شناسهٔ خبر: 35865005 - سرویس فرهنگی
نسخه قابل چاپ منبع: روزنامه خراسان | لینک خبر

دکتر کزازی در گفت و گو با خراسان: اشتباه نویسی،نابه هنجاری است

خطر رواج «من درآوردی های ادبی»

صاحب‌خبر - اکرم انتصاری - نویسنده‌های معروف جز امضا زدن برای هوادارها در جشن امضای کتاب‌ وظایفی هم دارند. رعایت رسم‌الخط زبان فارسی، احترام به آن، با تأمل و مسئولانه نوشتن جزو همین وظایف نانوشته است اما این روزها در برخی کتاب‌هایی که منتشر می‌شود نویسنده‌ها آن را رعایت نمی‌کنند و از سویی تماس ما با وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره روند بازبینی کتاب به لحاظ رعایت رسم‌الخط و درست‌نویسی زبان فارسی قبل از صدور مجوز نیز بی‌نتیجه بود. در ادامه به کتاب جدید مصطفی مستور که با غلط‌های املایی عمدی زیادی همراه است و شیوه نوشتار عجیب رضا امیرخانی در کتاب‌هایش پرداختیم که گویا وزارت ارشاد و فرهنگستان زبان و ادب فارسی از آن‌ها غافل مانده‌اند. نظر دکتر میرجلال‌الدین کزازی را هم در این باره جویا شدیم. «معسومیت»های ازدست‌رفته زبان فارسی مصطفی مستور به تازگی کتاب جدید خود به نام «معسومیت» را راهی بازار نشر کرد. طبق معمول، چاپ اول این کتاب به سرعت تمام شد. او در این کتاب با این توجیه که راوی ده کلاس سواد دارد و به همین دلیل غلط‌های املایی زیادی دارد، کلمه‌های زیادی را مانند عنوان کتاب که در حقیقت باید «معصومیت» می‌بود به عمد اشتباه نوشته است. مثلا «به‌خسوس» به جای «به‌خصوص»، «بی‌نقس» به جای «بی‌نقص»، «تراوت» به جای «طراوت»، «الحام» به جای «الهام»، «ختور» به جای «خطور». این اشتباه‌نویسی ممکن است در ابتدا بامزه به نظر بیاید اما تکرار آن در متن باعث سخت‌خوانی، به اشتباه انداختن خواننده و چه بسا نهادینه شدن شکل املایی آن در ذهن مخاطب می‌شود. رضا امیرخانی نیز جزو نویسنده‌های سخت‌نویس است. از آن جهت که در تمام کتاب‌هایش برخلاف رسم الخط فرهنگستان زبان و ادب فارسی اصرار عجیبی در جدا نوشتن کلمه‌ها دارد. مثلا می‌نویسد «یخ‌‌چال»، «لب‌‌خند»، «تشنه‌گی‌ش»، «زنده‌گی»، «فوت‌بال»، «تله‌ویزیون»، «زای‌مان»، «خانه‌گی» و «هم‌سَرم». شیوه‌ای که اگر هر نویسنده گمنام دیگری آن را در پیش می‌گرفت انتقادهای زیادی را در پی داشت اما در خصوص او برخی در حمایت از امیرخانی، آن را نوآوری می‌دانند. البته او پیشتر در دفاع از رسم‌الخط خود گفته: «ما زبانی داریم که اگر متوجه آن نشویم، رو به انقراض می‌رود. من سعی می‌کنم با این رسم الخط به لغت‌سازی کمک کنم.» عجیب این که کتاب «رهش» او با همین رسم‌الخط برنده یکی از معتبرترین جایزه‌های ادبی کشور یعنی جایزه جلال شد. غلامعلی حداد عادل رئیس فرهنگستان زبان فارسی اما این شیوه نجات‌بخشی او را غلط می‌داند و گفته است: «ما گفته‌ایم مصلحت خط‌فارسی در این است که کجا واژه‌ها سرهم و کجا، جدا نوشته شود. این جدانویسی‌ها ممکن است اشکالات بسیاری پدیدار کند. آقای امیرخانی قطعا اشتباه می‌کند. افراد دیگر هم به این صورت است. زبان و به خصوص خط چیزی نیست که با پسند و سلیقه هر کسی شکل بگیرد. در این صورت سنگ روی سنگ بند نمی‌شود.» باید باور کرد که زبان فارسی با این لغت‌سازی‌ و اشتباه‌نویسی‌ها بیشتر به سمت انقراض می‌رود و اگر نویسنده‌های مشهور ما تابع درست‌نویسی فارسی نباشند چه انتظاری باید از مردم و کاربران شبکه‌های اجتماعی در حفظ و حراست از زبان فارسی داشت؟ هر آن چه در زبان، کژی بیاورد نارواست وقتی از مسئولان وزارت ارشاد درباره وجود قانونی مبنی بر رعایت رسم‌الخط فرهنگستان زبان و ادب فارسی در روند چاپ کتاب‌ها پاسخی دریافت نکردیم به سراغ دکتر میرجلال‌الدین کزازی زبان‌شناس و پژوهشگر ادبی رفتیم. او اشتباه‌نویسی و رسم‌الخط‌های خودساخته را نابه هنجاری دانست و در ادامه گفت: «هر آن چه در زبان نابه هنجاری، کژی و پریشانی پدید بیاورد نارواست و به زبان آسیب می‌رساند. این نابه هنجاری و آسیب می‌تواند به خود زبان یا دبیره (خط) برگردد. اگر خط هم نابه هنجار باشد، پیداست که خواندن نوشته را خواهد آشفت و دشواری در آن خواهد انداخت. از همین روی می‌باید در دبیرگی (نوشتن خط) هم قانون‌ها و هنجارها را همواره پاس داشت تا نوشته را بتوان آسان‌تر خواند و زودتر دریافت.»

نظر شما