دکتر محمود محمدی در گفت و گو با ایسنا با تاکید بر نیاز جامعه به علم نافع و سودمند، گفت: بحث کتاب و کتابخوانی یک موضوع پذیرفته شده نزد عقلا و حکمای هر قومی است و همه می‌دانیم کتابخوانی آن هم کتاب‌های مناسب و مفید، خوب است، اما به این هم واقفیم که هر علمی، نافع نیست و هدفمان از ترویج کتابخوانی و مطالعه باید ایجاد و رشد علم نافع باشد که به خواننده و جامعه سود برسد.

او گفت: الان شاهد نشر و عرضه وسیع برخی کتاب‌ها هستیم که حاوی علم نافع نیست؛ پس اگر به طور کلی بگوییم همه کتاب بخوانند ولی به محتوای کتاب نپرداریم، کار ناقصی را انجام داده‌ایم و به نتیجه دلخواه نمی‌رسیم.

این روزنامه‌نگار با بیان اینکه در گذشته شرایط انتشار کتاب برای همه فراهم نبود، گفت: در گذشته به دلیل آنکه شرایط انتشار کتاب، عام نبود، هر کسی نمی‌توانست نویسنده باشد و طبیعتا کتاب ها ارزشمندتر و با محتوا بودند، اما در شرایط کنونی که شرایط انتشار کتاب برای همه فراهم شده و توجه هم فقط به سمت کمیت آمار کتاب سوق داده شده، کیفیت پایین آمده است.

محمدی با بیان اینکه مد نظر قراردادن کمیت در هر زمینه‌ای معیار دقیق و صحیحی نیست، گفت: در بحث کتاب این اتفاق افتاده و ما شاهد نشر کتاب‌هایی هستیم که نه تنها هیچ علم نافعی ندارد بلکه گاه تاثیرگذاری نامطلوبی هم خواهد داشت؛ گاه شخص کتابی می‌خواند که ممکن است ثمره آن تباه شدن زندگی‌اش باشد، یعنی ما نمود و بازخورد خواندن یک کتاب را در جامعه می‌بینیم.

معاون کتابخانه دانش‌آموز استان فارس معیار کتاب خوب را تاثیرگذاری مثبت بر روند زندگی افراد دانست و گفت: حرکت به سمت محتواهای ارزشمند، همزمان با تلاش برای ایجاد و افزایش تمایل به کتابخوانی و مطالعه، یک الزام است.

محمدی با اشاره به ورود سودجویان در حوزه کتاب، گفت: واقعیت وارد شدن سودجویان و منفعت طلبان در بحث انتشار کتاب به عنوان یک کار فرهنگی را باید بپذیریم، این موضوع موجب خواهد شد که تنها منافع مادی در نظر گرفته شده و به محتوا کمتر توجه شود.

این روزنامه‌نگار با بیان اینکه امروز گرانترن کتاب‌ها، کتب کمک درسی خصوصا در موضوع کنکور است، گفت: در این بخش شاهد گردش میلیاردی پول هستیم، این نشان دهنده وجود یک مافیا است و به هیچ عنوان نمی‌توان آن را اقدامی پسندیده دانست.

او با تمایز قائل شدن بین سواد با بینش و معرفت، خاطر نشان کرد: همیشه توصیه به خواندن کتاب به عنوان یار مهربان می‌شود اما  مطالعه کتاب باید منجر به افزایش معرفت شود، این همان نافع بودن است.

محمدی ضمن مخالفت با برخی افراط و تفریط‌ها در حوزه نشر، گفت: در یک فضای آزاد باید اجازه بدهیم همه افکار جریان داشته باشد، وقتی اجازه دهیم کتاب‌های مختلف از همه جریان‌های فکری مطالعه شود، فرد امکان رسیدن به تصمیم درست را خواهد داشت.

وی گفت: هر افراطی تفریط هم به دنبال دارد؛ ما متاسفانه از گذشته تاکنون در بسیاری از حوزه‌ها شاهد این رویه بوده و هستیم، هیچ فرد عاقل و اندیشمندی با این موضوع موافق نیست، باید بستری منطقی ایجاد و در آن امکان طرح دیدگاه‌ها را فراهم کرد؛ دیدگاه‌هایی که مشمول همان علم نافع باشد.

این فعال فرهنگی با اشاره به وجود ضعف‌های قانونی در انتشارکتاب و لزوم اصلاح قوانین حوزه نشر، گفت: وجود قانون در هر شرایطی بهتر از نبود قانون است؛ حرکت بر معیار قانون حتی اگر قانون دارای کمبودها و نواقصی هم باشد، بسیار عقلانی و پسندیده‌تر از بی قانونی است.

 محمدی با تاکید بر اینکه برخلاف تبلیغات سوء، در ایران شاهد فضای باز هستیم، گفت: اگر منصفانه بررسی و تحلیل کنیم، مشکلات بیشتر ناشی از ضعف در اجرای همان قوانینی است که بعضا اعتقاد دارم، قانون کاملی نیست.

او با بیان اینکه بسیاری از قوانین وجود دارد که به هر دلیل، نیازمند اصلاح و تکمیل دارد، خاطرنشان کرد: امروز با توجه به قرار داشتن در فضای انتخابات مجلس، باید بدانیم که برای اصلاح قوانین و اصلاح روند اجرای قوانین، نیازمند حضوری فراگیر و تاثیرگذار در عرصه انتخابات هستیم؛ باید نمایندگانی را راهی مجلس کنیم که این دیدگاه را دارند.

محمدی با اشاره به وظیفه قانون‌گذاری مجلس شورای اسلامی و با تاکید براینکه بعضی از قوانین به لحاظ زمان، نیازمند بازنگری سریع است، گفت: قوانین حوزه نشر و در فضایی گسترده‌تر، قوانین حوزه فرهنگ نیازمند بازنگری است.

این فعال رسانه‌ای با تصریح اینکه مجلس امروز نیازی به افکار پوسیده، افراطی و جاهلانه ندارد، گفت: مجلس مهمترین رکن از یک حاکمیت محسوب می‌شود که باید خردمندترین رکن باشد، لذا افرادی لایق تکیه زدن به کرسی نمایندگی مجلس هستند که خردمند، اندیشمند و صاحب فکر و ایده هستند.

آمار پایین کتابخانه‌های استاندارد

محمدی در پاسخ  به اینکه چرا تنها ۱۰درصد از کتاب خانه‌های استان فارس استاندارد است، گفت: به صورت کلی خارج از بحث کمیت ما باید به اصل قضیه بپردازیم، یعنی ابتدا باید مردم را به حوزه کتاب علاقمند کرد.

او ادامه داد: اگر این علاقه در مردم ایجاد شد، با هم تعداد کتابخانه و کتاب هم می‌توان به اتفاقات خوب امیدوار بود؛ البته متولیان فرهنگ، وزارت ارشاد، وزارت علوم و وزارت آموزش و پرورش، قطعا در موضوع توسعه فضاهای مناسب برای کتاب و کتابخوانی، اهتمام داشته باشند.

این فعال رسانه‌ای خاطرنشان کرد که حضور انسان‌های مدبر، خوش فکر، خوش ذوق و کارآمد و شجاع در راس امور خصوصا در حوزه فرهنگ و هنر، می‌تواند بسیار کارساز باشد و بسیاری از خلاءهای قانونی را هم جبران کند.

محمدی ادامه داد: حوزه کتاب مدیران دغدغه‌مند نیاز دارد، عزم و همت همگانی می‌طلبد، تصمیم گیرندگان در هر سازمانی، باید در مصرف بودجه موضوع فرهنگ، کتابخانه، کتابخوانی و ... برایشان یک دغدغه باشد.

او با بیان اینکه امروز متاسفانه به اندازه شعارها عمل نمی‌شود، گفت: اگر بودجه فرهنگی در هر دستگاه و سازمانی، در محل خود هزینه می‌شد، حتی با وجود تنگنای مالی شاهد وضعیتی به مراتب بهتر از امروز در این بخش باشیم؛ تمام سازمان‌ها و نهادها بودجه فرهنگی در اختیار دارند، اما چه بخش از آن صرف اقدامات زیرساختی و تاثیرگذار شده است؟

این فعال رسانه‌ای با تاکید براینکه اعتبارات در اختیار حوزه اصلی فرهنگ و ارشاد جامعه، چندان قابل ملاحظه نیست، تاکید کرد که همان بودجه اندک هم در اغلب اوقات به شکل تمام و کمال محقق نمی‌شود.

او گفت: در عصر جنگ نرم مسائل فرهنگی از اهمیت بیشتری برخوردارند؛ ما اگر امروز در حوزه فرهنگی سرمایه‌گذاری نکنیم و همین بودجه کم را اختصاص ندهیم پس کی قرار است این کار انجام شود و کی قرار است کار نرم انجام دهیم؟ آمار مهاجرت جوانان به خارج از کشور وحشتناک است، این نشان می‌دهد جایی کم کاری کرده‌ایم، سرمایه‌گذاری خوب نبوده است.

کتابخانه‌های آموزشگاهی و فاصله آنها تا استاندارد

 محمدی با انتقاد از نحوه اداره برخی از کتابخانه‌های آموزشگاهی گفت: برای درک بهتر کتابخانه‌های آموزشگاهی می‌توان به کتابخانه مدارس اشاره کرد؛ این کتابخانه‌ها عمدتا شامل یک اتاق است که معمول در متروک ترین نقطه مدرسه قرار دارد، با قفسه‌های رنگ و رو رفته و چیدمانی نامرتب که کتاب‌ها هم نظم مناسبی ندارد.

او با بیان اینکه بسیاری از کتاب‌های این کتابخانه‌ها، قدیمی بوده و هیچ سنخیتی با نیاز دانش‌آموزان ندارد، گفت: بسیاری از این کتابخانه‌ها، اقدامی در مسیر رفع تکلیف بوده و بعضا دانش‌آموزان مدرسه طی مدت تحصیل اصلا به کتابخانه سر نمی‌زنند؟ اگر هم خدای ناکرده یک دانش‌آموز علاقه مند پیدا شود، یک زمان مسئول کتابخانه نیست، یک زمان امکان گرفتن کتاب و اکثر موارد کتاب مورد نظر یافت نمی‌شود.

او گفت: نباید آمارها را جدی گرفت کار باید ریشه ای و با کیفییت انجام شود، ایجاد کتابخانه در هر آموزشگاه، بسیار طرح خوبی است، اما باید برای آن برنامه داشت؛ ایده‌ای خلاقانه که جاذبه ایجاد کند، اگر مسئول واحد آموزشی وقت بگذارد، قطعا کار تاثیرگذار خواهد بود.

معاون کتابخانه دانش‌آموز شیراز با اشاره به لزوم در نظر گرفتن زمانی برای مطالعه خارج درس در آموزشگاه‌ها، گفت: باید با ظرافت و دقت و براساس یک برنامه، بستر را برای مطالعه و فراگیر کردن آن، متناسب با نیازها، فراهم کرد. اگر ما در مدرسه کتابخانه با کتابهای خوب داشته باشیم اما بستر استفاده فراهم نباشد، یعنی دانش آموز فرصتی برای سرزدن به کتابخانه نداشته باشد، باز هم تاثیری نخواهد داشت.

محمدی با بیان اینکه متاسفانه امور فرهنگی و ورزش، از موضوعات مغفول مانده در سیستم آموزش و پرورش است، گفت: این موضوع از گذشته تا امروز بوده، اگرچه فراز و نشیب داشته است. حال آنکه توجه جدی به این مقوله‌ها، منجر به ارتقاء کیفی سطح زندگی، کاهش آسیب‌های اجتماعی و نتایج ملموس و فراگیر در سطح جامعه خواهد شد.

یک درصد کتابخانه تخصصی برای کودکان

 این فعال فرهنگی، کتابخانه تخصصی را ایده‌ای خوب دانست و در عین حال تاکید کرد: امروز در بسیاری از کتابخانه‌ها، فضایی به عنوان تخصصی کودک در نظر گرفته شده، اما این اقدام منجر به چه نتیجه‌ای شده است؟

او ادامه داد: ضمن دقت در فضا سازی باید به موضوع کتابدار تخصصی، توجه داشت و از طرفی کودک تقلید کنند رفتارهای پدر و مادر محسوب می‌شود؛ بنابراین نیازمند اقداماتی ریشه‌ای برای آشنایی و انس کودکان با کتاب هستیم. اول خانواده بعد مدرسه.

محمدی در ادامه انتخاب شیراز به عنوان ششمین پایتخت کتاب کشور را یک رویداد در خور توجه دانست و گفت: باید دید در عمل هم متناسب با این عنوان کار می شود یا نه؟ الان شیراز عناوین خیلی شیک و سنگینی را بر دوش می کشد اما آن کار فرهنگی عمیق، بنیانی و اصولی در آن رخ نمی دهد.

این فعال رسانه‌ای با بیان اینکه وجود کتابخانه دانش‌آموز در شیراز، یک فرصت استثنایی محسوب می‌شود، لزوم اتخاذ سیاست‌های اصولی برای حفظ، تجهیز و توسعه آن را مهم دانست.

محمدی با بیان اینکه شعارهای زیبا و جذابی در حمایت از کتاب و کتابخوانی سر می‌دهم اما در عمل، گامی درخور و شایسته برداشته نمی‌شود، گفت: حال که شیراز پایتخت کتاب شده از شهردار و شورای شهر و تمام نهادهای متولی فرهنگ انتظار می رود بیش از پیش به موضوع کتاب توجه کنند اگر ما شاهد اتفاق‌های خوب در این حوزه، نه اقدامات نمایشی صرف، بودیم آن وقت می‌توان گفت که پایتختی کتاب برای شهر شیراز مفید خواهد بود.

انتهای پیام