یکی از پیان رسان های محبوب کاربران به ویژه در ایران تلگرام است. به گونه ای که بر اساس آمارها، تلگرام در ایران قبل از فیلترینگ ۴۵ میلیون کاربر داشت که ۶۰ درصد از پهنای باند اینترنت کشور را به خود اختصاص داده بود.

علیرغم اقبال زیاد این اپلیکیشن در میان کاربران ایرانی، بارها و بارها در کشورمان بحث فیلترینگ تلگرام مطرح شده است. تا اینکه در دی ماه سال 96 برای نخستین بار این پیان رسان از دسترس کاربران ایرانی خارج شد.

البته بعد از یک هفته تلگرام مجددا در دسترس قرار گرفت. پس از آن حرف و حدیث های فراوانی پیرامون فیلتر کردن این اپلیکیشن مطرح شد که با موافقان و مخالفان بیشماری همراه بود. سرانجام در تاریخ دهم اردیبهشت سال 97 به دستور قضایی این پیان رسان مجددا از دسترس کاربران ایرانی خارج شد. بنابر دستور قضایی دادستانی تهران، قرار بود، تلگرام جوری فیلتر شود که حتی با فیلترشکن هم قابل دستیابی نباشد.

پس از حساسیت هایی که پیرامون فعالیت در تلگرام در کشور مطرح شد، بسیاری از مسوولان نظام به فعالیت خود در این اپلیکیشن پایان داده و به پیام رسان‌های گپ، سروش و آی گپ روی آوردند.

در مهر سال ۹۷ رئیس پلیس فتا اعلام کرد بر اساس ابلاغ دولت، هیچ دستگاه و نهاد دولتی که از بودجه بیت ‌المال استفاده می ‌کند، اجازه فعالیت در تلگرام را ندارد.

اما با گذشت مدتی از این اتفاقات شاهد آن بودیم که تعداد زیادی از مقامات دولتی و مسوولان مجددا به این اپلیکیشن وارد شده و از آن استفاده کردند. ضمن اینکه با وجود فیلتر شدن این اپلیکیشن در ایران آمارها همچنان خبر از آمار بالای استفاده از آن را در میان کاربران ایرانی می دادند.

ماجرا به همین جا ختم نشد، به گونه ای که بارها و بارها شاهد آن بودیم که اطلاع رسانی های مربوط به اقدامات دولت در این بستر انجام شده است که جای تعجب دارد.

به عنوان مثال به تازگی اخباری در خروجی رسانه ها قرار گرفته مبنی بر اینکه سخنگوی ستاد تسهیلات حمایتی کرونا در کانال تلگرامی وزارت کار اعلام کرده که ۱۰ خردادماه آخرین فرصت برای دریافت این تسهیلات است.

با توجه به موارد گفته شده، اگر استفاده از تلگرام به ضرر کاربران و کشور بوده و فیلترینگ آن برای احقاق حقوق شهروندان در دستور کار قرار گرفته چرا با وجود آمار بالای استفاده از تلگرام در حال حاضر مشکل خاصی متوجه کاربران و کشور نشده است؟

نکته دیگر اینکه، با وجود فیلتر شدن این بستر هنوز هم بسیاری از فعالیت های دولت و مردم در این پیام رسان انجام می گیرد که به نظر می رسد این اقدام فقط بازار خرید و فروش پروکسی و فیلترشکن را رونق داده است.

علاوه بر اینها، با فیلتر شدن تلگرام بسیاری از کسب و کارها دچار مشکلات عدیده ای شد، به ویژه اکنون که با بحران کرونا دست و پنجه نرم می کنیم وجود چنین بستری در بسیاری از زمینه ها به ویژه حوزه آموزش می توانست تاثیر مثبتی داشته باشد.

یک کارشناس حوزه ارتباطات در این باره به سیناپرس گفت: در شرایطی که کرونا آثار مخربی بر امور زندگی، کسب و کار و حوزه آموزش کشور برجای گذاشته است، نزدیک به دو سال است که پیام رسان تلگرام نیز در فیلتر به سر می برد.

حجت اله عباسی ادامه داد: این درحالیست که با فیلترینگ تلگرام، کاربران برای استفاده از این پیام رسان مصمم تر شده اند. تنها تغییری که در این راستا به وجود آمده تلاش کاربران برای خرید فیلترشکن بهتر و پرسرعت تر است.

این کارشناس مدیریت رسانه عنوان کرد: با توجه به اینکه هنوز هم منبع مورد اطمینان بسیاری از اخبار دولتی تلگرام است، به نظر می رسد لازم باشد دولت برای برای کاهش خسارات ناشی از ‏کرونا، با پیگیری رفع فیلترینگ تلگرام و بسیاری از شبکه‌های اجتماعی خساراتی که متوجه شهروندان است را کاهش دهد.

عباسی خاطرنشان کرد: تلگرام با توجه به ویژگی هایی که دارد می تواند به کمک حوزه آموزش کشور نیز بشتابد. در شرایط کنونی که آموزش حضوری مختل شده و بسترهای داخلی هم پاسخگوی نیاز کشور در این حوزه نیست، تلگرام می‌تواند به اجرای بخشی از فعالیت‌ های آموزشی کشور کمک کند.

با توجه به اهمیت این موضوع بعد از پیگیری هایی که صورت گرفت وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات با تاکید بر اینکه این وزاتخانه هیچ نقشی در فیلترینگ تلگرام ندارد، پاسخگویی در رابطه با این ماجرا را به تصمیم گیرندگان اصلی فیلترینگ تلگرام محول کرد.

گزارش: هانیه حقیقی