به گزارش خبرنگار دانشگاه خبرگزاری دانشجو، خبر‌های متعدد درباره ماموریت‌های ویژه مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور چندی است که در رسانه‌های مختلف دست به دست می‌شود از این رو با وحید احمدی مشاور وزیر علوم و رئیس مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور به گفتگو نشستیم تا درباره پروژه‌های اساسی این مرکز که در بخش‌های مختلفی همچون اقتصاد مقاومتی، پایش و ارزیابی بخش‌های آموزش، پژوهش و فناوری، تدوین ساختار منطقه‌ای وزارت علوم و الگوی ترویج علم در ایران خلاصه می‌شود بیشتر بدانیم.
وزارت عتف در راستای تحقق اقتصاد مقاومتی چه عملکردی داشته است؟
یکی از برنامه‌های کلان دولت در راستای تحقق اقتصاد مقاومتی انجام پروژه‌های اساسی در مسیر اقتصاد مقاومتی بود. به این منظورهرکدام از دستگاه‌های اجرایی به فراخور مسئولیت خود به تعریف پروژه پرداختند.
وزارت علوم نیز در سال ۹۵ با توجه به اهداف خود ۴ پروژه اولویت دار را تحت عنوان برنامه ملی «توسعه اقتصاد دانش بنیان» به تصویب رساند که پس از تایید در ستاد اقتصاد مقاومتی ابلاغ شدند.
پروژه‌های اولویت دار وزارت عتف شامل آمایش آموزش‌عالی، ارتقاء ۵ دانشگاه و پژوهشگاه به سطح تراز بین‌المللی، بازنگری و اصلاح نظام آموزش عالی در جهت ارزش آفرینی و ایجاد دانشگاه کارآفرین، طراحی الگوی تغییر و ارتقاء نقش دانشگاه‌ها در حل مشکلات کلان دستگاهی و غیره اجرایی شد؛ بنابراین مجموعه دانشگاه‌ها و حوزه ستادی وزارتخانه هر کدام شان مسئولیتی را به عهده گرفتند.
خوشبختانه با تلاش‌های انجام شده تعداد دانشگاه‌هایی که در تراز بین‌المللی قرار دارند به ۲۰ مورد افزایش یافت. رشد قابل توجه این آمار نشان از آن دارد که مسیر انتخاب شده بسیار مناسب است و می‌تواند ما را به پیشرفت برساند.
البته این موضوع به این معنا نیست که در دانشگاه‌ها مشکلی وجود ندارد بلکه معتقدیم می‌توانیم به نحوی عمل کنیم که دانشگاه‌ها در تراز بین‌المللی بالاتری قرار گیرند. با برنامه‌ریزی‌های انجام شده امیدواریم تا پایان برنامه پنج ساله که قرار است تا سال ۱۴۰۴ باشد دانشگاه‌های کشور را به جمع دویست دانشگاه برتر جهان برسانیم.
ملاک رتبه‌بندی دانشگاه‌ها شامل چه مواردی می‌شود؟
برخی گمان می‌کنند پایگاه‌های رتبه‌بندی دانشگاه‌ها تنها با ارزیابی مقالات به ترازبندی می‌پردازند در صورتی که برنامه‌های آموزشی، پژوهشی و حمایتی از پروژه‌ها و مقالات دانشجویی نیز در این رتبه‌بندی دخالت دارند. همچنین ارتباطات بین‌المللی دانشگاه‌ها در حوزه‌های پژوهشی ارزیابی می‌شود. به این منظور مرکز تحقیقات و سیاست علمی کشور تمام تلاشش را برای حمایت از برنامه‌های دانشگاه‌ها در راستای نیل به تراز بین‌المللی خواهد کرد.
با توجه به اینکه پایش بخش آموزش و فناوری به مرکز تحقیقات سیاست علمی واگذار شده است تاکنون چند گزارش از عملکرد ارائه داده‌اید؟
دولت‌ها به‌منظور دستیابی به اهداف مندرج در اسناد بالادستی در حوزه علم و فناوری سیاست‌ها، برنامه‌ها و اقدامات متعددی را ساماندهی و اجرایی کردند که از جمله آن‌ها می‌توانیم به ارزیابی وضعیت علم، فناوری و نوآوری کشور با استفاده از شاخص‌های ملی و بین‌المللی اشاره کنیم. پس از انقلاب اسلامی ارائه عملکرد یکی از کار‌های اساسی خوانده شد، به طوری که میزان پیشرفت با توجه به شاخص‌ها با آمار‌های پراکنده توسط وزارت خانه‌ها و دستگاه‌های اجرایی ارائه می‌شدند.
بر اساس آیین‌نامه اجرایی نظام پایش و ارزیابی علم، فناوری و نوآوری کشور وزارت علوم، تحقیقات و فناوری متولی تهیه گزارش پایش و ارزیابی بخش آموزش، پژوهش و فناوری کشور شد که وزیر علوم در سال ۹۵ مأموریت اجرای آن را به مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور محول کرد.
بر اساس آیین‌نامه اجرایی نظام پایش و ارزیابی علم، فناوری و نوآوری کشور وزارت علوم، تحقیقات و فناوری متولی تهیه گزارش پایش و ارزیابی بخش آموزش، پژوهش و فناوری کشور شد که وزیر علوم در سال ۹۵ مأموریت اجرای آن را به مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور محول کرد.
پایش علم و فناوری در چند شاخص بررسی می‌شود؟
وزارت علوم، بهداشت، صنعت و وزارت خانه‌های مختلف اقتصادی و حوزه‌های علم و فناوری جمعا در ۱۱ محور و صد شاخص به ارائه عملکرد می‌پردازند. دبیرخانه شورای عالی عتف آمار و اطلاعات را از دستگاه‌ها دریافت می‌کند و برای هماهنگی و تحلیل کلان در اختیار مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور قرار می‌دهد. اولین گزارش پایش و ارزیابی علم، فناوری و نوآوری کشور برای سال ۹۶ آماده شد، اکنون پس از بررسی‌های لازم، گزارش عملکرد سال ۹۷ آماده شد و به صورت کتابچه در اختیار مجلس و دولت قرار گرفت.
طرح اجرایی سازی ساختار مدیریت منطقه‌ای آمایش آموزش عالی کشور در چه مرحله‌ای قرار دارد؟
حکمرانی یکی از مسائل اصلی در پایش علم و فناوری و آموزش عالی محسوب می‌شود، یکی از محور‌های اصلی این ماموریت ویژه بحث نظام مدیریتی دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی به صورت منطقه‌ای، استانی یا ترکیبی از آن دو است به طوری که روابط آن‌ها با وزارت علوم و دیگر مراکز آموزش عالی در منطقه و استان ارزیابی خواهد شد.
وزارت علوم قسمتی از موضوع را به مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور واگذار کرد به طوری که این مرکز با همکاری دانشگاه، وزارت علوم و شورای عالی انقلاب فرهنگی به برگزاری جلسات و نشست پرداختند که طی آن ویراست اولیه‌ای تهیه شد. امیدواریم مراحل بعدی این ماموریت با همکاری شورای علمی فرهنگی به نتیجه مطلوب رسد.
عدم کاربرد پایان نامه‌های دانشجویی در رفع مشکلات صنعت چه دلایلی می‌تواند داشته باشد؟
ارتباط لازم میان دانشگاه، صنعت و مراکز تقاضا وجود ندارد. در حقیقت اساتید هنوز آن طور که شایسته است نتوانسته‌اند با صنعت مرتبط شوند بنابراین نمی‌توانیم انتظار داشته باشیم که پایان نامه‌های دانشجویی نیاز صنعت را رفع کنند از طرف دیگر محتوای درسی دانشجویان نیز در این امر دخالت دارد به طوری که اگر محتوا تغییر کند شاهد بهبود کاربردی بودن پایان‌نامه‌های دانشجویی خواهیم شد.
البته مسئله اصلی در این زمینه عدم تقاضا از سوی جامعه برای دانشگاه است اگر مراکز علوم انسانی، مراکز علوم پایه، شهرداری‌ها، زندان‌ها و تمام دستگاه‌های اجرایی کشور نیاز به تحقیقات را احساس کنند طبیعتا به عقد قرارداد با دانشگاه راغب خواهند شد. بنابراین افزایش ارتباط بین دانشگاه و جامعه، کاربردی بودن پایان‌نامه‌های دانشجویی را به همراه خواهد داشت.
برای سال جدید چه برنامه ای دارید؟
مرکز سیاست‌های علمی کشور قصد دارد در حوزه دانشگاه کارآفرین به فعالیت بپردازد به طوری که در مرحله اول تعریفی از دانشگاه کارآفرین ارائه دهد و بعد از بررسی به سمت کارآفرینی در دانشگاه‌ها حرکت کند. همچنین در قالب پروژه‌ای به تدوین برنامه توسعه علم و فناوری استان‌های کشور می‌پردازیم در همین راستا با وزارت علوم، سازمان برنامه و شورای عالی عتف و شورای عالی انقلاب فرهنگی به همکاری پرداختیم.
نظر شما