قیمت خودروهای داخلی در مقایسه با خودروهای وارداتی پایین‌تر است. این اختلاف قیمت، چندان هم غیرمنطقی نیست. هزینه امکانات بیشتر، هزینه‌ بالاتر نیروی کار و هزینه‌ حمل در نرخ ارز ضرب می‌شوند و خودروهای وارداتی را در ابتدای فهرست قیمت‌ خودروهای بازار ایران قرار می‌دهند.

با وجود اینکه ثبت سفارش برای واردات خودرو انجام نمی‌شود، اما تأثیر تعرفه‌های تا ۱۰۰ درصدی واردات، هنوز در بازار خودروی ایران دیده می‌شود. به‌همین دلیل است که قیمت‌ خودروهای خارجی در بازار ایران، بسیار بالاتر از قیمت جهانی آنهاست.

نرخ‌های بالای تعرفه ورودی و ممنوعیت ثبت سفارش خودرو اجازه نمی‌دهند خیابان‌های ایران، آخرین مدل‌های خودروهای خارجی را به خود ببیند. بخشنامه ممنوعیت ثبت سفارش خودرو در اوایل تابستان ۱۳۹۷ از طرف وزیر وقت صمت، محمد شریعتمداری ابلاغ شد و به همین دلیل، بیشتر خودروهای خارجی موجود در ایران مربوط به مدل‌ ۲۰۱۸ و قبل از آن هستند.

میانگین نرخ ارز در آخرین فصلی که امکان ثبت سفارش خودرو توسط واردکنندگان وجود داشت یعنی بهار ۱۳۹۷، حدود ۵۷۰۰ تومان بود. نرخ کنونی دلار در بازار آزاد نیز حدود ۱۳ هزار تومان است. این دو نرخ کمک می‌کنند تأثیر حقوق گمرکی و تعرفه بالای واردات خودرو را در بازار فعلی خودروی کشور، بررسی کنیم.

کره‌ای‌هایی که برای ایرانی‌ها به‌صرفه نیستند

مدل‌های مختلف ‌برند کره‌ای کیا در بازار جهانی خودرو به‌عنوان خودروهای مقرون‌به‌صرفه و اقتصادی شناخته می‌شوند. یکی از ارزان‌ترین مدل‌های این برند در بازار ایران، کیا سراتو ۲۰۱۸ است که در حال حاضر از ۲۶۰ میلیون تومان به بالا معامله می‌شود. تیپ پایه این خودرو در زمان عرضه ۱۷ هزار و ۵۰۰ دلار قیمت‌گذاری شده بود که با نرخ دلار بهار ۱۳۹۷ حدود ۱۰۰ میلیون تومان و با نرخ دلار فعلی حدود  یعنی حدود ۲۲۷ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان  ارزش دارد.

هیوندای النترا ۲۰۱۸ یکی دیگر از خودروهای کره‌ای در بازار ایران است که قیمت آن در زمان عرضه به بازار ۱۸ هزار و ۸۵۰ دلار یعنی حدود ۱۰۷ میلیون تومان بوده است. این خودرو در حال حاضر در بازار ایران با توجه به تیپ، کارکرد و مشخصات فنی بین ۲۷۵ میلیون تومان تا ۶۰۰ میلیون تومان خرید و فروش می‌شود. قیمت هیوندای النترا ۲۰۱۸ با نرخ ارز فعلی تقریباً ۲۴۵ میلیون تومان است.

قیمت خودروهای ژاپنی در بازار ایران

یکی دیگر از خودروهای وارداتی موجود در بازار ایران، میتسوبیشی میراژ ۲۰۱۸ است که قیمت آن در زمان عرضه حدود ۱۳ هزار و ۴۰۰ دلار یعنی حدود ۷۶ میلیون تومان با نرخ بهار ۱۳۹۷ و حدود ۱۷۴ میلیون تومان با نرخ دلار فعلی بوده است. میتسوبیشی میراژ نیز از جمله خودروهای اقتصادی ساخت ژاپن در زمان عرضه به بازار بود. با این حال، قیمت این خودرو در حال حاضر در بازار ایران از ۲۷۰ میلیون تومان شروع می‌شود که حدود چهار برابر از ارزش آن با نرخ ارز زمان عرضه است.

تویوتا C-HR یکی از محصولات ژاپنی است که قیمت پایه مدل ۲۰۱۸ آن حدود ۲۳ هزار دلار اعلام شده بود. این مدل خودروی تویوتا با نرخ ارز بهار ۹۷ حدود ۱۳۱ میلیون تومان و با دلار ۱۳ هزار تومانی این روزها حدود ۳۰۰ میلیون تومان می‌ارزد. قیمت‌های بازار برای این مدل خودرو از حدود ۹۰۰ میلیون تومان شروع می‌شود و در تیپ‌های مختلف به نزدیک یک میلیارد تومان می‌رسد.

خودروهایی که در بازار ایران لوکس می‌شوند

مدل‌های مختلف بی‌ام‌دبلیو همواره مورد توجه مشتریان خودروهای وارداتی بوده است. ‌این خودروی آلمانی در مدل‌ها و قیمت‌های متفاوت در بازار خودروی ایران موجود است و بعضی از مدل‌های آن در گروه خودروهای چند میلیاردی و لاکچری قرار دارند.

بی‌ام‌دبلیو ۵۳۰i مدل ۲۰۱۸ یکی از خودروهای گران‌قیمت در بازار ایران است که با قیمت پایه حدود ۵۳ هزار دلار عرضه شد و ارزش آن به پول داخلی در بهار ۱۳۹۷ حدود ۳۰۲ میلیون تومان و با دلار ۱۳ هزار تومانی فعلی حدود ۶۹۰ میلیون تومان است. این در حالی است که این مدل بی‌ام‌دبلیو از یک میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان شروع می‌شود و به بالای دو میلیارد تومان در بازار ایران معامله می‌شود.  

پورشه ماکان ۲۰۱۸ دیگر خودروی آلمانی در بازار ایران است که در طبقه‌بندی خودروهای اقتصادی و مقرون‌به‌صرفه قرار ندارد و قیمت آن بر اساس امکانات و ویژگی‌های متفاوتی که می‌تواند داشته باشد، تغییر می‌کند. قیمت پایه این مدل حدود ۴۸ هزار دلار و قیمت مدل فول امکانات توربو، حدود ۸۸ هزار دلار بوده است. قیمت این خودرو با نرخ دلار بهار ۱۳۹۷ بین ۲۷۴  میلیون تومان تا ۵۰۲ میلیون تومان و با نرخ ارز فعلی تقریباً بین ۶۲۴ میلیون تومان تا یک میلیارد و ۱۴۴ میلیون تومان است. با این حال، حداقل قیمت این خودرو در بازار ایران بیش از ۲.۵ میلیارد است.

مرسدس بنز E۲۰۰ مدل ۲۰۱۸ دیگر خودرویی است که با توجه به ویژگی‌هایش، قیمت متفاوتی از ۵۳ هزار دلار تا ۱۰۴ هزار دلار دارد. بازه قیمتی که می‌توانست با دلار بهار سال گذشته بین ۳۰۲ میلیون تومان تا ۵۹۳ میلیون تومان و با دلار ۱۳ هزار تومانی فعلی از ۶۹۰ میلیون تومان تا یک میلیارد و ۳۵۰ میلیون تومان قیمت داشته باشد، اما قیمت فعلی آن در بازار ایران بیش از دو برابر و بالاتر از سه میلیارد تومان است.

خودرو در ایران به مقصد می‌رسد؟

سال‌هاست بازار خودروی ایران با استدلال‌هایی مانند حمایت از صنعت خودرو یا تخصیص بهینه منابع ارزی، تحت تأثیر سیاست‌هایی از قبیل تعرفه‌های تا ۱۰۰ برابری واردات خودرو و بعد از آن، ممنوعیت واردات، قرار دارد. سیاست‌هایی که رقبای خارجی تولیدات داخلی را آنقدر از دسترس مصرف‌کننده دور کرده‌اند که گروه‌های متوسط درآمدی نیز خرید خودروی داخلی را نه یک گزینه، بلکه تنها انتخاب پیش روی خود می‌بینند.

در کنار تأثیر منفی این سیاست‌ها بر رفاه مصرف‌کننده ایرانی، مباحث دیگری همچون امنیت خودرو، میزان آلایندگی و مصرف سوخت به نفع حمایت از خودروسازی داخلی به حاشیه رانده شده است.