شناسهٔ خبر: 40370149 - سرویس سیاسی
نسخه قابل چاپ منبع: برترین‌ها | لینک خبر

قالیباف به راست می‌پیچد یا چپ؟

قالیباف در مقام ریاست مجلس چگونه عمل می‌کند و به عنوان شخصیتی سیاسی چگونه تعریف می‌شود؟ آیا با انتخاب به عنوان رئیس مجلس خواهد کوشید که دل جریان رادیکال اصولگرایان را که با نارضایتی تن به ریاست او داده‌اند، بیشتر به دست آورد یا آن که به سمت جریانات معتدل‌تر خواهد چرخید؟

صاحب‌خبر -

اعتمادآنلاین: قالیباف در مقام ریاست مجلس چگونه عمل می‌کند و به عنوان شخصیتی سیاسی چگونه تعریف می‌شود؟ آیا با انتخاب به عنوان رئیس مجلس خواهد کوشید که دل جریان رادیکال اصولگرایان را که با نارضایتی تن به ریاست او داده‌اند، بیشتر به دست آورد یا آن که به سمت جریانات معتدل‌تر خواهد چرخید؟ پاسخ به این پرسش احتمالا نقش بسیار جدی در سرنوشت سیاسی سردار خواهد داشت.

به خصوص این که بعید است که او سودای ردای ریاست جمهوری را فراموش کرده باشد و احتمالا او به کرسی ریاست مجلس هم به چشم سکویی به سمت ریاست جمهوری خواهد نگریست. قالیباف هیچ گاه نامزد مورد علاقه طیف رادیکال اصولگرایان نبوده است. او در سال‌های 84 و 92 بدون حمایت آن‌ها در صحنه انتخابات حاضر شد و در سال 96 هم در نهایت به نفع نامزد مورد نظر آن‌ها از انتخابات کنار کشید. از این منظر اگر او در مقام ریاست مجلس رویکردی خلاف نظر رادیکال‌های اصولگرا در پیش گیرد، احتمال دارد که باز هم در انتخابات 1400 با مخالفت آن‌ها مواجه شود.

محمدباقر قالیباف متولد اول شهریور 1340 شهر کوهستانی طرقبه (طوس)، فرمانده نظامی، سیاستمدار اصولگرای ایرانی، نماینده منتخب مردم تهران در مجلس یازدهم، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و شهردار پیشین تهران است. وی پیش از این در قرارگاه سازندگی خاتم‌الانبیا، نیروی هوایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و نیروی انتظامی سمت فرماندهی داشته‌است. همچنین در دوران فرماندهی نیروی انتظامی، رئیس و نماینده محمد خاتمی در ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز نیز بوده‌است. محمدباقر قالیباف در سال 1361 فرمانده تیپ امام رضا شد و سپس به فرماندهی لشکر پنج نصر خراسان در جنگ ایران و عراق ارتقاء یافت.

او از نامزدهای انتخابات ریاست‌جمهوری 1384 بود که در آن انتخابات نفر چهارم شد. در شهریور 1384 با اجماع شورای شهر به سمت شهردار تهران انتخاب شد. در سال 1387 (2008 میلادی) از طرف سایت شهرداری‌های جهان و تنها با رأی مردم، به عنوان هشتمین شهردار برتر دنیا معرفی شد قالیباف با شعار ایران سربلند در انتخابات ریاست جمهوری سال 1392 نامزد شد و با حدود شش میلیون رأی نفر دوم شد. حسن روحانی برنده این انتخابات بیش از هجده میلیون رأی آورد. وی در تاریخ 17 شهریور 1392 با اکثریت آرا در شورای شهر تهران برای سومین بار شهردار تهران شد.

او تا سال 1396 رییس ساختمان اصلی شهرداری تهران در خیابان بهشت بود و به فاصله اندکی پس از پیروزی لیست امید در انتخابات شورا‌های شهر روستا جای خود را به محمدعلی نجفی داد. قالیباف پس از پایان کارش در نیروی انتظامی خیلی جدی وارد عرصه سیاسی شد و به هر دری زد که رییس جمهور ایران شود، ولی موفق نشد.

نواصولگرایی واکنش قالیباف به سنتی‌ها

اولین بار پس از انتخابات ریاست جمهوری 96 که به رغم میل باطنی به نفع سیدابراهیم رییسی کنار کشید، موضوع نواصولگرایی را مطرح کرده‌است و در نامه‌ای با اشاره به اینکه به این باور رسیدم که «تغییرِ اساسی در نحوه کنشِ جریانِ اصول‌گرایی» یکی از مطالباتِ اصلیِ امروزِ شما جوانانِ مؤمن و دلسوزِ انقلاب و کشور است، تأکید کرد که اصول‌گرایی باید با حفظِ مبانی و ارزش‌هایِ انقلابیِ جمهوریِ اسلامی، حرکت در راستایِ «نواصولگرایی» را هرچه زودتر آغاز کند: «امروز دیگر روشن است که اصول‌گرایی باید با حفظِ مبانی و ارزش‌هایِ انقلابیِ جمهوریِ اسلامی، در نگرش و شیوه سیاست‌ورزی خود متحوّل شود و با گفتمان و چهره‌هایی نو، حرکت در راستایِ «نواصول‌گرایی» را هرچه زودتر آغاز کند.» اما قالیباف هرگز نگفت نواصولگرایی چیست و چه مانیفستی دارد. هر چند خود اصولگرایی هم مانند اصلاح طلبی تعریف روشنی ندارد اما در این رویکرد قالیباف مشخص نیست او با هدف عبور از دوستان سنتی خود این گزاره را وارد ادبیات ایران کرده است یا برنامه‌های اجرایی و عملیاتی خاصی دارد.

نو اصولگرایی؛ واکنش‌ها

طرح مقوله نواصولگرایی از جانب قالیباف واکنش‌های مختلفی را در میان فعالان و تحلیلگران سیاسی از جناح‌های مختلف برانگیخت.

«امیر محبیان» از تئوریسین‌های جریان اصولگرا در این باره نوشت: «نواصولگرایی می تواند لازمه پاسخگویی به مطالبات و نیازهای جدید جامعه تعریف جدیدی برمبنای نیازهای روز با توجه به حفظ آرمان ها باشد اما از سوی دیگر نواصولگرایی می تواند اینگونه معنا شود که ما به طور کامل از ارزش های اصولگرایی عبور کنیم و به دنبال ایجاد طرح جدیدی از گفتمان اصولگرایی باشیم که این موضوع نیازمند نگاه تجدید نظر طلبی است.»

مرحوم «محمدنبی حبیبی» دبیرکل پیشین حزب موتلفه اسلامی از احزاب سنتی جناح راست در گفت وگو با روزنامه اعتماد گفت: «اگر مقصود آقای قالیباف از نواصولگرایی تغییر در اصول باشد، مطلقاً آن را قبول ندارم. من تحول در اصولگرایی را اصولا یک موضوع غیراصولگرایانه می‌دانم اما تحول در روش‌ها را لازم تلقی می‌کنم.»

سایت الف نزدیک به احمد توکلی دربارهٔ طرح مسئله نواصولگرایی نوشته‌است: «قالیباف فهمیده‌است که نمی‌توان نیاز طبقه متوسط امروز را نادیده گرفت و همزمان ارزشهای انقلاب اسلامی را نیز حفظ کرد. از این رو لُبّ پیام نواصولگرایی را می‌توان در باز تعریف سازمان رای اصولگرایی تحلیل کرد. همان گرهی که تجزیه و تحلیل آن می‌تواند ریشه ناکامی‌های اخیر اصولگرایان را درمان کند.»

علی شکوری راد دبیرکل حزب اتحاد ملت ایران اسلامی از مهم‌ترین احزاب اصلاح‌طلب نواصولگرایی را اینگونه ترجمه و تفسیر کرد: «نواصولگرایی یعنی جذب حامی و هوادار با هر نوع باور و هر نوع سبک زندگی. یعنی هرشکل و هرجور می‌خواهی باش اما فقط با ما باش و به ما رای بده.»

فارغ از همه نقدهایی که به نوع اصولگرایی قالیبافی و برخی شبهات اقتصادی او در زمان تصدی شهرداری تهران، اما قالیباف یک مدیر اجرایی قوی است و معمولا در هر سمتی که قرار داشته آثار ملموسی از خود به جا گذاشته است. همه می‌دانند پلیس ایران در زمان محمدباقر قالیباف مدرن و مجهز شد. نیروی انتظامی در دوران ریاست او از لحاظ کیفت آموزش و نیز تجهیزات کاملا متحول شد. در شهرداری تهران هم امضاهای قالیباف بر صورت شهر هر روز دیده می‌شود. از طرح بازسازی میدان امام حسین(ع) گرفته تا اتوبان‌های امام علی (ع) و دوطبقه صدر. حتی اگر به روند بررسی صلاحیت‌ها از سوی شورای نگهبان انتقاد داشته باشیم و پیروزی لیست قالیباف را ناشی و متاثر از عدم مشارکت بدانیم، باید پذیرفت که مجلس یازدهم آغاز به کار می‌کند و به احتمال بسیار زیاد قالیباف رییس آن می‌شود. سوال مهم اما این است که او در این مقام چه رویکرد سیاسی‌ای را انتخاب خواهد کرد؟

قالیباف به راست می‌پیچد یا چپ؟

قالیباف در مقام ریاست مجلس چگونه عمل می‌کند و به عنوان شخصیتی سیاسی چگونه تعریف می‌شود؟ آیا با انتخاب به عنوان رئیس مجلس خواهد کوشید که دل جریان رادیکال اصولگرایان را که با نارضایتی تن به ریاست او داده‌اند، بیشتر به دست آورد یا آن که به سمت جریانات معتدل‌تر خواهد چرخید؟ پاسخ به این پرسش احتمالا نقش بسیار جدی در سرنوشت سیاسی سردار خواهد داشت. به خصوص این که بعید است که او سودای ردای ریاست جمهوری را فراموش کرده باشد و احتمالا او به کرسی ریاست مجلس هم به چشم سکویی به سمت ریاست جمهوری خواهد نگریست. قالیباف هیچ گاه نامزد مورد علاقه طیف رادیکال اصولگرایان نبوده است. او در سال‌های 84 و 92 بدون حمایت آن‌ها در صحنه انتخابات حاضر شد و در سال 96 هم در نهایت به نفع نامزد مورد نظر آن‌ها از انتخابات کنار کشید. از این منظر اگر او در مقام ریاست مجلس رویکردی خلاف نظر رادیکال‌های اصولگرا در پیش گیرد، احتمال دارد که باز هم در انتخابات 1400 با مخالفت آن‌ها مواجه شود.

فعال سیاسی اصولگرا: قالیباف در مسیر لاریجانی حرکت می‌کند

«علی کیهانیان» در این مورد گفت: «مسیر حرکت قالیباف به عنوان رئیس مجلس در راستای حرکت علی لاریجانی خواهد بود، چون مجلس یازدهم در آستانه انتخابات ریاست جمهوری سال 1400 است هدایت این مجلس از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است لذا کسانی که به عنوان هیات رئیسه انتخاب خواهند شد مسیر حرکت انتخابات ریاست جمهوری آینده را رقم خواهند زد.»

دبیرکل جمعیت حامیان انقلاب اسلامی گفت: «مجلس این دوره وظایف سنگینی دارد زیرا باید اجرای بیانیه گام دوم مقام معظم رهبری و رفتن کشور به سمت تمدن اسلامی را در دستور کار خود قرار دهند به همین دلیل فکر می‌کنم با ریاست قالیباف اهداف نظام مقدس جمهوری اسلامی برای رسیدن به اهداف بیانیه گام دوم محقق نخواهد شد.»

وی با بیان اینکه سه طیف از داخل گفتمان نیروهای انقلاب اساسی در مجلس حضور دارد، خاطرنشان کرد: «با اینکه هر سه طیف از نظر اعتقادی در یک سمت قرار دارند ولی از نظر سیاسی و اجرایی با هم تفاوت رویکرد دارند که می‌توان به صورت کلی اصولگرایان (نیروهای انقلاب) حاضر در مجلس را به دو جریان نیروهای انقلابی و لیبرال‌ها تقسیم کرد این تقسیم‌بندی با گرایش مرسوم اصلاح‌طلبی و اصولگرایی متفاوت است.»

کیهانیان با اشاره به اینکه محمدباقر قالیباف رهبر جریان تکنوکرات و لیبرال مجلس خواهد بود، افزود: «عملکرد قالیباف در جهت اقتصاد آزاد و از نظر سیاسی عرفی گرایی بوده است. یک طیف دیگر از جریان پیروز مجلس، تفکر دینی دارند ولی اقتصاد و سیاست دینی ندارند که این‌ها داخل نیروهای انقلابی تعریف می‌شوند.»

وی ادامه داد: «طیف دیگر آنهایی هستند که از نظر دینی، سیاسی و اقتصادی کاملا دینی عمل می‌کنند بنابراین این سه طیف درون اصولگرایی بین خودشان تقسیماتی قائل هستند که هیات رییسه و کمیسیون‌ها را بین خود تقسیم خواهند کرد.»

رییس جبهه پیشرفت، رفاه و عدالت با تاکید بر اینکه اکثر نمایندگان مجلس یازدهم با پوسته و ظاهر انقلابی وارد مجلس شدند، افزود: «این افراد انقلابی اختلافات اساسی دارند که قالیباف به عنوان سردمدار اصولگرایان تکنوکرات و لیبرال شناخته می‌شود، یکی از نقاط ضعفی که در کارنامه آقای قالیباف مشاهده می‌شود عضویت او در سازمان مجمع جهانی شهرداران جهان (UCLG) است.»

وی ادامه داد: «یک دوره هم قالیباف به عنوان نایب رئیس این مجمع انتخاب شد. UCLG دارای پروتکل‌هایی است که سنخیتی با فرهنگ اسلامی و ساختار دینی کشورمان ندارد، متاسفانه قالیباف به عنوان شهردار کلانشهر تهران در این مجمع شرکت کرده است. بنابراین عضویت او و پذیرش پروتکل‌های 17 گانه این سازمان، یکی از بهترین دلایلی است که او «تفکر لیبرالی» دارد نه انقلابی و اسلامی.»

برچسب‌ها:

نظر شما