به گزارش «فرهیختگان آنلاین»، ساسان شاه‌ویسی، عضو هیات‌علمی دانشگاه تهران با اشاره به راهکارهای مقاوم‌سازی اقتصاد ملی دربرابر تحریم‌ها به «فرهیختگان» گفت: «براساس استعدادسنجی‌ای که از اقتصاد هدف صورت می‌گیرد، سلاح‌های مالی و پولی، کارکردها و شاخص‌ها و متغیرهای درون‌ساز مختلفی را می‌توانند به وجود بیاورند. اگر اقتصاد جمهوری اسلامی ایران و توان تاب‌آوری آن، نسبت به کارکرد سلاح‌های پولی بتواند از یک هم‌افزایی یا پدافند تسلیحات پولی پرقدرتی برخوردار باشد، تحریم‌ها از این به بعد کارکرد دیگری پیدا نمی‌کنند. اما اگر استحکام‌بخشی عوامل، ابزارها و متغیرهای پدافند تسلیحات پولی و مقابله‌ای با تحریم‌های پولی، از قابلیت خوبی برخوردار نباشد و اثربخشی خوبی نداشته باشد، تغییری در محاسبات دشمن اتفاق نخواهد افتاد و این می‌تواند در ماه‌های آینده به نوعی از دست‌رفتگی اقتصاد ملی و درنهایت از دست‌رفتگی ارزش پول ملی منتهی شود.»
وی افزود: «وقتی دشمن شما را تحریم پولی می‌کند و شما همه منابع خود را در حوزه‌های غیرراهبردی مصرف می‌کنید، درحقیقت با این رویکرد آب به آسیاب دشمن می‌ریزید و با سوءمدیریت، سلاح‌های پولی آن را تقویت می‌کنید.»
این اقتصاددان با بیان آنکه در دوره قبلی، خیلی از قابلیت‌های دور زدن تحریم‌ها را در اختیار داشتیم و اثرگذاری تحریم‌ها نسبت به این دوره کمتر بود، گفت: «در دوره جدید تحریم‌ها به‌خاطر اینکه بخشی از کارآمدی مقابله با تحریم‌ها را از دست دادیم و مثلا با اصرار بر اینکه در تیررس بسیاری از نظارت‌ها و استانداردهای بین‌المللی خود را قرار دادیم، بخش بزرگی از فروش نفت خود را مبتنی‌بر نظارت کمیسیون مالی اقتصادی و بانکی برجام کردیم و خیلی از کارهای دیگر، مقاومت اقتصادی‌مان کمتر شد.»
شاه ویسی خاطرنشان کرد: «در دوره قبلی منابع بسیار بزرگ نقدشونده ارزی و نیز منابع جایگزین طلا در اختیار داشتیم، اما اکنون منابع ارزی را دچار از دست‌رفتگی کرده و منابع طلا را هم با یک رانت بزرگ برای یک عده ویژه‌خوار آزاد کردیم.»
وی با بیان آنکه برای برشمردن برخی قابلیت‌ها و تجربیات معذوریت‌هایی وجود دارد که بی‌توجهی به آنها می‌تواند شاخک‌های دیدبان و رصدکننده جنگ و جریان جمع‌آوری اطلاعات و داده‌های اوپک را فعال کند، گفت: «هر مقدار انفعال تکنیکی در مقابل سلاح‌های پولــی و مالی دشمــن، که خود نوع جدیدی از جنگ نرم اقتصادی محسوب می‌شوند، می‌تواند قابلیت همان سلاح‌ها و اثرگذاری آنها را بیشتر کند.»
عضو هیات‌علمی دانشگاه تهران درباره راه‌های مواجهه مناسب با شرایط موجود، به شعارزدگی در تاکید بر اقتصاد مقاومتی اشاره کرد و توضیح داد: «این موضوع امروز شعاری شده به خاطر آنکه همه بر لفظ اقتصاد مقاومتی متوقف شده‌اند. اما اگر 24 محور اقتصاد مقاومتی تفکیک شده و تبدیل به120 شاخص می‌شد، شاخص‌ها را براساس متغیرهای اقتصادی بارگذاری می‌کردند، در آن صورت این تزاحم روانی و ادبیاتی نسبت به کلمه اقتصاد مقاومتی به ذهن‌ها متبادر نمی‌شد.»
شاه‌ویسی ادامه داد: «اگر می‌خواهیم قدرت تاب‌آوری را در مقابل شوک‌های اقتصاد بسنجیم، باید نقاط آسیب‌پذیر را شناسایی کنیم. اما آیا تا امروز نقاط آسیب‌پذیر را شناسایی کرده‌ایم؟ آیا توانستیم آنها را در مقابل شوک‌های بیرونی محدود کنیم؟ اگر اینچنین بود، به گفته دکتر همتی، رئیس بانک مرکزی، چرا هنوز اذهان تاثیرپذیر از آمد و رفت فلان سیاستمدار ژاپنی، آمد و رفت فلان ناو خارجی به منطقه و فلان انفجار در فلان بندر دنیا است؟ چرا این میزان بی‌ثباتی در این زمینه به چشم می‌خورد و عملیات روانی اقتصادی هنوز اثربخش است و دشمن هنوز در این زمینه کار می‌کند؟ چون هنوز به‌درستی نتوانسته‌ایم آن حوزه را به شکل دقیق تقویت کنیم.»
وی یادآور شد: «برای ایجاد تغییر در دستگاه محاسباتی غرب صرف بازگو کردن آنکه تحریم‌ها دیگر اثری ندارد کفاف نمی‌کند و به‌طور مشخص باید گزارش دهیم که مثلا ما در یک سال اخیر این مقدار اقتصاد خود را قدرتمند کردیم، این میزان تولید را افزایش دادیم، ارزش پول ملی را از سال گذشته که دچار هجمه شد تا امسال این میزان تقویت کردیم، این میزان مبادلات بین‌المللی را افزایش دادیم، این میزان جذب سرمایه‌گذاری خارجی کردیم، در حوزه راهبردی توانستیم این ظرفیت‌های نوپدید را به وجود بیاوریم، تعدادی از قدرت‌های اقتصادی را به‌عنوان شرکای تجاری توانستیم به‌کار بگیریم، ما توانستیم سرمایه انسانی را این میزان مهارت‌آموز بکنیم که در مسیر افزایش تولید ارزش افزوده ارتقا یابد و و قس علی‌هذا. اما واقعا ما کدام‌یک از این کارها را انجام دادیم و برای کــدام‌یــک از ســوالات گفته‌شـــده پــاســخ قابل‌اعتنا داریم؟»
این تحلیلگر اقتصادی با اشاره به تاکید رهبر انقلاب بر افزایش بهره‌وری یادآور شد: «بند سوم همان سیاست‌های اقتصاد مقاومتی بهره‌وری است. بر این اساس داده‌ها و ستانده‌ها باید از متغیر و شاخص مثبت هم‌افزوده -دارای ارزش افزوده- برخوردار باشند. اما آیا این اتفاق افتاده؟»
شاه‌ویسی افزود: «کنت کاتزمن، یکی از تحلیلگران حوزه تحریم ایران در مرکز تحقیقات کنگره است و تقریبا ماهی یک‌بار براساس برآوردهایی، محیط تحریمی ایران را اندازه‌گیری می‌کند و گزارشی ارائه می‌دهد که در دفتر تحقیقات کنگره هم موجود است. ببینید این گزارش‌ها حوزه‌های هدف را چگونه اندازه‌گیری می‌کند و بعد تغییرات سیاستی، کم‌ارزش شدن یا کاهش یافتن دامنه یا ظرفیت‌های قابلیت مدیریتی را اندازه‌گیری می‌کند و می‌گوید فلان حوزه‌ها به این دلایل و با این شرایط آماده پذیرش تحریم هستند. اما آیا تاکنون ما یکی از اینها را تحلیل کرده‌ایم تا ببینیم نقطه‌ضعف برآوردهای تحریمی‌مان چیست؟»
عضو هیات‌علمی دانشگاه تهران اضافه کرد: «ستاد مقابله با تحریم‌ها یک سال و دوماه پیش با حکم مجلس شورای اسلامی موظف شد کارکردهای بزرگی را تعریف کند. بر این اساس خوب است این ستاد گزارش دهد قابلیت‌های مقابله با تحریم‌ها این‌طور بوده و با بهره‌گیری از این سپر توانستیم این مقدار از کارآیی تحریم‌ها را پایین بیاوریم.»
وی ادامه داد: «ضمن احترام به تمام خدماتی که تلاش می‌شود به واسطه آنها از فشار بیشتر به اقتصاد جلوگیری شود، معتقدم ما از قبل ورود به تاب تحریم‌های فزاینده پسابرجامی که قابل‌پیش‌بینی هم بود، می‌توانستیم ظرفیت‌هایی را به‌عنوان سپر و دفع بلا و اقدام مقابله‌ای و حتی اقدام متقابلی به وجود بیاوریم.»
شاه‌ویسی با انتقاد از اتخاذ برخی مواضع - نظیر آنکه مردم انقلابی هستند و با اتحاد و انسجام مقاومت می‌کنند و... - در سایه بی‌عملی برخی دستگاه‌ها تصریح کرد: «همه اینها قبول، ولی سپر در دست بگیرید و بعد مقاومت کنید.»
وی با تاکید بر تقویت دامنه درآمدی طبقات پایین جامعه گفت: «اینکه صرفا سعی کنیم از سرمایه و سرمایه‌دارهای بیرونی حمایت کنیم، نامش مقابله با تحریم نیست. اگر ما توانستیم از شدت و دامنه اختلاف طبقاتی جلوگیری کنیم و اتفاقا افتخار کنیم که تحریم‌ها باعث شد ما این دامنه را کاهش دهیم، اختلاف اول حقوق و آخر حقوق را در حوزه دولت، کارمندان و کارگران و مستمری‌بگیران کاهش دهیم و...، هریک به میزانی مشخص می‌تواند در ارزیابی‌های مراکز رصد طرف مقابل تغییر ایجاد کند و مسیر را بر ادامه فشارها از سوی آن ناهموار سازد.»
نظر شما