به گزارش وزارت بهداشت، مهدی شادنوش روز جمعه در دوره آموزشی فرآیندهای مددکاری درباره اهمیت فرهنگ سازی در پیوند عضو افزود: تا زمانی که فرهنگ اهدا وجود نداشته باشد اتفاقی نخواهد افتاد. وقتی از اهمیت ۵۰ درصدی فرهنگ صحبت می‌شود اهمیت حضور مددکاران اجتماعی در این حوزه بیش از پیش نمایان می‌شود که چه نقش بزرگی را در امر پیوند می‌توانند ایفا کنند.

وی ادامه داد: پیوند امری بسیار پیچیده، چندجانبه و تخصصی است. حضور گروه مددکار اجتماعی در کنار تیم پیوند می‌تواند بسیار مؤثر واقع شود، زیرا از لحظه دریافت کارت اهدا عضو تا بروز حادثه، انجام پیوند و حتی بعد از وداع خانواده دهنده عضو، حضور، مراقبت و حمایت تیم مددکاری هم به دلیل مسائل انسانی و هم در زمینه امور مربوط به فرهنگ جامعه و در جهت تکمیل زنجیره پیوند می‌تواند حائز اهمیت باشد.

آموزش مددکاران تیم پیوند

شادنوش بیان کرد: از جمله طرح‌های در دستور کار حوزه درمان، آموزش مددکاران تیم پیوند به صورت حرفه‌ای و تخصصی در دانشگاه‌ها است تا با حضور دلگرم کننده بتوانند در کنار این تیم یک پدیده بسیار بزرگ را مدیریت کنند. در هرعملیات پیوند بالغ بر ۱۵۰ نفر در نقاط و سازمان‌های مختلف کشور فعال می‌شوند تا یک پیوند با موفقیت انجام شود.

رئیس مرکز مدیریت پیوند و درمان بیماری‌های وزارت بهداشت افزود: لحظات بسیار سختی در پیوند وجود دارد؛ زمانی که کودکی در آغوش گرفته می‌شود و بیان می‌کند که آیا من زنده می‌مانم یا خیر یا کودکی در واپسین لحظات زندگی خود در کنار پزشکی که با او رابطه عاطفی برقرار کرده قرار گرفته است. در تمام این لحظات می‌توان به عمق ارزش یک قلب، یک کبد و یک عضو که ادامه حیات را ممکن می‌کند یا کیفیت زندگی را بهبود می‌دهد پی ببریم و با انگیزه هرچه بیشتری در این حوزه فعالیت کنیم.

ایران جزو کشورهای پیشتاز پیوند اعضا است

شادنوش اظهار داشت: پیوند سابقه بسیار طولانی در دنیا دارد. حدود ۵۰ سال پیش در ایران و زمانی که تنها ۱۵۰۰ پیوند در دنیا انجام شده بود، در دانشگاه علوم پزشکی شیراز اولین پیوند صورت گرفت. این پدیده بسیار بزرگ به عنوان قله پزشکی دنیا در عصر معاصر محسوب می‌شود. آمار بالای ۶۰۰۰ پیوند کبد در کشور و بیش از ۵۰ هزار پیوند کلیه در ۳۳ مرکز کشور نشان از تلاش تیم‌های پیوند و متخصصان کشور است که سبب شده ایران جز کشورهای پیشتاز در این زمینه باشد و در جایگاه اول منطقه قرار گیرد.

هزینه‌های پیوند در سال ۹۷

رئیس مرکز مدیریت پیوند و درمان بیماری‌های وزارت بهداشت گفت: تا سال ۵۸ حدود ۸۰ پیوند کلیه در کشور اتفاق افتاد بعد از آن به دلیل مسائل جنگ و دفاع مقدس امکان مدیریت پیوند نبود و بیماران برای پیوند به خارج از کشور اعزام می‌شدند. پیوند در گذشته حدود ۳۰ هزار پوند هزینه در برداشت و برای هر یک از اعزام‌ها، هزینه زیادی به خزانه دولت وارد می‌شد.

وی افزود: در یک دوره ۵ ساله هزینه دیالیز با رقم‌های ارزی در سال ۹۷ چیزی حدود ۳۵۰ میلیون تومان برآورد شده است. در حالی که یک پیوند کلیه علاوه بر اینکه فرد را به زندگی عادی بر می‌گرداند هزینه کمتری دارد. کل هزینه پیوند در یک دوره ۵ ساله ۵۰ میلیون برآورد شده، یعنی هزینه یک پیوند یک هفتم هزینه‌های دیالیز است.

رشد فرهنگ اهدای عضو در کشور کمتر از دنیاست

شادنوش گفت: در ۱۹ سال گذشته که پیوند، ساختار یافته و منسجم شده، شاهد رشد ۶۰ برابری در اهدا بوده‌ایم. شاخص pmp تعداد پیوند به ازای هر یک میلیون نفر جمعیت است و این شاخص در جمعیت ۸۰ میلیونی کشور به صورت مطلوب ۳۰ و به صورت ایده‌آل ۴۸ خواهد بود. این شاخص در سال ۹۷ یازده و نیم بود که نشان می‌دهد رشد ۶۰ برابری چندان قابل قبول نیست، چون رشد فرهنگی کمتری نسبت به دنیا در این زمینه داشته‌ایم.

وی افزود: کشوری مثل چین در ۱۰ سال گذشته به همت همکاران متخصصان ایرانی در آموزش و ارائه نقشه راه، رشد ۱۷۷ برابری را به دلیل فرهنگ سازی داشته‌اند.

بیش از ۷ هزار اهدای عضو تا پایان ۹۶ اتفاق افتاد

رئیس مرکز مدیریت پیوند و درمان بیماری‌های وزارت بهداشت گفت: بیش از ۷۰۰۰ اهدای عضو تا پایان سال ۹۶ اتفاق افتاد که رتبه ما را در دنیا به رتبه ۲۶ ارتقا داد، ولی کشوری همچون اسپانیا ۲۶ سال رتبه اول جهان را با یک کار منظم تشکیلاتی و شبکه قوی حفظ کرده است. در این کشور با فرهنگ‌سازی و اصلاح ساختارها، حادثه‌های جاده‌ای به شدت کاهش یافته و از مرگ مغزی بر اثر حادثه جاده کاسته‌اند، ولی رتبه یک جهانی را در اهدا حفظ کرده‌اند.

وی بیان کرد: در کشور ما با جمعیت ۸۰ میلیونی سالیانه حدود ۱۶ هزار تصادف جاده‌ای رخ می‌دهد که نیمی از این موارد دچار مرگ مغزی شده و حدود ۲۵۰۰ تا ۴۰۰۰ نفر از آنها امکان اهدا پیدا می‌کنند، ولی متأسفانه در سال ۹۷ کمتر از هزار مورد اهدا صورت گرفته است.

۲۵ هزار نفر در لیست انتظار پیوند قرار دارند

شادنوش اظهار داشت: ۲۵ هزار نفر در لیست انتظار وجود دارند. این انتظار یک انتخاب نیست بلکه یک ضرورت است. اگر اهدا کنندگان ۴ عضو یعنی دو کلیه، یک کبد و یک قلب اهدا کنند در کمترین میزان حدود ۱۰ هزار نفر در یک سال نجات پیدا می‌کنند و ما بعد از دو سال دیگر لیست انتظاری نخواهیم داشت.

وی ادامه داد: زیربنای همه مشکلات پیوند، فرهنگ است. در بسیاری از کشورهای پیشرفته که در حوزه اهدای عضو فرهنگ سازی گسترده‌ای انجام شده، میانگین زمان رضایت گیری از خانواده‌ها ۴ تا ۶ دقیقه محاسبه شده است. زیرا در این کشورها خانواده‌ها از قبل، اطلاعات صحیح و لازم در خصوص مرگ مغزی و اهدای عضو را کسب کرده‌اند، اما در ایران برای اینکه خانواده‌ای راضی به اهدای عضو شود، زمان رضایت گیری بین ۶ تا ۹۰ ساعت طول می‌کشد.

شکست را به پیروزی تبدیل کنیم

رئیس مرکز مدیریت پیوند و درمان بیماری‌های وزارت بهداشت بیان کرد: اگر چه مرگ مغزی فرد تأسف بار است، اما بین این بیم‌ها و امیدها شعار ما این است که می‌خواهیم یک شکست را برای یک خانواده به پیروزی تبدیل کنیم و عضوهایی که به خاک تبدیل می‌شوند ماندگار شوند.

وی افزود: اقدامات خیلی خوبی طی دو سال گذشته توسط دوستان و همکاران در حوزه مرکز مدیریت پیوند اتفاق افتاده است و آینده بسیار درخشانی برای پیوند کشور رقم می‌خورد.

شادنوش گفت: اگر بتوانیم مددکار اجتماعی را به صورت تخصصی به تیم پیوند وارد کنیم، یک همکاری بسیار خوب و موفق صورت خواهد گرفت و تأثیرگذاری بیش از پیش خواهد شد.