به گزارش «فرهیختگان آنلاین»، طرح دولت دونالد، ترامپ رئیس‌جمهور آمریکا برای صلح میان فلسطین و رژیم صهیونیستی که از آن با نام «معامله قرن» یاد می‌شود، کم‌کم شکل و شمایل واقعی خود را به نمایش می‌گذارد. هفته جاری پس از چند بار تعویق، سرانجام کاخ سفید از بخش اقتصادی این طرح رونمایی کرد؛ بخشی که گفته می‌شود نقش موتور محرک معامله قرن را ایفا می‌کند و اگر ناکارآمد باشد سایر بخش‌ها و به‌ویژه بخش سیاسی طرح، مجال طرح هم پیدا نخواهد کرد چه برسد به اینکه اجرا شود. با این وجود دیروز و در آستانه برگزاری نشست منامه- که نشست اقتصادی مربوط به طرح آمریکا برای صلح میان فلسطین است- جرد کوشنر، داماد دونالد ترامپ که از او به‌عنوان طراح اصلی طرح معامله قرن یاد می‌شود، در گفت‌و‌گو با خبرنگاران نکات قابل‌توجهی گفت که نشان می‌دهد دولت ترامپ در معامله قرن، مدل توافق هسته‌ای با ایران را دنبال کرده است. در برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) طرف غربی آغاز تعهداتش را منوط به اجرای تعهدات ایران و راستی‌آزمایی پس از آن کرد. پس از اجرای کامل تعهدات طرف ایرانی و راستی‌آزمایی این تعهدات از سوی آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، در اواخر دی‌ماه یعنی چند ماه پس از آغاز تعهدات ایران، تعهدات طرف مقابل شروع شد؛ تعهداتی که البته از همان ابتدا نیز با کارشکنی‌های طرف آمریکایی مواجه شد و هیچ گاه تعهدات آنها به‌طور متوازن با میزان تعهدات ایران عملیاتی نشد. در طرح معامله قرن، کوشنر نیز از این شیوه بهره برده است. او دیروز صراحتا گفت که هرچند بدون حل مساله اقتصادی، نمی‌توان به سایر بخش‌های این طرح رسید با این حال بدون رسیدن به توافق سیاسی، هیچ بخشی از این طرح اقتصادی اجرا نخواهد شد.

میدل‌ایست‌نیوز گزارش کرده که دیروز جرد کوشنر، مشاور و داماد دونالد ترامپ یک نشست مطبوعاتی با تعداد محدودی از خبرنگاران برگزار کرده است تا درباره نشست منامه مواضع خود را اعلام کند. او ادعا کرده از زمان انتشار بخش اقتصادی طرح در روز شنبه، بازتاب‌های مثبتی دریافت کرده است. کوشنر گفته که «وقتی وارد این پرونده شدیم در پی طراحی راه‌حل سیاسی بودیم، اما خیلی زود متوجه شدیم که بدون تعیین چشم‌انداز اقتصادی نمی‌توان راه‌حل سیاسی را تثبیت کرد، به نظر ما بخش اقتصادی طرح رکن اصلی راه‌حل است.»

مشاور رئیس‌جمهور آمریکا هدف از نشست منامه را بررسی ابعاد اقتصادی طرح با سرمایه‌گذاران بزرگ و بانک‌های توسعه‌ای دانست و افزود که این نشست به آن منظور است که پس از رسیدن به توافق سیاسی فورا این بخش از آن اجرا شود، با این حال تاکید کرد: «بدون رسیدن به توافق سیاسی هیچ بخشی از این طرح اقتصادی اجرا نخواهد شد.»

او درباره مطرح نشدن ابعاد سیاسی این طرح گفت که این مساله دچار جمود شده و کسی هنوز نتوانسته آن را از جمود خارج کند، «برای همین به نظرمان آمد طور دیگری به موضوع بپردازیم.» وی درباره اینکه آمریکا حامی رژیم صهیونیستی است، گفت که «معلوم است آمریکا حامی رژیم صهیونیستی است، اسرائیل متحد نزدیک ماست، شاید تنها دموکراسی منطقه باشد و شریک امنیتی مهمی برای آمریکاست، ما به خلاف این تظاهر نمی‌کنیم، اما به وعده‌مان درباره راه‌حل عادلانه مساله فلسطین عمل خواهیم کرد.»

در بخش دیگری از این گفت‌و‌گو، کوشنر از فلسطینیان بابت خودداری از حضور در این نشست انتقاد کرد و گفت که آنها «فرصت بهبود معیشت مردم فلسطین» را از دست می‌دهند.

او افزود که وضعیت کنونی فلسطین امکان ادامه یافتن ندارد و فلسطینی‌ها مدت هاست که معلق مانده‌اند و «ما می‌خواهیم به مردم و رهبران فلسطینی نشان دهیم که راهی امیدوارکننده در پیش دارند.»

مشاور رئیس‌جمهور آمریکا اظهار داشت: «به نظر فلسطینی‌ها با خودداری از حضور فرصت بزرگی را از دست می‌دهند. این طرح اقتصادی طرح بسیار خوبی است و مخالفت با آن اشتباهی استراتژیک است، به نظرم در کرانه باختری و غزه خیلی‌ها شوق آن را دارند که ببینند نحوه اجرای این طرح چگونه است.»

نکته جالب در سخنان کوشنر، آینده‌ای است که او با طرح معامله قرن برای فلسطینیان به تصویر کشیده است. او گفته اگر فلسطینیان معامله قرن را به‌طور کامل و آن‌گونه که هست بپذیرند، 10 سال دیگر، تولید ناخالص داخلی فلسطین دوبرابر می‌شود. او وعده یک میلیون فرصت شغلی و کاهش بیکاری به زیر 10 درصد را داد و گفت چنین چیزی دشوار اما ممکن است.

 تظاهرات در فلسطین، لبنان، اردن و مراکش

همزمان با آغاز نشست اقتصادی معامله قرن در منامه، مخالفت‌های مردمی و تظاهرات علیه آن نیز همچنان ادامه دارد. روز گذشته غزه شاهد اعتصاب سراسری مردم در اعتراض به کنفرانس بحرین بود و از سوی دیگر در لبنان نیز تظاهراتی گسترده به همین منظور برگزار شد. روز دوشنبه نیز مناطق مختلف فلسطین در کرانه باختری رود اردن و نیز غزه شاهد تظاهرات گسترده علیه این کنفرانس بودند. در این روز مردم مراکش نیز بر علیه طرح معامله قرن دست به تظاهرات زدند. مردم اردن نیز روز جمعه در تظاهرات گسترده‌ای علیه آمریکا و صهیونیست‌ها شرکت کردند.

 تحریم گسترده نشست

از مدت‌ها قبل از برگزاری نشست روسیه و چین به‌عنوان دو قدرت جهانی و ایران به‌عنوان قدرت منطقه‌ای اعلام کردند با تحریم این نشست در آن شرکت نخواهند کرد. وزن بالای این سه کشور در معادلات جهانی و نیز دست برتر ایران و روسیه در معادلات خاورمیانه نسبت به محور آمریکایی و مخالفت چین قدرت برتر تجاری جهان، نشست اقتصادی منامه را از مدت‌ها پیش به نشستی بی‌نتیجه تبدیل کرده است.

چین و روسیه حتی در جریان سفر شی جین پینگ، رئیس‌جمهور چین به مسکو، در بیانیه‌ مشترکی، تلویحا با معامله قرن مخالفت کردند و از همه طرف‌های ذی‌ربط در مساله فلسطین خواستند از اتخاذ هرگونه اقداماتی که موجب تضعیف راهکار تشکیل دو کشور می‌شوند، اجتناب کنند. چین و روسیه برخلاف معامله قرن، خواستار برپایی کشور مستقل فلسطین با حاکمیت ارضی در مرزهای ۱۹۶۷ به پایتختی قدس شرقی هستند. با عدم حضور مثلث قدرت شرق در نشست منامه، کشورهای دیگر محور مقاومت (عراق، سوریه و لبنان) نیز در منامه حضور نیافته‌اند. در این میان اما شمارش کشورهای تحریم‌کننده به علت زیاد بودن شاید کار درستی نباشد، بهترین کار در این میان اشاره به کشورهای حاضر و سطح حضور آنان در نشست بحرین است. عربستان سعودی به‌عنوان یکی از همکاران اصلی آمریکا و رژیم صهیونیستی محمد التویجری، وزیر اقتصاد و برنامه‌ریزی خود را به نشست اعزام کرده است.

رکن دیگر معامله قرن در منطقه یعنی امارات متحده عربی نیز عبید الطایر وزیر مشاور در امور مالی خود را به بحرین فرستاده است. مصر نیز با وزیر دارایی خود در نشست حاضر است. اردن که خود یکی از کشورهای مورد هدف و آسیب معامله قرن است، درحالی که پیش از این با مفاد معامله قرن مخالفت کرده بود به دلیل نیاز به کمک‌های مالی عربستان، امارات و آمریکا در اقدامی که نشان از ناخشنودی این کشور دارد در سطح دبیرکل وزارت دارایی در کنفرانس منامه شرکت کرده است. برخی تحلیلگران حضور اردن در چنین سطحی را عملا به منزله نبودن اردن در نشست عنوان کرده‌اند. سازمان ملل متحد نیز جیمی مک‌گولدریک، معاون هماهنگ‌کننده سازمان ملل در روند صلح خاورمیانه را به بحرین فرستاده است.

  آمریکا را قبول نداریم

آمریکا تلاش کرده با نشان دادن وعده اقتصادی، طرف فلسطینی را ناچار به پذیرش بخش سیاسی طرح کند اما فلسطینیان به‌طور کامل با این طرح مخالفند تا جایی که محمود عباس، رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین نیز که همواره از حامیان توافق با طرف صهیونیستی بود، این طرح را رد کرده است.

به گزارش ایسنا، به نقل از خبرگزاری «وفا»ی فلسطین، عباس در گفت‌وگویی با مطبوعات خارجی اظهار کرد: «پول و اقتصاد مهم هستند اما راه‌حل سیاسی از آن دو مهم‌تر است. زمانی که راه‌حل سیاسی مطابق با قوانین بین‌المللی و طرح تشکیل دو کشور حاصل شود، آن زمان از هر کسی که بخواهد به ما کمک کند، استقبال می‌کنیم.»

رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین در ادامه مخالفت قاطع خود با اینکه آمریکا مساله فلسطین را از موضوع سیاسی به موضوع اقتصادی تغییر دهد، اعلام کرد.

عباس گفت: «پیش از آنکه طرح معامله قرن اعلام شود یا قبل از آنکه دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا موضع‌گیری خود درباره برخی مسائل مربوط به معامله قرن را اعلام کند، چهار بار با او دیدار کردم. هیاتی که همراه من بود نیز ۳۴ بار با هیات ترامپ دیدار کرد و در تمامی این دیدارها صبحت درباره راه‌حل سیاسی برای مساله خاورمیانه بود.»

او در ادامه گفت: «حال سوال این است زمانی که قانون بین‌المللی و مشروعیتی وجود نداشته باشد ما به چه کسی باید شکایت کنیم. زمانی که دادگاه بین‌المللی و سازمان مللی وجود ندارد ما اعتراض خود را باید به کجا ببریم. اگر این آمریکاست که حکم می‌دهد ما مخالف این حکم هستیم و از تعامل با آمریکا خودداری می‌کنیم.» عباس تاکید کرد که هرگز آمریکا را به‌تنهایی به‌عنوان میانجی صلح‌جویی برای مساله خاورمیانه نخواهد پذیرفت و براساس این سیاست، اعتمادی به آمریکا ندارد.