امیرعلی ابوالفتح در یادداشتی در روزنامه خراسان، نوشته است: برای ۷۰ سال، خاورمیانه، به ویژه خلیج فارس و تنگه هرمز از اصلی ترین مناطق جهان در سیاست خارجی آمریکا بوده است. دلایل متعددی هم برای این اهمیت ذکر شده است؛ از تسلط بر منابع نفتی تا تضمین امنیت اسرائیل، فروش سلاح، مهار قدرت های منطقه، بازداشتن قدرت های فرامنطقه ای و ….

با این حال، دولت کنونی آمریکا به ریاست دونالد ترامپ رویکرد متفاوتی را در قبال منطقه خاورمیانه در پیش گرفته است. رئیس جمهور آمریکا سال گذشته اعلام کرد نیروهای آمریکایی باید از سوریه خارج شوند، سپس از کشورهای ثروتمند خاورمیانه از جمله عربستان خواست هزینه امنیت خود و همچنین هزینه حمایت های امنیتی خود از سوی آمریکا را پرداخت کنند.

در روزهای اخیر نیز که التهاب در منطقه در پی سرنگون شدن پهپاد متجاوز آمریکایی به بالاترین حد رسیده است، دونالد ترامپ در توئیتی نامعلوم و جنجالی نوشت: "چین ۹۱ درصد، ژاپن ۶۲ درصد و بسیاری از کشورهای دیگر هم به همین منوال نفت خود را از این تنگه (هرمز) دریافت می کنند به همین دلیل ما (سال هاست) از این خطوط کشتیرانی برای کشورهای دیگر در ازای هیچ حفاظت می کنیم. همه این کشورها باید از کشتی های خودشان که همواره در سفری خطرناک هستند محافظت کنند. ما حتی نیازی نداریم در اینجا باشیم … "

این مواضع و اظهارنظرها بیانگر آن است که آمریکا رویکردی متفاوت با گذشته را در قبال منطقه خاورمیانه و تنگه استراتژیک هرمز در پیش گرفته است. این رویکرد نیز مبتنی بر سبک کردن بار امپراتوری، درآمد زایی برای امپراتوری و مشکل آفرینی برای رقبای آمریکاست.

به گفته دونالد ترامپ، هزینه جنگ های پسا ۱۱ سپتامبری در خارومیانه به ۷ تریلیون دلار رسیده است که با احتساب هزینه های جنگ ۱۹۹۱ با عراق و دیگر هزینه ها در سال های پیش از ۲۰۰۱، این رقم چه بسا به ۱۰ تریلیون دلار نزدیک شود. ادامه چنین هزینه هایی، حفظ امپراتوری آمریکا را به خطر می اندازد، از این رو اغلب دولتمردان آمریکایی اعتقاد دارند زمان هزینه کردن برای خاورمیانه با توجه به عمق مشکلات و معضلات منطقه سپری شده است و تمرکز بیش از اندازه بر آن، فرساینده خواهد بود.

با این حال، هنوز منطقه خاورمیانه از ظرفیت درآمدزایی برای آمریکا برخوردار است. تا کنون این درآمد از طریق جلب دلارهای نفتی برای سرمایه گذاری و فروش کالا و خدمات، از جمله تسلیحات تامین می شد. اکنون آمریکا شیوه جدیدی را به کار گرفته و آن این است که به متحدان خود امنیت را می فروشد. به عبارت دیگر، کشورهای خاورمیانه، به ویژه کشورهای ثروتمند این منطقه باید علاوه بر خرید سلاح از آمریکا، بابت حفظ چتر امنیتی آمریکا نیز پول پرداخت کنند. هزینه این امنیت اکنون باید از ذخایرغنی کشورهای ثروتمند منطقه تامین شود و تا زمانی که مسئولیت تامین امنیت بر دوش منطقه گذاشته نشود، بابت آن کشورهای منطقه هزینه ای پرداخت نخواهند کرد.

در نهایت، آمریکا در حال انتقال از دوره آرامش بخشی به خاورمیانه در راستای منافع متحدان خود به آرامش زدایی در خاورمیانه است. به عبارت دیگر، اگر تاکنون آمریکایی ها تامین امنیت و حفظ منافع متحدان فرامنطقه ای خود همچون اروپا و ژاپن را رسالت اصلی خود می دانستند، حالا قصد دارند با ایجاد بحران های مدیریت شده در خاورمیانه، هزینه سر بار را به متحدان تحمیل و رقبا را وادار کنند برای حفظ منافع حیاتی خود، هزینه بپردازند. بر اساس این رویکرد در رقابت جهانی میان آمریکا با رقبای نوظهور، خاورمیانه باید برای کشورهایی همچون چین، ژاپن یا حتی اروپا هزینه داشته باشد تا توان ملی آنان برای کسب برابری یا حتی پیشتازی از آمریکا تضعیف شود.

به هر حال، آمریکای کنونی زیر لوای شعار " اول آمریکا " در حال واگذاری بخشی از مسئولیت های سنگین خود در خاورمیانه است تا هم هزینه های زاید خود را کاهش دهد هم زمینه برای کسب درآمدهای جدید از راه فروش امنیت حاصل شود و هم هزینه هایی را به رقبا تحمیل کند. اما این رویکرد بدون مخاطره نخواهد بود زیرا هرگونه تغییر در معادله قدرت در خاورمیانه، به ویژه از جانب آمریکا، توازن قوا را میان قدرت های منطقه ای برهم می زند و بر ناامنی و آشوب در خاورمیانه می افزاید تا زمانی که خلأ حضورهژمونیک آمریکا از سوی کشوری، یا ائتلاف منطقه ای یا حتی قدرت های فرامنطقه ای پر شود.