به گزارش خبرگزاری صداوسیمای مرکز یزد، عصر یک روز پاییزی و ما چند دقیقه‌ای است که بر سر قبر سیدمصطفی نشسته ایم. با پدر و همکلاسی‌های او. همچون پدر مصطفی، دوستانش هم هنوز باور ندارند که او دیگر در بینشان نیست.
آقا سید پدر داغداری که یکسال از مرگ جگرگوشه ناکامش می‌گذرد با نگاهی پر از حسرت به قبر فرزندش می‌گوید پسرم ۱۶ سال داشت که با اصرار و پافشاری برایش موتور خریدم و این وسیله قاتل جانش شد.
سیدمصطفی تنها یک نمونه از صد‌ها دانش آموز نوجوانیست که قربانی استفاده از موتورسیکلت‌ها در استان یزد شده است. استفاده دانش آموزان از موتورسیکلت حالا به معضلی در فرهنگ رانندگی در این استان تبدیل شده است. 
 
استفاده روزافزون دانش آموزان از موتور سیکلت 
ورودی مدارس شهر یزد معمولا پر است از تعداد قابل توجهی موتور سیکلت با مدل‌های مختلف، پدیده ناهنجاری که تهدیدی برای سلامت دانش آموزان و امنیت فکری و روانی خانواده‌ها محسوب می‌شود.
سرپرست پلیس راهور استان یزد با اشاره به اینکه موتور سیکلت یکی از مهمترین وسایل حمل ونقل در شهر یزد تبدیل شده است، می‌گوید: یکی از مهمترین عوامل تصادفات و کاربران ترافیکی، راکبان موتور سیکلت هستند. 
سرهنگ زارع می‌افزاید: بیش از ۸۰ درصد تصادفات ما به رانندگان موتور سیکلت بر می‌گردد که دراکثر این تصادفات، رانندگان موتور سیکلت با سرنشینان، مجروح یا فوت می‌شوند. 
اما نگرانی امروز ما استفاده افرادی از این وسیله نقلیه است که گواهینامه موتور سیکلت ندارند و ملزم به هیچ گونه محدودیت سنی یا قانونی برای استفاده از این وسیله نیستند. وجود صد‌ها موتور سیکلت در ورودی مدارس شهر یزد نشانگر این مسئله است. مسئله‌ای که جان دانش اموزان و دیگر افراد جامعه را تهدید می‌کند.
سرپرست پلیس راهور استان یزد می‌گوید: دانش آموزان گواهینامه استفاده از موتورسیکلت راندارند، اما استفاده از آن درمدارس رایج است. سرهنگ زارع می‌افزاید: آمار هشت ماهه نخست امسال نشان می‌دهد که افراد کم سن و سال بیشترین قربانیان استفاده از موتور سیکلت را در استان یزد دارند. وی می‌گوید: از ۳۵ فوتی راکبان موتور سیکلت، ۸ نفر آن‌ها زیر ۲۰ سال سن داشتند. 
مدیر یکی از هنرستان‌های شهر یزد هم می‌گوید: ۳۰۰ دانش آموز این مدرسه سنی پایین‌تر از ۱۸ سال دارند، اما متاسفانه ۱۵۰ دانش آموز با سن غیرقانونی، از موتور سیکلت استفاده می‌کنند.

چه کسی مقصر است؟
با تعدادی از دانش آموزان موتورسوار به گفتگو می‌پردازم. علی ۱۶ ساله دانش آموز اول دبیرستان می‌گوید موتور را پدرم برایم خریده است. او اضافه می‌کند: از کودکی به موتورسیکلت علاقه داشتم. پدرم قول داد رانندگی را که یاد بگیرم برایم موتور بخرد.
اکبر هم همسن علی است، او نیز بدون وسایل ایمنی مانند کلاه ایمنی و ملزومات دیگر، رانندگی می‌کند و می‌گوید: استفاده از این وسایل برای کسانی است که رانندگی بلد نیستند.
امین هم می‌گوید: من شش ماه است که موتورسواری می‌کنم و تاکنون اتفاقی برایم نیفتاده است، اما او نمی‌داند که در یکی از هنرستان‌های این منطقه سال گذشته دو دانش آموز موتورسوار، جان خودشان را ازدست داده اند. 
علی آقا که در حال پارک کردن موتور در ورودی مدرسه بود، می‌گوید: ۱۷ سال دارم و موتور را خودم خریدم، چون برای رفت و آمد به مدرسه به صرفه‌تر هست.
اکبر آقا دانش آموز ۱۶ ساله است که می‌گوید:به دلیل اینکه سرویس هزینه بالایی دارد و خانواده هزینه سرویس را نمی‌تواند تامین کند، از موتور استفاده می‌کنم.
در ورودی مدرسه دانش آموزی را دیدم که عصا به دست بود، او می‌گوید: پایم در تصادف شکسته است. با این حال او می‌افزاید موتورسواری هیجان دارد و باز هم از موتور استفاده می‌کنم.
اما دانش آموز دیگری که آسیب جدی در ناحیه کمر دیده بود می‌گوید: بی عقلی و بی احتیاطی کردم، دیگر موتور سوار نمی‌شوم، بعد از یکسال هنوز خوب نشدم و این کمر برام کمر نمی‌شود.
به بیمارستان شهید رهنمون می‌روم، جایی که اکثر مجروحان تصادفات در آنجا بستری هستند، با مادر دانش آموزی هم صحبت می‌شوم که اکنون حال و روز خوشی ندارد. او می‌گوید: فرزندم عشق موتور بود و الان از چند ناحیه شکستگی دارد، از پدر و مادر‌ها خواهش می‌کنم اصرار بچه‌ها را برای خرید موتور قبول نکنند.
آیا پدر‌ها و مادر‌ها می‌دانند با خرید موتورسیکلت، نوجوانانشان را از سن پایین با هنجار شکنی و قانون گریزی آشنا می‌کنند و علاوه بر این که آن‌ها را در معرض آسیب‌های جدی قرار می‌دهند آن‌ها را به سمت خلاف‌های قانونی بزرگتر می‌فرستند؟ نه نمی‌دانند ... 
مسئله اینجاست برخی نوجوانان به علت هیجان و عشقی که به موتور سواری دارند، خانواده را مجبور به تامین این وسیله نقلیه می‌کنند و از سوی دیگر والدینی هم که قادر یا مایل به پرداخت وجه سرویس مدرسه نیستند موتورسیکلت را جایگزین سرویس مدرسه فرزندان خود می‌کنند.
بعضی دانش آموزان سرعت را عامل استفاده از موتور می‌دانند و بعضی دیگر به دلیل ضعف خدمات حمل و نقل عمومی در منطقه. همه این عوامل دست به دست هم دادهاند تا آمار راکبان موتورسیکلت روز به روز افزایش یابد. با توجه به اینکه هر روز تعداد موتور سواران دانش آموز بیشتر می‌شود این سوال مطرح می‌شود که چرا آموزش و پرورش و راهنمایی و رانندگی برخورد لازم برای جلوگیری از رفت و آمد دانش آموزان با موتور سیکلت را انجام نمی‌دهد؟

 

آموزش و نظارت راهکاری برای رفع خطر 
مسئولان مدرسه می‌توانند با اطلاع رسانی و آموزش این ناهنجاری اجتماعی را اصلاح کنند.
مدیر هنرستان می‌گوید: یک پنجم دانش آموزان این مدرسه با موتور سیکلت به مدرسه می‌آیند وهمه ارگان‌ها و نهاد‌ها باید دست به دست هم دهند تا فرهنگ درست را در بین دانش آموزان جا بیاندازند. 
مدیر یکی دیگر از مدارس یزد می‌گوید: دعوت از کارشناسان ترافیک و آموزش نکات مهم و توصیه‌هایی به دانش آموزان برنامه‌ای است که برای آگاه سازی دانش آموزان با خطرات موتور سواری اجرا می‌شود.
وی می‌گوید: شهرداری و اتوبوسرانی می‌توانند اتوبوس یا سرویس رایگان در اختیار دانش آموزان قرار دهد.
دانافر مدیرکل آموزش و پرورش استان یزد هم از تمهیدات این نهاد خبر می‌دهد و می‌گوید: برای دانش آموزانی که به دلیل شرایط بد اقتصادی از موتور سیکلت به جای سرویس استفاده می‌کنند تمهیداتی اندیشیده می‌شود.
سرپرست پلیس راهنمایی و رانندگی استان یزد هم درباره اقدامات پیشگیرانه پلیس می‌گوید: نداشتن کلاه ایمنی، نداشتن گواهینامه و حرکات خطرناک خط قرمز پلیس است و با راکبان متخلف برخورد قانونی می‌شود.
سرهنگ زارع می‌افزاید: در مرحله اول وسیله نقلیه توقیف و پس از آن برای راکبان متخلف، کلاس آموزشی برگزار می‌شود.

یک توصیه پدرانه 
آقا سید به همکلاس‌های پسرش نگاه می‌کند و با دلسوزی پدرانه می‌گوید: پسر من دیگر برنمی گردد، اما از شما می‌خواهم از موتورسیکلت استفاده نکنید تا پدری دیگر داغدار پسرش نشود.
او می‌افزاید: فرهنگ سازی عامل مهمی است که با همکاری والدین، آموزش و پرورش و پلیس راهنمایی و رانندگی انجام پذیر است. آقا سید ادامه می‌دهد: خانواده‌های یزدی باید توجیه شوند که خریدن موتور برای دانشآموزان زیر سن ۱۸ سال افتخار نیست. آن‌ها باید فرزندانشان را توجیه کنند که این کار جز به خطر انداختن سلامت آن‌ها سرانجام دیگری ندارد...

 

نویسنده: مهدیه رضایی مهر