به گزارش خبرگزاری فارس از اراک، در استان مرکزی حدود 83 روزنامه، هفته‌نامه و ماهنامه مجوز دارند که از این تعداد سه مورد روزنامه، 37 مورد هفته‌نامه و بقیه ماهنامه و فصل‌نامه هستند که از 83 مجوز صادر شده حدود 60 مورد فعالیت دارند.

یکی از موضوعاتی که این روزها از اهمیت ویژه‌ای در عرصه خبر و رسانه برخوردار است، موضوع مسئولیت اجتماعی رسانه است که در این راستا میزگردی با عنوان «خبرنگاری و مسئولیت اجتماعی» با حضور حجت‌الاسلام عباس دانشی مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی استان مرکزی، حسن خزایی‌پور مدیرکل روابط عمومی و امور بین‌الملل استانداری مرکزی، حبیبی پیشکسوت و عباس خسروانی کارشناس عرصه خبر و رسانه به میزبانی دفتر خبرگزاری فارس استان مرکزی برگزار شد که بخش اول این میزگرد با عنوان «در مسئله‌شناسی حوزه خبرنگاری دچار ضعف هستیم/ رسانه‌ فراگیر و نافذ در جهان اسلام نداریم» در تاریخ 27 مرداد ماه به مناسبت روز خبرنگار منتشر شد و در ادامه بخش دوم این میزگرد را می‌خوانیم.

فارس: راهکارهای تقویت رسانه چیست؟

خسروانی: امروز اگر بخواهیم در حوزه خبرنگاری مسائل را حل کنیم  باید گفتمان خبرنگاری متعهد و با مسئولیت‌های اجتماعی را در کشور راه بیندازیم، ما تلاش‌های زیادی در سال‌های گذشته کردیم تا گفتمان خبرنگار پرسشگر را  جا بیندازیم و نسبتاً موفق هم بودیم.

در حال حاضر هر خبرنگاری به این واقف است که او یک پرسشگر است، یعنی بیشتر خبرنگاران می‌دانند که یک پرسشگر هستند، اما کسی نگفته او پاسخگو هم هست، اینکه در قبال حقی که برای خبرنگاران قائل شدیم باید پاسخگو هم باشند و این پاسخگویی به جامعه ایران و به آینده ایران است پس خبرنگاران پاسخگو هستند.

تعادل این دو بعد را نباید برهم بزنیم. باید در گفت‌و وها این را جا بیندازیم که خبرنگار ضمن آنکه پرسشگر است پاسخگو هم هست، در قبال نقدی که از کسی می‌کند باید پاسخگو باشد که چرا این نقد را می‌کند چه شد که به نقد رسید خبرنگار کارش شده پرسشگری ولی معلوم نیست این پرسشی که انجام می‌دهد برای جامعه مفید هست یا خیر؟

رهبر معظم انقلاب می فرمایند: ورع مطبوعاتی داشته باشید، یعنی هر آنچه که به ذهنتان می‌رسد را  نباید منتشر کنید، چه کسی گفته هر چیزی که خبرنگار به ذهنش رسید باید منتشر کند؟ ایشان در ادامه بحث خودشان می‌فرمایند ورع داشته باشید، در نتیجه من معتقدم که این مسئولت اجتماعی در حوزه خبرنگاری را باید رشد بدهیم.

 اما در حوزه مالی و وضعیت معیشتی خبرنگاران که خیلی گلایه می‌شود، من معتقدم صنعت رسانه و شغل خبرنگاری شغل بسیار پردرآمدی است ضمن اینکه سختی‌هایی دارد، اما چرا در اینجا منتهی به درآمد نمی‌شود.

این مشکل از خود رسانه است، من معتقدم دولت در حوزه رسانه و خبرنگاری کمک قابل توجهی به حوزه خبرنگاری نخواهد کرد و نمی‌تواند بکند چون چند تا مانع دارد. مانع اول این هست که دولت نهاد قدرت است و اساساً نهاد قدرت دلش نمی‌خواهد نهادی مثل رسانه و افراد پرسشگری مثل خبرنگاران در اطراف او شکل بگیرند، مانع دوم محدودیت‌های مالی است که اگر رسانه‌ای با پول دولت شکل بگیرد و تأمین شود نمی‌تواند رشد کند.

زمانی می‌شود بحث مسکن و شغل را حل کرد که خود خبرنگار به این باور برسد که می‌تواند در جامعه نقش‌آفرینی کند، ما باید در دو جا باید وارد عمل شویم تا این مشکلات رسانه‌ای را حل کنیم نکته اول زمانی می‌توانیم در عرصه خبرنگاری نقش‌آفرین باشیم و از محل آن کسب درآمد کنیم که از دانش کافی برخوردار باشیم، نکته دوم اینکه امروز با خلأ بینش خبرنگاری هم مواجه هستیم، شغل خبرنگاری یک الزاماتی دارد که تا محقق نشود، کسب درآمد هم اتفاق نمی‌افتد.

اول ضعف بینش است، یعنی خبرنگار باید بداند در کجای جامعه ایران قرار می‌گیرد، باید فهمی از کلیت جامعه ایران داشته باشد، فهمی از گذشته تاریخی خودش پیدا کند و فهم درستی از آینده داشته باشد و خود را در این فرآیند تعریف کند.

دوم بعد تعهد است، زمانی خبرنگار می‌تواند موفق باشد که  نسبت به جامعه  تعهد داشته باشد، سر و کار رسانه با اطلاعات است و اطلاعات هم در دنیای امروز سرمایه ملی کسب و کار است، پس می‌تواند پول‌ساز باشد.

مردم برای چیزی پول پرداخت می‌کنند که در زندگی‌شان ارزش‌افزوده ایجاد کند. من می‌گویم اگر روزنامه‌ها و هفته‌نامه‌ها فروش نمی‌روند به این دلیل نیست که مردم اهل مطالعه نیستند، مردم اگر احساس کنند که خواندن یک نشریه در زندگی‌شان تغییر ایجاد می‌کند حتی تغییر کوچک آن را می‌خوانند.

باید مدیریت رسانه را به نهادها، نهادهای مردمی در قالب بنگاه‌ها و تعاونی‌ها و در هر قالبی که می‌شود تعریف کرد سپرد، آنها باید رسانه‌ها را تحویل بگیرند و سرمایه‌گذاری بکنند و این موضوع به رقابت هم منجر می‌شود. رقابت نهادها به رشد و ارتقا سطح کیفی و کمی رسانه‌ها خیلی کمک می‌کند.

دانشی: یکی از راهکارهای تقویت رسانه‌ها مربوط به خود رسانه‌هاست، هر چه رسانه‌ها به سطح حرفه‌ای رسانه نزدیک‌تر شوند و آن شرایط حرفه‌ای بودن و حرفه‌ای شدن را فارغ از گرایش‌های مقطعی و گذرا ببینند، مؤثر است.

داشتن استراتژی و اصول در رسانه‌ها بسیار با اهمیت است و شناخت زمان و مکان موقعیت‌های اجتماعی، فرهنگی و تاریخی نظام کشور نیز بسیار اهمیت دارد، رسانه‌ها  باید موقعیت‌شناس باشند در چارچوب منافع ملی عمل  کنند و به اساس ترقی کشور فکر کنند و به رشد و بالندگی نظام اسلامی توجه داشته باشند، به‌هرحال ما کشوری هستیم که بزرگ‌ترین انقلاب تاریخ معاصر را رقم زده و تاریخ کشور را به دو دوره قبل و بعد از انقلاب اسلامی ایران تقسیم کرده‌ایم، همان‌طور که تقسیم‌بندی قبل و بعد از رنسانس را داریم انقلاب اسلامی دایره تأثیراتش وسیع و گسترده می‌شود که حتماً این اتفاق خواهد افتاد که در آینده انقلاب اسلامی به عنوان یک نقطه عطف در تاریخ تلقی خواهد شد در این حوزه رسانه‌ها اگر این اهمیت را و این وسعت نفوذ انقلاب اسلامی را بشناسند و برای پیشبرد آن تلاش بکنند که انتظار مقام معظم رهبری در گام دوم انقلاب این هست واقع به تقویت رسانه کمک می‌کند

رسانه‌ای که بی‌تفاوت به این اهمیت و جایگاه و منزلت است مانند مردمی است که در شهر خودشان یک قهرمان داشته باشند و به این قهرمان هیچ توجهی نکنند مثل مردمی خواهند بود که در اطراف خودشان یک

معدن طلا داشته باشند و به آن معدن نپردازند در بُعد مهم و اساسی رویکرد کلان توجه رسانه‌ها به بزرگ‌ترین پدیده تاریخ معاصر و اینکه این اتفاق عظیم در کشور ما روی داده ما فرزندان این انقلاب هستیم باید توجه بشود و غیر از خود رسانه‌ها مسئولان و مدیران نظام در سطوح مختلف اگر بخواهیم یک رسانه قوی داشته باشیم باید به این جهاد توجه بکنیم.

 اگر می‌خواهیم رسانه درست عمل کند و پیام خود را درست بدهد تا مردم در لحظه حساس به تنگی نفس نیفتند و احساس خستگی نکنند باید با مردم حرکت کنند، یعنی حرف مردم را بزنند و به خواسته‌های مردم  توجه کنند در سختی‌ها در کنار مردم باشد.

اگر بتوان شفافیت اطلاعات را طوری در جامعه به منصه ظهور رساند که این فشارها کمتر شود،  پیشرفتمان از امروز بهتر خواهد بود.

خزایی پور: موضوعی که فکر می‌کنم خیلی مهم است تقویت سواد رسانه‌ای است، در این موضوع نیاز است به‌جز جامعه رسانه، همه دستگاه‌های مرتبط تلاش  کنند و سواد رسانه‌ای که لازمه‌اش آموزش است، ارتقا پیدا کند.

در بسیاری از مکان‌ها در واقع خبرنگار تخصصی نداریم آموزش می‌تواند این خلأ را پر کند، ضمن اینکه رسالتی در قبال این شغل پراسترس دنیا داریم، چرا که خبرنگاری از شغل‌های سخت و طاقت‌فرسا است و اگر عشق به آن رسالت خبری نباشد خبرنگار نمی‌تواند پایدار بماند، اینکه گفته می‌شود خبرنگاری یکی از شغل‌های پردرآمد است باید گفت در کشور ما این نیست، متأسفانه خیلی از خبرنگاران امروز با مشکلات معیشتی روبرو هستند و جزو کم‌درآمدترین افراد جامعه هستند و تنها با عشق و علاقه کار می‌کنند.

اگر می‌خواهیم این رسانه تقویت پیدا کند باید به مشکلات صنفی خبرنگاران بپردازیم تا پایدار بمانند تا بتوانند رسالت اصلی که نقد منصفانه است، را انجام دهند، نقد منصفانه به پیشرفت امور کمک می‌کند، گاها یک رسانه‌ یک انتقادی انجام می‌دهد به‌جای اینکه از انتقادش استفاده کنیم دنبال پاک کردن صورت مسئله هستیم، متأسفانه گاها رسانه‌ها را به عنوان یک تهدیدی می‌بینند که منجر می‌شود آن پویایی که در زمینه رسانه داشته باشیم به وجود نیاید، مسوولین می‌توانند با تعاملی که با رسانه ایجاد می‌کنند به تقویت رسانه کمک کنند و مردم هم یک بعد اصلی هستند که می‌توانند یاری‌گر رسانه باشند.

فارس: نقش و جایگاه رسانه در بیانیه گام دوم انقلاب چیست؟

خسروانی: گام دوم انقلاب یک سیاست‌نامه‌ای است برای جامعه ایرانی که اراده کرده به افق‌های بلندی دست پیدا کند و این بیانیه چون مبتنی بر یک فهم تاریخی است، راه را شفاف می‌کند.

بیانیه می‌گوید ما برای رسیدن به تعالی و پیشرفت کشور دو راه داریم و مردم در این دو راهی قرار دارند و باید یک مسیر را انتخاب بکنند راه اول آن است که از همان راه پیشرفته غربی که رفته همان راه را طی کنیم در موازی با سیاست‌های دنیای غرب پیش برویم و به آن توسعه‌یافتگی که آنها رسیدند دست پیدا کنیم، اما یک نگاه دیگر می‌گوید سیاست‌های مبتنی بر وام‌گیری از نظام غرب در همه حوزه‌ها نتوانسته ایران را به افق‌های پیشرفت و تعالی برساند.

دقیقاً بر اساس این بیانیه در جاهایی به پیشرفت رسیده ایم که رویکرد انقلابی و مدیریت جهادی بوده است و دقیقاً جاهایی پسرفت داشتیم و پیشرفت‌ها چشمگیر نبوده جاهایی بوده که نگاه انقلابی ورود پیدا نکرده، حالا بر اساس این نگاه این بیانیه می‌گوید ما یک افق روشنی در آینده داریم که می‌توانیم با تکیه‌بر این دیدگاه نظریه نظام انقلابی به آن افق برسیم، در اینجا خبرنگار باید جایگاه خودش را در این بیانیه پیدا کند اینکه می‌گویم خبرنگار دارای بینش باشد به این معنا که جایگاه خودش را در فرایند تاریخی کشورش پیدا کند اینکه نقش خبرنگار در گام دوم  چیست و تعهدش در قبال گام دوم چیست یکی از کارکردهایی که خبرنگار باید انجام بدهد شناخت کامل بیانیه است.

فهم بیانیه را پیدا کند، اینکه بیانیه در چه شرایطی صادر شده چه اتفاقاتی در انقلاب افتاده که این بیانیه صادر شده، انقلاب ما با انقلاب های دیگر چه تفاوتی داشته و این فهم کمک می‌کند در تولید خبر و نکته بعدی اینکه خبرنگاران این بیانیه را تبدیل به گفتمان اجتماعی کنند بزرگ‌ترین تعهدی که خبرنگاران در گام دوم دارند تبدیل کردن بیانیه به گفتمان است رسانه‌ها و خبرنگاران تمام فعالیت‌هایشان باید با رویکرد گام دوم باشد.

خبرنگار باید مفاد بیانیه را مطالعه کند از مسوولان پیرامون بیانه مطالبه گری کند، در نتیجه نقش خبرنگاران در بیانیه بسیار حساس است تجهیز به بینش و دانش و تعهد می‌تواند یاریگر خبرنگاران در ایفای نقش آنان در این برهه حساس تاریخی باشد.

دانشی: وظیفه مهم رسانه در گام دوم انقلاب شناخت منزلت انقلاب، عظمت و اقتدار انقلاب اسلامی است.

خبرنگاران غالباً جوان هستند و مقام معظم رهبری این بیانیه را خطاب به جوانان نوشتند، شکوه و عظمت اسلامی هنوز برای برخی جوانان ناشناخته مانده واقعاً اگر این منزلت شناسی و شناخت به‌موقع نبوده و دیرهنگام باشد بسیار خسارت آفرین است،  اهالی رسانه باید مطالعه  کنند و شکوه  انقلاب را به درستی شناخته و به جوانان بشناسانند، رسانه می توانند نسل جدید را نسبت به ارزش های انقلاب علاقه مندتر کنند.

حبیبی: عدالت‌خواهی، عدالت‌محوری، انعکاس قدرت سخت و نرم ایران و منطق انقلاب اسلامی به جهان در گام دوم باید تشریح شود و از یک حرکت پدافندی به آفندی رجوع کنیم و این کار با کار جهادی سخت و طاقت‌فرسا میسر است، یعنی در این راستا نخبگان مسوولین و صاحبان رسانه‌ها باید پای کار بیایند.

حرکت رسانه اگر در راستای منافع مردم و در راستای رشد و بالندگی اهداف انقلاب اسلامی باشد قطعا اثربخش خواهد بود، ولی اگر نباشیم و کار جهادی نکنیم و از حرکت‌های گذشته فاصله نگیریم قطعاً به مشکل می‌خوریم.

در هر کاری که ورود می‌کنیم باید عاشقانه ورود کنیم یعنی اگر کار خبرنگاری انتخاب می‌کنم باید عاشقانه وارد شویم ما باید برای این‌ها برنامه داشته باشیم و بتوانیم این عدالت‌محوری که یک ثمره بسیار ارزشمندی است  را عملیاتی و در جامعه منتشر کنیم بخش قابل توجهی از راه را خواهیم رفت.

ان‌شاءالله رسانه بتواند با شفافیت اطلاعات و آزادی عمل طبق قانون به وظیفه خود عمل  کند هم مشکلات را بگویند.

خزائی پور: نقش رسانه در گام دوم انقلاب و منشوری که مقام معظم رهبری تدوین کردند و باید سرلوحه کار مسوولین برای حرکت روبه‌جلو و رشد قرار گیرد؛ یک نقش محوری و اساسیاست، اگر رسانه در این موضوع پای کار باشد می‌توان گام دوم انقلاب را به درستی جامعه عمل پوشاند.

رسانه با نگاه بینشی که دارد به عنوان افکار عمومی می‌تواند برآوردی از عقاید و نظرات مردم داشته و بازوی مسوولان برای رسیدن به اهداف گام دوم انقلاب باشد.

انتهای پیام/و