نمایندگان مجلس شورای اسلامی‌ در جلسه علنی 24 تیرماه سال جاری، لایحه الحاق دولت جمهوری اسلامی ‌ایران به «کنوانسیون مشترک ایمنی مدیریت سوخت مصرف شده و ایمنی مدیریت پسماند پرتوزا» را با ۱۳۸ رأی موافق، ۴ رأی مخالف و ۵ رأی ممتنع در مجلس تصویب کردند. طبق ماده واحده این لایحه که «بهروز کمالوندی» سخنگوی سازمان انرژی اتمی از آن دفاع کرد، به دولت جمهوری اسلامی ‌ایران اجازه داده می‌شود به کنوانسیون مشترک ایمنی مدیریت سوخت مصرف شده و ایمنی مدیریت پسماند پرتوزا مشتمل بر یک مقدمه و ۴۴ ماده ملحق شود و اسناد مربوط را تسلیم کند.

به گزارش «تابناک»؛ بهروز کمالوندی در نشست علنی مجلس در 24 تیرماه 98 در جریان بررسی این لایحه با تأکید بر اینکه «نباید به کنوانسیون ایمنی مدیریت سوخت مصرف شده و ایمنی مدیریت پسماند پرتوزا نگاه سیاسی داشت»، گفت: هیچ نگرانی از پیوستن به این کنوانسیون وجود ندارد. سخنگوی سازمان انرژی اتمی‌ گفت: کشورهایی مثل چین و نیوزیلند با حق شرط عضو این کنوانسیون شده‌اند. پس از پیوستن به این کنوانسیون سه سال یک بار باید گزارش‌هایی بدهیم که نیاز به راستی آزمایی ندارند و مثل آژانس نیست.

آیت‌الله یزدی: می‌خواهند پسماند هسته‌ای دیگر کشورها را در ایران دفن کنند

اما آیت‌الله «محمد یزدی» عضو شورای نگهبان روز جمعه در دیدار با دادستان‌های کشور،‌ طی سخنانی بیان کرده بود: «اخیراً طرحی که مورد تصویب مجلس قرار گرفته بود به شورای نگهبان آورده شد. این طرح عبارت است از آنکه دولت‌های استکباری بتوانند پسماندهای انرژی اتمی ‌خود را در کشور دفن کنند؛ استکبار همیشه این پسماندها را در کشورهای عقب مانده دفن می‌کند و همه می‌دانیم که ‌اشعه‌های این نوع پسماندها برای افراد کشور ضرر خواهد داشت.» وی گفته بود: «مجلس تصویب کرده بود که توافق‌نامه صورت گرفته، پسماندهای سوخت اتمی ‌می‌تواند در کشور دفن شود، اما بنده اعلام کردم که این مورد خلاف شرع، خلاف قانون و خلاف مصلحت است و سایرین نیز این را پذیرفتند.»

آیت‌الله یزدی همچنین با‌ اشاره به وظیفه مسئولان برای مقابله با طرح‌های دشمنان و مستکبران یادآور شد: «مسئولان اجرایی ما باید در نظر داشته باشند که طرح‌های استکباری در اتاق فکر دشمن تجزیه و تحلیل می‌شود و آن را در قالب طرح‌های خوب و بشردوستانه به ما ارائه می‌کنند؛ بنابراین، همواره باید نسبت به پشت پرده‌های کمیسیون‌ها و کنوانسیون‌هایی که به ما پیشنهاد همکاری می‌دهند، مراقب باشیم.»

نظریات اعضای کمیسیون امنیت ملی درباره کنوانسیون پرحاشیه!

در زمان بررسی این لایحه در صحن علنی، حسین نقوی حسینی، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس تصویب چنین معاهده ای را در راستای تأیید صلح آمیز بودن برنامه هسته ای ایران دانسته و تأکید کرده بود:« این کنوانسیون کاملاً اقتصادی است و بعد سیاسی ندارد و کنوانسیونی فرامرزی و فرانسلی است.»

«حشمت الله فلاحت پیشه» رئیس سابق کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نیز در همین رابطه گفته که « کشورهایی که برنامه هسته ای دارند در زمینه مدیریت پسماندهای هسته ای نیز دارای حقوق و تکالیف ویژه ای هستند. روند اجرای الحاق دولت جمهوری اسلامی ایران به کنوانسیون مدیریت و ایمنی پسماندهای هسته ای، صیانتی است و اینگونه نخواهد بود که تصویب آن به مثابه پذیرش پسماندهای هسته ای کشورهای دیگر باشد.»

البته شورای نگهبان با تأیید نکردن این مصوبه اعلام کرد که «این کنوانسیون دارای ابهاماتی است و مشخص نیست که آیا شروط آن الزام آور است یا خیر؟»  پیرو همین موضوع، «عباسعلی کدخدایی» سخنگوی شورای نگهبان در نشست خبری روز شنبه درباره این لایحه مهم که به نوعی بی‌هیچ سر و صدا و یا توضیح و تبیینی به تصویب مجلس رسیده بود، اعلام کرد: «با توجه به اینکه در مقدمه این معاهده کشور‌های متعهد «با در نظر داشتن» مجموعه‌ای از معاهدات دیگر به پذیرش این معاهده توافق نموده‌اند و جمهوری اسلامی ‌ایران نیز تاکنون به برخی از این معاهدات و اسناد ملحق نشده است، از این حیث که مشخص نیست تعهدات جمهوری اسلامی‌ ایران با پذیرش این معاهده شامل چه مواردی است و آیا جمهوری اسلامی ‌ایران ملزم به تعهدات این اسناد می‌باشد یا خیر، فارغ از بررسی محتوای این مصوبه، ابهام دارد، پس از رفع ابهام اظهارنظر خواهد شد.»

واکنش صالحی به اظهارات اخیر آیت الله یزدی

رئیس سازمان انرژی اتمی در ادامه در واکنش به مطلبی که در رابطه با لایحه تصویب کمیسیون مشترک ایمنی سوخت مصرف شده و پسماندهای پرتو زا از سوی آیت الله یزدی، از اعضای شورای نگهبان مطرح شده است تصریح کرد: ظاهرا  سوء تفاهمی پیش آمده است. من از سوی آیت الله یزدی شنیدم که گویا در این لایحه اجازه داده شده است که کشورهای استکباری سوخت مصرف شده‌شان را در ایران دفع کنند. این در حالی است که در بندهای 11 و 12 مقدمه این لایحه به صراحت آمده است هیچ کشوری نمی‌تواند کشور دیگر را وادار کند که پسماندش در آن کشور دفع شود. ما انتظار داریم عزیزان در شورای نگهبان مطالعه‌ای دقیق تری انجام دهند. ما دو سال و نیم در رابطه با این لایحه با کارشناسان و نمایندگان مجلس شورای اسلامی، اعضای کمیسیون امنیت ملی، حقوقدانان و اعضای دولت صحبت کردیم و این لایحه به راحتی در مجلس تصویب شد اما نمی دانیم چه اتفاقی افتاده که در رابطه با ماده‌ای از این لایحه که به آن اشاره شده درست برعکس آن قلمداد شده است.

صالحی خاطرنشان کرد: به هر حال این گونه مسائل با توجه به حساسیت مسأله که می‌تواند مردم را نگران کند ضروری است تا با دقت به آنها پرداخته شود. چطور می‌شود ما اساسا لایحه به مجلس و دولت بدهیم که اجازه دهد سوخت مصرف شده از کشورهای دیگر آن هم کشورهای استکباری در اینجا دفن شوند. تصور این که چنین کاری انجام شود حکم به نادانی ماست. من انتظار دارم آقای یزدی که استاد بنده در علوم قرآنی هستند و از اعضای برجسته شورای نگبهان، این را اصلاح کنند. از آنجایی که این اظهارنظر از سوی شخص ایشان مطرح شده، لازم است تا خودشان به تبیین این موضوع بپزداند، چون در شبکه‌های اجتماعی بازتاب گسترده‌ای داشته است.

سخنگوی سازمان انرژی اتمی: سوء برداشت شده و خواستار اصلاح هستیم

سخنگوی سازمان انرژی اتمی نیز در گفت و گو با خبرنگار «تابناک»، توضیحاتی پیرامون اظهارنظر اخیر آیت الله یزدی عضو فقهای شورای نگهبان ارائه کرده و آن را یک سوء تفاهم و احتمالا برداشت اشتباه از یک عبارت خوانده است.

«بهروز کمالوندی» تأکید کرد: در مقدمه لایحه الحاق دولت جمهوری اسلامی ‌ایران به «کنوانسیون مشترک ایمنی مدیریت سوخت مصرف شده و ایمنی مدیریت پسماند پرتوزا» صراحتا موضوع شرح داده و حتی در بندهای 11 و 12 تاکید شده که هیچ کشوری نمی تواند پسماند هسته ای خود را در کشور دیگری دفن کند.

وی با تأکید بر اینکه احتمالا واژه «نمی تواند»، «می تواند» خوانده شده، گفت: بنده بلافاصله بعد از سخنان آیت الله یزدی در جمع دادستان‌های کل کشور با آقای کدخدایی، سخنگوی شورای نگهبان تماس گرفتم و مسأله را توضیح دادم و گفتم، احتمالا برداشت اشتباهی شده که ایشان هم وعده دادند موضوع را اصلاح کنند.

سخنگوی سازمان انرژی اتمی یادآور شد: همین موضوع تنها ابهامی است که شورای نگهبان درباره لایحه الحاق دولت جمهوری اسلامی ‌ایران به «کنوانسیون مشترک ایمنی مدیریت سوخت مصرف شده و ایمنی مدیریت پسماند پرتوزا» دارد و البته مطابق با توضیحی که داده شد، این مورد هم دارای ابهام نیست.

وی در عین حال توضیح داد: جمهوری اسلامی ایران برای الحاق به این کنوانسیون در مواردی حتی حق تحفظ هم گذاشته و اعلام کرده است، ما در مواردی که عضو کنوانسیون های مرتبط با مسائل ذکر شده در «کنوانسیون مشترک ایمنی مدیریت سوخت مصرف شده و ایمنی مدیریت پسماند پرتوزا» نباشیم، آن ها را نخواهیم پذیرفت.

کمالوندی با اشاره به توضیحات «علی اکبر صالحی» رئیس سازمان انرژی اتمی و اینکه او نیز عنوان کرده که «ظاهرا  سوء تفاهمی پیش آمده است»، خاطرنشان کرد: سخنانی که آیت الله یزدی درباره دفن پسماندهای دیگر کشورها در ایران بیان کرده اند، احتمالا سوء تفاهم و حاصل برداشت اشتباه است که ما به عنوان سازمان انرژی اتمی در این رابطه توضیحات لازم را ارائه کرده ایم و خواستار اصلاح آن هستیم.