به گزارش خبرنگار گروه علمی و دانشگاهی خبرگزاری فارس، حجت عابدی اصل-  دانایی یکی از محور‌ها و شاخص‌های اصلی پیشرفت و تعالی هر جامعه به شمار می‌رود. سنجش سطح دانایی به میزان تولید و مصرف اطلاعات و گسترش دانایی به دسترسی سریع و آسان به منابع علمی موثق وابسته است. دانسته‌های ما یا با مطالعه منابع اطلاعاتی موجود و یا بنا به پژوهش‌هایی که خود انجام می‌دهیم، به دست می‌آید.

اگر این دانسته‌ها بر پایه نتایج پژوهش‌های قبلی باشد، در واقع به مصرف اطلاعات پرداخته‌ایم و اگر مبتنی بر مشاهدات و تحلیل‌های جاری باشد، تلاش ما به تولید اطلاعات منجر شده است؛ بنابراین، منبع اصلی تولید اطلاعات و دانش جدید در واقع حاصل فعالیت‌های پژوهشی است که انجام می‌گیرد. پژوهش در هر موضوع، به هر گونه و در هر سطحی که انجام شود، تلاشی منسجم و نظام‌مند در راستای توسعه دانش موجود درباره موضوع‌هایی است که با آنها سروکار داریم. 

دانشگاه صداو سیما از مراکز علمی کشور است که در راستای پیشرفت علم و فناوری فعالیت می‌کند، برای آشنایی با فعالیت‌های این دانشگاه ساعاتی را با دعوت از شهاب اسفندیاری رئیس دانشگاه صدا و سیما در خبرگزاری فارس به گفت وگو نشستیم که شنیدن گفته های وی خالی از لطف نیست:

آنچه در گفت وگوی ما با شهاب اسفندیاری می خوانید:

* نیاز اساسی در نظام آموزش عالی وجود دانشگاه کارآفرین است

* اساتید در قالب فرصت مطالعاتی در داخل کشور به شناخت نیازهای اصلی می پردازند

* سال آینده موضوع اعطای گرنت پژوهشی به اساتید انجام می‌شود

 * ۱۸ عنوان کتاب تخصصی در حوزه رسانه تولید کرده ایم

*  ما نمی‌توانیم همیشه شاگرد باشیم

*  ایرانیان خارج از کشور برای دور زدن تحریم‌های ظالمانه امریکا به کشورشان کمک می‌کنند

 فاصله درآمدی اساتید خارج از کشور با اعضای هیأت علمی داخل کشور زیاد است

* نمی‌توان همه تقصیرها را گردن صنعت انداخت

* در حوزه صنعت بسیاری از افراد راحت‌طلب هستند

* دوره‌های کارآموزی و کارورزی برای دانشجویان راه اندازی کردیم

* درس آشنایی با مبانی و امور کارآفرینی در دانشگاه تدریس می شود

*  بودجه پژوهشی این دانشگاه نسبت به سال‌های قبل چهار برابراست

* ۶۰ درصد دانشجویان ما در مقطع کارشناسی ارشد هستند

فارس: مهم ترین ویژگی دانشگاه صداو سیما چیست و وجه تمایز آن با سایر مراکز علمی در چه زمینه ای است؟

 اسفندیاری: یکی از ویژگی‌های این دانشگاه این است که فرصتی را برای دانشجویان و اساتید ایجاد می‌کند که در محیطی فعالیت کنند که کادر سازمانی آن صاحب ایده و به عنوان نخبه محسوب می‌شوند. در حال حاضر حدود این دانشگاه ۱۱۰۰ دانشجو دارد که در ۱۲ رشته در مقطع ارشد در پنج رشته مقطع کارشناسی و در سه رشته در مقطع کاردانی به تحصیل می‌پردازد. در واقع می‌توان گفت ۶۰ درصد دانشجویان ما در مقطع کارشناسی ارشد هستند و ۴۰ درصد دیگر در مقاطع کاردانی و کارشناسی تحصیل می‌کنند. 

* نیاز اساسی در نظام آموزش عالی وجود دانشگاه کارآفرین است

فارس: نظرتان درباره دانشگاه نسل ۳ (کارآفرین) را بگوئید؟

اسفندیاری: امروز یکی از نیازهای مهم و اساسی در نظام آموزش عالی وجود دانشگاه کارآفرین است که می‌تواند علاوه بر افزایش دانش و انتقال اطلاعات علمی به دلیل کسب و کار و مهارت‌های مختلف را در رشته‌های متنوع تحصیلی به دانشجویان منتقل کند. این در حالی است که اغلب دانشگاه‌ها به یکسری رشته‌های قدیمی و نظری اکتفا می‌کنند که براساس داده‌های علمی و نظریه‌ها به تدریس آنها می‌پردازند، اما این نوع فعالیت نمی‌تواند دردی را از جامعه دوا کند، چرا که رابطه دانشگاه در حوزه صنعت کم بوده و این موضوع می‌تواند بزرگترین آسیب را به بدنه نظام آموزشی کشور وارد کند. 

* ویژگی دانشگاه نزدیک بودن به صنعت صداو سیما است

فارس: مهم ترین شاخص پیشرفت در دانشگاه ها صدا و سیما چیست؟

اسفندیاری: یکی از ویژگی‌های این دانشگاه صدا و سیما این است که به دلیل نزدیک بودن به صنعت صدا و سیما، با سرعت بیشتری می‌تواند نیازهای صنعت صدا و سیما را رفع کند، چرا که ما نیروهای انسانی متخصصی را که مورد نیاز صدا و سیما است را در دانشگاه تربیت کرده و دراختیار آنها می‌گذاریم،‌ در واقع این کار هم نیاز صنعت برطرف می‌شود و  هم اشتغال فارغ‌التحصیلان تضمین است. 

* ۸۰ درصد دانشجویان دانشگاه صداو سیما اشتغال دارند

فارس: چند درصد از دانشجویان و فارغ التحصیلان شما شاغل هستند ؟

اسفندیاری: یکی از نقاط مثبت دانشگاه صدا و سیما این است که ضریب اشتغال فارغ‌التحصیلان ما نسبت به سایر دانشگاه‌ها بالاتر است، به این معنی که اکنون 80 درصد دانشجویان ما بعد از اتمام تحصیل،‌ در رشته‌ای که تحصیل کرده‌اند شاغل می‌شوند،‌اما 20 درصد دیگر نیز در خارج از سازمان صدا و سیما در قالب شرکت‌های خصوصی آثاری را تولید می‌کنند که باز همان تولیدات در صنعت صدا و سیما مورد استفاده قرار می‌گیرد. 

*  اعضای هیأت علمی دانشگاه‌ها باید منشأ اثر در حوزه تحقیقات و پژوهش باشند

فارس: چگونه باید مقوله پژوهش و تحقیقات در جامعه دانشگاهی نهادینه شود؟

اسفندیاری: معتقدم مهمترین انگیزه، ترویج و تشویق در حوزه پژوهش، مقوله اثربخشی پژوهشی است که باید توسط اساتید انجام شود، در واقع همه اعضای هیأت علمی دانشگاه‌ها باید منشأ اثر در حوزه تحقیقات و پژوهش باشند. در واقع آنها باید به معنای واقعی کلمه، پژوهش را کاربردی کنند، از طرفی باید به این نکته اشاره کنم که دانشگاه‌ها می‌توانند در تعامل مؤثر با دستگاه اجرایی و نهادهای دولتی بسیاری از نیازهای واقعی کشور را رفع کنند، در واقع اگر نیازهای جامعه تبدیل به طرح‌های پژوهشی شود، مشکلات یکی پس از دیگری حل خواهد شد. 

* پروژه های مطالعاتی خلأهای سازمان صدا و سیما را رفع می کند

فارس: دانشگاه صداو سیما در حوزه ارتباط با صنعت چه گام هایی برداشته است؟

اسفندیاری: در حال حاضر دانشگاه صدا و سیما در راستای اقتصاد مقاومتی و حرکت در مسیر ارتباط با صنعت، نیازهای بخش‌های فنی، هنری و ارتباطی سازمان صدا و سیما را مورد بررسی قرار داده است، به طوری که ما با نیازسنجی مشکلات و موانع فعالیت در این سازمان را دراختیار اساتید قرار داده‌ایم که آنها براساس تعریف پروژه‌های مختلف بتوانند خلأهای سازمان صدا و سیما را رفع کنند. این در حالی است که ارتباطی که بین سازمان صدا و سیما و دانشگاه صدا و سیما وجود دارد، باعث افزایش فعالیت پژوهشی شده است. 

* در 2 سال اخیر قراردادهای ارتباط با صنعت دانشگاه افزایش یافته است

فارس: در حال حاضر تعداد قراردادهای ارتباط با صنعت دانشگاه صداوسیما چگونه است؟

اسفندیاری: دانشگاه صدا و سیما در سالهای ۹۵ و ۹۶، ۲۱ قرارداد در ارتباط با حوزه صنعت منعقد کرد که این تعداد در سالهای ۹۷ و ۹۸ به ۴۰ قرارداد افزایش یافت. همچنین تسهیلاتی که دانشگاه برای فرصت‌های مطالعاتی دراختیار اساتید گذاشت، از ۴۰ مورد در سال ۹۵ و ۹۶ به ۶۹ مورد در سالهای ۹۷ ۹۸ رسیده است. 

* اساتید این دانشگاه دارای رتبه های علمی خوبی هستند

فارس: کیفیت آموزشی در دانشگاه صدا و سیما چگونه است ؟

اسفندیاری: در سال جاری سه نفر از اساتید دانشگاه صدا و سیما در همایش‌های مطرح بین‌المللی با ارائه مقالات خود صاحب رتبه‌های خوبی شده‌اند، همچنین در همایش‌های داخلی نیز مانند اجلاس فناوری رسانه از 5 مقاله برتر در این حوزه چهار مقاله مربوط به اساتید و دانشجویان دانشگاه صدا و سیما بود که این نشان‌دهنده میزان افزایش کیفیت آموزشی و سطح علمی بالای اساتید و اعضای هیأت علمی این دانشگاه است. از طرفی باید به این نکته اشاره کنم که در حال حاضر این دانشگاه در همکاری‌های علمی با جامعة‌المصطفی اقدام به برگزاری نشست‌های ارتباطات علم می‌کند. همچنین ما با بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای همکاری بسیار خوبی داریم که همه این اتفاقات در رشد علم و فناوری تأثیرگذار است. 

* اساتید در قالب فرصت مطالعاتی در داخل کشور به شناخت نیازهای اصلی می پردازند

فارس: آیا دانشگاه صداو سیما فرصت های مطالعاتی برای دانشجویان و اساتید دارد؟

اسفندیاری: مشکل اساسی کشور ما با توجه به بحران ارزی که با آن مواجه هستیم و همچنین هزینه‌های سنگین برای زندگی، مقوله‌های فرصت‌های مطالعاتی را برای اساتید با مشکل روبه‌رو کرده است چرا که با آئین‌نامه جدید وزارت علوم درباره ارتباط با صنعت، بسیاری از اساتید و اعضای هیأت علمی در قالب فرصت‌های مطالعاتی به جای رفتن به کشورهای خارجی، در داخل کشور در بخش‌های مختلف سازمان صدا و سیما برای شناخت نیازهای اصلی حضور پیدا می‌کنند، به این معنی که اساتید در بخشی از دوره‌های کاری خود، در معاونت‌های مختلف سازمان صدا و سیما با عنوان طرح مطالعاتی مشغول به فعالیت می‌شوند. 

* سال آینده موضوع اعطای گرنت پژوهشی به اساتید انجام می‌شود

فارس:درباره اعطای گرنت پژوهشی به اساتید توضیح دهید؟

اسفندیاری: سال آینده موضوع اعطای گرنت پژوهشی به اساتید انجام می‌شود به طوری که هر استادی بیشتر فعالیت داشته باشد و مقالات علمی بیشتری بدهد، گرنت پژوهشی بیشتری دریافت می‌کند. در واقع اعتبار پژوهشی که به اساتید داده می‌شود براساس تولید کتاب و مقالات است که در هر مرحله گرنت پژوهشی اساتید مورد بازنگری براساس فعالیت‌ها قرار می‌گیرد. 

*  ۱۸ عنوان کتاب تخصصی در حوزه رسانه تولید کرده ایم

فارس: تولیدات علمی دانشگاه در چه وضعیتی قراردارد؟

اسفندیاری:‌ این دانشگاه برای نخستن‌بار  ۱۸ عنوان کتاب تخصصی در حوزه رسانه تولید کرده است که در حال حاضر در حوزه پژوهشی ما نقش محوری در تربیت نیروی متخصص داریم. به طوری که در زمینه آموزش و پژوهش، سطح کیفیت علمی ما بالا است. 

*  ما نمی‌توانیم همیشه شاگرد باشیم

فارس: نظرتان درباره خروج نخبگان دانشگاه ها از کشور چیست؟

اسفندیاری: ادامه تحصیل در خارج از کشور گاهی به عنوان مهاجرت علمی محسوب می‌شود، به طوری که بعد از گذراندن دوره تحصیلات، افراد به کشور بازمی‌گردند و برای توسعه بخش‌های مختلف کشور مشغول به کار می‌شوند. در واقع باید به این نکته اشاره کنم که در مواجهه با خروج جوانان برای تحصیل از کشور نباید با این مسئله به گونه‌ای برخورد کرد که استفاده از دانش کشورهای دیگر باعث می‌شود نیروی انسانی متخصص ما کشور خود را ترک کند. چرا که ما نمی‌توانیم همیشه شاگرد باشیم، باید خودمان سرآمد علم بوده و به پرچمداری علمی دنیا برسیم. این در حالی است که اکنون عده‌ای به دو طریق در هدررفتن استعدادها نقش‌آفرینی می‌کنند، که یکسری با تصویرسازی منفی و سیاه از شرایط داخل کشور به این کار می‌پردازند و عده‌ای دیگر با ارائه تصویرهای جذاب از کشورهای غربی به خروج جوانان کمک می‌کنند. در و اقع این افراد از یک‌طرف به سیاهی کشور را به تصویر می‌کشند و از طرف دیگر کشورهای غربی را بهشت موعود معرفی می‌کنند. 

 

*  ایرانیان خارج از کشور برای دور زدن تحریم‌های ظالمانه امریکا به کشورشان کمک می‌کنند

فارس: وضعیت رشد علم و فناوری ایران در قبال سایر کشورها چگونه است؟ 

اسفندیاری: در حال حاضر وضعیت کشور ما در مقایسه با کشورهای مشابه از نظر رشد علم و فناوری وضعیت خوبی دارد که در این رابطه باید رسانه‌ها تصویرسازی‌های کاذب را بشکند و به مقابله با تبلیغات دروغین بپردازد. از طرفی باید به این نکته اشاره کنم که خروج جوانان از کشور در برخی از رشته‌ها که امکانات لازم برای آنها وجود ندارد، قابل قبول است، چرا که بسیاری از ایرانیان خارج از کشور برای پایداری و توسعه ایران و همچنین دور زدن تحریم‌های ظالمانه امریکا به کشورشان کمک می‌کنند، به طور مثال؛ بخش قابل توجهی از تحصیل‌کنندگان خارج از کشور با تأسیس شرکت‌های دارویی، بسیاری از داروهایی که در کشور مورد نیاز است را تأمین می‌کند که این نشانه علاقه آنها به سرنوشت کشورشان است. 

* فاصله درآمدی اساتید خارج از کشور با اعضای هیأت علمی داخل کشور زیاد است

فارس: نظرتان درباره فاصله درآمدی اساتید داخلی با اساتید خارج از کشورچیست؟

اسفندیاری: در حال حاضر با توجه به نرخ ارز و تحریم‌هایی که علیه کشور صورت گرفته است، فاصله درآمدی اساتید خارج از کشور با اعضای هیأت علمی داخل کشور زیاد است،‌ چرا که هزینه‌های زندگی افزایش یافته و جوابگوی زندگی دانشمندان را نمی‌دهد،‌اما باید به این نکته توجه داشت که اگر اساتید خارج از کشور درآمد بالایی دارند، هزینه‌های زندگی آنها هم در کشورهای دیگر به مراتب بالا است که البته باید بگویم آنها هم چندان در رفاه زیادی نیستند. براساس درآمدشان هزینه کرده و زندگی می‌کنند. این در حالی است که اساتید داخل کشور ما اگرچه درآمد بالایی ندارند، اما به نسبت هزینه‌های زندگی در کشورهای دیگر، خدماتی که در ایران استفاده می‌کنند در مقایسه با کشورهای خارجی بسیار ناچیز است. 

* نمی‌توان همه تقصیرها را گردن صنعت انداخت

فارس: نقش پژوهش و تحقیقات در رشد علم و فناوری چقدر است؟

اسفندیاری: در مقوله پژوهش و تحقیقات دانشگاهی دو مسئله کلیدی وجود دارد؛ که یکی از آنها هزینه‌های پژوهشی است که باید توسط وزارت علوم و وزارت بهداشت و همچنین دیگر نهادها طبق قانون از سهم بودجه‌ای خود درصدی از درآمدشان را به حوزه پژوهش اختصاص بدهند. اما دومین مسئله این است که بودجه‌های پژوهشی به دلیل اولویت‌بخشی و نیازسنجی در همه نهادها متأسفانه در موضوعات دیگر هزینه می‌شود که در نتیجه همان بودجه ناچیز پژوهشی هدر می‌رود. اگر هر دستگاه و نهادی در راستای اقتصاد مقاومتی گام بردارد و خودش نیازهایش را تشخیص دهد، می‌تواند با استفاده از پژوهشگران، اثربخشی خوبی را در حوزه فعالیت‌هایش انجام دهد. البته باید به این نکته اشاره کنم که نمی‌توان همه تقصیرها را گردن صنعت انداخت، چرا که در دانشگاه‌ها هم ضعف وجود دارد، به این معنی که دانشگاه‌ها نباید به اکتفا کردن به آموزش‌های تئوری و بدون توجه به نیازها، فعالیت کنند که اگر رابطه دانشگاه با صنعت قوی‌تر شود، بخش عمده‌ای از مشکلات اقتصادی در حوزه‌های دیگر کشور رفع می‌شود،‌این در حالی است که اساتید ما متأسفانه به روز نیستند، به این معنی که آنها اگر اطلاعات‌شان به صورت روزانه آپدیت شود و ارتباط با صنعت را در اولویت برنامه‌های خود قرار دهند، بدون شک نه تنها نیازها رفع می‌شود، بلکه پژوهش‌های دانشگاهی ما نیز کاربردی خواهد شد.

* در حوزه صنعت بسیاری از افراد راحت‌طلب هستند

فارس: علت اینکه هنوز مقوله ارتباط دانشگاه با حوزه صنعت رونق پیدا نکرده است به چه عواملی مربوط می شود؟

اسفندیاری: یکی دیگر از مشکلات جامعه ما این است که در حوزه صنعت بسیاری از افراد راحت‌طلب هستند و از آنجایی که کار پژوهشی نیاز به هزینه و زمان دارد، آنها به سمت دانشگاه نمی‌آیند، زیرا آنها فقط به دنبال آن هستند که مشکلات‌شان را به صورت مقطعی رفع کنند، اما اگر صنایع به دانشگاه‌ها اعتماد کنند، پژوهشگران می‌توانند با مشخص کردن راهبردها و نقاط ضعف و قوت نه تنها رونق تولید آنها را رقم بزنند، بلکه کیفیت محصول‌شان را افزایش خواهند داد. 

* دوره‌های کارآموزی و کارورزی برای دانشجویان راه اندازی کردیم

فارس: دانشگاه صدا و سیما برای کارآفرینی و مهارت‌آفرینی دانشجویان خودچه اقداماتی انجام داده است؟

اسفندیاری: دانشگاه صدا و سیما برای کارآفرینی و مهارت‌آفرینی دانشجویان خود در همه رشته‌های تحصیلی دوره‌های کارآموزی و کارورزی را در دستورکار قرار داده است،‌ به طوری که همه دانشجویان بتوانند در مراکز استان و تهران نیز براساس رشته تحصیلی خود در سازمان صدا و سیما وارد شده و به مهارت‌افزایی خود بپردازند. همچنین این دانشگاه روزهای خاصی را در طول هفته برای هر دانشکده مشخص کرده تا کارگاه‌ها و نشست‌های تخصصی با موضوع مهارت‌افزایی و کارآفرینی برگزار کند. به طور مثال؛‌در رشته ارتباطات و روزنامه‌نگاری نیز دوره‌های مهارتی،‌ فیلمبرداری در دانشگاه صدا و سیما برگزار می‌شود. 

 

* درس آشنایی با مبانی و امور کارآفرینی در دانشگاه تدریس می شود

فاس: آیا درسی مربوط به مهارت افزایی دانشجویان در دانشگاه دارید؟

اسفندیاری: بله ، این دانشگاه امسال برای نخستین بار درس آشنایی با مبانی و امور کارآفرینی را به صورت اختیاری که از سوی وزارت علوم معرفی شده برگزار کرده است، به طوری که در همه رشته‌های تحصیلی این درس با استقبال خوبی همراه بوده است. همچنین سه کلاس درسی را با عنوان اصول مبانی و مهارت‌های کارآفرینی برای دانشجویان در حین فارغ‌التحصیلی راه‌اندازی کردیم که د رادامه آن بازدید از استارت‌آپ‌ها و شتاب‌هنده‌های شرکت‌های موفق در این حوزه از دیگر فعالیت ما است. 

* بودجه پژوهشی این دانشگاه نسبت به سال‌های قبل چهار برابراست

فارس: بودجه دانشگاه صدا و سیما چگونه است؟ 

اسفندیاری: بودجه دانشگاه صدا و سیما مانند سایر دانشگاه‌ها کم است، اما باید بگویم در سه سال گذشته با حمایت‌های ویژه‌ای که از سوی سازمان صدا و سیما انجام شده، ما توانسته‌ایم فعالیت‌های علمی خود را با سرعت و قوت ادامه دهیم، به طوری که بودجه پژوهشی این دانشگاه نسبت به سال‌های قبل چهار برابر شده که نتیجه آن این است که تولیدات دانشجویی ما نیز به همان میزان چهار برابر افزایش داشته است. البته باید به این نکته اشاره کنم که در سال جاری برای نخستین‌بار این دانشگاه بیش از یک میلیارد تومان قرارداد پژوهشی با دستگاه‌های اجرایی منعقد کرده است. 

انتهای پیام/