امیر
حسین زادگان
  مدیر نشر ققنوس
فعالان نشر امسال 24 تا 28 مهرماه هم طبق روال دوره‌های گذشته شاهد برگزاری مهم‌ترین رویداد جهانی نشر خواهند بود؛ دوره جدید نمایشگاه کتاب فرانکفورت که با استناد به تعداد ناشران و همچنین شمار بازدیدکنندگانش، همواره با استقبال زیادی مواجه بوده است. هر چند امسال برخی ناشران ایرانی به‌دلیل افزایش هزینه‌ها از حضور در آن صرفنظر کرده‌اند.

نشر ققنوس در دو دهه اخیر به شیوه‌های مختلف در نمایشگاه کتاب فرانکفورت شرکت کرده؛ اغلب به‌عنوان بازدید‌کننده و تنها چهار مرتبه به‌صورت رسمی و به‌عنوان غرفه‌دار. با اینکه نشر ققنوس امسال به دلایل شخصی در این رویداد بین‌المللی نشر شرکت نمی‌کند اما معتقدم حضور در نمایشگاه‌های مهم کتاب جهان فواید بسیاری برای اهالی نشر و حتی مؤلفان و مترجمان آثار دارد. از جمله مهم‌ترین آنها می‌توان به امکانی برای آشنایی با شیوه‌های نوین و رایج نشر در عرصه جهانی اشاره کرد. شاید برخی بگویند تا وقتی از امکانات ناشران خارجی برای انتشار کتاب برخوردار نیستیم این رفت و آمدها چه فایده‌ای دارد. چندان با گفته‌هایی از این قبیل موافق نیستم چراکه شیوه نشر کتاب ایران چندان متفاوت از دیگر کشورها نیست و ناشران خارجی هم تقریباً به همین شیوه دست به انتشار آثار خود می‌زنند؛ هر چند که بی‌تردید از امکانات و تکنولوژی‌های مدرن‌تری برخوردار هستند. اما کلیت کار به یک شکل است و اطلاع از شیوه‌های نوین بی‌تردید مؤثر خواهد بود.
برای استفاده حداکثری از این حضور با موانعی از جمله سنگینی سایه تحریم‌ها بر تعاملات میان ناشران ایرانی و خارجی و از سویی نپیوستن ایران به معاهده برن (قانون مشهور به کپی رایت)روبه‌رو هستیم. طی مدتی که تحریم‌های سیاسی علیه کشورمان ابعاد پررنگ‌تر و مهم‌تری به خود گرفته اغلب انگلیسی‌ها و امریکایی‌ها تمایل چندانی به تعامل با ناشران ایرانی ندارند. تأثیر تحریم‌ها به حدی‌ است که  برخی از ناشران امریکایی و انگلیسی که پیش‌تر تعاملاتی با آنها داشته‌ایم دیگر حاضر به همکاری نیستند. برای نشر خود ما چندین مرتبه پیش آمده که با فلان ناشر امریکایی صحبت کرده‌ایم که گفته به انتشار آثار مؤسسه‌اش در ایران علاقه دارد منتهی به ناچار باید به تحریم‌ها تن بدهد. در ارتباط با ناشران اروپایی از جمله آلمانی و فرانسوی باز با مشکلات کمتری روبه‌رو هستیم. برخی ناشران اروپایی حتی در شرایط فعلی و با وجودی که می‌دانند فروش رایت آثارشان برای آنان نفعی ندارد به انتشار ترجمه فارسی آثار خود تمایل نشان می‌دهند. با این حال تعامل با نویسندگان آثار قدری راحت‌تر است، چراکه اغلب خواهان ترجمه نوشته‌های خود به زبان‌های دیگر هستند مگر در شرایطی حتم داشته باشند این تعامل منجر به آن می‌شود که با ناشر خود به مشکل بربخورند. البته آنها هم در نهایت اجازه نشر کتاب خود را می‌دهند ولی دیگر یادداشت یا مقدمه‌ای برای کتاب نمی‌نویسند که به این اجازه جنبه رسمی ببخشد.