به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از کرمان، روز سیزده با نوروز گره خورده است، اگر بخواهیم قدمت و پیشینه نوروز را در نظر بگیریم، بر می‌گردد به قبل از دوره ساسانیان و شاید هم هخامنشیان، قدمت سیزده هم در همان محدوده زمانی قرار می گیرد.

قدیم دوازده را «دوجین» می‌گفتند و چون پس از آن را نمی‌شناختند، روی آن نام«دوجین شیطانی» گذاشتند و از اینجا، عدد سیزده نحس شد، چرا که پس از دوازده برای آنها ناشناخته بود و خبر از ابهام و تاریکی می‌داد. 

البته پیش آمدها یا روایت‌هایی هم به نحسی سیزده کمک کرد، مانند روایتی که در شام آخر، نفر سیزدهم به عیسای مسیح خیانت کرد و او را لو داد.

نحس بودن عدد ۱۳ پایه علمی ندارد

سید محمد علی گلابزاده، رئیس بنیاد ایران شناسی و مدیر مرکز کرمان شناسی در گفت و گو با  خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از کرمان، با اشاره به اینکه در تاریخ ایران و دوران‌های کهن شخصیت‌هایی مانند ابوریحان بیرونی در آثار الباقیه و... از سیزده به نحسی یاد نمی‌کردند، گفت: با توجه به اینکه طی سال‌ها و قرن‌ها به ما گفته شده که عدد و روز سیزده نحس است باید بگوییم اصلا چنین چیزی درست نیست و اساس و پایه‌ای علمی ندارد.

او افزود: اگر امسال بخواهیم به روال سال‌های قبل پیش برویم آن وقت است که نحسی واقعی همه‌ این قرن‌ها در این یک روز دامنگیرمان خواهد شد.

گلابزاده تأکید کرد: مردم کرمان باید امسال به طور کامل به نفع سلامتی شان از روز سیزده در طبیعت چشم پوشی کنند.

زنجیره کرونا با تجمعات بیشتر و بزرگتر می شود

مدیر مرکز کرمان شناسی به بحران کرونا در جهان اشاره و تصریح کرد: اجتماعات، با هم بر سر یک سفره نشستن، در یک خودرو نشستن، به دامن طبیعت رفتن و ... همه اینها سبب مبتلا و گرفتار شدن به ویروس کرونا است و قطعاً این زنجیره بیشتر و بزرگتر خواهد شود.

گلابزاده بیان داشت: روز سیزده برای ایرانیان پایان بخش مراسم نوروز است، حالا ما یک مهمان عزیزی داریم که سالی یک بار به سراغمان می آید و آن نوروز و بهار است که با برنامه‌های ویژه‌ای که از سده نوروز شروع می‌شود، ما به استقبال او می‌رویم.

رئیس بنیاد ایران شناسی افزود: علاوه بر نوروز، برنامه‌ها و مناسبت‌هایی نظیر سده نوروز، جشن هایی چون چهارشنبه سوری و مراسم سال نو با تشریفاتی که انجام می‌دهیم و سرانجام با مراسم سیزده، این مهمان عزیز را تا سال آینده بدرقه خواهیم کرد.

گلابزاده دلیل دیگر این که سیزده نوروز را ارزشمند می دانند، شادی آفرین بودن آن عنوان و تصریح کرد: امسال با توجه به بحث کرونا تأکید بر ترک این آیین است.

او بیان داشت: بنابراین، چون شادی در وجود انسان تعریف شده و اسلام هم از آن به عنوان یک ارزش نام برده است و جامعه ایران از آن به عنوان صله رحم یاد می‌کند، پس بسیار ارزشمند محسوب می شود و دور هم نشستن و در حقیقت با هم بودن در جوار یکدیگر به انسان آرامش و تعالی می‌دهد.

سیزده بدر امسال را در فضای خانه بسر ببریم

گلابزاده گفت: باهم بودن، دور هم بودن، با هم صحبت کردن و سفره دل را برای یکدیگر گشودن چقدر ارزشمند و آرامش بخش است و چه بهتر که امسال ویروس کرونا بهانه‌ای برای با هم بودن بیشتر ما در فضای خانه را فراهم کرد.

رئیس بنیاد ایران شناسی گفت: نکته دیگر که در تعامل با طبیعت وجود دارد این است که ما به دلیل زندگی ماشینی از طبیعت فاصله گرفته ایم، در حقیقت آدمی با طبیعت خو گرفته و از طبیعت لذت می‌برد و بهره مند می‌شود و ما اگر در طول سال نتوانیم پاسخ به ذات طبیعی خود بدهیم و این نیاز را برطرف کنیم، روز سیزده نوروز فرصتی است تا این اقدام را انحام دهیم و به عنوان یک نماد و اصل اخلاقی آن را مورد توجه قرار دهیم.

آئیین سیزده بدر و آداب و رسوم آن

گلابزاده افزود: آئین سیزده بدر رسوماتی را از قدیم با خود دارد که طبخ آش رشته، خوردن کاهو به عنوان یکی از خوراکی‌های این روز، خیلی مورد توجه بوده و هست که پیدا بود کاهو به عنوان یک خوردنی ضروری روز سیزده نوروز است و معمولاً با سرکه و شیره صرف می‌شده است.

او شربت سکنجبین را یکی دیگر از خوراکی‌های روز سیزده عنوان و تصریح کرد: بند بازی و طناب بازی با بستن طنابی بر یک تنه درخت، بازی سنگ شیشو و از روی پشت هم پریدن از جمله بازی‌های جذاب این روز و در آخر هم سبزه گره زدن با نیت‌های خاص و خواندن شعر سنتی "سیزده بدر، چهارده خبر، سال دیگر، خونه شوهر، بچه بغل ..." برخی از آداب ایرانیان در این روز است.

آیا عدد سیزده نحس است؟

نکته قابل ذکر عدد سیزده که از دیرباز وجود داشته و هم اکنون هم وجود دارد نحسی عدد سیزده است، اما آیا واقعا این عدد نحس است، این اعتقاد از کجا نشات گرفته است؟

مدیر مرکز کرمان شناسی در مورد نحس بودن یا نبودن عددسیزده گفت: این اعتقاد فقط ویژه جامعه ما نیست بلکه تقریبا همه ملت‌ها کم و بیش این موضوع را قبول دارند و در بسیاری از کشور‌ها در هتل‌ها اتاقی با شماره سیزده ندارند و بعداز اتاق دوازده اتاق شماره چهارده را نامگذاری کرده اند.

گلابزاده افزود: این موضوع یک ریشه عمیقی دارد، به طوری که خیلی طول کشید تا بشر بتواند به عدد به صورت امروزی دست یابی داشته باشد و این اعداد در طول قرن‌ها شکل گرفته و زمینه اش فراهم شد و انسان توانست اعداد را فراگیری کند.

عدد ۱۳ و خرافات دنبال آن

 او تصریح کرد: انسان تصورش این بود که دیگر بالاتر از عدد دوازده عددی نیست و نخواهد بود، بنابراین اعتقادش براین بود پشت عدد دوازده یک ظلمتی وجود دارد به همین دلیل عددی که بعدش بوجود آید ابتدا به عنوان یک عدد نحس تلقی شد، یعنی نحوست سیزده به قداستی بود که برای عدد سیزده در نظر گرفته شد مثلا در گذشته به عدد دوازده دوجین اصلی و به عدد سیزده دوجین شیطانی می‌گفتند.

رئیس بنیاد ایران شناسی گفت: یهودی‌ها هم معمولاً عدد سیزده را به گونه‌ای تلقی می‌کردند، به طوری که با یک نامی با هم می‌آوردند که مرگ را تداعی می‌کردند.

او افزود: اما پایه اصلی این تصور نحوست عدد سیزده این بود که در شب وداع در کتاب انجیل و در داستان یهودا اسخر یوطی آمده است که در تاریخ مسیحیت به عنوان یک چهره نحس از آن یاد می‌کنند.

گلابزاده بیان داشت: در واقع یهودا اسخریوطی بود که بدشگونی عدد سیزده را زمینه سازی کرد و اعتقاد بر این است که وجود او سبب شد که حضرت عیسی مسیح به صلیب کشیده شود.

حرف آخر ...

سیزده بدر سیزدهمین روز فروردین ماه و آخرین روز از جشن‌های سال نو است، در تقویم‌های رسمی ایران این روز «روز طبیعت» نام‌گذاری شده و از تعطیلات رسمی است. برخی بر این باورند در این روز باید برای راندن نحسی از خانه بیرون روند و نحسی را در طبیعت به در کنند، اما این درحالیست که نحس بودن و نحسی اعتقاد عوام است و پایه علمی ندارد.

امسال، سالی که نوروزش با شیوع ویروس کرونا همراه شد، امیدواریم مردم فهیم ما با دارا بودن سابقه فرهنگی دیرینه و بصیر، با در خانه ماندن، روز طبیعت یعنی همان سیزده بدر نوروز را این بار با خاطره‌ای خوش و خلق لحظاتی زیبا در کنار خانواده سپری کنند.

انتهای پیام/ب

 گزارش از معظمه رنجبر