مسیحیت انجیلی یا تبشیری (اِوَنجلیکالیسم) جنبشی است که عمدتاً از قرن ۱۸ آغاز شد و به علل گوناگون به سرعت در نقاط مختلف جهان گسترش یافت. آسیب‌های اجتماعی، فرهنگی و سیاسی ناشی از انتشار این نوع از مسیحیت، به خصوص در جوامعی که هنوز در چارچوب‌های غیرمدرن به سر می‌برند، مطالعۀ آن را هم برای مسلمانان و هم برای غیرمسلمانان و حتی برای سایر مذاهب مسیحی ضروری ساخته است. نوع فعالیت مُبلغان جنبش مزبور، به ویژه در جوامع مورد اشاره، به توازن‌های لازم برای پایداری اجتماعی و فرهنگی لطمه وارد ساخته، مشکل‌آفرین خواهد بود. به همین دلیل و به علت پشتوانه‌های قوی مالی و سیاسی و نیز روانشناختیِ انجیلی‌ها، مطالعۀ جوانب گوناگون این پدیده ضرورتی اجتناب‌ناپذیر است. به ویژه بررسی آسیب‌پذیری‌ها و نیز مصونیت‌های موجود در جوامعی که مورد هدف آنهاست، می‌تواند بسیار راهگشا باشد. ماهیت عمیقاً صهیونیستی و اسرائیل‌پرستانۀ الهیاتِ مسیحیت انجیلی نیز شایان توجه بسیار زیاد است.
در کتاب «مسیحیت انجیلی: بررسی گسترش اونجلیکالیسم در جهان امروز» که در نوع خود نخستین به شمار می‌آید، تلاش شده است که به ضرورت‌ها و دغدغه‌های فوق‌الذکر پاسخ داده شود.
این کتاب به چهار بخش تقسیم شده است:
بخش نخست: تاریخچه و الهیات اونجلیکالیسم، مقاله‌ای است به قلم مصطفی رستگار که با کنکاش در تاریخچه و الهیات اونجلیکالیسم (مسیحیت انجیلی یا تبشیری) به بازیابی و رمزگشایی از معانی پوشیدۀ برخی از گفته‌های اسرائیل‌دوستانۀ سیاسیونی غالباً امریکایی، نظیر مایک پِنس (Mike Pence) و مایک پامپِئو (Mike Pompeo)، که همگی پیرو این نوع از مسیحیت و بالطبع صهیونیست می‌باشند، می‌پردازد.
بخش دوم: دین و هویت امریکایی، حاوی سه مصاحبه با استاد محمد مسجدجامعی است، تحت عناوین: ترامپ و تحولات دینی در جامعۀ امریکا، ترامپ و هویت امریکایی و پایتختی بیت‌المقدس: زمینه‌ها و ریشه‌ها. در این سه مصاحبه ویژگی‌های تاریخی و اجتماعی و فرهنگی و روانشناختی جامعۀ امریکا، از بدو مهاجرت اروپاییان به آن سرزمین تا به امروز مورد مطالعه قرار گرفته است، ویژگی‌هایی که این جامعه و سرزمین را به بستر بسیار مناسبی برای گسترش و تقویت مسیحیت انجیلی مبدل ساخته است. در این سه مصاحبه به فراز و نشیب‌های تاریخی اونجلیکالیسم و نیز به رابطۀ آن با سیاست امریکا در ادوار گوناگون پرداخته شده است.
بخش سوم: اونجلیکالیسم در مناطق مختلف جهان، شامل شش مصاحبه با استاد محمد مسجدجامعی است، تحت عناوین: امریکا و اروپا، امریکای لاتین، آسیای دور، افریقای سیاه، حوزۀ شوروی سابق، و هند. در این مصاحبه‌ها، ویژگی‌های اجتماعی، فرهنگی، دینی، روانشناختی و سیاسی حوزه‌های جغرافیایی مزبور توضیح داده می‌شود و آسیب‌پذیری‌ها و نیز مصونیت‌های آنها در برابر رشد و گسترش اونجلیکالیسم مورد بررسی قرار می‌گیرد.
بخش چهارم: اونجلیکالیسم در میان مسلمانان، شامل دو مصاحبه با موضوع شرایط موجود در «کشورهای مسلمان» و سه مصاحبه با موضوع شرایط و ویژگی‌های «مهاجران مسلمان» در کشورهای غربی می‌باشد. کلیۀ بررسی‌های مورد اشاره در بخش سوم کتاب، اینبار به طور ویژه در مورد کشورها و مهاجران مسلمان صورت می‌گیرد.
در یک جمع‌بندی کلی، محمد مسجدجامعی در طی چهارده مصاحبۀ فوق‌الذکر، از یک سو به بررسی ویژگی‌های تاریخی، اجتماعی، روانشناختی، فرهنگی، اخلاقی و سیاسی پیروان این جنبش پروتستانیِ امریکایی می‌پردازد و از سوی دیگر، با واکاوی زمینه‌ها و یا موانع عمدتاً فرهنگی و روانشناختی و سیاسی-اجتماعیِ موجود در جوامع مختلف جهان امروز، امکان گسترش این نوع مسیحیت را ارزیابی می‌نماید.
چهار پیوست انتهایی کتاب شامل آمارها و روندهای جهانی اونجلیکال‌ها، منابع برای مطالعۀ بیشتر، فرهنگ اصطلاحات و نیز قسمت اعلام است.
گفتنی است، حجت‌الاسلام محمد مسجدجامعی، سفیر اسبق جمهوری اسلامی ایران در واتیکان و مراکش و مدیرکل اسبق امور فرهنگی وزارت امور خارجه، در حال حاضر، رئیس مؤسسه مطالعات راهبردی اسلام معاصر (مرام)، مشاور عالی و عضو هیئت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب در قم و نیز از اساتید دانشکده روابط بین‌الملل وزارت امور خارجه در تهران است. او از معدود شخصیت‌هایی است که علاوه بر مطالعات گسترده دربارۀ سایر ملل، فرهنگ‌ها، ادیان و مذاهب، در خلال ارتباط‌های مداومی که به مناسبت‌های گوناگون با غیرایرانیان داشته است و دارد، کوله‌باری گرانبها و سنگین از شناختِ واقعیت‌های دیگران فراهم آورده است، گنجینه‌ای که می‌باید به مردم روزگار ما و نیز آیندگان منتقل و به دقت مطالعه و استفاده شود.
مصطفی رستگار، کارشناس‌ارشد مطالعات مسیحی، مقالات و یادداشت‌های متعددی درباره آیین مسیحیت نگاشته و کلیساهای پروتستان و خاصه کلیسای پروتستان امریکایی را به‌گونه‌ای میدانی و دقیق می‌شناسد. محمد مسجدجامعی مقاله ایشان در ابتدای این کتاب را با عبارت «مُمتّع و جامع» توصیف کرده است.
۵۷۵۷
نظر شما