شناسهٔ خبر: 38325523 - سرویس علمی-فناوری
نسخه قابل چاپ منبع: سینا | لینک خبر

علم در 30بهمن ماه:

پرتاب نخستین بخش از ایستگاه فضایی میر

در میان انبوهی از اخبار و اطلاعات مناسبتی و خبری تقویم، رویدادهای مهم روز را از نگاه سیناپرس بخوانید.

صاحب‌خبر -
  • پرتاب نخستین بخش از ایستگاه فضایی میر

ایستگاه فضایی میر یا ایستگاه مداری میر  یک ایستگاه مدارگرد شوروی و بعد از آن روسیه بود 19فوریه مصادف با 30بهمن 1364پرتاب شد. میر نخستین ایستگاه پژوهشی بشری در فضا بود که انسان به‌طور درازمدت در آن سکونت داشت. ساخت این ایستگاه مداری در سال ۱۹۸۶ آغاز شد و پس از تکمیل تدریجی در طی مدت ده سال، تبدیل به بزرگترین سازه فضایی ساخت بشر شد و این رکورد را تا سال ۲۰۰۱ حفظ کرد. ایستگاه میر جایگاهی برای انجام مطالعات علمی در زمینه‌های گوناگون بود که از میان آن‌ها می‌توان به زیست شناسی، فیزیک، ستاره‌شناسی و هواشناسی اشاره کرد. تکنولوژی‌هایی که با کمک ایستگاه میر توسعه یافتند امکان زندگی دائم انسان در فضا را فراهم کردند.

رکورد طولانی‌ترین اقامت پیوسته انسان در فضا توسط والری پلیاکوف پزشک و کیهان‌نورد روسی در ایستگاه میر شکسته شد و تا به امروز پابرجا است. علاوه بر فضانوردان شوروی سابق و روسیه، فضانوردان ۱۲ کشور دیگر از طریق برنامه‌های بین‌المللی همکاری فضایی مانند اینترکاسموس، یورومیر و میر-شاتل فرصت پرواز، زندگی و پژوهش در ایستگاه میر را یافتند. فضاپیماهای سایوز و پروگرس به ترتیب ابزار اصلی انتقال فضانورد و بار به ایستگاه بودند. طی برنامه میر-شاتل، از فضاپیماهای شاتل آمریکا نیز برای حمل فضانورد و بار به ایستگاه استفاده شد.

  • اختراع گرامافون

توماس اديسون دراين روز (19 فوریه) از سال 1878 اختراع خود گرامافون (فنوگرافPhonograph) را به ثبت داد. اديسون كه در اُهایو آمريكا به دنيا آمده، در میشیگان بزرگ شده و هلندي تبار بود در جواني در كار تلگراف مشغول بود. وي اختراعات متعدد ديگر دارد ازجمله ساخت لامپ برق. واژه فنوگراف از دو ريشه يوناني به معناي «صدانگار» ساخته شده است.

انگليسي ها عمدتا به جاي فنوگراف از واژه گرامافون Gramophone براي ناميدن اين دستگاه كه در ايران «جعبهِ ساز» گفته مي شد و صفحه ِصدا (موسيقي ـ ساز و آواز) پخش مي كرد استفاده مي كنند. گرامافون (Record player) تا دهه 1980 به مدت 110 سال مورد استفاده بود که نوار، س. دی، فلَش و ... جای «صفحهِ صدا» و ضبط صوت و ابزارهای دیجیتال جای گرامافون (جعبهِ ساز) را گرفته اند. ادیسون که یازدهم فوریه 1847 در اُهايو آمريكا به دنيا آمده بود 18 اکتبر 1931 درگذشت.

  • تولد نیکلاس کوپرنیک

نیکلاس کوپرنیک متولد ۱۹ فوریه ۱۴۷۳ بود. وی ستاره‌شناس، ریاضیدان و اقتصاددانی لهستانی بود که نظریه خورشید مرکزی منظومه شمسی را گسترش داد و به صورت علمی درآورد. وی پس از سال‌ها مطالعه و مشاهده اجرام آسمانی به این نتیجه رسید که بر خلاف تصور پیشینیان زمین در مرکز کائنات قرار ندارد، بلکه این خورشید است که در مرکز منظومه شمسی است و سایر سیارات از جمله زمین به دور آن در حال گردشند.

نظریهٔ انقلابی کوپرنیک یکی از درخشان‌ترین مستندسازی‌های عصر رنسانس است که نه فقط آغازگر ستاره‌شناسی نوین بود، بلکه دیدگاه بشر را دربارهٔ جهان هستی دگرگون کرد.او - ۲۴ مه ۱۵۴۳ درگذشت.

  • تولد سوانت آرنیوس

سوانت آرنیوس متولد ۱۹ فوریهٔ ۱۸۵۹ بود. وی شیمی‌دان اهل سوئد که برندهٔ جایزهٔ نوبل شیمی در سال ۱۹۰۳ شد.آرنیوس معتقد بود که اسیدها و بازها هنگام حل شدن در آب، به طور جزیی یا کامل تفکیک می‌شوند و ذره‌های بارداری به نام یون، پدید می‌آورند. این ایدهٔ آرنیوس، در زمان خود، یک ایدهٔ انقلابی بود. به طوری که اغلب شیمیدان‌ها بر این باور بودند که مولکول‌ها نمی‌توانند به یون‌های مثبت و منفی، شکسته شوند. به همین دلیل، با دادن کرسی استادی به وی، مخالفت کردند؛ اما شیمیدان‌های جوان در پژوهش‌های خود، به نتایجی دست یافتند که با نظریه آرنیوس، همخوانی داشت. این روند، ادامه یافت تا اینکه در سال ۱۹۰۳ میلادی، جایزهٔ نوبل شیمی به وی، اهدا شد.وی ۲ اکتبر ۱۹۲۷ (۶۸ سال)درگذشت.

  • درگذشت کارل وایرشتراس

کارل وایرشتراس متولد ۳۱ اکتبر ۱۸۱۵ریاضی‌دان آلمانی قرن ۱۹ام بود.کار اصلی او قرار دادن آنالیز بر پایه‌های صحیح و توسعه نظریه تابع‌ها بر پایه سری‌های توانی بود. او همچنین کمک‌های شایانی به تئوری‌های توابع بیضوی، هندسه دیفرانسیل و معادله‌های چندمجهولی کرد.وی درگذشته ۱۹ فوریه ۱۸۹۷ در گذشت.

  • درگذشت ارنست والدفرید یوزف ونتسل ماخ

ارنست والدفرید یوزف ونتسل ماخ متولد ۱۸ فوریهٔ ۱۸۳۸بود. وی فیلسوف مشهور و فیزیکدان برجسته اتریشی در قرون نوزدهم و بیستم میلادی. بود .او که در مکانیک کلاسیک، دارای تئوری‌های ارزشمندی است، در شمار پیش‌گامان نظریه آلبرت اینشتین در مورد ایجاد مکانیک نسبیتی، جای دارد و نظریات خود را در دو جلد، به نام علم مکانیک، منتشر کرد.ماخ، کرسی تاریخ و نظریه علم استقرایی در دانشگاه وین را بر عهده داشت. کار عمده او پرورش بیشتر تجربه گرایی بارکلی و هیوم بود.وی ۱۹ فوریهٔ ۱۹۱۶ (۷۸ سال)درگذشت.


 

نظر شما