خبرگزاري آريا -
آيا زگيل مقعدي خطرناک است؟
عفونت ويروس پاپيلوم انساني يا HPV، موجب به وجود آمدن زگيل هايي بر روي ناحيه تناسلي، مقعد و کانال مقعد مي شود. زگيل هاي مقعدي و تناسلي از جمله رايج ترين عفونت هايي هستند که از طريق رابطه جنسي منتقل مي شوند. تقريبا اکثرا افرادي که از لحاظ جنسي فعال هستند، ممکن است در زندگي خود حداقل يکبار به اين ويروس مبتلا شوند. در ادامه به زگيل مقعدي، روش هاي انتقال، علائم و روش هاي درماني مرتبط با آن ميپردازيم.
زگيل هاي مقعدي چه شکلي هستند و چگونه رشد مي کنند؟
زگيل هاي مقعدي که کنديلما اکومينيت نيز خوانده مي شوند، در واقع نوعي زگيل تناسلي هستند که در اطراف يا داخل مقعد مشاهده مي شوند. در اکثر موارد زگيل‌هاي مقعدي بسيار کوچک بوده و باعث ناراحتي يا درد نمي شود. با اين حال، اگر آنها به اندازه کافي بزرگ شوند، ممکن است دچار خارش يا خونريزي شوند و مي توانند تحريک شوند. زگيل هاي مقعدي ممکن است تنها در يک نقطه رخ دهند، يا ممکن است در طول زمان به قسمت هاي مختلف اندام تناسلي و مقعد گسترش يابد.
زگيل تناسلي، از جمله زگيل هاي مقعدي، ناشي از ويروس پاپيلوم انساني (HPV) است. HPV يک عفونت منتقله جنسي است (STI) است. اين ويروس در اثر ارتباط مستقيم پوست با پوست در روابط جنسي منتقل مي شوند و در اثر عفونت ناشي از ابتلا به اين ويروس زگيل‌هاي مقعدي ايجاد مي گردند. شکل اوليه ي اين عفونت به شکل زخم يا تاول است که به مرور زمان به زگيل تبديل مي شود. HPV ممکن است به خودي خود از بين برود و علائمي ايجاد نشود اما گاها اين ويروس در بدن باقي مانده و باعث زگيل تناسلي شود.
عوامل متعددي در بروز زگيل مقعدي موثر است از جمله:
- نقص ايمني ( مانند ديابت و آلودگي به ويروس ايدز)
- پيوند اعضا و مصرف داروهاي سرکوب کننده ايمني
- سابقه سرطان يا ديسپلازي
- شرکاي جنسي متعدد و تماس جنسي مقعدي
- مصرف سيگار و الکل
- سابقه راديوتراپي
نحوه تشخيص زگيل مقعدي
بديهي است زگيل مقعدي را مي توان با انجام معاينه توسط پزشک و همچنين بر اساس مشاهده پوست اطراف مقعد تشخيص داد همچنين مي توان با استفاده از آنوسکوپ ( يک وسيله کوچک که داخل مقعد گذاشته مي شود) کانال مقعدي را مشاهده و پي به وجود اين بيماري برد.
عوارض ابتلا به زگيل مقعدي
اگر عامل ايجاد کننده زگيل مقعدي HPV از نوع پر خطر باشد احتمال بروز سرطان مقعد وجود دارد،چرا که بر اساس مطالعات صورت گرفته چنانچه ويروس پرخطر عامل زگيل مقعدي باشد در 75 درصد موارد احتمال بروز بدخيمي ها در ناحيه مقعد و روده بزرگ مطرح خواهد شد. بنابراين بهتر است بررسي هاي لازم براي ارزيابي ضايعات مشکوک صورت گيرد چرا که در برخي از اوقات زگيل مقعدي به داخل رکتوم گسترش مي يابد و مي تواند زمينه را براي رشد برخي از ضايعات بدخيم رکتوم و روده بزرگ فراهم نمايد لذا در اينگونه موارد معمولا بايد علاوه بر نمونه برداري و سروتيپ ويروسي کولونوسکوپي و ارزيابي هاي داخلي نيز انجام شود.
پيشگيري از ابتلا به زگيل مقعدي در زنان
بايد توجه داشت که بهترين روش براي پيشگيري از ابتلا به زگيل مقعدي ، محدود کردن تماس جنسي تنها به فرد غير مبتلا است، استفاده از کاندوم نيز مي تواند تا حدود زيادي از بروز بيماري جلوگيري کند هر چند بايد خاطر نشان کرد که کاندوم به طور کامل از بروز اين بيماري پيشگيري نمي کند چون که نمي تواند تمام آلت تناسلي مرد را پوشش دهد.
ازسوي ديگر استفاده از واکسن نيز مي تواند مانع از بروز زگيل مقعدي شود، جالب است بدانيم که امروزه دو نوع واکسن براي HPV وجود دارد که هر کدام تنها براي يک نوع خاصي از ويروس HPV موثر است.
درمان زگيل مقعدي
روش هاي متعددي براي درمان زگيل مقعدي وجود دارد که با توجه به اندازه ي زگيل ها ، ميزان گسترش آنها و محل بروز آنها روش درماني خاصي انتخاب مي شود. مثلا براي درمان زگيل هاي کوچک از داروهاي موضعي مثل bichloracetic acid يا podophyllin استفاده مي شود که به صورت موضعي بر روي زگيل ها مي توان استعمال کرد.
کوتريزه کردن زگيل ها يا همان سوزاندن هم روش ديگري است که براي درمان زگيل هاي مقعدي وجود دارد. براي زگيل هاي بزرگ تر و يا زگيل هاي بزرگ تر بهترين روش درمان قطعي انجام عمل جراحي است. همچنين از روش هاي درماني ديگري مانند درمان با ليزر و منجمد کردن ( فريز کردن ) براي از بين بردن زگيل هاي مقعدي نيز استفاده مي شود.
علائم زگيل مقعدي
درمان زگيل مقعدي
انتخاب نوع درمان زگيل مقعدي تا حدي بستگي به تعداد و محل زگيل، ترجيح بيمار و مهارت پزشک دارد. هر درماني جوانب مثبت و منفي خود را دارد که تجربه نشان داده کدام درمان براي کدام ناحيه مفيد يا بي‌فايده است مانند:
- پراکندگي فراوان زگيل معمولاً به سرمادرماني پاسخ مثبتي نمي‌دهد؛
- برخي درمان‌هاي شيميايي نبايد در موارد داخلي مانند گردن رحم(دهانه رحم)، ، مهبل (واژن) و درون مقعدي استفاده شوند؛
- برخي درمان‌هاي شيميايي نبايد در زنان بارداراستفاده شود؛
- با وجود مؤفقيت‌آميز بودن درمان‌هاي جراحي (برش، سوزاندن) هميشه مناسب نيستند و احتمال عود وجود دارد.
دارو درماني زگيل مقعد:
اگر زگيل‌ها هنوز بسيار کوچک هستند و فقط در پوست اطراف مقعد قرار دارند، ممکن است با يک پماد در مطب و گاهي اوقات در خانه درمان شوند. داروهاي موضعي مشترک مانند پودوفيلين، اسيد تري کلرواستيک اسيد به طور مستقيم به زگيل ماليده مي‌شوند. اين درمان در مطب بدون نياز به بي‌هوشي و تنها در چند دقيقه انجام مي‌شود و زگيل را مجبور به پوسته‌ريزي مي‌کند. پزشک توصيه‌هايي براي شستن دارو بعد از درمان خواهد کرد.
درمان دارويي معمولاً چند هفته طول مي کشد و گاهي اوقات مي تواند تا شش ماه هم زمان ببرد. داروهاي موضعي مانند ايميکويمود را مي‌توان در خانه براي زگيل‌هاي کوچک استفاده کرد. توصيه مي‌شود اين داروي موضعي در هنگام خواب ماليده شود و طي 6 الي 10 ساعت بعد شسته و از ناحيه پاک شود. بايد سه بار در هفته به مدت 16 هفته استفاده گردد. عوارض جانبي آن شامل التهاب، سوزش و زخم دردناک در ناحيه‌ي پوست است. در صورت دچار شدن به عوارض جانبي شديد، بلافاصله بايد استفاده از کرم متوقف و با پزشک تماس گرفته شود. نکاتي که بايد حين مصرف اين دارو مورد توجه قرار داد شامل:
مصرف اين دارو در دوران بارداري توصيه نمي‌شود؛
بايد از تماس جنسي همزمان با درمان اين کرم موضعي به دليل احتمال تحريک پوست شريک جنسي خودداري شود؛
در صورت نزديکي به دليل تضعيف اثر کاندوم و ديافراگم بايد روش ديگري براي جلوگيري حين مصرف دارو انتخاب شود؛
کرم بايد فقط بر روي پوست آلوده و زخم ماليده شده و از تماس با پوست اطراف آن جلوگيري گردد؛
احتمال تغيير رنگ دائمي پوست در محلي که از دارو استفاده شده است، وجود دارد.
سرما درماني زگيل مقعد:
پزشک مي‌تواند زگيل مقعدي را در مطب با نيتروژن مايع منجمد کند. نتايج درماني آن تا حدودي مشابه داروهاي موضعي است. انجماد با نيتروژن مايع که سرما‌درماني نام گرفته است بر روي زگيل اسپري و اعمال مي‌شود. اين روش براي درمان زگيل‌هاي کم و همچنين در دوران بارداري مناسب است.
جراحي زگيل مقعد:
در زگيل‌هاي گسترده و زگيل‌هاي راجعه که در بيش‌ از 50 درصد موارد رخ مي‌دهد، پزشک ممکن است مايل به انجام عمل جراحي باشد. جراحي زگيل مقعدي بر خلاف دارودرماني نتايج فوري به همراه دارد. جراحي آن بايد با استفاده از يک بي‌حسي موضعي يا بي‌هوشي عمومي بسته به تعداد و محل دقيق ضايعه انجام شود. کوتر (سوزاندن)، جراحي (برداشتن)، ليزردرماني و يا ترکيبي از آن‌ها، براي درمان زگيل مقعدي بزرگتر خارجي يا داخلي استفاده مي‌شود. جراحي زگيل مقعدي اغلب به صورت سرپايي انجام مي‌شود و فرد مي‌تواند در همان روز مرخص شود.
معمولاً بيماران پس از سوزاندن جزئي، ناراحتي کمي را احساس مي‌کنند و در بيشتر موارد مي‌توانند بلافاصله به فعاليت روزمره و کار خود بازگردند. اکثر مردم بعد از درمان متوسط تا چند روز درد و مشکل دارند و نياز به داروهاي مسکن پيدا مي‌کنند، اين افراد به استراحت بيشتري چند روز تا چند هفته پس از عمل نياز دارند. خونريزي خفيف، متمايل به زرد و تراوش زخم تا چند هفته طبيعي است اما خونريزي شديد نياز به پيگيري و اطلاع فوري پزشک دارد. تعويض پانسمان منظم به بهبود سريع‌تر زخم و کاهش رطوبت و خارش ناحيه کمک مي‌کند.
• پيگيري درمان براي چند ماه در فواصل منظم پس از آخرين زگيل مقعدي ديده شده لازم است تا مطمئن شويد که هيچ زگيل جديد به وجود نيامده است. البته در صورت مشاهده‌ي ساير علائم درد و خونريزي مقعدي نياز به مراجعه به پزشک است. البته در برخي موارد، زگيل ممکن است بارها و بارها پس از حذف مؤفقيت‌آميز هم عود کند. دليل اين اتفاق غير فعال شدن ويروس HPV براي يک دوره از زمان در بافت‌هاي بدن است. براي پيشگيري از گسترش مجدد زگيل بهتر است شريک جنسي فرد نيز تحت بررسي و درمان در صورت ابتلا قرار گيرد.
گردآوري: بخش سلامت بيتوته