«رسالت» رد فوریت طرح شفافیت آرای نمایندگان را بررسی می کند؛

بهارستان شفاف نشد

راضيه فراهاني- حانيه مسجودي

سال گذشته بود که طرحي تحت عنوان «شفافيت آرأي نمايندگان مجلس» سروصداي بسياري در بين اصحاب رسانه بپا کرد، چراکه مورد استقبال مردم قرار گرفت.

صاحب‌خبر -

| راضيه فراهاني- حانيه مسجودي |
سال گذشته بود که طرحي تحت عنوان «شفافيت آرأي نمايندگان مجلس» سروصداي بسياري در بين اصحاب رسانه بپا کرد، چراکه مورد استقبال مردم قرار گرفت. با اين طرح آرا، مواضع، نظر و هرگونه عملکرد نمايندگان مجلس به صورت شفاف و ملموس‌تر در اختيار مردم قرار مي‌گيرد. نکته قابل توجه آنجاست که اين طرح با امضاي تنها ۲۹ نماينده تقديم هيئت رئيسه مجلس شد. پس از رفت و برگشت‌هاي بسيار روز گذشته دو فوريتي بودن اين طرح از سوي نمايندگان مجلس رد شد.يک‌شنبه ۳ شهريور ماه، بهارستاني‌ها با دو فوريت طرح اصلاح موادي از آيين‌نامه مجلس (شفافيت آرا) مخالفت کردند. براين اساس نمايندگان با ۶۹ رأي موافق، ۱۰۳ رأي مخالف و ۸ رأي ممتنع از مجموع ۲۱۲ نماينده حاضر در جلسه با دو فوريت طرح مزبور مخالفت کردند.اين طرح در شهريور ماه سال گذشته با رأي منفي نمايندگان مواجه شد. در متن طرح اوليه‌ مقرر شده بود در تمامي مواردي که به موجب اين قانون رأي‌گيري به عمل مي‌آيد و مصاديق آن در ماده (۱۲۱) مشخص شده، جهت اطلاع مردم، اسامي نمايندگان موافق، مخالف و ممتنع منتشر مي‌شود. بدين منظور علاوه بر درج اسامي در مشروح مذاکرات، هيئت رئيسه موظف است نسبت به ايجاد سامانه الکترونيکي به طوري که قابليت دسترسي به آن براي آحاد ملت فراهم باشد اقدام نمايد.نکته حائز اهميت آنجاست چرا نمايندگان مجلس از شفافيت آراءشان واهمه دارند و حاضر به تصويب اين طرح نيستند. برخي نمايندگان مخالف اين طرح، معتقدند درصورت تصويب نمي‌توانند نمره منفي به وزرا دهند، برخي ديگر نيز معتقدند نيازي نيست مردم درباره رأي نمايندگان اطلاع داشته باشند در صورت لزوم مي‌توانند از خود نمايندگان سؤال بپرسند!طبق پيگيري‌هاي روزنامه «رسالت» بيشتر نمايندگان حاضر به گفت‌وگو اعلام کردند، با اين طرح موافق هستند. در اين ميان برخي از نمايندگان پاسخ دادند که در صحن حضور نداشتند اما نظرشان درباره اين طرح مثبت است. نکته‌اي که در اينجا وجود دارد آن است چرا نمايندگان با توجه به اطلاع از دستور کار مجلس در صحن حضور پيدا نکردند تا به اين طرح رأي دهند. اما با کمال تعجب برخي از نمايندگان مخالف دوفوريتي بودن طرح را بهانه رأي منفي عنوان کردند و گفتند محتوا اهميتي ندارد چراکه همين مسائل در آيين نامه داخلي مجلس آمده است.
در جدول فوق نظر تعدادي از نمايندگان حول دوفوريتي طرح شفافيت آرا در گفت‌وگو با «رسالت» را مشاهده مي‌کنيد. 
 برخي از نمايندگان در خلال اين گفت‌وگو به يک سري موارد درباره مخالفت يا موافقت‌شان اشاره کردند که در ادامه مي‌خوانيد:
* عدم رأي‌آوري اين طرح عجيب بود
محمود صادقي نماينده مردم تهران با بيان اين‌که از موافقان اين طرح بود، به «رسالت»‌ گفت: «نمايندگان موافق اين طرح تلاش بسياري جهت شفاف‌سازي فرآيندهاي مجلس داشته‌ا‌ند، در همين راستا فعاليت‌هاي مثبتي انجام داده‌اند. با توجه به اين‌که تعداد بسياري از نمايندگان فوريت اين طرح را امضا کرده بودند اما عجيب بود که اين طرح رأي نياورد.»
او ادامه داد: «اين موضوع را در جهت ارتقاي کيفيت کار مجلس ضروري مي‌دانم و حق مردم است که از آرا نمايندگان و فعاليت‌هاي آنها اطلاع داشته باشند.»اين نماينده مجلس افزود: «با توجه به مطالعات تطبيقي که داشتيم، بسياري از کشورهاي دنيا از جمله کشورهاي اروپايي، آمريکايي و آسيايي شفافيت آرا در پارلمان‌هايشان وجود دارد اما در ايران متاسفانه نمايندگان موافقت نکردند.»صادقي ادامه داد: «در حال حاضر با فوريت اين طرح موافقت نشده است يعني طرح رد نشده و تنها با فوريتش موافقت نشده است و بايد به صورت عادي مراحل تصويبش طي شود.»نماينده مردم تهران با بيان اين‌که رأي درباره اين فوريت نيز شفاف نيست، افزود: «ممکن است برخي آشکارا بگويند موافق اين طرح هستند اما در عمل، مخالف رأي داده باشند.»او در پاسخ به اين سؤال که چرا برخي نمايندگان از تصويب اين طرح واهمه دارند، گفت: «بعضا استدلال مي‌کنند اين موضوع آزادي عمل ما را محدود مي‌کند؛ بايد درنظر داشت که سخن آنها درست نيست و شفافيت در مجلس باعث پاسخگوتر شدن نماينده در مقابل مردم همچنين ارتقاي کيفيت کار نمايندگي مي‌شود به‌آن‌معنا با تصويب اين طرح، نماينده ناگزير است تا حضور بهتري در فعاليت‌هاي رأي‌دهي داشته باشد.»
صادقي گفت: «از تمام طيف‌هاي سياسي، قديمي و جديد مجلس در صف مخالفان و موافقان اين طرح حضور داشتند و نمي‌توان گفت طيف يا نماينده خاصي موافق يا مخالف طرح بوده است.»
* برخي دچار دوگانگي در رفتار هستند
حجت‌الاسلام نصراله پژمان‌فر نماينده مردم مشهد در مجلس نيز با اعلام موافقت خود با اين طرح به «رسالت»‌گفت: «ما سعي کرديم تا دوستان را درباره اين طرح متقاعد کنيم چراکه شفافيت آرا براي نماينده نه تنها ضرورت دارد بلکه بسيار مطلوب است. اين موضوع حق مردم است تا بدانند نماينده‌شان در چه وضعيتي قرار دارند.»
او افزود: «بايد روشن شود نمايندگان چه عملکردي دارند، زيرا نمايندگي موضوعي کاملا متکي به ارتباط ميان وکيل و موکل است. هنگامي‌که مردم نماينده‌اي انتخاب مي‌کنند بايد اطلاع داشته باشند اين نماينده به چه لوايحي رأي مي‌دهد يا تا چه اندازه در مجلس حضور دارد.»نماينده مردم مشهد تصريح کرد: «برخي افراد متاسفانه داراي دوگانگي در رفتار هستند، از سويي عنوان مي‌کنند که شفافيت بسيار خوب است اما در عين حال رأي   نمي‌دهند. به نظر من راه‌حل آن است تا خانه ملت به صورت داوطلبانه آراي نمايندگان را در صفحه خود قرار دهد. ما اعلام آمادگي مي‌کنيم اين کار را انجام دهند تا مشخص شود چه کساني داوطلبانه به اين موضوع رأي داده يا ندادند. به نظر مي‌آيد بايد از آنهايي که اعلام کرده‌اند موافق اين طرح هستند آيا اقدام عملي و داوطلبانه‌اي در اين جهت انجام داده‌اند يا خير؟» او در پاسخ به اين سؤال که نمايندگان مخالف اين طرح نسبت به چه موضوعي واهمه دارند، افزود: «متاسفانه دوگانگي ميان قول و عمل در برخي از افراد وجود دارد که منجر به اين موضوع مي‌شود».
*اين طرح، مجلس را واکسينه مي‌کرد
احد آزادي‌خواه، دبير کميسيون فرهنگي و نماينده ملاير درمورد شفافيت آرا به «رسالت» مي‌گويد: «من صددرصد موافق اين طرح بودم، اين طرح يکي از اقداماتي بود که مي‌توانست مجلس را واکسينه و روحيه انقلابي را در اين قوه زنده کند، اينگونه مردم عملکرد نمايندگانشان را شفاف مي‌ديدند، اما متاسفانه رأي نياورد و همين امر نگراني ما را بيشتر مي‌کند.»او ادامه داد: «اين اتفاق نشان مي‌دهد اين مجلس، مجلسي نيست که حاضر به گزارش‌دهي به موکلانش باشد، مجلسي که خودش را بيشتر نماينده دولت قرار داده تا نماينده ملت، همين است و بيش از اين هم از آن انتظار نمي‌رود.»
* فوريت طرح، مسئله مهمي نبود
محمد وحدتي‌هلان، نايب رئيس کميسيون اجتماعي و نماينده بستان آباد در مجلس نيز ضمن بيان موافقت خود به «رسالت» گفت: «من موافق طرح شفافيت آرا نمايندگان هستم، فوريت آن هم مسئله مهمي نيست. اين طرح‌ها مي‌توانند يک يا  دوفوريتي باشند مهم اين است که محتوا چه باشد، من امروز در مجلس نبودم اما با شفافيت نمايندگان در همه زمينه‌ها موافق هستم.»
* رأي خود را در گذشته شفاف اعلام کردم
همچنين روح الله بابايي‌صالح، دبير کميسيون اجتماعي و‌ نماينده بوئين زهرا به «رسالت» گفت: «موافق طرح شفافيت آراي نمايندگان بودم و به صورت کتبي هم نظرم را اعلام کرده بودم و درمورد موضوع FATF هم رأي خودم را شفاف اعلام کرده بودم.»
* اگر به صورت عادي به مجلس بيايد رأي مي‌آورد
محمداسماعيل سعيدي، نماينده تبريز در اين‌باره به «رسالت» مي‌گويد: «من موافق اين طرح هستم، اين بحث مدت‌ها بود که مطرح مي‌شد، در سال گذشته نامه‌اي به هيئت رئيسه نوشتيم و اعلام کرديم که ما به اختيار خودمان درخواست داريم آراءمان دراختيار افکار عمومي قرارگيرد. نظر اين طرح شفاف شدن نحوه مشارکت همکاران و ميزان حضور و ماموريت‌ها به صورت شفاف در اختيار افکارعمومي قرارگيرد.»او ادامه داد: «اما دوفوريت آن رأي نياورد و دوباره به صورت يک فوريت به رأي گذاشتيم که آن هم رأي نياورد. اين طرح مجدد به صورت عادي به مجلس مي‌آيد و باتوجه به اينکه تعدادي از همکاران نظرشان به بررسي بيشتر بود اگر به صورت عادي بيايد ممکن است رأي بياورد.»
* هرچه قضايا شفاف‌تر باشد ابهامات کمتر است
فرهاد فلاحتي، ‌نماينده قائنات نيز به «رسالت» بيان کرد: «نظر من درمورد اين طرح موافق بوده و در موافقت اين طرح رأي دادم، بايد از کساني که نظر مخالف داشتند پرسيد که دلايلشان چيست.به نظر من هرچه قضايا شفاف‌تر باشد ابهامات براي مردم کمتر مي‌شود و شبهات کمتري از نمايندگان شنيده مي‌شود.»
* مخالفت فوريت اين طرح هستم
در ادامه هم شکور پورحسين شقلان، نماينده پارس‌آباد درمورد طرح شفافيت آرا نمايندگان به «رسالت» گفت: «من مخالف فوريت اين طرح هستم، فوريت‌ها در آيين‌نامه مجلس به طورکامل مشخص است و طرح دوفوريتي براي مسائل اضطراري و خسارت‌هاي قريب‌الوقوع است و اين طرح از مواردي نبود که نيازمند دوفوريتي باشد، اين طرح چيزي بيش از همان طرح آيين‌نامه داخلي مجلس درمورد شفافيت آراء نداشت.»او ادامه داد:‌ «دوستان درمورد فوريت طرح صحبت نمي‌کنند و درمورد اهميت و محتواي طرح مي‌گويند. يکي از آفت‌هايي که ما در طرح‌هاي يک فوريتي، دوفوريتي و سه‌فوريتي در مجلس داريم همين‌ صحبت نکردن درمورد فوريت‌هاست، با اين وجود همه اذعان دارند که شفافيت بيشتر بهتر است.»پورحسين شقلان افزود: «ازطرفي هم درمورد شفافيت آراء نمايندگان بايد بگويم که تمام آراء نمايندگان در سيستم ثبت مي‌شود و اگر آيين‌نامه داخلي اجازه دهد مي‌توان آن را منتشر کرد، اکنون حتي اگر نمايندگان يک ثانيه تأخير داشته باشند هر روز صبح نامشان به عنوان متأخرين خوانده مي‌شود.»نماينده پارس‌آباد در مجلس تأکيد کرد: «فوريت اين طرح رأي نياورد، جناب ذوالنور اين طرح را آورد و گفت اين براي کشور فوريت دارد و نمايندگان تشخيص دادند که فوريت ندارد و مي‌تواند به صورت عادي به کميسيون آيين‌نامه ارجاع شود. همچنين محتواي طرح هم نياز به چکش کاري 
دارد بخشي از آن را آيين‌نامه داخلي مجلس پيش بيني کرده و بخشي هم سيستم و سامانه جمع آوري مي‌کند. درنتيجه اين که به تشخيص قانون يا کميسيون آيين‌نامه داخلي منتشر شود ياخير مهم است، همچنين در رأي اعتماد به وزرا رأي به صورت کتبي است و رأي هيچ‌کس منتشر نمي‌شود و صرفا عدد آن گفته مي‌شود.»
 او با بيان اين‌که آرأي ما مخفيانه نيست، گفت: «همچنين ناظراني که از طرف مجلس به نهادها ارجاع مي‌شوند گفته نمي‌شود. ما برأي تمام طرح‌ها و لوايح ثبت نام مي‌کنيم و مشخص است و مردم مي‌بينند و آراي ما مخفيانه نيست.»
* نماينده مردم‌، کار پنهاني ندارد
همچنين کوروش کرم پورحقيقي، نماينده فيروزآباد در مجلس ضمن بيان موافقت خود به «رسالت» مي‌گويد:‌ «من موافق طرح بودم، من معتقدم که نماينده مردم هستم و تمام کارهايي که نماينده در صحن انجام مي‌دهد بايد علني باشد، زيرا هيچ کار پنهاني ندارد و جلساتي که علني باشد و داراي رسميت است و هيچ دليلي نيست که نماينده کار خود را از چشم مردم پنهان کند. مخالفان هم خودشان بايد پاسخگو باشند.»
* شفافيت، مانع رأي منفي به وزرا مي‌شود
همچنين سيد محسن علوي نماينده مردم لامرد از نمايندگان مخالف اين طرح به «رسالت» گفت: «مخالفت نمايندگان با اين طرح دلايل مختلف دارد. نخست نمايندگان در مجلس بايد به عنوان کارشناس در صحن درباره طرح‌ها نظر و رأي دهند. اگر اين طرح اجرايي شود بايد دائما درباره مخالفت يا موافقت‌شان به ديگران پاسخ داده و از خود دفاع کنند، به معناي ديگر بايد زمان بسياري صرف شود تا حواشي رأي‌دادن‌هارا توجيه کنند.»
او با بيان اين‌که نمايندگي داراي يکسري وظايف قانوني از جمله تقنين و نظارت است، افزود: «اين موضوع وظيفه قانوني ما است. نمايندگان در کنار وظيفه قانوني خود داراي وظيفه جانبي نيز هستند که نسبت به نماينده شهرهايي از جمله تهران، مشهد، قم و تبريز سنگين‌تر است. توقعاتي که مردم در شهرهاي کوچکتر از نمايندگان دارند شايد ۵ درصد هم در شهرهاي مذکور از نمايندگان نداشته باشند. نمايندگان شهرستان عمده زمان‌شان بابت پيگيري‌هاي عمراني، حل مشکلات و مسائل مردم در حوزه‌هاي انتخابيه هزينه مي‌شود.»عضو کميسيون امنيت ملي مجلس با اشاره به اين‌که مجلس نقش نظارت بر عملکرد دولت را دارد، تصريح کرد: «با توجه به نياز عرفي که بر دوش نمايندگان وجود دارد بايد توجه شود که در قسمت‌هايي ما به وزرا نياز داريم. به عنوان مثال براي پروژه‌هاي عمراني نياز به تأمين اعتبار است. براي تأمين اعتبار نيز بايد از وزرا وقت گرفت و درخواست کمک کنيم تا اعتباري در نظر بگيرند که امور منطقه‌مان بچرخد. اگر قرار بر شفافيت آرا باشد، در صورت رأي منفي به وزير مورد نظر، طبيعتا او نيز کار منطقه ما را انجام نخواهد داد، در نتيجه مردم متضررخواهند شد. به همين جهات ما تمايل به تصويب اين طرح نداريم. شفافيت داراي مزاياي بسياري است اما معايب بيشتري نسبت به مزايا دارد وگرنه ما نيز از اين طرح استقبال مي‌کنيم.»
* رأي دادن يا ندادن به ما مربوط است
اما محمدباقر سعادت نماينده مردم دشتستان در پاسخ به اين سؤال که شما موافق يا مخالف اين طرح بوديد، به «رسالت» گفت: «چه تفاوتي دارد که ما موافق بوديم يا مخالف؟ اين مسائل ضروري نيست سؤالات مناسبي که برأي مملکت خوب است، بپرسيد.» 
او همچنين در پاسخ به اين سؤال که مردم علاقه‌مند هستند تا بدانند نماينده‌شان چه اقداماتي در مجلس انجام مي‌دهند، گفت: «آن مسائل به ما مربوط است اگر مردم سؤالي دارند ما پاسخ مي‌دهيم.»

​​​​​​​

∎​