اعداد و ارقام پیشنهادی دولت برای تخصیص اعتبار به بخش کتاب و ادبیات در سال ۹۹ منتشر شد.

به گزارش خبرنگار صمت، با ارسال لایحه بودجه عمومی کشور در سال ۱۳۹۹ سهم بخش فرهنگ نیز در بودجه سال آینده مشخص شد.
بر اساس پیشنهاد دولت در لایحه به مجلس بودجه کل وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی برای سال ۱۳۹۹ رقمی افزون‌بر ۷۴۳۹۳۴۰ میلیون ریال برآورد و پیشنهادشده است.
از میزان بودجه رقم ۴۲۹۶۰۶ میلیون ریال برای توسعه کتاب و کتاب‌خوانی (سرانه مطالعه) پیشنهادشده است و رقم ۵۳۸۱۰ میلیون ریال برای توسعه کتاب‌خوانی با اولویت مناطق کمتر برخوردار پیشنهادشده است.
رقم پیشنهاد دولت برای حمایت از حضور بین‌المللی نویسندگان و ناشران ۲۵۰۰۰ میلیون ریال برآورد شده است و برای حمایت از موسسه‌ها، جامع و کانون‌های ادبی نیز ۴۰۰۰۰ میلیون ریال از سوی دولت در نظر گرفته شده است.
در این لایحه مبلغ ۹۰۰۰۰ میلیون ریال برای حمایت از برگزاری نمایشگاه کتاب تهران و رقم ۵۹۷۹۶ میلیون ریال برای حمایت از برنامه هفته کتاب و نیز مسابقات کتاب‌خوانی و نشست‌ها و برنامه‌های مرتبط با آن پیش‌بینی شده است.
در بخش بررسی کتاب پیشنهاد دولت تخصیص رقم ۵۶۰۰۰ میلیون ریال بوده است و در بخش حمایت از ترجمه آثار برگزیده در بازارهای جهانی ۱۵۰۰۰ میلیون ریال بودجه در نظر گرفته‌شده است.
برای حمایت از انجمن‌های ادبی رقم ۱۲۰۰۰ میلیون ریال و برای حمایت از تبلیغ و اطلاع‌رسانی کتاب نیز ۱۸۰۰۰ میلیون ریال بودجه پیشنهاد شده است.
همچنین دولت رقم ۳۰۰۰۰ میلیون ریال برای برنامه نظارت بر موسسه‌های انتشاراتی و نیز برنامه‌ریزی در حوزه کتاب و نشر بودجه در نظر گرفته است.
در حوزه چاپ نیز رقم ۱۰۳۷۰۴ میلیون ریال برای ارتقا محصولات چاپی بودجه در نظر گرفته‌شده است و برای بازرسی از چاپخانه‌ها، اعطای مجوزها و نظارت بر فعالیت صنف چاپ نیز بودجه ۱۰۳۷۴۰ میلیون ریال در نظر گرفته‌شده است.
در خارج از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نیز برای فرهنگستان زبان و ادب فارسی رقم ۲۸۶۸۵۸ میلیون ریال پیشنهاد شده است.

کاهش ۱۵ درصدی بودجه فرهنگی کشور
سخنگوی کمیسیون فرهنگی مجلس از کاهش ۱۵ درصدی بودجه حوزه فرهنگ در لایحه بودجه سال ۹۹ خبر داد و گفت: با این وضعیت نهادهای فرهنگی در پرداخت حقوق و مزایای نیروهای خود هم با مشکل مواجه می‌شوند.
سیده فاطمه ذوالقدر نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی با اشاره به نشست روز گذشته کمیسیون فرهنگی مجلس به فارس گفت: در این جلسه بودجه حوزه فرهنگ در لایحه بودجه سال ۹۹ با حضور مسئولانی از سازمان برنامه‌وبودجه مورد بحث و بررسی قرار گرفت.
وی بابیان اینکه کل بودجه در نظر گرفته شده برای سال ۹۹ معادل ۴۲۰ هزار میلیارد تومان است، افزود: سهم بخش فرهنگ در بودجه سال ۹۹ نسبت به سال ۹۸، ۱۵ درصد کاهش‌یافته که با این وضعیت نهادهای فرهنگی حتی در پرداخت حقوق و مزایای کارکنان خود هم به مشکل برمی‌خوردند.
سخنگوی کمیسیون فرهنگی مجلس اظهارکرد: در بودجه سال ۹۸ به میزان ۷ هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان اعتبار برای بخش فرهنگ در نظر گرفته شد که این میزان اعتبار در بودجه سال ۹۹ به ۶ هزار و ۱۲۰ میلیارد تومان کاهش‌یافته است.
ذوالقدر خاطرنشان کرد: نکته‌ای در اینجا قابل ذکر است این است که در سال ۹۸ هم تنها ۶۳ درصد از بودجه تخصیص یافته به بخش فرهنگ محقق شده و مابقی آن تاکنون تحقق نیافته است.

صرفه‌جویی در بودجه
صرفه‌جویی فرهنگی در بخش‌های فرهنگی کشور یکی از نیازهایی است که می‌تواند بودجه بخش‌های مختلف را چابک‌تر و مفیدتر کند.
عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی با بیان اینکه کاهش بودجه فرهنگی مربوط به فصل ۵ بودجه است، گفت: حقوق و مزایای کارکنان نهادها و مؤسسات فرهنگی از فصل نخست بودجه تأمین می‌شود که در این حوزه کاهش اعتبارات نداشته‌ایم.
احد آزادی‌خواه با اشاره به کاهش ۱۵ درصدی بودجه فرهنگی نسبت به سال گذشته، اظهار کرد: متأسفانه این اقدام در کنار حذف اعتبارات جدول ۱۷ که مربوط به سال‌های گذشته است، اعتبارات حوزه فرهنگ را به‌شدت تقلیل داده است.
نماینده مردم ملایر در مجلس شورای اسلامی بابیان اینکه البته نمایندگان به‌ویژه اعضای کمیسیون فرهنگی شرایط کشور و تنگناهای بودجه‌ای را درک می‌کنند، افزود: بودجه امسال در حوزه فرهنگ نیز ملاحظات جدی دارد که دستگاه‌ها و نهادهای فرهنگی از این قاعده مستثنا نیستند.
وی با بیان این توضیح که بودجه دارای دو بخش جاری و عمرانی است و بودجه جاری شامل ۷ فصل می‌شود، گفت: فصل نخست بودجه جاری مربوط به حقوق مزایا است که موسسه‌ها و نهادهای فرهنگی نیز حقوق و مزایای کارمندان خود را مانند حقوق مزایای سایر کارمندان دولت از همین محل تأمین می‌کنند لذا نگرانی بابت این موضوع وجود ندارد.
آزادی‌خواه اضافه کرد: از سوی دیگر ردیف‌های اعتباری برای اقدامات و برنامه‌های فرهنگی در فصل ۵ بودجه دیده می‌شود که برای نمونه بودجه جشنواره فیلم فجر، نمایشگاه، جشنواره تئاتر، کمک به هیأت‌های ورزشی و نمایشگاه مطبوعات از فصل ۵ تأمین می‌شود که در این فصل بودجه، در لایحه بودجه ۹۹ صرفه‌جویی‌هایی صورت گرفته است.
عضو کمیته برنامه‌وبودجه کمیسیون فرهنگی مجلس تأکید کرد: نمایندگان عضو کمیسیون فرهنگی نیز معتقدند که در این فصل باید صرفه‌جویی‌هایی صورت گیرد ولی درعین‌حال مطالبات حوزه فرهنگ را تا جایی که مقدور باشد، پیگیری خواهند کرد.
وی با یادآوری اینکه بودجه سال ۹۹ در حوزه فرهنگ ۶ هزار و ۱۲۰ میلیارد تومان به تصویب رسیده درحالی‌که بودجه سال ۹۸ میزان ۷ هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان بوده است، اضافه کرد: یکی از نمونه‌های صرفه‌جویی، برگزاری جشنواره فجر سال گذشته با ۵۰ درصد هزینه‌های سال گذشته بود که با موفقیت برگزار شد.
عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: بنابراین اینکه گفته می‌شود، دستگاه‌های فرهنگی با بودجه امسال در پرداخت حقوق و مزایای کارمندان خود دچار مشکل هستند، سخن نادرستی است چراکه فصل و ردیف بودجه‌ای این دو از هم جداست و تفاوتی بین حقوق کارمندان نهادهای دولتی و کارمندان نهادهای فرهنگی وجود ندارد.

کاهش بودجه و صدمه
کاهش بودجه فرهنگی کشور نگرانی‌هایی را برای اهالی فرهنگ در پی دارد. با ارائه لایحه بودجه از سوی دولت به مجلس شورای اسلامی و مشاهده ارقام بخش فرهنگی این مهم بیش از گذشته به چشم می‌آید که آیا در سال ۹۹ بنگاه‌های خصوصی و کوچک همچون ناشران می‌توانند به فعالیت خود ادامه دهند؟
اعظم کیان‌افراز مدیر انتشارات کیان‌افراز در گفت‌وگو با خبرنگار با اشاره به کاهش ۱۵ درصدی بودجه فرهنگی کشور گفت: متاسفانه با کاهش بودجه فرهنگی کشور شاهد شرایط سختی در تمامی حوزه‌های فرهنگی و هنری خواهیم بود. در شرایطی که فعالیت‌های فرهنگی در کشور با مشکلات زیادی روبه‌رو است و بسیاری از اهالی فرهنگ و هنر در روزمره فعالیت‌های خود گرفتار هستند، کاهش بودجه فرهنگی می‌تواند صدمه‌های جبران‌ناپذیری بر پیکره فرهنگی کشور وارد کند.
کیان‌افراز با بیان اینکه دولت باید نگاه ویژه‌ای به فرهنگ و هنر داشته باشد گفت: کاهش بودجه فرهنگی کشور موجب می‌شود سبد فرهنگ خانوار ایرانی لاغر شود و در زمانه‌ای که شرایط اقتصادی باعث شده است سفره خانوارها کوچک‌تر و تنگ‌تر شود نخستین ضربه‌هایی که از سوی جامعه وارد می‌شود حذف کالاهای فرهنگی از سبد معیشتی خانوار است؛ یعنی باید در سال آینده شاهد باشیم که مردم کمتر به سینما بروند و کمتر کتاب بخرند و کمتر به تماشای تئاتر بنشینند.
این مدیر انتشاراتی در ادامه افزود: حوزه فرهنگ بسیار شکننده و آسیب‌پذیر است و اگر حمایت دولت نباشد بنگاه‌های کوچک فرهنگی و ناشران نمی‌توانند به فعالیت خود ادامه دهند. ما درحال‌حاضر شاهد هستیم بسیاری از ناشران بزرگ مجبور شدند برای ادامه فعالیت تعدیل نیرو کنند و بسیاری از ناشران کوچک نیز مجبور به تعطیلی فعالیت‌های خود شدند. در چنین شرایطی کاهش بودجه حمایتی دولت می‌تواند تاثیرهای منفی زیادی بر روند فعالیت مراکز فرهنگی و هنری بگذارد. ناشران با گرانی کاغذ و چاپ دست‌وپنجه نرم می‌کنند و نمی‌توانند تحمل فشار دیگری را تاب بیاورند و هر روز باید شاهد باشیم خبر تعطیلی یکی از ناشران منتشر شود.
وی با بیان اینکه همواره ناشران در کنار دولت و کشور بودند گفت: در تمامی شرایط سخت تحریم و اقتصادی ناشران سعی کردند با دولت همراهی کنند و به سیاست‌های کلی کشور وفادار باشند و در چنین شرایطی توقع نامهربانی را از سوی دولت نداریم. امیدوارم مجلس شورای اسلامی در تصویب لایحه بودجه در بخش فرهنگی اصلاحاتی را انجام دهد و از کاهش بودجه در سال آینده جلوگیری کند. حیات یک جامعه به نشاط فرهنگی آن جامعه وابسته است و امیدوارم دولتمردان نسبت به احیا و نگهداری فرهنگ کشور دلسوزانه‌تر رفتار کنند.
کیان افراز با بیان اینکه معافیت صددرصدی اهالی فرهنگ و هنر می‌تواند به فعالیت آنها تداوم ببخشد گفت: یکی از اتفاق‌های خوبی که در چند روز گذشته شنیدم تداوم معافیت صددرصدی فعالیت‌های فرهنگی و هنری است. به‌واقع باید گفت اهالی فرهنگ و هنر منهای درصد بسیار کمی از آنها که درآمدهای بالایی دارند، توانایی پرداخت مالیات را ندارند. ناشران در شرایطی فعالیت می‌کنند که باید از ۱۰۰ درصد بودجه خود ۳۰ درصد هزینه تولید کنند، ۴۰ درصد حق پخش کتاب است و ۱۰ تا ۲۰ درصد هم هزینه حق‌التالیف کتاب است که با این حساب رقمی که در نهایت قرار است به‌عنوان سود فعالیت به ادامه بقای نشر کمک کند آنقدر ناچیز است که نمی‌توان به آن به چشم یک درآمد عالی نگاه کرد.
این مدیر انتشاراتی در پایان گفت: با تمام این حرف‌ها هنوز هم شاهد هستیم بسیاری از ممیزهای مالیاتی با اهالی فرهنگ و هنر سلیقه‌ای برخورد می‌کنند و با آنکه قانون با صراحت اعلام کرده است که از پرداخت مالیات معاف هستند باز هم دردسرهایی در زمان اعلام به سازمان امور مالیاتی وجود دارد که امیدوارم در روند ساختاری نیز در سال آینده کمتر شاهد چنین مسائلی باشیم.

اقتصاد بر فرهنگ اولویت دارد
توجه به فرهنگ و هنر برای ارتقای سیاست‌های اقتصادی و اجتماعی موضوعی است که همواره دولت‌ها باید نسبت به آن با آگاهی روبه‌رو شوند.
محسن فرجی مدیر انتشارات خزه در گفت‌وگو با صمت با بیان اینکه دولت در سال ۹۹ به این نتیجه رسیده است که باید اقتصاد را تقویت کند گفت: به نظر می‌رسد این نگرش دولت برای کسب اعتبار در زمینه اقتصادی و فراموش کردن حوزه‌های فرهنگی یک راهبرد اشتباه است که در بودجه سال آینده در پیش‌گرفته شده است. گمان دولت این است که اقتصاد یک مقوله همه‌گیر در جامعه است و فرهنگ نسبت مستقیم با جامعه ندارد.
وی در ادامه گفت: ترجیح دولت برای توجه به اقتصاد و فراموش کردن فرهنگ یک نگاه شتابزده و کوتاه‌نظر است که می‌شود گفت آینده نزدیک را هدف گرفته است درصورتی‌که اگر نگاه به آینده بلند مدت باشد حتی برای شکوفایی اقتصادی، اجتماعی، علمی و.... نیازمند تقویت پایه‌های فرهنگ هستیم.
این مدیر انتشاراتی افزود: جامعه‌ای که از فرهنگ و هنر و ادبیات دور باشد خواه‌ناخواه قدرت تفکر و تامل و بررسی دقیق و همه جانبه‌ای از خودش و جهان پیرامونش نخواهد داشت و در دراز مدت از نظر اقتصادی هم دچار صدمه‌های بزرگ خواهد شد. اگر اروپا و کشورهای توسعه یافته به این سطح از رفاه و توسعه رسیده‌اند برای آن است که توانسته‌اند زیرساخت‌های فرهنگی خود را تقویت کنند و از همین دریچه بود که توانستند سنگ بنای جامعه‌ای آباد و مرفه را بنا کنند.
این فعال حوزه نشر در ادامه با اشاره به معافیت مالیاتی اهالی فرهنگ و هنر در سال آینده گفت: معافیت مالیاتی نمی‌تواند به صورت فردی در جامعه فرهنگ و هنر تاثیر مثبتی بگذارد. آن‌هم به این دلیل که فراتر از معافیت‌های مالیاتی، بنگاه‌های کوچک فرهنگی نیاز به حمایت‌های دیگری به‌غیراز مالیات دارند. صنعت نشر نیازمند کاغذ و لوازم چاپ است و درحال‌حاضر نیز بسیاری از ناشران برای چاپ کتاب‌های خود مجبورند کاغذ با نرخ آزاد تهیه کنند.
 اگر بودجه سال آینده حوزه فرهنگ کاهش پیدا کند بر روند حمایتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هم تاثیر می‌گذارد چراکه تا به امروز ناشران بخشی از کالای خود را به اداره کتاب می‌فروختند تا در کتابخانه‌های عمومی استفاده شود.
 اگر حمایت‌های دولت به دلیل کاهش بودجه کم شود در سال آینده شاهد تعطیلی بسیاری از ناشران خصوصی خواهیم بود که توانایی فعالیت در شرایط سخت اقتصادی را نداشتند و امیدواریم در تصویب لایحه بودجه به‌تمامی این موارد در مجلس شورای اسلامی توجه شود.