اصفهان با حدود ۲۵۰ هزار دانشجو در ۱۸۰ دانشگاه و موسسه آموزش عالی، دومین استان دانشگاهی کشور پس از تهران است و همواره در جریان‌های مختلف دانشگاهی و دانشجویی تاثیر بسزایی داشت اما به گفته فعالان دانشجویی، دانشجویان این استان نیز در سال‌های گذشته با مسائل و مشکلاتی مواجه شدند که لازم است مسئولان توجه بیشتری به آن داشته باشند.

بیش از سه میلیون و ۵۰۰ هزار دانشجو در کشور در حال تحصیل هستند و با توجه به رشد امکانات آموزشی و پژوهشی و ارتقای خواست جامعه به سمت دانش‌افزایی، قشر دانشجویان نقش بسزایی در مباحث کلان و خرد جامعه دارند که باید در این مراکز پویایی و تحرک و شادابی و فضای نقد به معنای واقعی جریان داشته باشد تا شکوفایی و خلاقیت اتفاق بیفتد.

دانشجویان به‌عنوان اساسی‌ترین سرمایه اجتماعی، پرچم‌دار پیشرفت و توسعه علم و فناوری کشورند که با توجه به در پیش گرفتن اقتصاد دانش بنیان در کشورمان، جایگاه آنها بیش از پیش اهمیت می‌یابد که باید بستر حضور آنان در عرصه‌های مختلف اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی بیش از پیش فراهم شود.

عده ای، دانشجویان را نقطه اتکای ملت و صدای خواسته‌‏های آنان می‌دانند به‌طوری که می‌توانند با پویا بودن در بخش‌های مختلف سیاسی، فرهنگی و اجتماعی، جریانی تاثیرگذار و در جهت منافع ملت را پایه‌گذاری و دنبال کنند.

در زمان حاضر تعداد دانشجویان دختر و پسر در دانشگاه‌های کشور به نسبت برابر رسیده و بسیاری از آنها با امید به یافتن شغل و جایگاه مناسب در آینده وارد دانشگاه می‌شوند اما وجود برخی از مسائل و مشکلات، دغدغه‌هایی را برای آنها ایجاد کرده است.

دانشجویان نسبت به مسائل مختلف بی‌تفاوت شدند

رییس شورای صنفی دانشجویان دانشگاه اصفهان در گفت و گو با ایرنا درباره فضای دانشجویی در دانشگاه‌ها، اظهارداشت: فضای دانشگاه به دلیل مشکلات موجود در جامعه در بخش‌های مختلف اقتصادی، فرهنگی و سیاسی دچار رخوت شده و دانشجویان نسبت به مسائل مختلف از جمله سیاسی تا فرهنگی و حتی آموزشی بی‌تفاوت شده‌اند.

سید حسین شفیعی افزود: آنها سریع از هر مساله‌ای که در دانشگاه یا جامعه پیش می‌آید، رد می‌شوند و می‌گویند قابل حل نیست.

وی با بیان این که بیشتر دانشجویان در زمان حاضر خود را درگیر فعالیت‌های انجمن‌ها یا فوق برنامه نمی‌کنند و بیشتر به مسائل تفریحی می‌پردازند، تصریح کرد: شاید بتوان گفت از ۱۵ هزار دانشجوی دانشگاه اصفهان حدود ۵۰۰ نفر در این فعالیت‌ها، شرکت دارند.

این دانشجوی دوره کارشناسی مدیریت دولتی اضافه کرد: برخی از آنها فقط به‌دلیل سابقه کاری یا بالا بردن آمار در انجمن‌ها فعالیت می‌کنند در حالی که هیچ علاقه یا هدف شخصی برای آن ندارند.

وی به تاثیر شبکه‌های اجتماعی در این زمینه اشاره و اضافه کرد: در زمینه درس خواندن در گروه‌ها و رشته‌های مختلف تفاوت دارد به عنوان مثال در برخی گروه‌های آموزشی سخت‌گیری بیشتری می‌شود اما در تعداد دیگری، حتی حضور و غیاب دانشجو در سر کلاس انجام نمی‌شود که همین امر باعث گریز دانشجویان از کلاس درس و بی‌تفاوت پروری خواهد شد.

شفیعی، مهمترین مشکلات صنفی دانشجویان را مسائل رفاهی خواند و افزود: همین موضوع یکی از دلایل دانشجویان برای پویا نبودن آنهاست زیرا برخی از آنان معتقدند وقتی در دانشگاه‌ها برای امور رفاهی دانشجویی اهمیتی قائل نمی‌شوند، چرا ما در بخش‌های مختلف و انجمن‌ها فعالیت کنیم.

وی با بیان اینکه با وجود همه تلاش‌های انجام شده، هنوز بخش‌هایی مانند حمل و نقل در دانشگاه اصفهان دچار مشکل است، تصریح کرد: مسئولان وزارت علوم و دانشگاه عنوان می‌کنند که با محدودیت بودجه مواجه هستند.

این فعال دانشجویی با اشاره به اینکه بخشی از مشکلات صنفی و رفاهی دانشگاه‌ها به‌دلیل محدودیت بودجه، قابل حل نیست، خاطرنشان کرد: امسال قیمت غذای دانشجویی حدود ۳۰ درصد گرانتر شد درحالی که تعرفه‌های کار دانشجویی افزایش نیافت.

شفیعی با تاکید بر اینکه فضای مناسبی در دانشگاه‌ها برای فعالیت دانشجویان در زمینه‌های مختلف وجود دارد، اظهارداشت: برای تشکل‌های سیاسی یا فرهنگی برگزاری برنامه‌های چالشی می‌تواند دانشجویان بیشتری را جذب کند اما امسال برنامه‌های چندانی از این قبیل در دانشگاه اصفهان نداشتیم از طرفی به نظر می آید عده‌ای می‌خواهند شرایط را سخت کنند.

ضرورت بازنگری در فعالیت تشکل‌های دانشجویی  

رییس شورای صنفی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی اصفهان در گفت و گو با ایرنا، بیشتر مشکلات دانشجویی را ناشی از فقدان همدلی و احترام متقابل بین آنها و مسئولان دانست و تاکید کرد: برخی از مسئولان احترام مناسبی برای دانشجویان قائل نیستند اما باید بدانند که دانشجویان ولی نعمت آنها هستند.

وحید ورمزیار با تاکید بر اینکه این وضعیت ناشی از فضای اجتماعی کشور به‌ویژه در بین قشر جوان است، افزود: فضای رخوت‌انگیز و خنثی‌تری بین دانشجویان نسبت به ۱۰ سال گذشته ایجاد و باعث شده که روابط اجتماعی بین خود دانشجویان نیز رو به وخامت باشد و نتوانند کمکی به حل مشکلات خود بکنند.

وی با اشاره به این که تشکل‌ها باید برنامه‌های گوناگون در دانشگاه‌ها اجرا کنند، خاطرنشان کرد: اما به دلیل همین فضای ایجاد شده، بیشتر فعالیت آنها محدود به اکران فیلم یا برگزاری مسابقه شده است.

ورمزیار با بیان اینکه لازم است در فعالیت تشکل‌های دانشجویی بازنگری شود، اضافه کرد: تعدادی از آنها برنامه‌های سطحی برگزار می‌کنند که از دیدگاه دانشجویان قابل قبول نیست.

وی گفت: شورای صنفی به‌عنوان نماینده مستقل و رسمی دانشجویان باید مورد قبول و اعتماد رییس و سایر مسئولان دانشگاه‌ها باشند درحالی که در بسیاری از موارد مشاهده می‌شود که چنین چیزی وجود ندارد و حتی تشکیلات موازی ایجاد می‌شود.

این عضو هیات نظارت بر شورای صنفی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی با اشاره به محدودیت‌های بودجه‌ای و مشخص نبودن سرانه دانشجویی، خاطرنشان کرد: ضعف مدیریتی و ساختار ناکارآمد در معاونت دانشجویی و فرهنگی دانشگاه‌ها باعث می‌شود که نیازهای دانشجویان به خوبی برآورده نشود.

وی با اشاره به مشکلاتی مانند افزایش ۱۵ درصدی قیمت تغذیه دانشجویی، فرسوده بودن و کمبود خوابگاه‌ها، اضافه کرد: در زمینه امور ورزشی نیز ضعف‌های زیادی وجود دارد و به نظر می‌آید بیشتر فعالیت‌ها معطوف به فرهنگی است تا دانشجویی.

آینده نامعلوم، مهمترین دغدغه دانشجویان

ورمزیار، مهمترین دغدغه دانشجویان را مربوط به آینده آنها دانست و تصریح کرد: آنها با شرایط موجود نمی‌توانند فردای خود را پیش‌بینی کنند و حتی از نظر تحصیلی نا امید هستند که باید چاره جدی برای آن اندیشید.

وی در پاسخ به پرسشی درباره انگیزه تحصیلی دانشجویان پزشکی با وجود درآمدزایی بالای رسته‌های شغلی آن، توضیح داد: دانشجویان در این زمینه نگران افزایش بی‌رویه ظرفیت‌های پذیرش دانشگاه‌های پزشکی هستند و در جاهایی مانند بیمارستان‌ها آنقدر امکانات نداریم که درصدی به تعداد دانشجویان پزشکی اضافه شود.

این فعال دانشجویی، مهمترین خواسته دانشجویان را استفاده از ظرفیت نخبگان و جوامع دانشگاهی در کشور دانست و تاکید کرد اگر از این ظرفیت ها استفاده نشود پیشرفتی نیز در کشور حاصل نخواهد شد.

حاکمیت از ایجاد سرخوردگی در بین دانشجویان جلوگیری کند

عضو شورای مرکزی مجمع دانشجویان عدالتخواه (آرمان) دانشگاه صنعتی اصفهان در گفت و گو با ایرنا نیز با اشاره به فضای بی‌تفاوتی در بین دانشجویان، تصریح کرد: بیشتر آنها محدود به زندگی شخصی خود شدند و با عدم پذیرش مسئولیت اجتماعی برای تغییرات بین آنها مواجه هستیم. 

محمد اسکندری با بیان این که این موضوع در بین ورودی‌های جدید دانشگاه کمتر است، تصریح کرد: به نظر می‌آید آن فضای بی‌تفاوتی و رخوت بیشتر بعد از سال ۸۸ به وجود آمد اما در سال‌های اخیر کمی فضا بهتر شده است.

وی با اشاره به اینکه رشد برنامه‌های فرهنگی و هنری نسبت به سیاسی بیشتر بوده است، اضافه کرد: مدیریت دانشگاه ها نیز در این زمینه تاثیر دارد.

اسکندری از جمله مسائل صنفی در دانشگاه را چگونگی برون‌سپاری امور رفاهی و دانشجویی مانند تغذیه به بخش خصوصی عنوان و خاطرنشان کرد: لازم است در این زمینه با توجه به منافع دانشگاه و دانشجویان اقدام شود.

وی درباره وضعیت تحصیلی دانشجویان گفت که به نظر می‌آید بیشتر دانشجویان نسبت به آینده شغلی خود تردید دارند و از طرفی دانشجویان پسر برای گریز از خدمت سربازی به سمت تحصیلات تکمیلی می‌روند.

این فعال دانشجویی، مهمترین خواسته دانشجویان را این دانست که حاکمیت طوری حرکت نکند که باعث سرخوردگی آنها شود بلکه ساختارهایی برای پذیرش انتقاد دانشجویان به عنوان قوه پیشران و به کار گرفتن آنها، ایجاد و اصلاحات ناشی از آن و نتایجش به مردم اطلاع داده شود.

تحمل پذیری و مشارکت دادن در تصمیم‌گیری، بهترین راهکار برای حل مشکلات دانشجویان است

مدیرکل امور دانشجویی دانشگاه اصفهان در گفت و گو با ایرنا، مهمترین معضل دانشجویان را امید به آینده آنها دانست و اظهارداشت: آنها چندان آینده قابل پیش بینی را پیش روی خود نمی‌بینند که همین امر نظام آموزش عالی را با چالش مواجه کرده است.

امیر احمدنژاد افزود: فقدان ثبات در نظام برنامه‌ریزی و تصمیم‌گیری‌ها و تغییر و تحول‌های آنی حتی در مسائلی مانند کنکور و پذیرش دانشگاه‌ها باعث می‌شود که چیز چندانی برای دانشجویان قابل پیش‌بینی نباشد و نتوانند برنامه‌ریزی هدفمندی برای آینده خود داشته باشند.

احمدنژاد خاطرنشان کرد: نمی‌توان انکار کرد که از کمبود امکانات رنج می‌بریم اما از طرفی انگیزه دانشجویان برای استفاده از فرصت‌ها و برنامه‌های مختلف فرهنگی و ورزشی پایین آمده است به عنوان مثال دانشگاه اصفهان، برنامه ویژه‌ای برای استفاده شبانه دانشجویان از استخر فراهم کرد اما درصد بسیار کمی از آنها استقبال کردند که ربطی به مسائل مالی هم نداشت.

وی با بیان اینکه مسائل بیرونی جامعه در این زمینه تاثیر داشته است، گفت: لازم است در ساختار دانشگاه‌ها و امکانات رفاهی تغییراتی ایجاد شود تا این مسائل رفع گردد.

مدیرکل امور دانشجویی دانشگاه اصفهان با اشاره به مشکلات دولت، خاطرنشان کرد: مسئولان دانشگاه اصفهان تلاش کردند تا با وجود این محدودیت‌ها، بخش هایی مانند امور رفاهی و تغذیه دانشجویان را به طور ویژه در نظر بگیرند و از آنها حمایت شود.

وی ادامه داد: با وجود همه اقدام‌ها و تلاش‌های انجام شده، عقب ماندگی زیادی در بخش‌هایی مانند فوق برنامه، ورزشی و مهارت‌آموزی داریم.

احمدنژاد درباره وضعیت تحصیلی دانشجویان یادآور شد: تعدادی از آنها بسیار خوب در این زمینه عمل می‌کنند زیرا می‌دانند که دانشگاه‌های برتر داخلی و خارجی آنها را جذب می‌کنند از طرفی اگر بتوانیم در حوزه‌های مهارتی، وفق نیاز جامعه و صنعت به آنها آموزش دهیم ارتباط بهتر برقرار و انگیزه بیشتری ایجاد می‌شود.

این استاد دانشگاه بهترین راهکار برای حل معضلات دانشجویی را بالا بردن آستانه تحمل‌پذیری و مشارکت بیشتر دانشجویان در امر تصمیم‌گیری خواند و افزود: ما باید اجازه دهیم خود آنها در بخش‌های مختلف مانند فرهنگی و پژوهشی تصمیم‌گیر باشد زیرا این امر باعث ایجاد تعهد و انگیزه بیشتری در آنها می‌شود.

وی با بیان اینکه موانع زیادی برای تحقق چنین چیزی در دانشگاه‌ها وجود دارد، ادامه داد: سیاست کلی دانشگاه به این سمت است به طوری که اصفهان از معدود دانشگاه‌های کشور است که دارای شورای صنفی در ۱۵ واحد یعنی ۱۳ دانشکده و ۲ مجموعه خوابگاهی با ۸۳ نفر عضو است.

احمدنژاد درباره مسائلی مانند تعرفه تغذیه و کار دانشجویی تصریح کرد: حرف دانشجویان در این زمینه درست است اما ما تصمیم‌گیرنده نیستیم و تعرفه ها از سوی سازمان امور دانشجویان وزارت علوم ابلاغ می‌شود.

اصفهان با ۲۵۳ هزار دانشجو و پنج هزار و ۵۰۰ عضو هیات علمی و مدرس، در رتبه دوم در کشور قرار دارد. بسیاری از دانشگاه‌های این استان در کشور و دنیا دارای جایگاه و رتبه‌های برتر علمی و آموزشی هستند.

در سال تحصیلی ۹۶ - ۹۵ حدود ۵۲ هزار دانشجو در این استان، دانش‌آموخته شدند.