هفته گذشته سخنانی به نقل از آیت‌الله محمد یزدی، رئیس شورای عالی جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در جمع مسئولان بسیج اساتید و نخبه‌های حوزه علمیه قم منتشر شد که در آن به آیت‌الله صادق آملی‌لاریجانی رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام تاخته بود. در مقابل آیت‌الله آملی‌لاریجانی به اظهارات محمد یزدی پاسخ تندی داد که روز دوشنبه در رسانه ها منتشر شد. در این نامه معلوم شد که ظاهراً اختلافات بین این دو عضو فقهای شورای نگهبان، ریشه در این شورا هم داشته است. پس از انتشار و رسانه ای شدن این مجادلات، چهره‌های حوزوی و حاکمیتی ضمن دعوت از این دو تن به خویشتن‌داری، از آنان خواستند که به این اختلافات پایان دهند.   

به گزارش گروه نشریات خبری، بررسی روزنامه‌ها، تارنماها و خبرگزاری‌های داخلی نشان می‌دهد که رسانه های هر دو طیف واکنش چهره‌های مذهبی و سیاسی به این نامه و محتوای آن را بازتاب داده اند؛ واکنش‌هایی که در برخی از آنها، گلایه از ادبیات این دو روحانی به وضوح مشخص است و در اغلب آنها نیز بر ضرورت حل اختلاف این دو نفر تاکید شده است.

رسانه‌های اصلاح طلب

عبارت‌های به کار رفته در اخبار و گزارش‌های رسانه‌های نزدیک به جریان اصلاح طلب عبارتند از:

این‌بار اختلاف صادق آملی‌لاریجانی و محمد یزدی بالا گرفته و تجربه نشان داده آملی‌لاریجانی اهل مصالحه و سازش نیست؛ اظهارنظرهای بخش قابل ‌توجهی از شهروندان و کاربران فضای مجازی، تقریبا همگی هر چه گفتند، این‌ را هم گفتند که جای آنچه برخی «دعوای طلبگی» خواندند، کف جامعه نیست؛‌ کسانی که در این سطوح هستند، باید واجد ادبیات فقهی و حقوقی باشند و به‌شدت از ادبیات عامه و سیاسی و جدلی پرهیز کنند؛ آیا حضرات نمی‌توانستند با استفاده از ادبیاتی محترمانه‌تر و البته در محفلی خصوصی مشکلاتشان را با یکدیگر حل کنند؟؛‌ برخی نوشته و گفتند که چرا شورای نگهبان به ‌سمت شفافیت نمی‌رود؛ مسئولان در چنین شرایطی باید آرامش خود را حفظ کرده و به ریشه‌کن شدن فساد کمک کنند.

واکنش‌ها به اختلاف‌نظرهای آیت‌الله یزدی و آیت‌الله لاریجانی

روزنامه شرق ذیل عنوان «ریش‌سفیدی جنتی » نوشت:  آیت‌الله جنتی، در واکنش به اختلاف‌های پیش‌آمده میان دو فقیه شورای نگهبان قصد میانجیگری داشته که با رضایت یزدی و مخالفت آملی‌لاریجانی محقق نشده است، هرچند در نامه‌ای که جنتی منتشر کرده، ابراز امیدواری کرده است به زودی اختلاف‌ها رفع شود. در متن نامه جنتی آمده است: «بااین‌وجود حضور فقهای بزرگ و نام‌آوری همچون حضرات آیات یزدی و آملی‌لاریجانی که هر دو از سرمایه‌های علمی این کشور و دارای سوابق ارزشمند انقلابی، مبارزاتی و اجرایی در خدمت به مردم و مبارزه با فساد و گسترش عدالت هستند، برای شورای نگهبان و کشور مایه مباهات و غنیمت و برای دشمنان و بدخواهان همچون خاری در چشم است». در ادامه میانجیگری‌ها برای رفع اختلاف یزدی و لاریجانی، دفتر آیت‌الله حسین نوری‌همدانی اعلام کرده است که این مرجع تقلید در تماسی با محمد یزدی و صادق لاریجانی، دو عضو شورای نگهبان، خواستار پایان‌یافتن درگیری و آشتی آنان شده است. نوری‌همدانی در تماس‌های جداگانه با این دو نفر خواسته است که اختلاف بین خود را «حل کرده» و باعث «ناامیدی دشمنان» و «خرسندی دوستان انقلاب» شوند.

به گزارش ایلنا، سخنگوی شورای نگهبان نیز به جدال لفظی دو عضو فقهای این نهاد واکنش نشان داد. عباسعلی کدخدایی در توییتر دراین‌باره نوشته است: «در هر جمعی از جمله شورای نگهبان دعوای طلبگی طبیعی است؛ گاهی صداها بلند شده و مباحث داغ، لیکن بعد از آن دوستی‌ها پابرجاست. دشمنان طمع نکنند! اعضای شورا با وجود اختلاف‌نظر، با هم برادرند؛ تذکار رهبر بزرگوار شایسته عنایت است: دشمن اصلی را با دوستانی که با آنها اختلاف‌نظر داریم اشتباه نگیریم».

امکان مصالحه

روزنامه شرق درباره احتمال صلح بین طرفین نوشت: محمد یزدی که به انتقاد بی‌پروا و حمله‌های تند به افراد و مسئولان شهره است، در مقابل آملی‌لاریجانی قرار گرفته که تجربه نشان داده تاب کوچک‌ترین نقدی را ندارد و به تندی واکنش نشان می‌دهد. ماجرای درگیری نامه‌نگاری‌های او و احمدی‌نژاد هنوز به خاطره‌ها نپیوسته است و فراموش نکرده‌ایم بر سر ماجرای بازدید از زندان اوین، سه نامه میان رئیس‌جمهور وقت و رئیس قوه قضائیه وقت، ردوبدل شد و در نهایت کار به جایی رسید که با واکنش مقام معظم رهبری برای پایان‌دادن به اختلاف‌نظرها، آن دو پرچم‌های سفید صلح را بالا بردند.
این‌بار اختلاف صادق آملی‌لاریجانی و محمد یزدی بالا گرفته و تجربه نشان داده آملی‌لاریجانی اهل مصالحه و سازش نیست و همین سبب واکنش بسیاری شده است.

انتقاد از جدالهای صورت گرفته

روزنامه همدلی در یادداشتی نوشت: گویا این فرمایش حضرت امام دارد به فراموشی سپرده می‌شود که «مردم، ولی نعمتان ما هستند». یا فرازی از وصیتنامه سیاسی ـ الهی امام که در آن به مردم وصیت کردند؛ «نگذارید انقلاب به دست نااهلان و نامحرمان بیفتد». همین دو عبارت کافی است تا ادعا کنیم؛ انقلاب، نظام، کشور، دولت و هر نهادی که در ذیل حکومت اسلامی تعریف و متصور می‌شود، از آن مردم است. در جمهوری اسلامی مد نظر امام راحل، مردم نه تنها جدا از حاکمیت نبوده؛ بلکه به‌عنوان ولی نعمتان، باید شاهد پاسخگویی مسئولان امور باشند. مردم ناظر و داور عملکرد و رفتار کسانی باشندکه برای اداره امور انتخاب یا منصوب شده‌اند، نااهلان و نامحرمان را بشناسند و از کار برکنار کنند.

این مقدمه از این باب نوشته شد؛ چون برخی شخصیت‌های حقیقی و حقوقی خطاب به دو روحانی عالیرتبه حوزه علمیه قم درخواست کرده‌اند که اختلافات را به صورت شخصی مطرح کنند و در منظر عموم مطرح و حل و فصل نکنند. مردم و جمهوری که انقلاب اسلامی بر آن تاکید می کند با این رویه مشکل دارد؛ زیرا چنین اختلافاتی در حوزه فکری و یا فقهی نیست، بلکه مسائل و موضوعاتی است که با هستی و هویت امروز و فردای تمام مردم ایران و نسل‌های بعد ارتباط دارد. اینکه در قوه قضائیه چه می‌گذرد، روند جلسات شورای نگهبان به چه نحو است و مجلس خبرگان رهبری ـ به‌عنوان مهم‌ترین محل هم‌اندیشی سیاسی کشور ـ چگونه اداره و راهبری می‌شود، موضوعاتی نیستند که بتوان از انظار مردم پنهانشان کرد. به هر حال «ولی نعمتان» باید ناظر بر عملکرد «خادمان» خود باشند.

اعتماد نوشت: نکته‌ای که از قضا تقریبا در تمامی واکنش‌های پرتکرار بزرگ و کوچک به این ماجرا نیز مطرح شد؛ از آیت‌الله مکارم‌شیرازی، مرجع تقلید شیعه و آیت‌الله جنتی، دبیر شورای نگهبان و رییس مجلس خبرگان رهبری گرفته تا واکنش‌های توییتری ضرغامی و کدخدایی و باز تا موضع‌گیری‌های مطبوعاتی توکلی و بادامچیان و حتی اظهارنظرهای بخش قابل ‌توجهی از شهروندان و کاربران فضای مجازی، تقریبا همگی هر چه گفتند، این‌ را هم گفتند که جای آنچه برخی «دعوای طلبگی» خواندند، کف جامعه نیست.

به گزارش ایسنا، آیت‌الله هاشم هاشم‌زاده‌هریسی عضو مجلس خبرگان رهبری درباره این اختلاف یادآور شده است: این جدال‌ها مردم را خسته کرده است. حرف من این نیست که چه کسی درست می‌گوید. این دعواها همیشه بوده و یکی دو مورد نیست. با خودی‌ها هم همین طور هستیم، با مخالفان دعوا داریم. این آبروی آن را می‌برد، آن آبروی این را می‌برد و در کل با این دعواها آبروی نظام را می‌برند. احمد توکلی عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام که خود نامه‌نگاری‌های معروفی داشته در این باره اظهار کرده است: وضع تاسف‌باری است که دو عالم دینی در انظار عمومی با هم حساب و کتاب کنند. من برای این حادثه تاسف می‌خورم، در شرایطی که مردم آنقدر گرفتاری دارند تنش بین بلندپایه‌ترین مقامات نظام آن هم روحانی و مجتهد اصلا درست و عقلانی نیست. مسئولان در چنین شرایطی باید آرامش خود را حفظ کرده و به ریشه‌کن شدن فساد کمک کنند.

 لزوم شفافیت سازی

روزنامه اعتماد نوشت: موضوعی که از قضا خود به سوژه یکی از بحث‌های فرعی اما مهم این غائله تبدیل شد و برخی نوشته و گفتند که چرا شورای نگهبان به ‌سمت شفافیت نمی‌رود؛ همان روزی که نامه آملی‌لاریجانی منتشر شد، خبرگزاری فارس در گزارش اصلی خود که البته ساعاتی پیش از انتشار آن نامه روی خروجی این خبرگزاری قرار گرفت، از این نوشت که چرا مشروح مذاکرات نمایندگان مجلس در کمیسیون‌هایی تخصصی پارلمان منتشر نمی‌شود. چند ساعت بعد وقتی نامه آملی‌لاریجانی منتشر و بحث داغ کاربران فضای مجازی شد، بسیاری با این استدلال که به هر حال شورای نگهبان نیز بخشی از دستگاه تقنینی کشور است و همراه با مجلس در قانونگذاری برای ملت ایفای نقش می‌کند، از این نوشتند که چرا مشروح مذاکرات شورای نگهبان نیز همچون شرح بحث‌های فنی و سیاسی نمایندگان منتشر نمی‌شود.

شهاب‌الدین بی‌مقدار، نماینده مردم تبریز در کمیسیون شوراها و امور داخلی کشور در مجلس در این رابطه به «اعتماد» گفته است: «هیچ منع قانونی برای انتشار مشروح مذاکرات شورای نگهبان وجود ندارد و به نظرم اتفاقا لازم است که این شورا نیز با رویکردی شفاف که علاج همه دردهای جامعه است، لااقل مذاکراتی که محرمانه نیست را منتشر کند.»

 انتقاد به ادبیات آملی لاریجانی و آیت‌الله یزدی

عباس عبدی در یادداشتی برای روزنامه اعتماد نوشت:  مطالب تندی علیه یکدیگر و در فضای عمومی طرح کرده‌اند که حتی یک جمله حقوقی و فقهی در آن یافت نمی‌شود. همه می‌دانند که جایگاه حرفه‌ای و مسوولیتی این دو نفر در بالاترین سطح فقهی و حقوقی بوده است. کسانی که در این سطوح هستند، باید واجد ادبیات فقهی و حقوقی باشند و به‌شدت از ادبیات عامه و سیاسی و جدلی پرهیز کنند. در ادبیات فقهی می‌توان، دیدگاه‌ها و نوشته‌های آیت‌الله سیستانی را معیار قرار داد که چقدر دقیق و فقهی نظر می‌دهند و تمام جوانب و احتیاطات را رعایت می‌کنند.

خبرگزاری ایسنا در یادداشتی در این باره نوشت: چه شده که سطح ادبیات سیاسیون به چنین حدی تنزل یافته و ثانیا چه لزومی داشته که چنین مباحث و دعواهایی آن هم با توجه به شرایط فعلی کشور اینگونه علنی و عریان مطرح شود؟ آیا حضرات نمی‌توانستند با استفاده از ادبیاتی محترمانه‌تر و البته در محفلی خصوصی مشکلاتشان را با یکدیگر حل کنند و آن را به سطح جامعه نکشانند؟

رسانه‌های اصولگرا

در ادامه به برخی از عبارت‌های به کار رفته در گزارش‌های رسانه‌های نزدیک به جریان اصولگرا اشاره می‌شود:

 برخی هر جا که مجادله‌ای میان یکی از این طیف‌ها در فضای عمومی دیده، فارغ از اینکه حق با کدام طرف باشد، هیزم‌کش شده و بنزین بر آتش مجادلات ریخته است؛ جریان منحرف داخلی هر کدام با دلیل مربوط به خود، فرصت را غنیمت شمردند و تخریب آقای آملی را شدت بخشیدند؛‌ در روزهای اخیر اظهارات برخی بزرگان نظام در کنار آتش‌افروزی معاندان، فضای سیاسی کشور را تحت تأثیر قرار داده است؛ باید با اتحاد و وحدت چشم دشمنان را کور کنیم و هرکدام از آقایان هم اشکالی می‌دیدند باید در درون نظام حل می‌کردند.

سیاه‌نمایی از اختلافات داخلی

روزنامه کیهان یادداشتی با تیتر «مصلحت‌اندیش‌ترین عدالت‌خواه» درج کرده که در بخشی از آن می خوانیم: یک شگرد محافل سیاسی- رسانه‌ای آلوده به فساد و نفوذ برای معارضه با جمهوری اسلامی، این است که روی موج درگیری و مجادلات میان چهره‌های درون نظام سوار شوند و ضمنا نسبت به همه طرفین دعوا عقده‌گشایی کنند (چنانکه اخیرا درباره آقایان یزدی و آملی لاریجانی دیدیم). آنها همان قدر که از جبهه پایداری و امثال سعید جلیلی و جوانان حزب‌اللهی مطالبه‌گر کینه دارند و عقده‌گشایی کرده‌اند، نسبت به حزب موتلفه و جمنا و امثال قالیباف و دیگران نفرت پراکنی کرده‌اند. همان گونه که علیه آیت‌الله مصباح یزدی ترور شخصیت کردند، مشابهش را به بهانه‌های دیگر، علیه آیت‌الله مهدوی کنی (ره) انجام دادند؛ و اگر مکررا علیه آیت‌الله یزدی (رئیس ‌شورای عالی جامعه مدرسین) حملات تبلیغاتی ترتیب داده‌اند، بارها (به خاطر مقابله با جریان فتنه سال ۸۸) دست به عقده‌گشایی علیه آیت‌الله آملی زده‌اند. شبکه آلوده به فساد و نفوذ، هر جا که مجادله‌ای میان یکی از این طیف‌ها در فضای عمومی دیده، فارغ از اینکه حق با کدام طرف باشد، هیزم‌کش شده و بنزین بر آتش مجادلات ریخته است. تا هم مردم را بدبین کند و هم خود، به حاشیه امنیت برود؛ نه مورد رصد و حساسیت قرار گیرد، و نه پاسخگو باشد.

روزنامه خراسان در گزارشی نوشت: چندسالی است جریانی در داخل با کمک جریان ضدانقلاب، دروغ پردازی ها و تخریب های ناجوانمردانه ای را علیه آیت ا... آملی لاریجانی آغاز کرده است که البته برخی خطاهای عملکردی دستگاه قضایی و شخص ایشان  نیز دستگیره مناسبی برای موضوع ایجاد می کرد. اما بعد از پایان دوره ایشان و کنار رفتن از ریاست قوه قضاییه و بازداشت یکی از مدیران زیرمجموعه یکی از معاونت ها که احتمالافاسد است، ماجرا وارد مرحله جدیدی می شود. در این دوره جدید برخی دیگر از افراد و جریان هایی که جزو دو دسته قبل (یعنی منحرفان و ضدانقلاب) نیستند، وارد ماجرای نقد و افشاگری علیه این مدیر و همچنین آقای آملی به عنوان رئیس قوه می شوند و در جلسات محفلی،  اخبار و شنیده هایی را مطرح می کنند به گونه ای که این به ظاهر افشاگری ها حتی به فضای رسانه ای رسمی نیز کشیده می شود. افشاگری های این افراد علیه مدیر مربوط یعنی آقای طبری(که احتمالا بخش مهمی از آن ها درست است) دو نقش بسیار مهم در تغییر روند ماجرا گذاشت. اولا همه اتهامات گذشته مربوط به رئیس قوه را که در ذهن افکار عمومی همراه با ابهام و تردید رسوب کرده بود، زنده کرد و ثانیا -که بسیار مهم تر از مورد اول است -باعث اعتبار بخشی همه دروغ های نجومی علیه رئیس سابق قوه قضاییه شد. در ادامه همین فضای جدید، ضدانقلاب و جریان منحرف داخلی هر کدام با دلیل مربوط به خود، فرصت را غنیمت شمردند و تخریب آقای آملی را شدت بخشیدند، با دروغ پردازی هایی مثل جعل نامه تهدید مهاجرت به نجف و داستان پردازی های خیالی از جزئیات اعترافات آقای طبری و موج ایجاد شده استفاده و دروغ های متعددی را به جامعه القا کردند و مشخصا تخریب آقای آملی را شدت بخشیدند.

به گزارش شبکه اطلاع رسانی راه دانا؛ در روزهای اخیر اظهارات برخی بزرگان نظام در کنار آتش‌افروزی معاندان، فضای سیاسی کشور را تحت تأثیر قرار داده است. در این میان نکته قابل‌تأمل موج‌سواری رسانه‌های خارج نشین و برخی از رسانه زنجیره‌ای در کشور است که گویی منتظر چنین اتفاقاتی بودند تا نظام را مورد هجمه‌های بی‌رحمانه و هدف‌دار خود قرار دهند.

واکنش ها

به گزارش مشرق، علی علیزاده تحلیلگر مسائل سیاسی در صفحه شخصی خود در توییتر درباره مجادله آملی لاریجانی و آیت الله یزدی نوشت: مجادله لاریجانی و یزدی نشانه تکثر در نظام است. تکثری که بدون انقلاب هرگز به دست  نمی آمد. در همه تاریخ ۲۵۰۰ ساله چنین جدلی آن هم عمومی قابل تصور نبوده است.چون هیچوقت سران نظام از خود عاملیت و هویت سیاسی نداشته اند.

به گزارش خبرگزاری تسنیم از مشهد مقدس حجت‌الاسلام والمسلمین احمد مروی در مراسم جشن میلاد عید سعید غدیر خم که مجتمع فرهنگی بقیه الله مشهد برگزار شد، اظهار کرد: در صدر اسلام منافقین و مشرکین دو مسئله ابتر و بدون جانشین بودن پیامبر(ص) را مطرح می‌کردند و تصور می‌کردند با فوت رسول اکرم(ص)، اسلام نیز از بین خواهد رفت.تولیت آستان قدس رضوی با تأکید بر اینکه مسلمان باید «اَشِدّآءُ عَلَی الکُفّارِ رُحَمآءُ بَینَهُم» باشد، گفت: مسلمان اگر بغضی هم داشته باشد، باید نسبت به کفار و دشمنان اسلام باشد نه برادران و دوستان خود، در جامعه سلایق مختلف است اما نباید اجازه داد که به دشمنی و تفرقه تبدیل شود، البته مردم متحد هستند اما متأسفانه گاهی ادبیات و سخنان مسئولان و بزرگان به‌گونه‌ای است که نیازمند به توجه دادن به اهمیت وحدت دارد، و این برای مردم و جامعه سم است.

به گزارش راه دانا، آیت‌الله حسن ممدوحی عضو دیگر جامعه مدرسین حوزه علمیه قم در گفتگو با خبرنگار ما اظهار داشت: در کل اتفاق خوبی نیفتاد؛ نمی‌خواهم بگویم مقصر کیست چون من قاضی نیستم. وی ادامه داد: باید به این مهم هم توجه کنیم که دشمن زیاد داریم و باید این موضوعات خودبه‌خود در داخل نظام حل شود. آیت‌الله محسن فقیهی در گفتگو با خبرنگار ما با راه دانا به اختلاف اخیر ایجادشده بین برخی بزرگان نظام، اظهار داشت: اتحاد و اتفاق علما با یکدیگر از گذشته بوده است و ادامه خواهد داشت. وی ادامه داد: گاهی اختلاف سلایقی وجود دارد که ان‌شاءلله رفع خواهد شد.