«حمایت» وضعیت برنامه حمایتی ترجمه آثار ایرانی را بررسی کرد
مشکلات ارزی؛ گریبانگیر اجرای «گرنت»
اجرای طرح گرنت (Grant) به عنوان برنامه حمایتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی 4 ساله شده است؛ طرحی که در سالهای اولیه در خصوص خریداری کتابهای خارجی، ترجمه و انتشار آنها انجام شد اما مطابق آییننامه گرنت که در سال ۹۶ به تصویب رسید، مقرر شد که گرنت به کتابهایی تعلق گیرد که در خصوص ترجمه، انتشار و توزیع آثار ایرانی به زبانهای خارجی باشد؛ یعنی مبلغی برای جبران هزینههای ترجمه هر ناشر خارجی که اقدام به ترجمه کتاب ایرانی بکند، تعلق گیرد. حالا و با اجرای این آییننامه خبر رسیده که ناشرانی از 22 کشور جهان مشمول گرنت ایران شده و البته 400 عنوان کتاب ایرانی به خارج از مرزها راه یافته است. با وجود این اخبار خوشایند اما مدیر آژانس ادبی پل معتقد است که گرنت ایران نقایصی دارد و موجب شده تا ناشران خارجی چندان تمایلی به استفاده از آن نداشته باشند.
صاحبخبر - هفتم اردیبهشت بود که علیرضا نوریزاده دبیر اجرایی طرح گرنت جمهوری اسلامی ایران با اشاره به تغییر آییننامه طرح گرنت در سال ۹۷ به ایسنا گفت: در آییننامه سال ۹۶ به هر ناشری که درخواست میداد ۲۵ درصد از گرنت را به عنوان پیشپرداخت میدادیم و ۷۵ درصد بقیه را بعد از اینکه 5 نسخه نهایی ترجمه را به ما تحویل میداد، پرداخت میکردیم اما این موضوع را در سال ۹۷ اصلاح کردیم و گفتیم بعد از ترجمه، چاپ و توزیع اثر در کشور خارجی و همچنین تأیید صحت ترجمه توسط دبیرخانه گرنت و تحویل 5 نسخه چاپشده به دبیرخانه، کل پول را به ناشر تحویل میدهیم. وی، الکترونیکی شدن این طرح را تفاوت دیگر آن نسبت به سال ۹۶ عنوان و اظهارکرد: تفاوت دیگر اینکه، از ابتدای آبان سال ۹۷ سایت کاملاً الکترونیکی شده و تمام درخواست ناشران از طریق سامانه تعیین شده، دریافت میشود و ناشران خارجی میتوانند به سهولت درخواست خود را ثبت کنند. نوریزاده با اشاره به آمار ۹۷ هم بیان کرد: ۸۰ درخواست وارد سامانه شده که از این تعداد، ۲۰ درخواست نیاز به تکمیل اطلاعات داشتند. ۶۰ درخواست دیگر بررسی شده که حدود 20 مورد آن رد شد و البته دلیل رد کارشناسان عمدتاً این بوده که اعتبار ناشر خیلی خوب سنجیده نشده است. نزدیک ۳۵ مورد هم تاکنون مورد تأیید قرار گرفته و به ناشران خارجی اطلاع داده شده که میزان گرنت تعلق گرفته به کتاب مورد نظرشان چه میزان است. این ناشران از زمان تأیید ما 2 سال بازه زمانی دارند تا نسبت به ترجمه و انتشار آن اثر، اقدام و بعد از ترجمه و انتشار، 5 نسخه نهایی را برای ما ارسال کنند. ما هم طبق تعهدمان بعد از بررسی صحت ترجمه، مبلغ را پرداخت میکنیم. وی درباره مبالغ گرنت هم خاطرنشان کرد: طبق آییننامه مبلغ گرنت یک هزار دلار برای کتاب کودک و ۳ هزار دلار برای کتاب نوجوان و بزرگسال است. البته این مبلغ حداکثر است و شاید کمتر از این شود. مبلغ گرنت ایران نیز نسبت به گرنتهای جهانی مبلغ بدی نیست و بسیار قابل قبول است. ناشرانی از 22 کشور جهان مشمول گرنت ایران چند روز پیش هم، دبیر طرح حمایت از ترجمه و انتشار کتاب ایرانی(گرنت) از مشمول شدن ۴۰۰ عنوان کتاب ایرانی از ابتدای راهاندازی طرح گرنت تاکنون خبر داد و گفت: ناشرانی از ۲۲ کشور جهان از این حمایت ایران بهرهمند شدهاند. علی فریدونی در گفتوگو با تسنیم، اظهارکرد:تاکنون 400 عنوان مورد تأیید دبیرخانه قرار گرفته است که 349 عنوان نهایی شده و 51 عنوان باقیمانده پس از رفع نواقص توسط ناشر اعلام خواهد شد. وی تصریح کرد: ناشرانی از کشورهای الجزایر، ایتالیا، انگلستان، سوئیس، آمریکای لاتین، اسپانیا، تایلند، تایوان، ترکیه، دانمارک، ژاپن، فلسطین، فرانسه، کره، سوئد، چین، انگلیس، ایتالیا، مصر، تونس، آلمان، صربستان، آذربایجان و قزاقستان کتابهایی به زبانهای عربی، ایتالیایی، انگلیسی، اسپانیایی، آلمانی، استانبولی، تای، چینی، ژاپنی، عربی، فرانسوی و کرهای کتابهایی از ایران را ترجمه و در دست انتشار دارند. ایرادات گرنت اما علیرغم همه آمار و اعدادی که متولیان امرگرنت ایران ارائه کردهاند، مدیر آژانس ادبی پل بر این باور است که نقایصی این طرح، موجب شده تا ناشران خارجی چندان تمایلی به استفاده از آن نداشته باشند. مجید جعفریاقدم با اشاره به انتشار فهرست کتابهایی که در طول 4 سال اخیر گرنت دریافت کردهاند و مبالغ تصویبی اظهارکرد: خوشبختانه در 4 سال اخیر با بهجریان افتادن روند گرنت ترجمه و انتشار کتابهای ایرانی در خارج از کشور روندی پرشتابتر به خود گرفت، اما این طرح ایراداتی بههمراه دارد؛ برای نمونه مبلغی که برای گرنت یک کتاب تصویب میشود، معمولاً از یک قانون مشخصی پیروی نمیکند، برای همین دیده میشود که برای یک رمان 300 صفحهای 800 یورو اختصاص داده میشود و برای یک کتاب کودک و نوجوان 24 صفحهای 1000 یورو. وی ادامه داد: نقص دیگری که گرنت با آن روبهرو است و البته بیشتر به افزایش نرخ ارز در کشور ما مرتبط است، این که بسیاری از ناشران مبلغ گرنت را بسیار ناچیز عنوان کرده و در مقابل از کشورهایی چون ترکیه که در همسایگی ما است و گرنت بالایی اعطا میکند، نام میبرند. علاوه بر آن ما همین مبلغ اندک را نیز پس از ترجمه اختصاص میدهیم، در واقع ناشر خارجی برای آغاز ترجمه نیاز به اجازه ناشر اصلی دارد، پس باید رایت کتاب را بخرد؛ چه تضمینی وجود دارد که بعد از خرید رایت و ترجمه کتاب، تأیید شده و مبلغ گرنت به او داده شود؟ جعفریاقدم با بیان اینکه اغلب کشورها 50 درصد مبلغ گرنت را ابتدا میدهند و برخی نیز 30 درصد را ابتدا پرداخت میکنند، خاطرنشان کرد: اما ما در ایران بدون اینکه هیچ قراردادی با ناشر خارجی داشته باشیم، وعده میدهیم که در صورت تأیید ترجمه مبلغ را پرداخت میکنیم، تنها یک نامه از دبیرخانه گرنت ارسال میشود که با پرداخت گرنت موافقت شده است. این برگه شاید برای ما در ایران اعتبار داشته باشد اما برای یک ناشر خارجی نه. وی از ارسال درخواستهای متعدد برای رفع این نواقص در پرونده گرنت ایران خبر داد و گفت: البته اینکه ما میگوییم «مبلغ را پس از ترجمه پرداخت میکنیم»، بهدلیل شرایطی است که کشور در آن قرار داد و ترانسفر پول دچار مشکل است.∎
نظر شما