خبرگزاري آريا -
شروط ضمن عقد ازدواج
بروز مشکلات زياد اقتصادي و گراني سکه که در چند ماه گذشته با افزايش تعداد زندانيان مهريه همراه بود، بحث پيدا کردن جايگزيني براي مهريه را به مسئله محفل ها رسمي و غير رسمي، رسانه ها و مراجع قضايي و همچنين مجلس، تبديل کرد.
يکي از موردهاي مطرح شده که بعضي از کارشناسان بر آن تأکيد دارند، جايگزيني شروط ضمن عقد بجاي مهريه است.
شروط ضمن عقد ازدواج چيست؟
با امضاي قباله ازدواج، مرد از نظر حقوقي مکلف به پرداخت مهريه و نفقه و زن مکلف به تمکين از مرد ميشود . در کنار اين موارد، بعضي از امور زندگي زن وابسته به اجازه مرد مي گردد. اين مسئله ميتواند در آينده مشکلاتي براي زن به وجود آورد . جهت جلوگيري از مشکلات احتمالي، بعضي خانم‌ها اقدام به درج شرايط ضمن عقد ازدواج در قباله ميکنند .
مهم ترين شرايط ضمن عقد ازدواج شامل وکالت در طلاق، حق تحصيل، حق اشتغال، حق خارج شدن از کشور، حق حضانت فرزندان در صورت طلاق و حق تعيين خانه است. با توجه به اينکه قباله يک سند حقوقي است، نحوه تنظيم متن اين شرط ها از اهميت بالايي برخوردار است، به دليل آن که هر کلمه ميتواند تغييري در مفهوم و حيطه اعمال شرط به وجود آورد يا حتي سبب باطل شدن آن شود.
لازم است بدانيد شروط ضمن عقد ازدواج دو گروه هستند:
گروه نخست شرايط از پيش موجودي هستند که در تمام قباله ها موجود بوده و بدون نياز به تقاضا از دفتر ازدواج و طلاق، در سند نکاحيه به صورت تايپ شده وجود دارند.
گروه دوم شرايط مازادي هستند که زوجين تمايل دارند بر شرايط ديگر اضافه شده و دستمزد ديگري را براي دو طرف مشخص نمايند.
شروط ضمن عقد
نمونه اي از شروط ضمن عقد ازدواج مازاد
همان طور که در بالا هم طرح شد، زن و شوهر ميتوانند علاوه بر شروط گروه نخست، از سردفتر ازدواج و طلاق بخواهند تا شرايط ديگري را به صورت مازاد در قباله يادآوري کند. در ادامه بعضي از مهمترين شرايط قابل استفاده و نمونه اي از روش نوشتن آنها عرضه ميشود :
1- شرط حق تحصيل:
زوج، زوجه را در ادامه تحصيل تا هر مرحله که زوجه لازم بداند و در هر کجا که وضعيت ايجاب نمايد مخير مي سازد.
2- شرط حق اشتغال:
زوج، زوجه را در اشتغال به هر شغلي که مايل باشد، در هر کجا که وضعيت ايجاب نمايد مخير ميکند .
3- شرط حق خارج شدن از کشور:
زوج به زوجه، وکالت بلاعزل ميدهد که با تمامي اختيارات قانوني بدون نياز به اجازه شفاهي يا کتبي دوباره شوهر، از کشور خارج شود. تعيين مدت، مقصد و وضعيت مربوط به سفر به خارج از کشور به صلاح ديد خود زن است.
4- شرط حق تعيين خانه:
حق انتخاب خانه و تعيين شهر يا محلي که زندگي مشترک در آن جا ادامه پيدا کند با زوجه خواهد بود.
5- شرط حق حضانت فرزندان:
زوجين درشروط ضمن عقد توافق نمودند اولويت در حضانت فرزند يا فرزندان مشترک در صورت طلاق با مادر خواهد بود، اعم از اين که دوباره ازدواج کند يا خير.
6- شرط گرفتن حق طلاق
بر بر اساس ماده 1133 قانون مدني و شرع، حق طلاق به دست مرد است. ولي مرد ميتواند اجراي حق خود در طلاق را به همسرش يا هر فرد ديگري وکالت دهد.
نکته:درصورتي که زوج( مرد) به زوجه( زن) وکالتنامه بلاعزل طلاق داده باشد حق طلاق مرد هنوز پابرجاست و شوهر هم ميتواند براي طلاق اقدام کند.
شروط ضمن عقد ازدواج مازاد
وکالت حق طلاق يا همان گرفتن حق طلاق به دو صورت است:
نخست اينکه بصورت شرط ضمن عقد در سند ازدواج نوشته شود.
دوم اينکه زوج( مرد) به يکي از دفترهاي اسناد رسمي مراجعه ميکند و وکالت در طلاق به همسرش يا ديگري بدهد. درصورتي که زوج خارج از کشور باشد ميتواند به سفارت يا کنسولگري ايران مراجعه کند و حق طلاق را به هر کس که تمايل داشته باشد اعطا کند. ولي مورد شايع اين است که مرد به همسرش وکالت در طلاق ميدهد . ولي همان طور که گفته شد زوج ميتواند اين وکالت طلاق را به هر کس که بخواهد فرضا پدرش، دوستش و يا همسرش منتقل کند.
نکته:وکالت طلاق بايستي حتماً محضريباشد يعني در سند رسمي باشد. خواه ضمن سند ازدواج يا بصورت وکالتنامه طلاق محضري.
آنچه که در حق طلاق براي زن اهميت دارد حدود اختيارات است. مثلا مرد ميتواند از سردفتر بخواهد که در وکالت قيد کند طلاق در قبال بخشش( بخشيدن) تمام مهريه باشد و يا نه ميتواند وکالت در طلاق را با بخشش هر اندازه از مهريه يا غير آن قرار دهد؛ بنابراين در خصوص اين سوال که درصورتي که حق طلاق با زن باشد مهريه تعلق مي گيرد؟ بايد خاطرنشان کرد که بستگي به حدود اختيارات وکيل در وکالت زن در طلاق دارد.
وکالت براي طلاق درصورتي که در سند ازدواج شرط شده باشد، غير قابل عزل از جانب مرد ميباشد و درصورتي که اعطاي وکالت در طلاق در دفتراسناد داده شده باشد ميتواند بلا عزل و يا قابل عزل و يا مدت دار باشد که تمامي اين موارد بستگي به مرد دارد که چه نوع وکالت در طلاقي بخواهد اعطا کند. که اجراي حق طلاق وي را بخواهد.
7- شرط تنصيف:
يکي از شروط ضمن عقد مرسوم که در سال هاي گذشته در سند هاي رسمي ازدواج منتشر ميشود شرطي است که بر مبناي آن شوهر تعهد ميکند در موقع طلاق- درصورتي که طلاق به درخواست زن نباشد و طلاق به تشخيص دادگاه ناشي از تخلف زن از وظايف همسري و سوء اخلاق و رفتار وي نبوده باشد- تا نصف اموالي را که در طول زناشويي به دست آورده بر اساس نظر دادگاه به زن منتقل کند. با گرفتن اين حق، خانم‌ها حتي درصورتي که شاغل نباشند و اصلاً درآمدي هم نداشته باشند، هنگام طلاق ميتوانند نصف دارايي همسرشان را با خود ببرند.
8- شرط جلوگيري از ازدواج دوباره شوهر
بر اساس قانون مرد نمي تواند با داشتن زن، همسر دوم اختيار کند مگر با اجازه دادگاه. عواملي، زيرا عدم قدرت همسر اول به ايفاي وظايف زناشويي، اعتياد، ترک زندگي خانوادگي و … باعث ميشوند تا دادگاه به مرد اجازه تجديد فراش و ازدواج دوباره دهد. با امضاء کردن شرط حق اجازه زن براي ازدواج دوباره شوهر، مرد حق ازدواج دوباره بدون اجازه همسرش را نخواهد داشت.
شرايط بالا از شرطهايي است که خانم‌ها ميتوانند به نفع خود در قباله ثبت کنند. اين شرايط اثرات زيادي در زندگي زوجين دارد، پس حتماً براي اين که بعدا پشيمان نشويد از وکيل هاي آزموده کمک بگيريد.
گردآوري: بخش زناشويي بيتوته