به گزارش خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از سمنان ، منطقه حفاظت شده توران یا خارتوران که لقب آفریقای ایران را دارد علاوه برمنطقه حفاظت شده، پناهگاه حیات وحش و پارک ملی نیز هست.

ذخیره‌گاه زیست کره توران واقع در شهرستان شاهرود استان سمنان بعد از پناهگاه حیات وحش نایبندان طبس، دومین مجموعه حفاظت شده وسیع ایران است. ۸ درصد مساحت خارتوران را پارک ملی، ۱۷ درصدحیات وحش و ۷۵ درصد آن را منطقه حفاظت شده در برمی گیرد.

یکی از گونه‌های جانوری تحت حفاظت و نگهداری منطقه توران، گور خر ایرانی است. این گونه جانوری با گوش‌های بلند و نوک تیز، جمجمه کشیده، گردن کلفت، دم بلند با یال سیاه رنگ و رنگ بدن مایل به نارنجی شناخته می‌شود و شباهت زیادی به الاغ دارد.

چند راس گورخر داریم!

در حال حاضر شش سایت تکثیر و پرورش گورخر در استان‌های سمنان، یزد، کرمان و فارس فعال است. مهرماه سال گذشته اداره کل محیط زیست استان سمنان با نظارت سازمان حفاظت محیط زیست کشور اقدام به انتقال ۱۰ راس گورخر از منطقه حفاظت شده توران به پارک ملی کویر واقع در شهرستان گرمسار کرد که در این عملیات زنده گیری و انتقال ۵ راس گور تلف شدند، نداشتن نظارت دقیق بر مراحل انتقال و انتخاب جعبه‌های نامناسب برای این عملیات علل اصلی مرگ گور‌های ایرانی عنوان شد.

در سال‌های گذشته آمار گور‌های توران ۲۰۰ تا ۲۵۰ راس اعلام شده است. آمار‌های متعددی از جمعیت گورایرانی حاضر در منطقه حفاظت شده توران از سال ۸۷ تا ۹۷ ارائه شده که بین ۱۱۱ تا ۳۶۰ راس متغیر بوده است. این تناقض بین آمار‌های ارائه شده علل مختلفی همچون اشتباه در سرشماری، اعلام آمار غلط، مرگ و میر بالای گورخر‌ها به دلایل مختلفی همچون کم آبی، کاهش علوفه، شکار و عدم برنامه ریزی و مدیریت صحیح از سوی سازمان حفاظت ازمحیط زیست یا اداره کل محیط زیست را شامل می‌شود.

افراد مجهول الهویه اطلاعات غلط داده اند

رئیس جدید اداره کل محیط زیست استان سمنان در گفت و گو با خبرنگار گروه استان های باشگاه خبرنگاران جوان از سمنان، درخصوص جمعیت گورخر‌های ایرانی موجود در استان سمنان با توجه به جنجال‌های اخیر، گفت: آخرین سرشماری از گور‌ها مرداد ماه امسال صورت گرفته است. در این سرشماری ۱۱۹ راس گور ایرانی در منطقه حفاظت شده توران شناسایی شدند که با ۱۱ راس موجود در سایت تکثیر پارک ملی کویر، جمعیت گورخر‌های استان به ۱۳۰ راس می‌رسد.

امیرعبدوس تنها مرجع رسمی ارائه آمار حیات وحش را اداره کل محیط زیست و سازمان حفاظت از محیط زیست استان اعلام کرد و هرگونه آمار منتشره از سوی مراجع غیر رسمی و افراد مجهول الهویه را تکذیب و رد کرد و اظهار داشت: افرادی که این آمار‌ها را منتشر کردند هیچ گونه مستندی ندارند.

او همچنین درباره نحوه سرشماری گورخر‌ها افزود: کلیه سرشماری‌ها با نظارت مردم، تشکل‌های محیط زیستی و کارشناسان اداره کل محیط زیست و سازمان حفاظت از محیط زیست استان انجام می‌گیرد و در صورت وجود هرگونه تشکیک در آمار آمادگی سرشماری مجدد با حضور هر مرجع علاقمند را داریم.

گور‌ها جایی نرفته اند

رئیس اداره کل سازمان محیط زیست استان سمنان مهاجرت گور‌های مجموعه حفاظتی خارتوران را رد کرد و اظهار داشت: گورخر به خاطر جثه بزرگ و ردپای مشهودی که از خود بر جای می‌گذارد از فاصله دور قابل مشاهده است و اگر تعداد زیادی مهاجرت کرده باشند قطعا رد و آثاری به چشم می‌خورد.

عبدوس تصریح کرد: در چندین مرحله اکیپ‌های تحقیق و تفحص استان سمنان با همکاری استان خراسان رضوی تحت عنوان گشت‌های کنترلی اعزام شدند و هیچ گونه رد و آثار عبور گورخران از پارک ملی توران و ورودشان به استان خراسان رضوی دیده نشده است. تنها در اریبهشت ماه امسال ۴ راس از منطقه حفاظت شده خارج شدند که با اقدامات محیط بانان سه راس برگشتند و یک راس به استان خراسان رضوی وارد شد.

جثه بزرگ مانع اصلی شکار

او افزود: هیچ شکاری در منطقه صورت نگرفته است، زیرا گورخر با جثه بزرگی که دارد به تنهایی قابل حمل نیست و در صورت وقوع شکار و حضور شکارچیان، محیط بانان و جوامع بومی به سرعت متوجه خواهند شد.

رئیس اداره کل سازمان محیط زیست استان سمنان تامین علوفه، آب و امنیت را سه مولفه اصلی برای حفاظت تمامی گونه‌های جانوری پارک ملی توران برشمرد و گفت: تامین آب با انجام تمهیداتی همچون لوله کشی و استفاده از تانکر به صورت گسترده انجام میشود و همچنین با توجه به بارندگی ابتدای سال جاری علوفه خوبی در منطقه وجود دارد، اما تامین علوفه همچنان در دستور کار اداره محیط زیست استان است. خرید زمین از کشاورزان در طرح خروج دام از منطقه برای جلوگیری از رقابت در گونه‌های دشتی از جمله دیگر برنامه‌های حفاظت گورخران و به طور کلی گونه‌های جانوری حاضر در منطقه حفاظت شده توران است.

حواسمان را بیشتر جمع کنیم

تلف شدن ۵ راس گورخر به دلایل ساده در عملیاتی که قرار بود زندگی آن‌ها را بهبود بخشد، آمار اندک گور‌های موجود در استان سمنان و ... همگی گواه آن است که آن طور که باید و شاید حواسمان به محیط زیست نبوده است.

اینکه آمار رسمی و صحیح تنها از سوی اداره کل محیط زیست اعلام می‌شود و همین اداره کل در سال‌های گذشته آمار‌های گوناگونی را منتشر کرده باعث کم شدن اعتماد مردم به سازمان و متولیانی شود که نقش اصلی حفاظت از گونه‌های محدود به جا مانده از حیات وحش را ایفا می‌کنند و محیط بانانش همیشه اسطوره‌های عشق و رشادت بودند.

عوامل محیطی و انسانی و مدیریت نادرست در شرایط بحرانی و غیر بحرانی در سال‌های اخیر تیشه بر ریشه حیات وحش امروز زده است و قطعا جمعیت گور ایرانی امروز پس از گذشت سال‌ها باید افزایش قابل توجهی داشته باشد.

حفظ محیط زیست و حیات وحش یک وظیفه همگانی است، اما قطعا نقش و سهم مسئولان و سازمان‌های ذیربط گسترده‌تر از یک فرد عادی جامعه است. سریعتر از آنچه که می پنداریم باید برای حفظ همین محدوده کوچک باقی مانده حیات وحش تلاش کنیم. اگر به داشته ها‌ی موجود کم توجه باشیم واز برنامه‌های صحیح علمی و تجربه‌های جهانی استفاده نکنیم در سال‌های آتی تنها در صفحات مجازی و کتاب‌های درسی می‌توانیم گورخر و یوزپلنگ و غیره را ببینیم.

انتهای پیام/ب