صاحب‌خبر - آفتاب یزد ـ گروه سیاسی: رسانه‌های بین‌المللی، در مواجهه با رفتار ضد تحریمی‌ایران در تقابل با تلاش آمریکا برای به صفر رساندن فروش نفت؛ از عبارت: «Dark Tanker» و نیز «gone dark» استفاده می‌کنند. برای مثال، «بلومبرگ» در یادداشتی با عنوان: «ناوگان نفتکش تاریک ایران بزرگترین راز جهان است!» می‌نویسد: «در حالی که یکی از نفتکش‌های ایرانی ـ بریس1 یا همان آدریان دریاـ توجه جهانی را به خود جلب کرده است اما ناظران جدی نفت همچنان تحت تاثیر راز بزرگتری
قرار گرفته اند؛ چگونگی شکار بقیه ناوگان نفتکش ایران.»
بسیاری از تحلیلگران بر این باور هستند که اگر ترامپ خواستار مذاکرات با ایران جدید باشد، باید به اهداف جدیدی نیز بیاندیشد و این یعنی، پروژه ای
به نام « فشار حداکثری » علیه ایران، عملاً به یک پروژه ی شکست خورده تبدیل شده و باید تجدیدنظرهای اساسی در این راه صورت پذیرد.
موضوع مطرح شده از سوی « بلومبرگ » را بسیاری دیگر از رسانه‌ها نیز بدان پرداخته اند؛ موضوعی که آن را «بزرگترین راز»
حال حاضر «جهان» می‌دانند و آن این که: «ناوگان نفتکش‌های ایران علی‌رغم تحریم‌های آمریکا همچنان در حال فروش نفت در اقصی نقاط جهان هستند.»
از همین جا به موضع گیری بیژن نامدار زنگنه در حاشیه چهارمین همایش مسئولیت اجتماعی صنعت نفت ـ 5 شهریور 1398 ـ می‌پردازیم که گفته بود:« تا آنجا که بتوانم از اطلاعات نفتی در مجموعه صنعت نفت محافظت خواهم کرد و در این زمینه تنها تعداد محدودی از اطلاعات نفتی باخبر هستند و شرایط اکنون به‌گونه‌ای است که نیروهای نظامی‌و صنعت نفت در دو بخش اقتصادی و عملیاتی در خط مقدم جنگ قرار گرفته‌اند.»
این همان موضوعی است که پیشتر، آفتاب یزد در گزارشی بدان پرداخته و از آن به «روزهای سخت آقای وزیر در وزارت نفت» با عنوان: «زنگنه جنگ را با زنجانی‌ها آغاز کرده است» یاد کرده و نوشته بود: «جنگ و جدل‌ها بر سر پول است. عده ای می‌خواهند بی ضابطه به این پول دسترسی داشته باشند اما زنگنه اجازه آن را نمی‌دهد چون معتقد است این پول مال مردم است . از همین جا است که دشمنی‌ها شکل گرفته؛ اما با تمام این تفاسیر وزیر نفت مقاومت کرده و می‌گوید : « من توصیه نمی‌پذیرم، انعطاف نشان نمی‌دهم، من در مورد همه چیز خشک و قانونی برخورد می‌کنم اگر پای غارت سرمایه ملت در میان باشد.»
> یک توئیت و یک خوشحالی عمیق!
شخصی با هشتگ «زنگنه دست مریزاد!» می‌نویسد:« دوینگوگیان، مدیراطلاعات جن‌اسکیپ کلرادو آمریکا: ایران به یک معما تبدیل شده است. ایران در حال انجام عملیات موفق در رساندن نفت به مشتریان وانبار‌های ذخیره است و فراتر از انتظارات عمل کرده است.»
این توئیت بخشی از یک گزارش مهم در عرصه اقتصاد سیاسی است که می‌خواهد چنین عنوان کند:«تلاش‌های آمریکا برای به صفر رساندن صادرات نفت ایران بی نتیجه بوده است» زیرا موسسه کپلر که صادرات نفت ایران را رصد می‌کند و برای به دست آوردن میزان واقعی صادرات به سمت استفاده از عکس‌های ماهواره‌ای، اطلاعات گمرکی و حتی گزارش از بنادر مختلف روی آورده است، می‌گوید: «ایران توانسته بخشی از صادرات خود را حفظ کند.» سماح احمد، کارشناس موسسه کپلر نیز گفته است: « ایران برای مخفی ماندن میزان واقعی صادرات نفت خود از تکنیک‌های مختلفی استفاه می‌کند.» این موسسه اگرچه در ارزیابی خود میزان صادرات نفت ایران را ۴۰۰ هزار بشکه در روز تخمین زده است اما دنیل گربر، یکی از مدیران موسسه رهگیری خطوط نفتکش‌ها با نام پترولجستیکز، می‌گوید: « در حال حاضر ایران نسبت به صادرات نفت خود در شرایط کنونی پنهان‌کارتر از هر زمان دیگری در ۴۰ سال گذشته است. وی ادامه می‌دهد: وجود اختلاف زیاد در تخمین میزان واقعی صادرات نفت ایران در بازار جهانی باعث شده که در واقع رقم‌های متفاوت و با فاصله زیادی از سوی کارشناسان اعلام شود. گربر معتقد است: در حال حاضر صادرات نفت ایران به یک سوم صادرات نفت این کشور در دور قبلی تحریم‌ها رسیده است. وی معتقد است: البته کارشناسان با در نظر گرفتن میزان نفت بارگیری شده در نفتکش‌های ایران و یا نفت ذخیره‌شده در انبار‌های نفتی ارقام بیشتری از صادرات واقعی نفت این کشور ارائه می‌دهند.
نکته مهم تر را همایون فرخی، یکی دیگر از کارشناسان کپلر می‌گوید: « آمریکا هرگز نتوانسته است به هدف خود برای صفر کردن صادرات نفت ایران دست یابد. »
> ایران به یک معما تبدیل شده است
دوین گوگیان، مدیر اطلاعات نفتی موسسه جن‌اسکیپ در شهر دنور ایالت کلرادو آمریکا می‌گوید؛ ایران به یک معما تبدیل شده است. وی معتقد است: ایران در حال انجام یک عملیات موفق در رساندن نفت خود به دست مشتریان و یا انبار‌های ذخیره نفت است و در این زمینه
فراتر از انتظارات عمل کرده است. پس از
خارج کردن آمریکا از توافق هسته‌ای با ایران، دونالد ترامپ، رئیس جمهور این کشور، در تلاش برای تحمیل یک توافق جدید به سمت محدود کردن فعالیت‌ها و فروش نفت ایران روی آورده است. این مسئله نه‌تنها به بروز تنش در منطقه منجر شده، بلکه کارگزاران نفتی را در‌هاله‌ای از ابهام نسبت به اطلاعاتی قرار داده است که می‌توانند بر قیمت جهانی نفت تاثیرگذار باشند.
در حالی که وزارت امور خارجه آمریکا مدعی است صادرات نفت ایران به صفر رسیده، اما وزارت نفت ایران تاکید کرده که کشورمان شبانه‌روز در تلاش است تا به صادرات نفت ادامه دهد و در این مسیر گزینه‌های پنهانی در اختیار دارد. اگر حتی فقط یک نکته باشد که تمام شرکت‌ها در باره آن اتفاق نظر داشته باشند، آن نکته این است که آمریکا هنوز نتوانسته به هدف خود برای صفر کردن صادرات نفت ایران دست یابد.
> صادرات نفت ایران؛ 100هزار بشکه
یا یک میلیون بشکه در روز؟!
با توجه به راه‌های گوناگونی که ایران برای تداوم صادرات نفت خود در پیش گرفته است، کارشناسان ارزیابی‌های متفاوتی را در مورد میزان واقعی صادرات نفت ایران در شرایط کنونی ارائه می‌دهند که از چند صد هزار بشکه تا بیش از یک میلیون بشکه در روز متفاوت است. سارا بخشوری، مدیر موسسه مشاوره‌ای SVB انرژی اینترنشنال در واشنگتن می‌گوید: بخشی از صادرات نفت ایران به چین برای بازپرداخت بدهی به این کشور است و بخش دیگری از آن نیز در انبار‌های چین در گمرک این کشور و بدون عبور از مبادی گمرکی ذخیره می‌شود. با این حال، اما گوگیان صادرات نفت ایران را بسیار بیشتر از این حدس و گمان‌ها برآورد کرده است.
این کارشناس آمریکایی به جای استفاده از عکس‌های ماهواره‌ای نفتکش‌های ایران، به سمت بهره بردن از تصاویر ماهواره‌ای میادین و چاه‌های نفتی ایران روی آورده و در تلاش است تا با استفاده از این عکس‌ها و ارزیابی میزان فعالیت در این حوزه‌ها؛ به طور مثال از طریق تصویر دود فلر در تاسیسات نفتی میزان واقعی فعالیت و تولید نفت ایران را به دست بیاورد. گوگیان می‌گوید: ایران با سرعت تمام در حال اجرای فعالیت‌های حفاری در میادین نفتی خود در غرب کارون است. موسسه اطلاعات نفتی جن‌اسکیپ، می‌گوید: تولید نفت و میعانات گازی ایران نسبت به ابتدای سال ۲۰۱۸ تنها ۱۵ درصد کاهش یافته است و در حال حاضر تولید این محصولات ۳.۹ میلیون بشکه در روز در ایران است. این موسسه صادرات نفت ایران را ۵۰۰ هزار تا یک میلیون بشکه در روز تخمین زده است.
جن‌اسکیپ می‌گوید: بقیه تولید نفت و میعانات گازی ایران لزوما وارد بازار‌های جهانی نشده و احتمالا در انبار‌های ذخیره‌سازی ساحلی و فراساحلی این کشور ذخیره می‌شوند. گوگیان تاکید کرد:
در حال حاضر انبار‌های نفتی ایران که تا پیش از این مورد استفاده قرار نمی‌گرفت هم شاهد ذخیره‌سازی نفت هستند که پیش‌بینی می‌شود با پر شدن تمام این انبار‌های نفتی، ایران تولید نفت و میعانات گازی خود را کاهش دهد. به گزارش خبرگزاری فارس، از جمله مهمترین راه‌کار‌های ایران برای مخفی نگهداشتن صادرات و مشتریان نفت خود، خاموش کردن سیستم‌های مکان‌یابی نفتکش‌ها است. در حالی که شرکت‌ها مدعی هستند که در حال رصد نفتکش‌های ایران از طریق تصاویر ماهواره‌ای هستند، اما نباید از یاد برد که برای رسیدن به این هدف، آن‌ها باید روزانه چیزی حدود ۵۰ میلیون تصویر را آنالیز کنند. از طرف دیگر باید گفت که ایران یکی از بزرگترین ناوگان‌های نفتکش در جهان را در اختیار دارد.
> زنگنه موفق
در دو جبهه ی داخلی و بین‌المللی!؟
زنگنه فشارهای بسیار زیادی را متحمل شده است. بخش‌ها‌ی مهمی از مجلس و لایه‌های پیدا و پنهانی در فضای سیاسی کشور، زنگنه را زیر شدیدترین اتهامات و گمانه‌زنی‌ها‌ی منتهی به فساد قرار دادند اما وی همچنان پابرجا و استوار در پی عبور از یکی از تاریخی‌ترین پیچ‌ها‌ی قرار گرفته در پیش‌روی جمهوری اسلامی ایران است.
هرکس به جای زنگنه بود شاید این روزها عطای ماندن در وزارت نفت را به لقای آن می‌بخشید اما وی با درک شرایط بسیار حساس ایران در وضعیت کنونی، هرگز خم به ابرو نیاورده زیرا می‌داند فشارهای بین‌المللی و داخلی اگرچه اهداف متفاوتی را دنبال می‌کنند اما وزارت نفت در حال حاضر وظیفه‌ای جز فروش نفت و به شکست منتهی کردن نیت آمریکایی‌ها برای به زانو در آوردن نظام جمهوری اسلامی ایران ندارد. ایران همچنان نفت می‌فروشد و همین مسئله کافی است تا ما زنگنه را موفق در عرصه‌ها‌ی داخلی و بین‌المللی بدانیم هر چند در این راه آسیب‌ها‌ی بسیاری به بدنه وزارت نفت وارد شد اما زنگنه توانست همه چالش‌ها و حاشیه‌ها را مدیریت کند.∎
نظر شما