به گزارش خبرگزاری فارس از اصفهان، دفتر تاریخ ایران‌زمین مملو نام، نام‌آورانی است که بشریت را مدیون خودکرده‌ و کوه‌های استوار فرهنگ، سیاست، هنر، علم و دانش این کره خاکی هستند.

در عرصه فرهنگ و هنر این بخش از جغرافیای زمین که با نام بلند ایران خوانده می‌شود، کهکشانی از ستارگان آسمان روزگار آدمیان را درخشان کرده است که شاید شیرینی و پرمحتوا بودن زبان فارسی راه را برای بزرگان شعر و ادب هموارتر کرده است و هر کس جرعه از چشمه مثنوی و دیوان حافظش نوشیده باشد شیرینی و طراوت زبان فارسی را تصدیق می‌کند.

۲۷ شهریور را چه خوش‌نام گذاشته‌اند به نام روز گرامیداشت شعر و ادب فارسی که به‌ راستی باید این روز و ادبیات فارسی را گرامیداشت و البته شهریار شعر و ادب ایران را که این روزبه نام بزرگ او مزین شده است.

زبان و ادبیات فارسی نیازمند حفاظت و حراست جدی است که این مهم با تلاش همگانی میسر است و تک‌تک ما در برابر آن مسؤول هستیم و باید به معنای واقعی کلمه این روز و ادب فارسی را گرامی بداریم.

ادبیات قوی، انسجام و یک دلی بین ملت‌ها را محکم تر می‌‌کند

این روز را بهانه کردیم تاکمی پیرامون جایگاه شعر و ادبیات فارسی سخن بگوییم در همین راستا حسین آقاحسینی در گفت‌وگو با فارس اظهار داشت: ادبیات در هر کشوری یکی از مواردی است که سبب پایداری و استقامت آن کشور می‌شود چراکه ادبیات همچون رشته‌ای می‌ماند که مهره‌های انسانی را به هم وصل و مرتبط می‌کند بنابراین هرچقدر ادبیات قوی‌تر باشد فرهنگ، انسجام و یک دلی بین ملت محکم‌تر خواهد بود.

این استاد زبان و ادبیات فارسی ادامه داد: بنابر آنچه گفته شد باید مسؤولان و همچنین مردم دست‌ به‌ دست هم دهند تا اهمیت ادبیات در جامعه امروز جا بیافتد، البته باید بگویم که بیشتر مردم با ادبیات آشنایی دارند اما عمق این مسأله که ادبیات چقدر می‌تواند در پیشرفت، انسجام، وحدت و پایداری یک ملت تأثیرگذار باشد را هنوز خیلی از افراد درک نکرده‌اند و این مهم باید جامعه ما تبیین شود تا همه مردم بدانند هرچقدر ادبیات گسترده باشد، فرهنگ قوی‌تر خواهد بود.

وی در ادامه با اشاره به رسالت ادبا و شعرا درخصوص تبیین اهمیت جایگاه ادبیات فارسی در جامعه تصریح داشت: یک‌زمانی شعرایی همچون مولوی و حافظ در جامعه ما حضور داشتند که یکی از ویژگی‌های مهم آنان این است که آن‌ها علاوه بر آن‌که شاعر بودند، عالم هم بودند، یعنی هر یک از این افراد در زمینه کاری خود متبحر بوده اما شعرای امروز خیلی از سطح معلومات قوی برخوردار نیستند.

آقاحسینی ابراز داشت: اگر بخواهیم که شعر امروز رشد کند و همچنین در بحث ادبیات و شعر پرقدرت عمل کنیم، باید شعرا و نویسندگان ما همچون شاعران و نویسندگان قرون گذشته عالم به علوم زمان خود باشند، البته باید این نکته را هم متذکر شد که امروز به دلیل گستردگی علوم روز این امکان وجود ندارد که ادبا ما در همه زمینه‌ها متبحر شود اما لازم است که این افراد نهایتاً با علومی که با بحث شعر در ارتباط است، آشنایی کامل داشته باشند.

این استاد زبان و ادبیات فارسی با تأکید بر اهمیت زبان‌شناسی در جامعه امروز گفت: شعر دارای دو جنبه ظاهری و باطنی است بنابراین گویش نمی‌تواند یک فرد را شاعر کند، کسی که شاعر هست باید به ریزکاری‌های زبان آشنایی کامل داشته باشد و این‌که می‌بنیم گاهی اشعار حافظ را به چند مدل می‌توان برداشت کرد نشان از زبان‌شناسی دقیق شاعر است به‌گونه‌ای او توانسته کلمات را جوری کنار هم قرار دهد تا مخاطب در نگاه اول متوجه منظور اصلی شاعر نشود.

شهریار، اتفاق مهجورمانده دوره معاصر

و اما شهریار، بزرگ‌مرد شعر و ادب که برای ایرانی‌ها شناخته‌شده و نام‌دار است و نام شهریار برای ایرانیان و به‌ خصوص شیفتگان حیدر کرار با شعر «علی‌ای همای رحمت» پیوند ناگسستنی دارد و به‌نوعی این شعر و شاعرش جزو فرهنگ عمومی جامعه شده است.

شهریار شاعر شیرین‌سخنی است که غزل‌های عاشقانه ناب او و اشعار ترکی‌اش فارسی‌زبانان و ترک‌زبانان را شیفته خودساخته و نمودی از وحدت و همدلی ایرانیان به نمایش گذاشته است.

امید ذاکری‌کیش در گفت‌وگو با فارس ابتدا به بیان بی‌مهره‌هایی در حق شهریار شده است می‌پردازد و می‌گوید: شهریار از شاعران معاصر کشور است که در تحلیل‌ها و کتاب نویسی ها خیلی به او توجه نشده، اما به لحاظ شعر فارسی و به‌ویژه غزل، از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است چراکه اشعار شهریار بیشتر غزل هستند و درواقع در غزل سنتی سرآمد است، اما علاوه بر غزل در دیگر قالب‌ها ازجمله قالب نو هم‌ طبع آزمایی کرده و به زبان ترکی آذربایجانی هم شعر سروده اما اساساً به فارسی شعر می‌گفته است.

غزلیات شهریار سرآمد آثار غنائی در حوزه غزل است

عضو هیأت علمی گروه ادبیات دانشگاه اصفهان افزود: شهریار در ادبیات ترکی آذربایجان هم جایگاه مهمی در بین مخاطبان عام و خاص دارند و اشعار ترکی وی که معروف‌ترین آن‌ها «حیدربابایه سلام» است از اشعار مهم ادبیات ترکی محسوب می‌شود، اما مهم‌ترین ویژگی اشعار شهریار به‌خصوص غزل‌های او، بعد عاطفی شعر است چراکه عاطفه یکی از ارکان مهم غزل فارسی است.

وی ابراز داشت: غزل فارسی در طول تاریخ همواره به‌ گونه‌ای نبوده که تنها بیانگر عواطف و احساسات فردی شاعر باشد بلکه دیدگاه عرفانی، سیاسی و اجتماعی شاعر را مطرح می‌کند، به‌طور مثال بسیاری از غزل‌های حافظ اشعار سیاسی و اجتماعی هستند اما غزل شهریار همان‌گونه که مطرح شد به لحاظ عاطفی بسیار مهم است بنابراین می‌توان گفت غزلیات شهریار یکی از مهم‌ترین آثار غنائی در حوزه غزل فارسی است.

ذاکری در ادامه با اشاره به ساختار شعری شهریار گفت: غزلیات شهریار بیشتر سنتی است و درواقع ساختار جدیدی در غزل‌های او دیده نمی‌شود، به‌ طوری‌که خود او هم ارادتش را نسبت حافظ و تأثیرپذیری از غزلیات سعدی را بارها اذعان کرده است اما با این‌ حال زبان شهریار بسیار ساده و روان است و بسیاری از ترکیبات نو و روزمره به‌ خوبی در غزلیات او نشسته است، از طرف دیگر درستی و صمیمت شهریار با موسیقی و انتقال آن به شعر سبب شده تا مخاطب ارتباط صمیمی با اشعار او برقرار کند.

فضای مجازی و سرعت دست‌یابی به فرهنگ کشورها عامل کمرنگ شدن زبانها و گویش‌های محلی

این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: وجود زبان ساده، عواطف قوی، موسیقی فوق‌العاده و صمیمیت عاطفی سبب شده تا غزل شهریار از زیباترین و سوزناک‌ترین غزل‌ها در طول تاریخ باشد، شهریار انسانی ساده و پاک‌دل بود بنابراین تعصب خاصی نداشت که اشعارش را به زبان فارسی یا ترکی بگوید و می‌گفت، من به هر زبانی شعر بگویم حفظ هویت ایران مهم است و اگر ایران نباشد آن زبان گنگ و بی‌اهمیت خواهد بود، بنابراین شهریار در جهت اعتلای ایران، تلاش بسیار می‌کرد که این رویکرد در اشعار فارسی او کاملاً مشهود است.

وی تصریح داشت: فرهنگ بشر امروز به گونه است که ناخواسته به سمت کمرنگ شدن مرزها پیش می‌رود و این موضوع غالباً بر افراد و فرهنگ عمومی جامعه تأثیر می‌گذارد و به‌ راحتی رمان‌ها، فیلم‌ها و دیگر کالاهای فرهنگی که مردم کشوری دارند، در اختیار مردم دیگر کشورها قرار می‌گیرد و باعث می‌شود زبان و تفکر مشترک بین کشورها کمرنگ شود.

ذاکری در پایان صحبت‌های خود عنوان کرد: در ایران تنوع فرهنگی سبب شده این امر تأثیر خاصی نداشته باشد چراکه هنوز شاعرانی وجود دارند که به زبان محلی خودشان شعر می‌گویند، بنابراین نگرانی خاصی نسبت به زبان‌ها و گویش‌های خاص کشورمان وجود ندارد از همین رو علت همرنگ شدن این مسأله، فضا مجازی و سرعت دستیابی به داخل کشورها و تسلط افراد مملکت به زبان انگلیسی است که باعث شده مرزها کمرنگ‌تر شود، البته این عوامل باعث از بین رفتن نمی‌شود بلکه ممکن است کمرنگ شود چراکه در کشور ما زبان‌های محلی به نسبت فعال هستند.

زبان و ادبیات فارسی نیاز به حفظ و حراست دارد اما فرافکنی و انداختن مسؤولیت بر دوش دیگران، نه پسندیده است و نه راهگشا و در این مسیر مسؤولیت عامه مردم اگر بیشتر از مسؤولان نباشد قطعاً کمتر نیست و اثربخشی بیشتری هم خواهد داشت.

مطالعه و تعلیم و تعلم ادبیات، کمترین حقی است که بر گردن ما گذاشته‌ شده، البته این گنجینه عظیم فرهنگی و هنری از حکمت و معرفت شاعران و ادیبان این دیار کهن سرچشمه گرفته و قطعاً انسان‌سازی و تعالی روح را هم همراه خواهد داشت.

عاشقانه‌های شهریار بسیار دل‌نشین و اثربخش است چراکه از دلی عاشق بر خواسته و آنچه از دل برآید لاجرم بر دل نشیند.

انتهای پیام/63106/ص10/