این روزها یک سر مشاغل و استارت آپ ها را که دنبال کنید، به نمایشگاه الکامپ ختم می‌شود. در این بین و در کنار همه کسب و کارهایی که در نمایشگاه الکامپ محصولات جدید خود را ارائه می‌کنند، غرفه بزرگی هم در اختیار توان تِک (ویژه توانیابان) قرار گرفته تا آنها نیز همپای افراد دیگر، استارت آپ ها و محصولات به روز خود را در حوزه معلولین معرفی کنند.

در همین راستا مدیران، کارشناسان و اعضای انجمن‌های حاضر در توان تک، نشستی تخصصی با عنوان «جامعه توان یابان و حکمرانی فناوری اطلاعات در ایران» در حاشیه نمایشگاه الکامپ برگزار کردند. محمدرضا دشتی (توانیاب) مدیر سایت شمعدانی و کارشناس رسانه خیریه رعد، وحید رجبلو (توانیاب) بنیانگذار استارت آپ توانیتو، ژوبین علاقِبَند نایب رئیس هیأت مدیره اسنپ و شاهین طبری رئیس هیأت مدیره چارگون از شرکت کنندگان در این نشست بودند و درباره نیازهای جامعه توانیابان و اقداماتی که در این خصوص انجام داده اند، اظهار نظر کردند.

اول جامعه و بعد خودم را می بینم

در ابتدای این نشست وحید رجبلو که بیماری SMA حدود ۹۸ درصد از بدنش را دربرگرفته است و فقط دو درصد از بدنش کار می‌کند، می‌گوید: استعداد افراد در ذهنشان است نه در اندامشان.

وقتی مدیر پنل از وی می پرسد که آیا فرد معلول می‌تواند کارآفرین باشد، اینطور جواب می‌دهد: جواب این سوال را می‌خواهم با مثالی پاسخ بدهم. در گذشته به من می‌گفتند که باید به مدرسه استثنایی برای تحصیل بروم. همه فکر می‌کردند اذیت می‌شوم اما من سختی همه چیز را به جان خریدم چون تفاوتی میان خودم و دیگر همسن و سالانم نمی‌دیدم. به همین دلیل با قاطعیت می‌توانم بگویم فردی که معلولیت دارد هم می‌تواند کارآفرین باشد. چیز عجیبی نیست.

رجبلو روی ایده و طرح‌هایش کار کرد و در نهایت توانست استارت آپ توانیتو را راه اندازی کند. سایت سفارش آنلاین خدمات برای توانیابان.

وی در پاسخ به این سوال که افراد دارای معلولیت باید از چه فرمولی استفاده کنند تا موفق شوند، گفت: جامعه و گاهی خانواده‌ها سعی می‌کنند افراد دارای معلولیت را کم توقع بار بیاورند اما این اشتباه است.

رجبلو تاکید کرد: من خودم به دنبال این بودم تا هم موفق شوم و هم دست به کاری بزنم که مسئولیت اجتماعی را که به گردن دارم، نیز انجام دهم. به همین دلیل اول جامعه، بعد خانواده ام و سپس خودم را می بینم و در تلاشم تا نه تنها برای خودم و خانواده ام مفید باشم بلکه مسئولیت اجتماعی ام را نسبت به جامعه‌ای که در آن زندگی می‌کنم هم ایفا کنم. هه توانیابان باید توانایی‌هایشان را جدی بگیرند و وارد میدان شوند.

توانیابان را از دیگر افراد جامعه جدا نکنیم

در ادامه این نشست شاهین طبری رئیس هیأت مدیره شرکت چارگون (شرکتی فعال در حوزه اتوماسیون اداری وب و موبایل، نرم افزار منابع انسانی، مالی و…) با اشاره به اینکه گاهی کمک‌ها به توانیابان از جنس نیکوکارانه است تا اینکه به توانمندسازی آنها کمک کند، گفت: ما به جریان و اتفاقی نیاز داریم که وقتی حرف از توانیاب زدیم، یاد وحید رجبلو و امثال وی بیفتیم.

وی ادامه داد: یادم هست برای سخنرانی در یک پویش که مخاطبانش اساتید دانشگاه بودند، حضور داشتم. آنجا سعی کردیم درباره وضعیت توانیابان اطلاع رسانی کرده و نیازهایشان را مطرح کنیم. در نهایت یک استاد دانشگاه با مثالی که زد مرا خیلی متعجب کرد. گفت متکدی سرخیابان ما توانیاب است. در حالی که در طول آن سخنرانی ما سعی داشتیم همین ذهنیت را برطرف کنیم. هدفمان این بود توانیاب را فردی توامند و فوق العاده ببینیم.

طبری با اشاره به اینکه روی فرهنگ سازی جامعه باید بیش از پیش کار شود، اضافه کرد: خیلی از افراد توانایی‌های توانیابان را دستکم گرفته اند و نمی‌دانند آنها چه قابلیت‌هایی دارند.

رئیس هیأت مدیره چارگون تصریح کرد: ما در شرکتمان خانمی را داریم که مبتلا به بیماری سی پی است. شاید همه با دیدن وی تصور کنند کاری از دستش برنمی آید اما این خانم یکی از فعال‌ترین اعضای شرکت است و در بخش روابط عمومی با انرژی زیادی مشغول به کار است و همه از وی راضی هستند. باید به قابلیت‌های ذاتی این افراد اعتماد و آنها را باور کنیم که این موضوع با فرهنگ سازی در جامعه رخ خواهد داد.

وی خاطرنشان کرد: مشکل ما این است که همیشه توانیاب را از سایر افراد جامعه جدا کرده ایم. به همین دلیل خیلی از ما نمی‌دانیم با توانیابان چطور برخورد و رفتار کنیم. گاهی در بعضی از کارتون‌های خارجی که پسرم تماشا می‌کند، می بینم شخصیتی روی ویلچر نشسته یا سندروم داون دارد. به همین دلیل پسرم با دیده این افراد در خیابان واکنش عجیبی از خود نشان نمی‌دهد. برایش عادی است.

طبری بیان کرد: لازم است برنامه‌هایی ساخته و پرداخته شوند که توانیابان و حتی افرادی را که بیماری‌های خاص دارند، به همه اقشار جامعه معرفی کند تا وقتی در کوچه و خیابان آنها را دیدیم تعجب نکنیم و بدانیم در مواقع خاص چطور به کمک شان برویم یا به آنها امدادرسانی کنیم.

فعالیت ۱۰ هزار توانیاب در ناوگان حمل و نقل اسنپ

ژوبین علاقبند نایب رئیس هیأت مدیره اسنپ نیز با اشاره به اینکه در جامعه ما در خصوص افراد دارای معلولیت کار فرهنگی و فرهنگ سازی درستی صورت نگرفته است، افزود: در بسیاری از کشورهای دنیا این موضوع جا افتاده است. یکی از توانیابان کارآفرین کشور روزبه فیروز بنیانگذار شرکت فیروز است. فردی که با ذهن و قدرت فوق العاده خود، امروز یکی از افراد موفق است و معلولیت و محدودیت برایش معنی ندارد.

وی با بیان اینکه در خیلی از دانشگاه‌های مطرح دنیا امکانات برای همه افراد درنظرگرفته شده و همه چیز برابر است، گفت: امکانات در حدی برقرار است که یک فرد دارای معلولیت هم می‌تواند با دوستانش بیرون برود و تفریح کند، درس بخواند و توانایی‌هایش شکوفا شود. فضا به گونه‌ای نیست که فرد گوشه گیر شده و استعدادهایش را نادیده بگیرد.

علاقبند تاکید کرد: یکی از کارها و برنامه‌های ما در اسنپ این است که شرایطی را فراهم کنیم که افراد دارای معلولیت در خانه نمانده، خانه نشین نشوند و برای کار و زندگی از خانه‌های خود بیرون بیایند. به همین دلیل یکی از اهداف مهم اسنپ این است که چه امکاناتی را برای این عزیزان فراهم کند تا درگیر کار شده و احساس مفید بودن کنند.

وی همچنین با اشاره به ایجاد کار و درآمدزایی برای توانیابان در اسنپ تاکید کرد: تاکنون در مجموع، حدود ۱۰ هزار نفر از توانیابان در اسنپ مشغول به کار هستند و ما از آنها کمیسیون نمی‌گیریم. سال گذشته مجموع کمیسیونی که از رانندگان توانیاب نگرفته ایم ۹ میلیارد تومان بوده است.

آموزش ویدیوئی رانندگان برای برخورد درست با توانیابان

نایب رئیس هیأت مدیره اسنپ تصریح کرد: ما هر دوشنبه جلساتی را برای به روز کردن اَپ های توانیابان تشکیل می‌دهیم. یکی از امکاناتی که قصد فراهم کردن آن در سراسر کشور را داریم و در حال حاضر در چند شهر به صورت پایلوت انجام می‌شود، تماس امن است.

علاقبند همچنین قول ایجاد امکانات مناسب برای نابینایان و ناشنوایان در اسنپ را داد و گفت: سهولت حمل و نقل این مسافران و ایجاد امکانات بهتر برای آنها از اهداف ما است و این موضوع را در برنامه‌هایمان قرار داده ایم.

نایب رئیس هیأت مدیره اسنپ اضافه کرد: اسنپ قرار است یکسری برنامه‌های آموزشی مثل فیلم و کلیپ‌های آموزشی، در اختیار رانندگان قرار بدهد تا با نیازهای توانیابان آشنا شده و بدانند که چطور با آنها برخورد کنند. مثل نوع پاسخگویی به پیغام‌های فردی که ناشنوا است و قادر به صحبت تلفنی نیست. راننده‌ها را برای این موارد آماده می‌کنیم.

در تصمیم گیری ها افراد توانیاب را لحاظ کنیم

محمدرضا دشتی مدیر سایت شمعدانی و کارشناس رسانه خیریه رعد با بیان اینکه یکی از مشکلات معلولین این است که آنها را در فرایند تصمیم گیری مجموعه‌ها لحاظ نمی‌کنند، اظهار داشت: باید ذهن جامعه آماده شود و مردم و مسئولان نیازهای افراد دارای معلولیت را ببینند. این درحالی است که معلولیت در ظاهر نیست و گاهی بعضی از معلولیت‌ها پنهان است و دیده نمی‌شود.

وی ادامه داد: هر کدام از ما به عنوان یک شهروند باید درباره افراد دارای معلولیت آگاهی کسب کنیم و در ادامه هر تصمیمی که گرفته می‌شود، افراد دارای معلولیت هم دیده و لحاظ شوند.

دشتی با بیان اینکه برای مثال چند فروشگاه وجود دارد که نیازهای افراد معلول را دیده باشند و آنها نیز بتوانند مثل شهروندان دیگر برای خرید به راحتی وارد فروشگاه‌ها شوند، تاکید کرد: در تهران یک فروشگاه وجود دارد که این نیازسنجی را در معماری بنا لحاظ کرده است. افراد دارای معلویت می‌توانند به این فروشگاه رفته و به راحتی خرید کنند اما آیا فروشگاه‌ها یا اماکن دیگر نیز این شرایط را فراهم کرده اند؟

کارشناس رسانه خیریه رعد خاطرنشان کرد: حقوق افراد دارای معلولیت به عنوان یک شهروند باید دیده و پذیرفته شود. جای کار زیاد است و ما به عنوان متولیان افراد دارای معلولیت باید در این راستا فعالیت بیشتری کرده و جامعه را آگاه کنیم.