"فدراسیون فوتبال جمهوری اسلامی ایران بدلیل دخالت دولت در امور فوتبال که بر خلاف ماده ۱۷ اساسنامه فیفا است، از تمام فعالیت‌های بین المللی محروم می‌شود." آذرماه برای فوتبال ایران تنها یادآور حماسه ملبورن و گل خداداد عزیزی نیست. دوم آذرماه سال ۱۳۸۵ بود که فیفا به صورت رسمی فدراسیون فوتبال ایران را تعلیق کرد. درست پس از جام جهانی. دقیقا ۱۳ سال و ۶ ماه و ۱۱ روز قبل یا به عبارتی دیگر ۴۹۴۰ روز پیش.

شباهت مصاحبه‌های اعضای فدراسیون با مصاحبه‌های ۱۳ سال قبل

وقتی مصاحبه‌های اعضای فدراسیون فوتبال در آن زمان را بار دیگر مرور می‌کنیم شباهت بسیار زیادی به اظهار نظرهایی است که در این روزها از ساختمان سئول به گوش می‌رسد. این که نگران نباشیم. به حاشیه‌ها دامن نزنیم. همه چیز در حال رفع شدن است. بد به دلمان راه ندهیم. اما مگر می‌شود. "تعلیق" شاید در خارج از ورزش واژه چندان ترسناکی نباشد اما وقتی رد پایش در ورزش به وجود با خودش ترس می‌آورد. انزوا می‌آورد. محرومیت می‌آورد. تعلیق یعنی آویختگی، حاشیه، معلق شدن و برکنار شدن...

ماجرای تعلیق اول چه بود؟

ابتدا به سراغ اولین تعلیق فوتبال ایران برویم که امیدواریم آخرین هم همان باشد. وقتی که محمد علی‌آبادی، رییس وقت سازمان تربیت بدنی در همان آلمان، محمد دادکان را شفاها از سمت ریاست فدراسیون فوتبال برکنار کرد و فیفا را نسبت به این اتفاق حساس کرد. چندی بعد دادکان به صورت سوری، استعفا داد تا مشکل دخالت سیاست در ورزش حل شود اما پروسه‌ای چهار ساله باعث شد تا فوتبال ایران توسط فیفا تعلیق شود. توانستیم هر طوری بود به بازی‌های آسیایی ۲۰۰۶ دوحه برویم اما ناکام بودیم. در جام ملت‌های ۲۰۰۷ هم چیزی نصیبمان نشد. در آن برهه فیفا شخصا وارد کار شد و با تشکیل کمیته انتقالی که اعضای خودش به همراه سه عضو ایرانی که توسط خودش انتخاب شده بودند تشکیل شدند تا به اصلاح امور بپردازند و رییس بعدی را انتخاب کنند. رییس بعدی فدراسیون هم علی کفاشیان بود.

تعلیق یعنی خداحافظ جام جهانی و خداحافظ جام ملت‌ها

حالا بعد از حدود ۱۳ سال و نیم بار دیگر سایه تعلیق روی سر فوتبال ایران سنگینی می‌کند. آن هم در کوران انتخابی جام جهانی ۲۰۲۲ و جام ملت‌های ۲۰۲۳. اگر یک درصد مساله تعلیق جدی باشد؛ تا رفع و رجوع ماجرا حداقل چند ماه وقت لازم است و این یعنی از دست دادن جام جهانی ۲۰۲۲ و جام ملت‌های ۲۰۲۳. یک عقب‌گردی تاریخی در فوتبال ایران که نمی‌توان هیچوقت آن را جبران نمود. اما آیا مساله تعلیق واقعا جدی است یا شایعه‌ای است برای جلب توجه.

مراحل تدوین اساسنامه فدراسیون فوتبال طبق زمانبندی که فیفا خواسته بود توسط اعضای هیات‌رییسه فدراسیون فوتبال در حال انجام است. فیفا روی ۲ بند اصرار فراوان دارد و می‌خواهد هرطور شده آنها را اصلاح کند که مهمترین آن حذف سیاست از ورزش است.

می‌گویند از پیش‌نویس اساسنامه ۸۰ ایراد گرفته شده است اما فدراسیون به چند طریق و با اطمینان این شایعه را تکذیب می‌کند و اعلام می‌کند که ایرادهای گرفته شده کمتر از انگشتان ۲ دست است. بله دقیقا همینطور است. ایرادهای گرفته شده کمتر از انگشتان ۲ دست است اما ایرادهایی که برقرار است کاملا جدی و بنیادی است. به طوری که ای کاش ۲۰ ایراد می‌گرفتند اما ایرادهایی که هم‌اکنون گرفته‌اند را نمی‌گرفتند.

مکاتبات و جلسات ویدیویی بین اعضای فدراسیون و مسوولان فیفا در حال انجام شدن است و این اتفاق به صورت فشرده‌ای انجام می‌شود. اعلام خبر تعلیق از سوی یک رسانه خارج از ایران منتشر شد و به نوعی برای بیشتر کردن تشویش اذهان عمومی ایجاد شد. شرایط خوب نیست اما نه آنطور که تعلیق، گزینه اول فیفا باشد. همچنان موضع فیفا این است که بتواند بدون حکمی، همه چیز را به سمتی پیش ببرد که می‌خواهد.

۷۲ ساعت تا تشکیل شدن یا نشدن کمیته انتقالی

دیگر مساله‌ای که عنوان شده و احتمال وقوعش بیش از تعلیق است؛ تشکیل کمیته انتقالی است. کمیته‌ای که طبق گفته چند سطر بالاتر، توسط فیفا خواهد بود و هم عضو از فدراسیون فوتبال جهانی دارد و هم عضو از فوتبال ایران. لازمه تشکیل این کمیته برکناری تمام ارکان فدراسیون خواهد بود. این اعضای جدید برای اصلاح اساسنامه و همچنین انتخاب رییس بعدی تلاش خواهند کرد و پس از تشکیل تیم جدید فدراسیون، ماموریت آنها به اتمام می‌رسد.

این گزینه‌ای است که روی میز فیفا قرار دارد و اگر طی ۷۲ ساعت آینده ، پیشرفتی در مذاکرات بین اعضای هیات‌رییسه و فیفا ایجاد نشود به گزینه اصلی تبدیل خواهد شد. گزینه‌ای که شاید از جهاتی بتواند به فوتبال ایران کمک کند اما بازهم پروسه‌ای است زمانبر و پر حرف و حدیث. همانطور که کمیته انتقالی در سال ۱۳۸۶ برای خودش حواشی زیادی را به وجود آورد.

همه به دنبال فرار از تیترِ " فوتبال ایران تعلیق شد"

در آخر باید گفت که فدراسیون فوتبال روزها و شب‌های عجیبی را پشت سر می‌گذارد. مشکلات فراوانی که از چپ و راست به آنها فشار می‌آورد. با این حال بحث تعلیق از فوتبال ایران فعلا دور است اما می‌تواند با تصمیماتی نابخردانه و مخالفت‌های بیجا با فیفا، به یک گزینه جدی تبدیل شود، پس نباید آن را منتفی قلمداد کرد. هیچ کس دوست ندارد بار دیگر این جمله ترسناک، به صورت رسمی اعلام شود: فوتبال ایران تعلیق شد.