مرکز مطالعات بینالمللی و استراتژیک امریکا به گفت وگو با "جان آلترمن" معاون ارشد زبیگنیو برژینسکی (مشاور امنیت ملی آمریکا در دوران انقلاب اسلامی ۱۳۵۷ که در می ۲۰۱۷- خرداد ۹۷ درگذشت) رئیس سابق بخش امنیت، ژئواستراتژی جهانی و مدیر برنامه خاورمیانه این اندیشکده با موضوع "بالا گرفتن تنشها میان تهران و واشنگتن" پرداخته است. در میان تحلیل گران آمریکایی آلترمن معروف به واقع نگری در تحلیل روندهای سیاسی جهانی و نیز تحلیل سیاست خارجی آمریکاست.
وی درخصوص نحوه پاسخ ایران به فشار حداکثری اقتصادی آمریکا، گفت: «تهران بیش از یک سال در پی یافتن راهی بود تا بلکه از موضع قدرت با آمریکا وارد گفت وگو شود. ایران نشان داد که مقابل تحریمها و فشارهای آمریکا حریفی از پیش شکست خورده نیست. تحریمها سالهاست که به اقتصاد ایران ضربه وارد میکند و با اینکه آمریکا فوریتی برای برداشتن دور آخر و یا شاید سختترین دور این تحریمها ندارد؛ تهران هم نشان داد که از پای نخواهد نشست و به مقابله با منافع آمریکا دست خواهد زد». او در پاسخ به این سوال اضافه کرد: «نهایتاً مقاومت آنها و افزایش تنشها و تهدیدات در خاورمیانه نشان داد که این واشنگتن است که نیاز فوری به گفت وگو دارد و نه تهران»
مرکز مطالعات بینالمللی و استراتژیک امریکا به نقل از آلترمن گزارش داد: به نظر می رسد حداقل در مقطع کنونی جنگ و درگیری نظامی به منافع آمریکا کمکی نخواهد کرد.
آلترمن در پاسخ به این پرسش که "با وصف اختلافات کنونی و تنشهای لفظی کنونی راه گفت وگو را باید از کجا آغاز کرد"، پاسخ داد: «کنگره آمریکا میتواند باب گفت وگو با ایرانیان را باز کند. چرا که کنگره در تحریمهای اعمالشده علیه تهران مسئولیت دارد و باید در رفع بحران کنونی پیش قدم شود.
همچنین این تصمیم کنگره میتواند با عطف به این حقیقت اتخاذ شود که " واشنگتن شرایط ورود به یک جنگ جدید را ندارد. او در این باره اضافه کرد: اساساً ترامپ تصمیمی برای جنگ ندارد " و "باید توجه داشت که "برخلاف نظر برخی تحلیلگران شرایط کنونی همانند وضعیت حاکم بر زمان جنگ آمریکا علیه عراق نیست" و به کلی متفاوت از آن است.
رئیس جمهوری آمریکا اردیبهشت ماه سال گذشته به طور یکجانبه از برجام خارج شد و پس از آن طی دو مرحله تحریمهایی را که طبق این توافق برداشته شده بود، بازگرداند.
خروج آمریکا از برجام؛ با محکومیت دیگر امضا کنندگان این توافق روبرو شد و این کشورها اعلام کردند که به تجارت با ایران ادامه میدهند و سازوکارهایی را برای این منظور راه اندازی میکنند.
با وصف سخنان آلترمن، به نظر نمیرسد که در کوتاه مدت دولت ترامپ و یا کنگره راه حلی عملی برای پایان تنشها ارائه کنند. اما تلاش مضاعف آمریکا برای ایجاد فشارهای اقتصادی و سیاسی به جمهوری اسلامی ایران هر چند به زعم دولتمردان ایالات متحده برای متقاعد کردن تهران به مذاکره و تحمیل شرایط نامشروع استکباری کاخ سفید انجام شده اما به اعتقاد بسیاری از همیپمانان واشنگتن به تشتت میان اردوگاه غربیها منجر شده و از سوی دیگر جنگ طلبان کابینه ترامپ را با لکنت و تغییر مواضع روزانه دچار کرده است. از این رو حتی عدهای از تعدیل مواضع واشنگتن سخن میگویند. به نظر رضا نصری حقوقدان و تحلیلگر ارشد مسائل سیاست خارجی تعدیل موضع دولت او نسبت به ایران دستکم چهار علت دارد:
۱. موفقیتهای منطقهای ایران، اعم از موفقیتهای راهبردی و موفقیتهای دیپلماتیک با دولتهای همسایه.
۲. مهار نسبی تأثیر تحریمها نسبت به آنچه امریکا انتظار داشت. تصور دولت ترامپ این بود که پس از یک سال «فشار حداکثری» - به ویژه پس از آغاز تحریمهای نفتی - ایران دچار هرج و مرج و فروپاشی اقتصادی خواهد شد. حال اینکه دولت روحانی - علیرغم همه تبلیغات منفی - موفق شده است از فروپاشی مورد انتظار واشنگتن جلوگیری کند و ترامپ را نسبت به کارآمدی و بازدهی سیاست «فشار حداکثری» دچار تردید کند.
۳. انزوای تدریجی «تیم B » که دکتر ظریف در ایجاد آن نقش برجستهای داشت.
۴. برتری سیاسی، حقوقی و اخلاقی ایران در صحنه بینالمللی.
نظر شما