سید‌امین میرمحمدی از سال 95 به‌عنوان عضو هیات‌علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی، دانشکده فنی، گروه مهندسی شیمی فعالیت دارد. او مقطع کارشناسی را در رشته مهندسی پلیمر دانشگاه امیرکبیر (پلی‌تکنیک تهران)، فوق‌لیسانس و دکتری را در رشته مهندسی صنایع پلیمر در پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی ایران به پایان رسانده است. میرمحمدی تاکنون به‌عنوان یکی از استادان فعال در حوزه پلیمر مقالات مختلفی را در این حوزه ارائه کرده و در مجموع مقالات ارائه‌شده او در سطح بین‌المللی توانسته استناد 189 و شاخص اچ‌ایندکس 8 را کسب کند. علاوه‌بر این، او رتبه نخست کارشناسی‌ارشد، عضو بنیاد ملی نخبگان و مقام سوم جشنواره جوان خوارزمی در سال 1390 را در کارنامه خود دارد. میرمحمدی به همراه گروهی داخلی و خارجی مقاله‌ای پیرامون روشی برای تولید پلیمر با کمک کاتالیزورها در مجله progress in polymer science منتشر کرده است که با توجه به ضریب تاثیر بالای مجله، یکی از مقالات بسیار پیشرفته در علم پلیمر در دنیا و ایران به شمار می‌رود. این مجله، جزء برترین مجلاتی است که مقالات معتبری در آن منتشر می‌شوند و تعداد کمی از محققان ایرانی موفق به چاپ مقالات خود در آن شده‌اند. در واقع، این مجله علمی مقالات مروری با موضوعات مرتبط با شیمی پلیمر را منتشر می‌کند. چاپ این مجله از سال 1967 آغاز شده و از سوی «الزویر»، یکی از بزرگ‌ترین ناشران مطبوعات پزشکی و علمی جهان منتشر می‌شود. این موسسه در آمستردام هلند واقع شده است.
راجع به اهمیت مقاله‌تان توضیح دهید.
ما این مقاله را به‌عنوان یک مقاله review یا مروری در مجله progress in polymer science منتشر کردیم. معمولا مجلاتی که این قبیل مقاله‌ها را منتشر می‌کنند دارای impact factor یا ضریب تاثیر بالایی هستند. ضریب تاثیر این مجله که مقاله ما در آن به چاپ رسیده، حدود 25 است که در میان مقاله‌های حوزه پلیمر، جایگاه بسیار خوبی را کسب کرده است. برخی مقالات از دل کارهای تحقیقاتی دیگر محققان دنیا تهیه می‌شود و به‌عنوان مقاله‌ای جامع و کامل درمی‌آید و قابل‌ارائه می‌شود. این نوع تولید مقاله شاید به ظاهر ساده‌تر باشد اما در واقع، نسبت به انجام کارهای تحقیقاتی دشوارتر است. اینکه بخواهیم تمام کارهای تحقیقاتی دنیا را که درباره یک موضوع مشخص انجام شده، جمع‌آوری کنیم، هم فرآیندی زمانبر و هم کار دشواری است. نوشتن و چاپ این مقاله حدود سه سال طول کشید.
این مقاله ماحصل یک کار گروهی بود یا به تنهایی آن را به سرانجام رساندید؟
این مقاله به دنبال یک کار گروهی و با همکاری تعدادی از محققان داخلی و خارجی انجام شد. از ایران چهار نفر و سه نفر از خارج از کشور به ما در تکمیل این مقاله کمک کردند. هر سه محقق ایرانی که در این میان به من کمک کردند، از محققان پژوهشگاه پلیمر هستند. یکی از این عزیزان نکومنش، رئیس پژوهشگاه پلیمر، دیگری بحری عضو هیات‌علمی پژوهشگاه و حنیف‌پور، دانشجوی دکتری پژوهشگاه پلیمر هستند.
مقاله‌ای که ارائه کرده‌اید پیرامون چه موضوعی است؟
موضوع این مقاله «شبیه‌سازی واکنش‌های پلیمریزاسیون با استفاده از پلیمریزاسیون کاتالیزورهای زیگلرناتا» است. زیگلرناتا، کاتالیزوری است که برای تولید پلیمرهایی اولفینی یا پلی‌اولفین‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرند. حدود 20، 30 سال پیش، پلی‌اتیلن یا پلیمر ساده را در دما و فشار بسیار بالا تهیه می‌کردند. اما از آن به بعد، دو دانشمند آلمانی و ایتالیایی به نام‌های «زیگلر» و «ناتا» کاتالیزورهایی را کشف کردند که به راحتی در پتروشیمی می‌توان در دما و فشار پایین انواع پلی‌اتیلن‌ها، پلی‌پروپیلن‌ها و پلی‌اولفین‌ها را تولید کرد. برای استفاده بهتر از پلیمرها باید روش‌های ساخت آنها شناسایی و کنترل شود تا بتوانیم به پلیمری با روش خاص و مشخص برسیم. برای رسیدن به این اهداف، می‌توانیم از کاتالیزورهایی موسوم به «زیگلرناتا» برای تولید پلی‌اولفین‌ها استفاده کنیم. این کاتالیزورها قادرند ساختار مشخصی از پلیمر را برای ما بسازند. به‌عنوان مثال، اگر به صورت رندوم، پلی‌اولفین‌ها را بسازیم، پلیمری ساخته می‌شود که خیلی کاربردی نخواهند بود اما اگر بتوانیم ساختار موردنظر را به صورت کنترل‌شده تولید کنیم، استفاده‌های بیشتری برای ما داشته و بهتر می‌توانیم از خواص مکانیکی و فیزیکی آنها بهره‌مند شویم. برای شناسایی عملکردهای این کاتالیزورها، با استفاده از نرم‌افزارهای کامپیوتری روش کار و نحوه عملکرد آنها را شبیه‌سازی می‌کنیم.
این شبیه‌سازی‌ها چه مزیتی دارند؟
با استفاده از این شبیه‌سازی می‌توانیم پیش‌بینی کنیم در صورت تعویض ساختار کاتالیزور، پلیمرهای حاصل شده چه ویژگی‌هایی خواهند داشت و دیگر نیازی به انجام کار تجربی اضافی نخواهد بود و امکانات و هزینه اضافی هدر نمی‌دهد و دقیقا به همان نقطه‌ای که باید، می‌رسیم. پیش از رسیدن به این شبیه‌سازی، به روش تجربی اقدام به تولید پلیمر می‌کردیم. به‌طوری که با توجه به تجربه محققان دیگر در ساخت پلیمر و مطالعه پروژه‌های تحقیقاتی آنها به یک ترکیب پلیمری می‌رسیدیم. اما از زمانی که به تکنیک شبیه‌سازی کامپیوتری رسیده‌ایم، می‌توانیم پیش‌بینی کنیم با تعویض کاتالیزور، خواص پلیمر تولید‌شده چگونه خواهد بود. به‌عنوان مثال، وقتی به دنبال پلیمری هستیم که خواص ضربه یا کششی یا دمای ذوب، دمای تخریب آن و به‌طور کلی، خواص فیزیکی و مکانیکی آن تغییر کند، دقیقا با شبیه‌سازی کامپیوتری با دقت بالایی می‌توانیم پیش‌بینی کنیم پلیمر تولید‌شده به چه شکل خواهد بود و چه خواصی خواهد داشت و به‌طور مستقیم به سراغ کاتالیزور خاصی می‌رویم و دیگر به آزمون و خطا نیاز نداریم. درحال حاضر، در همه علوم، کامپیوتر وارد شده و ما اگر بتوانیم با استفاده از واکنش‌های شیمیایی، شبیه‌سازی‌ها را انجام دهیم، می‌توانیم با صرف زمان، مواد و هزینه کمتر و نیز دقت بالاتر، پلیمر دلخواه خود را تولید و سنتز کنیم.
اهمیت مقاله از چه نظری است؟
افرادی که در ایران از نظر پلیمر و شیمی در مجله progress in polymer science اقدام به چاپ مقاله کرده‌اند، کمتر از 20 نفر هستند و حتی به دلیل ضریب تاثیر بالایی (حدود 25) که این مجله دارد، به سختی مقاله‌ای را منتشر می‌کنند. در کل دنیا در رشته پلیمر، ضریب تاثیرها بین دو تا سه به چاپ می‌رسند که کارهای معمولی هستند. اگر کسی کار تحقیقاتی پیشرفته‌ای در این حوزه انجام داده باشد، در ضریب چهار تا 6 چاپ می‌شوند. ضریب تاثیر در مقالات فوق پیشرفته، بالای هفت و هشت می‌رود و ضریب تاثیر مقالاتی که کیفیت خیلی بالایی داشته باشند بالای 15 یا 16 می‌شوند. مقاله ما با انتشار در مجله‌ای با ضریب تاثیر حدود 25، بسیار عالی تلقی می‌شود و در پژوهشگاه پلیمر از اعضای گروه تقدیر ویژه به عمل آمد و جوایز بزرگی به آنها اهدا شد. در انتها از نگهدار، مدیر ارتباط با صنعت دانشگاه و تنهایی، مدیر پژوهشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی هم تشکر ویژه می‌کنم که در طول این مسیر تلاش و پیگیری‌های فراوانی کردند و با ما همراه بودند.
* نویسنده : ندا اظهری روزنامه‌نگار
نظر شما