی و روانی زیادی را بر دوش می کشند. دغدغه مالی هنرمندان نیز بر این مشکلات می افزاید.

وی در تشریح شرایط کارتون و کاریکاتون در کشور گفت: هنر کاریکاتور بعد از انقلاب با تلاش چند گروه شروع خوبی داشت. با چاپ نشریه، برگزاری نمایشگاه، جشنواره، دوسالانه و دیگر رویدادها به نقطه صعود خوبی رسید. تمام این اتفاق ها نقطه های طلایی کاریکاتور ایران بودند که متاسفانه به مرور زمان شیب نزولی پیدا کردند. رسانه های مجازی هم شکل این فعالیت ها را تغییر داد. با اینکه سرعت انتشار خبر در آن بالاست اما باعث کم رنگ شدن نقش مجله‌ها و نشریات شد. از یک طرف تامین اعتبار برگزاری رویدادها با مشکل مواجه شد و هم فضای اجتماعی در کنار فرصت ها تهدیدهایی رو تا جایگاهی که کارتون ایران به سختی به دست آورده بود کمرنگ تر از گذشته شود.

این جایگاه کارتونیست‌های ایرانی در جهان را ستود، گفت: در هرجای دنیا وقتی نام کارتونیست های ایرانی می آید خبر دار می ایستند. این موفقیت با تلاش های خستگی ناپذیر عده ای به دست آمده بنابراین وظیفه ما این است که این جایگاه را حفظ کنیم.

وی افزود: خوشبختانه استقبال مردم هم از آثار کارتون رضایت بخش است. این آثار در قالب نمایشگاه و یا انتشار در فضای مجازی به دست آنها می‌رسد. از این تعداد هم عدهای علاقه مند به تحصیل و یا فعالیت در این هنر می شوند که در آن صورت باید بدانند میراث دار چه چیزی هستند.
گفتنی است ۳۰ کارتون و کاریکاتور از ۲۵ هنرمند و ۴۰ عکس از ۲۱ عکاس در نمایشگاه «قابی از جنس تلنگر» به نمایش درآمده و بازدید از آثار تا دوازدهم تیرماه در فرهنگسرای نیاوران ادامه دارد.

اشتراک گذاری در: