پاییز هزار رنگ و نقش با همه طراوتش به نیمه رسیده و حالا قطرات روح بخش باران بر تن خشک طبیعت شبنم می زند . این پادشاه فصلها مجموعه ای از زیبایی های طبیعی است  و چشم را می نوازد . آبان خاطره انگیز ما را بر آن داشت تا با خانواده سفری یک روزه به دل طبیعت بزنیم از رنگارنگی آسمان و زمین لذت ببریم . در مسیر سفر از کنار مزارع زعفران گذشتیم / گلهای ارغوانی  با نگینهای سرخ و پرچم های زرد که لمس کردنشان هم احساس خوبی به آدم منتقل می کرد ، آنقدر چشم نواز و دل انگیز بود که مجبور شدیم برای دیدن این گستره ارغوانی خوش رنگ پیاده شویم و از نزدیک ببینیم و ببوییم .زمان برداشت محصول بود و کشاورزان هم مشغول جمع کردن گل زعفران؛ احساس می کردم زعفران کاران از آن دست افراد مایه دار و ثروتمندی هستند که به سختی می توان با آنها صحبت کرد . با یکی از کارگران هم صحبت شدم و از نحوه کار و درآمدشان پرسیدم . بعد از شکر خدا ، از مشغول شدن و بیکار نبودنشان گفتند ، از اینکه برای جمع کردن گلهای زیبای زعفران  با قیمت خوب  به مزرعه می آمدند خوشحال بودند اما از صبح تا غروب آن هم در هوای سرد پاییزی برایشان سخت بود و خسته کننده.

پای صحبت این کشاورزان که نشستم، قول دادم خواسته هایشان را پیگیری کنم.

زعفران محصولی کم آب طلب

به گزارش خبرگزاری صداوسیما مرکز خراسان شمالی محصول زعفران یکی از رایج ترین محصولات کشاورزی است که در حال حاضر در بیش از 10 استان کشت می شود .
استانهای خراسان رضوی و خراسان جنوبی به عنوان بزرگترین تولید کننده زعفران در کشور بیشترین سطح زیر کشت این محصول را دارند .
اما در سالهای اخیر به دلیل نیاز آبی کم و درآمدزایی این محصول ناب ، و همچنین شرایط آب و هوایی مناسب ، کشاورزان استان خراسان شمالی بر آن شدند تا آستین های همت را بالا بزنند و کشت طلای سرخ را در مزارع خود آغاز کنند . همین ویژگی های زعفران بود که کشاورزان زیادی را در جای جای خراسان شمالی ترغیب کرد تا به عنوان تولید کننده زعفران آن هم با عیار بالا  هم بصورت کشت سنتی و هم بصورت گلخانه ای فعالیت کنند . حرکتی که در عرصه اقتصادی می تواند درآمدزایی بالایی را برای کشاورزان به ویژه جوانان استان چه از نظر اشتغال زایی و چه از نظر رونق اقتصادی و کشاورزی و نیز افزایش  کسب و کار رقم بزند .

 افزایش 20 درصدی تولید زعفران در خراسان شمالی

با توجه به شرایط آب و هوای معتدل کوهستانی و حاصلخیز بودن زمینهای کشاورزی  خراسان شمالی ، که از جمله مولفه های موثر و لازم برای کشت زعفران است و شباهت زیادی با آب و هوای قطب کشت این محصول یعنی شهرستان قائنات در استان خراسان جنوبی دارد ، سطح زیر کشت این محصول در این استان  سالانه افزایش می یابد .

به گفته رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان امسال بیش از 3 هزار و 850 هکتار از سطح زیر کشت مزارع استان خراسان شمالی به کشت محصول زعفران، این طلای سرخ اختصاص یافت که با توجه به بررسی های مرکز تحقیقات سازمان جهاد کشاورزی استان ، عیار این محصول در خراسان شمالی بالا و از نوع مرغوبی کشت شده است که امسال هم  با افزایش 20 درصدی تولید زعفران در استان روبرو بوده است  .
عبدا... یوسفی با بیان اینکه ارزش اقتصادی زعفران استان بیش از هزار و 800 میلیارد ریال است افزود: پیش بینی می شود از این میزان سطح زیر کشت حدود 18 تن زعفران برداشت شود .
وی اضافه کرد: شهرستان فاروج در استان خراسان شمالی با اختصاص 2 هزار و 400 هکتار بیشترین مزارع این محصول را در استان داراست که زعفران کاران این شهرستان علاوه بر رونق تولید و اشتغال ، توانسته اند زعفران تولیدی خود را به جز استان های همجوار به کشورهای آسیایی و اروپایی نیز صادر کنند .

آغاز برداشت زعفران از مزارع خراسان شمالی
حالا زمان برداشت محصول رسیده ، این طلای سرخی که کم کم از دل زمین جوانه زد و چشم امید کشاورزان را به دیدنش روشن کرد . محصول خوش آب و رنگی که پس از برداشت در بلاتکلیفی می ماند و رنج زعفران کار را  بر تنش می گذارد ، قیمت بالای کارگران از یک سو و قیمت پائین خرید از سویی دیگر ، طعم شیرین زعفران تولیدی کشاورزان را در کامشان تلخ کند .

یکی از کشاورزان فاروجی در تماس با خبرگزاری صداوسیما گفت : به قدری تولید زعفران در این شهرستان زیاد شده که کارگر نداریم و همان کارکرانی که برای برداشت و جداکردن پرچم های زعفران همکاری می کنند رقم های بالایی می گیرند و ما مجبوریم از درگز و قوچان و کلاله کارگر بیاریم.

نبود مرکز خرید حمایتی زعفران در استان
 با وجود گذشت چندین روز از برداشت زعفران از مزارع خراسان شمالی ، موضوع خرید حمایتی این محصول گرانبها در بلاتکلیفی به سر می برد ، مسئله ای که با وجود این میزان سطح زیر کشت از دید مسئولان مغفول بوده و برنامه ای برای خرید زعفران پیش بینی نکرده بودند به طوری که جلیل رمضانی  مدیرکل تعاون روستایی استان هفته گذشته از راه انداری مرکز خرید زعفران در فاروج را داد.

این موضوع را پیگیری کردیم اما یک هفته از قول افتتاح مرکز خرید ،این وعده محقق نشد .

کشاورزان نگران بودند و از پژمرده شدن و باران خوردن محصولاتشان می گفتند.

یکی از زعفران کاران در حالیکه گل هایش را در دست داشت می گفت : ببینید محصول با این ارزش چطور در حال نابودی است.
نبود آزمایشگاه تخصصی زعفران
  موضوع نبود مرکز خرید آنقدر برای زعفران کاران حیاتی بود که مجبور شدیم دوباره  پیگیری کنیم  ، از اینرو مجددا به سراغ مدیرکل تعاون روستایی استان رفتیم . آقای جلیل رمضانی در این خصوص گفت :نبود آزمایشگاه تخصصی محصول زعفران در استان ما موجب شده تا از راه اندازی مرکز خرید در خراسان شمالی در این زمان اندک صرف نظر کنیم و آن  را به سالهای بعد موکول کنیم . رمضانی افزود: اما برای سهولت در کار کشاورزان تصمیم گرفته شد کشاورزان با اخذ معرفی نامه مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان خود ، محصول  را به مرکز خرید این سازمان در اتحادیه تعاون روستایی استان همجوار یعنی خراسان رضوی تحویل دهند ، جایی که 250 کیلومتر با استان خراسان شمالی فاصله دارد .
ادامه پیگیریها برای راه اندازی مرکز خرید حمایتی زعفران در استان 
درخواستهای زعفران کاران از خبرگزاری صدا و سیما به اندازه ای بود که موجب شد من و همکارانم برای رسیدن به نتیجه ای امید بخش که همان راه اندازی مرکز خرید بود بیشتر شود و تا پاسخی قانع کننده دریافت نکردیم دست از تلاش برنداریم . در بخش خبری ساعت 20 شبکه اترک موضوع را رو در رو با مردم از مدیر تعاون روستایی استان پرسیدیم و این بار تیرمان به هدف خورد و دست پر برگشتیم .

آقای جلیل رمضانی در این زمینه گفت : با پیگیری های مسئولان استانداری و رئیس سازمان جهاد کشاورزی و اداره کل تعاون روستایی استان ، سازمان مرکزی تعاون روستایی از 24 آبان ، مجوز راه اندازی یک مرکز خرید حمایتی زعفران را در شهرستان فاروج صادر کرد و بلافاصله تجهیزات مورد نیاز را مهیا کردیم و از همان روز کار خرید زعفران از کشاورزان آغاز شد .
 

نرخ مصوب زعفران خریداری شده از تولید کنندگان

 جلیل رمضانی با اشاره به پایدار شدن این مرکز خرید برای سالهای آینده و تجهیز بیشتر آن به آزمایشگاه تخصصی و مجهز و همچنین توصیه به زعفران کاران استان در خصوص تحویل محصول خود به استان خودشان ، در خصوص نرخ پیشنهادی و اعلام شده  محصول زعفران گفت : قیمت هر کیلو پوشال معمولی 8 میلیون و 200 هزار ریال ، پوشال مرغوب 9 میلیون ریال ، شبه نگین 9 میلیون و 500 هزار ریال و نگین زعفران کیلویی 10 میلیون و 500 هزار ریال از کشاورزان خریداری می شود .

استقبال خوب کشاورزان از خرید حمایتی زعفران
مدیرکل تعاون روستایی استان گفت: در سه روز فعالیت مرکز خرید حمایتی تا کنون 92 کیلو گرم نگین زعفران به ارزش 9 میلیارد و 66 میلیون تومان  از کشاورزان خریداری شد.
جلیل رمضانی با بیان اینکه تا کنون هیچگونه وجهی بابت خرید به زعفران کاران پرداخت نشده است ، افزود: بعد از اینکه خریدها در سامانه ثبت شد دولت برای پرداخت وجه زعفران اقدام خواهد کرد.
 وی با اشاره به استقبال کشاورزان برای فروش زعفران،گفت: کشاورزانی که تمایل دارند محصول خود را به مرکز خرید در فاروج تحویل دهند باید حتما از جهاد کشاورزی شهرستان خود معرفی نامه داشته باشند.
مدیرکل تعاون روستایی استان همچنین اضافه کرد : از زعفران هایی که به مرکز خرید تحویل داده می شود نمونه گیری و به آزمایشگاه تخصصی در مشهد ارسال ، درجه بندی و نرخ گذاری می شود.

هرچند محصول زعفران کاران استان خراسان شمالی امسال به روش های مستقیم (فروش جزئی) و حمایتی (مراکز دولتی) به فروش رفت اما مسئولان جهاد کشاورزی یک سال فرصت دارند زیرساخت های حمایتی از تولید کنندگان طلای سرخ را بهبود دهند چرا که پیش بینی می شود سال بعد میزان تولید زعفران در استان از امسال بیشتر هم باشد.

نویسنده : طلعت اکرمی