آبان نامجو

فضای ناگوار این روزهایی که گذشت تعریضی هم به سلبریتی‌ها داشت. از جایی به بعد که اعتراضات ادامه‌دار شد، سلبریتی‌ها و هنرمندان از چند جهت تحت فشار قرار گرفتند. برخی از مردم و در واقع شمار زیادی از مردم توقع داشتند که سلبریتی‌ها مواضع سریع‌تر و شفاف‌تری نسبت به اتفاقات داشته باشند. اما خب تقریبا تمام آدمهایی که شهرت قابل‌توجهی دارند موضع خاصی نگرفتند تا این که اواخر وقت شنبه بیانیه‌ای منتشر شد که البته باز هم جاهای خالیِ زیادی در میان امضاکنندگانش داشت.

بخشی از بیانیه: «در این روزهای تلخ که از پسِ آبان ۹۸ گذشته ‌است، لحظه‌ای چهره‌ی جوانانِ جان‌باخته، مردمان زخم‌خورده، مادران داغدار و پدران بی‌تاب از برابر چشم دور نمی‌شود.

آن‌ها فقط به‌جان‌آمدگانی بودند که چون هیچ گوش شنوایی نیافتند، ناکارآمدی‌ها را در کوی و برزن فریاد زدند.

با مردم چه می‌کنید؟ کدام روزن را برای شنیدن صدای مردم باز گذاشته‌اید؟»

امضاکنندگان: رخشان بنی‌اعتماد، اصغر فرهادی، فرهاد توحیدی، مجتبی میرتهماسب، حسین علیزاده، کیهان کلهُر، لی‌لی گلستان، بهمن فرمان‌آرا، داریوش مهرجویی، رضا دُرمیشیان، جعفر پناهی، مصطفی آل‌احمد، محمد رسول‌اف، حسین سناپور، ارشد طهماسبی، امیر اثباتی، فاطمه معتمدآریا، نغمه ثمینی، محسن امیریوسفی، مجید برزگر، منیژه حکمت، نگار اسکندرفر، امیرشهاب رضویان، جابر قاسمعلی، کتایون شهابی، تهمینه میلانی، محمد رضایی‌راد، باران کوثری، پگاه آهنگرانی، مصطفی خرقه‌پوش، مهتاب نصیرپور، محمد رحمانیان، فیروزه صابر، حبیب رضایی، محمدرضا موئینی، میثم موئینی، جمال رحمتی.

البته بیانیه مفصل‌تر از این‌ها بود و ما فقط بخشی از آن را منتشر کردیم. نکته اما اینجاست که چرا جامعه به هنرمندان مرجعیتی فراتر از آن چه که باید، می‌دهد؟ مگر یک هنرمند یا سلبریتی تا چه اندازه می‌تواند و باید نقش‌آفرینی اجتماعی داشته باشد. در واقع اتفاق بد این که چون مرجعیت‌های عرف و نرمال در جامعه ایرانی از دست رفته و به طور مثال روشنفکران فرآیند فکرورزی را انجام می‌دهند، اما اندیشه سِقط می‌شود و به دست مردم نمی‌رسد.

این‌ها عواملی بیرون از هنر است که روی سر هنرمندان سرریز می‌شود و پرواضح است که قصد و نیت این یادداشت تبرئه هنرمندان نیست، بلکه بازنمایی واقعیت درونی آن‌هاست که اتفاقا در خیلی از مواقع چیزی بیشتر از افراد عادی ندارند و اصلا در حد و حدود راهنمایی برای جامعه نیستند. در واقع اکثریت مردم از ظرفی کوچک، توقع مظروفی غنی دارند که البته توقعی باطل است. باورِ این که غالب سلبریتی‌ها چیز زیادی بیشتر از ما نمی‌دانند تکلیف مردم عادی و آدم مشهورها را روشن‌تر می‌کند.