با قراردادن امکانات در اختيار فرزندانمان شاهد نسلي شاداب و ماهر خواهيم بود
نگاه ما به اوقات فراغت بايد فرهنگي باشد
مرتفع شدن اوقات فراغت به منظور وارد شدن آسيب کمتر به دانش آموزان
ما بايد فرهنگ حمايت از کالاي ايراني را در دانش‌آموزان زنده کنيم
مصاحبه از صديقه محرابي
همه ساله با شروع فصل تابستان موضوع اوقات فراغت به عنوان دغدغه اصلي خانواده‌ها، نوجوانان و جوانان مطرح است. چگونه سپري شدن اوقات فراغت و استفاده مفيد از زمان موضوعاتي است که همواره به آن توجه مي‌شود به خصوص که امروزه فراگير شدن فضاي مجازي باعث شده تا نوجوانان و جوانان بيشتر وقت خود را به آن اختصاص بدهند و از مهارت‌آموزي بي‌بهره شوند، اوقات فراغت، دغدغه جدي آموزش و پرورش است که پاسخ مناسب به آن نيازمند همکاري تمام سازمان‌ها و نهادها است تا فرزندان ما با آسيب کمتري مواجه شوند، اهميت اوقات فراغت و اينکه چه برنامه‌ريزي‌ها و فعاليت‌هايي در اين زمينه صورت گرفته ما را بر آن داشت تا با جناب آقاي علي رمضاني مدير کل محترم فرهنگي هنري اردوها و فضاهاي پرورشي آموزش و پرورش به گفتگو بپردازيم:
• با توجه به فرارسيدن فصل تابستان و اهميت اوقات فراغت نوجوانان و جوانان، به عنوان اولين سئوال بفرمائيد که آموزش و پرورش چه تدابيري را براي اوقات فراغت تابستان 98 انديشيده است؟
با توجه به اينکه دانش آموزانِ امروز دانشجويان فرداي کشور هستند خوب است که اين دو مجموعه يعني دانشگاه و آموزش و پرورش با يکديگر تعامل کنند از آنجايي که حوزه دانش‌آموزي برايمان بسيار مهم است مي‌خواهيم آسيب‌هايي که يک دانش‌آموز در آينده با آن مواجه مي‌شود و غفلت‌هايي که ممکن است از سوي اداره کل ما انجام شود را شناسايي کرده و با آن مقابله کنيم و براي سعادت دانش‌آموزان قدم‌هاي مفيدي برداريم. ما بيشترين دغدغه را در حوزه اوقات فراغت داريم زيرا فقط 15 درصد از وقتِ دانش آموزان در اختيار آموزش رسمي کشور در سال است و ما بايد براي 85 درصد از زمان باقي مانده آنان که خارج از آموزش رسمي کشور است برنامه‌ريزي داشته باشيم. در بحث اوقات فراغت چند نکته مطرح است نخست آنکه آموزش و پروش به تنهايي نمي‌تواند بدون حضور خانواده‌ها، سازمان‌ها و ساير نهادها اين مسئوليت را به نحو احسن انجام دهد، بخصوص خانواده‌ها که نقش مهمي را در اين زمينه ايفا مي‌کنند و مي‌توانند در شناسايي و آسيب‌شناسي مسير به آموزش و پرورش کمک کنند، نکته دوم رسانه‌ها هستند که بايد واسطه بين خانواده‌ها و نهاد آموزش و پرورش باشند، اگر چه انجمن اولياء و مربيان واسطه ميان خانواده و مدرسه است اما مطبوعات به عنوان رکن چهارم جامعه و اثرگذاري که دارد مي‌تواند نقش مهمي در اوقات فراغت داشته باشد، نکته مهم ديگر در خصوص اوقات فراغت، خيرين هستند، جا دارد که از همين جا از خيريني که در ساخت و ساز واحدهاي آموزشي به ما کمک مي‌كنند تشکر کنم ولي در عين حال خيرين مي‌توانند در کمک و بسيج امکانات براي توليد محتوا همکاري کنند. نکته مهم ديگر شهرداري‌ها هستند ، شهرداري‌ها به عنوان يک نهاد حاکميتي در داخل هر شهر در کنار ساختن ابنيه، جاده، خيابان و فضاي سبز، مسئوليت بزرگ ديگري دارند و آن کمک به رشد و نمو جوانان و نوجوانان است، انتظار داريم که سازمان‌هاي فرهنگي هنري شهرداري‌ها به کمک آموزش و پرورش بيايند تا ما بتوانيم در بحث اوقات فراغت به هدف خود برسيم. مسئوليت تنظيم اوقات فراغت کشور از طرف دولت به وزارت ورزش و جوانان سپرده شد و ضمن تشکر از وزارت ورزش و جوانان به جهت ورود به اين حوزه بايد اعتراف کنيم که دانش آموزان بيشترين نقش را در اوقات فراغت دارند و بيشترين خطرها هم براي
دانش آموزان است، انتظار داريم که وزارت ورزش و جوانان به حوزه اوقات فراغت کمک کند تا نوجوانان و جوانان بتوانند اوقات فراغت خوبي داشته باشند.
هر دانش‌آموز بايد يک مهارت بياموزد
شعار ما اين است که هر دانش‌آموز يک مهارت بياموزد و به هيچ عنوان نظرمان اين نيست که فعاليت‌هاي ديکته شده را براي دانش‌آموز در نظر بگيريم، ما بايد بسته‌هاي متفاوت فرهنگي، ورزشي، اجتماعي، اخلاقي، ادبي و ديني را براي دانش‌آموزان داشته باشيم تا دانش‌آموز از ميان تنوع فعاليت‌ها آن فعاليتي را که به آن علاقمند است انتخاب کند.
با قراردادن امکانات در اختيار فرزندانمان شاهد نسلي شاداب و ماهر خواهيم بود
خانواده ها و دانش‌آموزان اين انتظار را از دولت دارند که فضاي فوق برنامه و بانشاطي را براي دانش‌آموزان فراهم کند بخصوص در شهرهاي بزرگ با توجه به اينکه فضاي منازل مسکوني کم شده است ما بايد بتوانيم ظرفيت اردوگاه‌ها، کانون‌هاي پرورش فکري و مجتمع‌هاي ورزشي بيشتري در اختيار دانش‌آموزان قرار دهيم و امکانات آموزش و پرورش بخصوص در شهر تهران پاسخگوي نياز دانش‌آموزان نيست و اينجاست که فدراسيون‌هاي ورزشي ، وزارت ورزش و جوانان، شهرداري‌ها و نهادهايي که امکانات ورزشي کافي دارند براي آنکه ما نسلي شاداب، باطراوت، آگاه و ماهري داشته باشيم نياز داريم تا تمام امکاناتمان را در اختيار اين دانش‌آموزان قرار دهيم. در برنامه ششم، دولت بر وزارت آموزش و پرورش تکليف کرد که 50 درصد از دانش‌آموزان در بحث مهارت فعال باشند. ما در دوره متوسطه بحث ايران مهارت را داريم كه معاونت متوسطه انجام مي‌دهد و ما نيز در معاونت پرورشي اين برنامه را با جديت پيگيري مي‌کنيم. امسال در مسابقات فرهنگي و هنري 10 ميليون و 83 هزار نفر رشته در مسابقات فرهنگي و هنري ما شرکت کردند که اين آمار بي‌نظيري است، دانش‌آموزاني در حوزه نقاشي، خطاطي، تئاتر، سرود، گلدوزي و منبت‌کاري فعاليت درخشاني دارند و دانش‌آموزاني در حوزه تئاتر در جشنواره تئاتر کودک و نوجوان همدان درسطح بالايي شرکت کردند، دانش آموزاني که در اين حوزه شرکت مي‌کنند در عين حال که مي‌خواهيم شاداب و بانشاط باشند مي‌خواهيم که اين دانش‌آموز براي آينده شغلي خود مهارت‌آموزي داشته باشد. ما در خبرگزاري پانا دانش آموزاني را تربيت مي‌کنيم که در آينده خبرنگار شوند يعني اکنون به استعدادهايش پاسخ مي‌دهيم تا فردا در کنار اين مهارت، زندگي خود را بگذراند. از ديدگاه ما دانش‌آموزاني که در مسابقات حوزه فرهنگي و هنري شرکت مي‌کنند و قرآن و سرود را به زيبايي مي‌خوانند داراي مهارت هستند. امسال در حفظ قرآن دو ميليون و 800 هزار نفر از دانش‌آموزان و فرهنگيان ما شرکت کردند و هيچ وزارت‌خانه و نهادي به اندازه آموزش و پرورش در بحث حفظ قرآن ورود پيدا نکرده است و اين دانش‌آموزان در خارج از ساعت رسمي خود در مراکز فرهنگي و دارالقرآن‌ها آموزش را فرا مي‌گيرند. در حوزه ورزشي اکثر دانش‌آموزان با حداقل امکانات موفق عمل مي‌کنند.
اوقات فراغت نيازمند همکاري تمام سازمان‌ها و بودجه بيشتر است
حوزه اوقات فراغت حوزه بسيار وسيعي است و نيازمند آن است که تمام سازمان‌ها، نهادها و بخصوص سازمان برنامه و بودجه و کميسيون فرهنگي مجلس براي اين حوزه بسيار وسيع يک رديف اعتباري خاصي را در نظر بگيرد. ما 30 هزار پايگاه داريم که شامل واحدهاي آموزشي، دارالقرآن‌ها، کانون‌هاي فرهنگي و تربيتي، کانون‌هاي پرورش فکري کودکان و نوجوانان، مجتمع‌هاي ورزشي، اردوگاه‌ها ، پژوهش‌سراها هستند که اگر به هر فضايي يک ميليون تومان کمک کنيم 30 ميليارد تومان نياز به بودجه داريم چرا که آموزش و پرورش بودجه ندارد و 98 درصد بودجه صرف حقوق مي‌شود و تنها دو درصد باقي مانده به فعاليت اختصاص پيدا مي‌کند اما آموزش و پرورش با همين بودجه کم برنامه‌ريزي و براي اوقات فراغت سرمايه‌گذاري مي‌کند، ما براي مناطق محروم و کمتر توسعه‌يافته نگرانيم و موظفيم به عنوان حاکميت به مناطق محروم و کمتر توسعه‌يافته، امکانات بدهيم در نتيجه نيازمند بودجه بيشتري هستيم تا در اين حوزه دانش‌آموزان مناطق محروم نيز فعاليت داشته باشند.
نگاه ما به اوقات فراغت بايد فرهنگي باشد
نگاه ما به اوقات فراغت بايد نگاه فرهنگي باشد، به عنوان مثال دانشگاه آزاد اسلامي به دولت و کشور کمک قابل‌توجهي کرد و بايد به دانشگاه آزاد هم کمک کرد، سازمان‌ها و نهادهاي غيردولتي که با شهريه دانشجو مي‌خواهند يک سيستمي را مي‌گردانند نيازمند آن هستند که نهادهاي دولتي به اين نهادها کمک کنند. پس نتيجه مي‌گيريم که در بحث اوقات فراغت، خانواده‌ها، سازمان‌ها و نهادهاي دولتي، رسانه‌ها، مجلس، سازمان برنامه و بودجه نقش خود را ايفا کنند. مقام معظم رهبري در جلسه‌اي که با معلمان داشتند تأکيدشان در حوزه تربيت بود، ما بايد به اين نيازها پاسخ بدهيم و با آن حداقل‌هايي که در آموزش و پرورش فراهم است وزارت صنايع بايد ورود پيدا کند و به ما فضا بدهد، کارخانه‌ها بايد اجازه بدهند تا دانش‌آموزان از آن بازديد کنند و به آن علاقمند شوند. اگر اعتقاد ما بر اين است که دانش‌آموز مهارت محور تربيت کنيم نيازمند آن هستيم که دانش‌آموزان به حوزه هاي مهارتي وارد شوند و کار را ببينند و علاقمند شوند.
سرفصل‌هاي فعاليت تابستاني دانش‌آموزان
• در خصوص کلاس‌ها و پايگاه‌هاي آموزشي و تفريحي تابستاني و ساير فعاليت‌هايي که آموزش و پرورش براي نوجوان و جوانان در نظر گرفته است توضيحاتي را بيان بفرماييد؟
محور فعاليت تابستاني ما شامل سرفصل‌هاي زير است:
1- حوزه معرفتي، هويتي و بصيرتي
2-حوزه مهارت‌هاي فرهنگي، هنري و علمي
3-حوزه مهارت‌هاي خدماتي که در اين حوزه دانش‌آموزان در سه ماه تابستان در مغازه يا کارگاهي کار مي‌کنند و فني را مي آموزند که آينده مفيدي را برايشان رقم مي‌زند.
4-حوزه مهارت‌هاي اقتصادي(اشتغال‌زايي) به عنوان مثال خانواده‌اي کشاورز است و خانواده به اين فرزند دانش‌آموز خود نياز دارد و ما اين دانش آموز را تشويق مي‌کنيم که به خانواده خودکمک کند و در زمينه کشاورزي فعاليت داشته باشند.
5-حوزه تربيت بدني و سلامت
ما بايد فرهنگ حمايت از کالاي ايراني را در دانش‌آموزان زنده کنيم
امسال از سوي مقام معظم رهبري به عنوان سال حمايت از کالاي ايراني و توليد ملي نامگذاري شد و ما امسال اولين جشنواره حمايت از کالاي ايراني را برگزار کرديم و دبيرخانه آن را در استان يزد در نظر گرفتيم تا بتوانيم دانش‌آموزان را در زمينه کالاي ايراني تشويق کنيم و در اين زمينه فعاليت‌هايي مانند عکاسي، داستان‌سرايي، تئاتر، شعرسرايي و غيره انجام مي‌شود. ما بايد فرهنگ حمايت از کالاي ايراني را در دانش‌آموزان زنده کنيم. ما امسال جشنواره ديگري در خصوص زندگي حضرت امام خميني(ره) تحت عنوان جشنواره آينه زمان را به منظور آشنايي نسل جديد با زندگي امام خميني(ره) در نظر گرفته‌ايم که دبيرخانه آن در استان قم است.
ما 14 ميليون دانش‌آموز داريم و تا سال گذشته 9 ميليون و 500 هزار نفر در شوراهاي دانش‌آموزي حضور پيدا کردند که در انجمن‌هاي مختلف در حال فعاليت هستند و مسئوليت آيينه زمان و کالاي ايراني را به خود دانش آموزان سپرده‌ايم. جشنواره ديگري با همکاري اداره کل قرآن، عترت و نماز تحت عنوان گلدسته سعدي برگزار كرديم كه دبيرخانه آن در استان گلستان است و دانش‌آموزان در زمينه نماز، شعر، تئاتر و سرود فعاليت‌هاي فرهنگي و هنري انجام مي‌دهند، ما فعاليت‌ها را به مدارس و دانش‌آموزان مي‌سپاريم و در تلاشيم تا از فعاليت‌هاي ستادي دوري کنيم.
• اين کلاس‌ها و پايگاه‌هاي آموزشي تابستاني در کليه مدارس کشور اجرا مي شود يا مختص يکسري مدارس خاص است؟
ما در حال حاضر 14 ميليون دانش‌آموز و بيش از 107 هزار واحد آموزشي داريم ولي فعاليت‌هايمان در 30 هزار واحد و با حضور چهار ميليون دانش‌آموز برگزار مي‌شود به همين خاطر همه بايد ورود پيدا کنند تا ما بتوانيم تمام نوجوانان و جوانان را تحت پوشش خود قرار دهيم، ما در حال حاضر به جهت آنکه تعداد دانش‌آموزان کم است به نحوي فعاليت‌ها را مديريت كرديم که در کل کشور انجام شود. ما امسال در حوزه سيل با همكاري چهار تشكل دانش‌آموزي کمپيني تحت عنوان سيل مهرباني همکلاسيان را به راه انداختيم و کمک‌هاي نقدي و غيرنقدي بسيار خوبي جمع‌آوري شد که در اختيار دانش‌آموزان سه استان خوزستان، گلستان و لرستان قرار گرفت و امسال نيز به علت اهميت موضوع مناطق سيل‌زده افتتاحيه پايگاه تابستاني را در شهر آق قلا خواهيم داشت.
• با توجه به هزينه‌بر بودن بعضي از اين كلاس‌ها، خانواده‌هايي كه توان پرداخت هزينه اين كلاس‌ها را ندارند و در عين حال فرزندان باهوشي دارند بايد چه كنند و در اين زمينه چه اقداماتي صورت گرفته است؟
سياست و تلاش ما بر اين است که بتوانيم شرايطي را فراهم کنيم تا دانش‌آموزاني که توان پرداخت مالي پاييني دارند چه در شهرها و چه در مناطق محروم وکمتر توسعه يافته بتوانند در اين پايگاه‌هاي مهارت‌آموزي تابستاني شرکت کنند. ما يک کارگروه اوقات فراغت با مسئوليت بنياد ورزش داريم که در دولت تشکيل شده است و در اين زمينه بودجه اي تعريف شده است که در اختيار استانداري‌ها قرار گرفته و استانداري‌ها اين بودجه را در اختيار نهادهايي که بحث اوقات فراغت در آنها مطرح است قرار مي‌دهند.
بالا بردن کيفيت برنامه ها نيازمند بودجه کافي است
آموزش و پرورش براي مناطق محروم نيز برنامه‌ريزي‌هايي دارد و در اين زمينه بودجه‌اي را در نظر گرفته است ولي آنچه که در اينجا مطرح است آن است که اگر ما بخواهيم کيفيت برنامه‌ها را بالا ببريم و در عين حال بتوانيم کارگاه‌هاي مفيدي داشته باشيم، اساتيد خوبي را جذب کنيم و هم بتوانيم فضا را شاداب کنيم نيازمند بودجه کافي هستيم. دانش‌آموزان در 9 ماه تحصيلي سر کلاس درسي خود مي‌روند و اگر فضاي کلاس شاداب نباشد دانش‌آموزان خسته مي‌شوند که اين موضوع نيازمند يک توجه ويژه است.
مرتفع شدن اوقات فراغت به منظور وارد شدن آسيب کمتر به دانش آموزان
اوقات فراغت دغدغه جدي آموزش و پرورش است ک پاسخ مناسب به اين دغدغه نيازمند همکاري تمام سازمان‌ها، نهادها، خيرين، مجلس و دولت است تا فرزندان ما با آسيب کمتري مواجه شوند.
مديريت فضاي مجازي منجر به تقويت مهارت‌آموزي در دانش‌آموزان مي‌شود
• به عنوان آخرين سئوال آيا مي‌توان با تدابيري که در اين زمينه براي اوقات فراغت دانش‌آموزان انديشيده شده آنان را کمي از فضاي مجازي که باعث اتلاف وقت آنان مي‌شود دور کرد؟
فضاي مجازي تکنولوژي نوپايي است، طبق گزارشات ما فعاليت‌هاي فوق برنامه با استقبال گسترده‌اي روبرو شده است يعني عليرغم آنکه فضاي مجازي دلنشين است ولي در زمينه آموزش رسمي فعاليت‌هاي فوق برنامه در حوزه تئاتر، سرود، ورزش، فعاليت‌هاي کارگاهي و مهارت‌آموزي با استقبال زيادي مواجه شده است و توانسته به رقابت با فضاي مجازي بپردازد و حتي از آن پيشي بگيرد. ولي در عين حال ما به مديريت فضاي مجازي مي‌پردازيم وتفاهم‌نامه‌اي با وزارت ارشاد و مؤسسه بازي‌هاي رايانه‌اي منعقد کرديم تا بتوانيم به دانش‌آموزاني که علاقمند به بازي‌سازي هستند آموزش بدهيم و آنها بتوانند از خود توليد بازي كنند. در سال گذشته مرکز انسيتوي بازي‌هاي رايانه‌اي کلاس‌هاي ويژه‌اي را براي دانش‌آموزان برگزيده برگزار کرد تا آنان هم بتوانند به دانش خود بيفزايند و هم بتوانند به دانش‌آموزاني که در سطح پايين تر از آنان هستند آموزش بدهند. ما در بحث مهارت‌آموزي و فضاي مجازي بايد فرزندانمان را آگاه کنيم تا بتوانند فضاي مجازي را مديريت کرده و از آن استفاده مفيدي داشته باشند.
∎
نظر شما