به گزارش خبرگزاری فارس از اراک، ما در عصری زندگی می‌کنیم که برخی از آن به عنوان عصر دو جهانی شده یاد می‌کنند، این دو جهان شامل جهان واقعی و جهان مجازی است و انسان امروزی در حال زندگی در دو جهان است که این دو جهان شباهت‌ها و تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند و بر یکدیگر نیز تاثیر می‌گذارند.
همانطور که زندگی موفق در جهان واقعی قانونمندی‌های خاص خودش را دارد، زندگی در دنیای مجازی نیز قانون‌مندی‌هایی دارد که برای داشتن زندگی موفق و سالم باید قانونمندی‌های آن را رعایت کرد، چرا که مجازی بودن آن دلیلی بر بی‌قانونی و رها بودن آن نیست.
به منظور تحلیل و بررسی فضای مجازی در جامعه امروز ایران با عباس خسروانی پژوهشگر و مدرس دانشگاه به گفت‌وگو نشستیم که در ادامه می‌خوانید.
فارس: لازمه زندگی در جهان واقعی و مجازی چیست؟
خسروانی: ما امروز برای داشتن زندگی موفق در هر دو جهان واقعی و مجازی نیازمند بینش و مهارت کافی هستیم، زیرا جهان واقعی و مجازی دارای پیچیدگی‌های زیادی هستند که فهم این پیچیدگی‌ها نیازمند کسب بینش و مهارت به طور مستمر است و انسان فاقد این دو مزیت، در هر دو جهان دچار سرگردانی و خسران خواهند شد.
بینش به ما کمک می‌کند تا فهم درستی از کلیت هستی خود و جهانی که در آن زندگی می‌کنیم پیدا کنیم و مقتضیات زمان را بفهمیم و از گذشته تاریخی و هویتی خود آگاه شویم و بر اساس آن آینده خود را ترسیم کنیم.
بینش به ما کمک می‌کند که به ویژگی‌های انسانی خود باور پیدا کنیم و در جهت شکوفایی و به کمال رساندن آنها گام برداریم.
فارس: سواد رسانه و مهارت چه نقشی در برخورد انسان با فضای مجازی در جامعه امروز دارد؟
خسروانی: ما به مهارت نیاز داریم تا بتوانیم مسائل اصلی خود را شناسایی و حل کنیم و ابزارهای موجود را در راستای هموار کردن مشکلات به کار بگیریم.
مهارت به ما کمک می‌کند که ابزارها را به خدمت بگیریم نه آنکه خود را به خدمت ابزارها در آوریم و ابزارها مدیریت ما را بر عهده بگیرند.
مهارت باعث می‌شود تا ابزارها و تکنولوژی‌های موجود و در دسترس خود را در راستای حل مسائل واقعی و اصلی خود به کار بگیریم و نیازهای حقیقی را برآورده سازیم.
فارس: آراء موجود در خصوص نگاه به تکنولوژی و ابزارها در میان دانشمندان و فیلسوفان جهان چگونه است؟
خسروانی: فضای مجازی از دستاوردهای انسان مدرن غربی است، آنچه بر ذهن و بینش انسان غربی حاکم است اندیشه‌هایی چون سکولاریسم، اومانیسم، اصالت سود و لذت، فردگرایی است و این فضا دقیقا بر اساس همین بینش طراحی شده و در راستای به حداکثر رسانده این بینش‌هاست.
در خصوص آراء موجود در خصوص نگاه به تکنولوژی و ابزارها در میان دانشمندان و فیلسوفان جهان باید گفت نظریات متفاوتی در این خصوص وجود دارد اما دو دیدگاه برجسته‌تری وجود دارد که یک دسته معتقدند ابزارها فقط ابزاراند و مفید بودن یا نبودن آنها به نوع استفاده انسان‌ها از آن ابزار برمی‌گردد و ابزارها به خودی خود خنثی هستند و ارزشی ندارند، اما برخی معتقدند که ابزارها وقتی ساخته می‌شوند و چون توسط انسان ساخته می‌شوند، فرهنگی را نیز با خود تولید می‌کنند و این ابزار هر جا که می‌رود فرهنگ خود را نیز می‌برد.
تجربه مواجهه ما با ابزارهای وارداتی دنیای مدرن غربی نشان می‌دهد که ابزارهای وارداتی فرهنگ خود را نیز به همراه آورده‌اند و از این ناحیه ما دچار خسران شده‌ایم زیرا فقط به ظاهر ابزارها توجه کردیم و به فرهنگ نهفته در درون آنها توجهی نکردیم و برای آن برنامه‌ای نداشتیم.
ما زمانی دچار خسران شدیم که فرهنگ نهفته در دل ابزارها با فرهنگ ملی و مذهبی ما وارد یک تقابل شد و دست به تغییرات گسترده فرهنگی زد که این تغییرات باعث شد ابزارهای اخذ شده از غرب در کنار مزیت‌های خود، مضرات زیادی را به همراه داشته باشند.
جوامعی که با تکنولوژی‌های وارداتی مواجهه فعال داشتند توانستند مزیت‌های آن را به حداکثر و مضرات آن را به حداقل برسانند اما مواجهه منفعلانه با آن بسیار زیان بار است.
فارس: آیا قبول دارید برخورد منفعلانه با فضای مجازی یکی از ضعف‌های جدی کشور است؟
خسروانی: بلکه کاملا، برخورد منفعلانه با فضای مجازی یکی از ضعف‌های جدی کشور طی یک دهه اخیر است، برخورد منفعلانه زمینه‌ساز مدیریت انسان توسط این فضاست و باعث می‌شود انسان در خدمت تکنولوژی قرار بگیرد نه تکنولوژی در خدمت انسان، تا جایی که امروز این تکنولوژی به جای انسان فکر می‌کند و به او می‌گوید که چگونه فکر کند و به چه چیزی فکر کند.
فارس: عوارض برخورد منفعلانه با فضای مجازی چیست؟
خسروانی: اعتیاد اینترنتی، عبور از مرزهای اخلاق، قبح شکنی، آسیب‌های جسمی و روحی و آسیب‌های اجتماعی نوظهور از عوارض برخورد منفعلانه با فضای مجازی است.
به تعبیر مقام معظم رهبری ما باید در برابر فضای مجازی مواجهه فعال داشته باشیم یعنی هم در برابر آن موضع‌گیری کنیم و هم این موضع‌گیری همراه با عمل باشد.
فارس: مهم‌ترین روش‌های مواجهه فعال با فضای مجازی چیست؟
خسروانی: فهم دقیق از فلسفه و منطق حاکم بر فضای مجازی، طراحی حیات طیبه در فضای مجازی و ترویج تفکر انتقادی رسانه‌ای از مهم‌ترین روش‌های مواجهه فعال با فضای مجازی است.
ما باید در فضای مجازی مقوله حیات طیبه را دنبال کنیم و یکی از اقدامات اساسی در این زمینه راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات است که بسیاری از کشورهای پیشرفته دنیا این شبکه را راه‌اندازی کرده‌اند.
این اقدام به ما کمک می‌کند تا اینترنتی ارزان، سالم، ایمن و سریع در اختیار مردم جامعه قرار دهیم و همه ما وظیفه داریم این موضوع را از مسئولان مطالبه کنیم.
یکی از وظایف مهم تشکل‌های دانشجویی مطالبه‌گری است، دانشجویان باید در عرصه مواجهه فعال با فضای مجازی که امروز کلیت جامعه و فرهنگ ما را تحت تاثیر خود قرار داده است در خط مقدم باشند و از مسئولان بخواهند قوانین موجود را در این حوزه به اجرا بگذارد و زمینه را برای زیست سالم جامعه در این فضا فراهم کنند.
جوانان مومن انقلابی باید میدان و مدیریت فضای مجازی را در اختیار بگیرند و تا این اتفاق نیفتند ما همچنان در زمین دشمن بازی می‌کنیم و در این زمین چه ببریم و چه ببازیم بازنده محسوب می شویم.
انتهای پیام/
نظر شما