تأکید بر شرع در اجلاس بینالمللی بازارسرمایه کشورهای اسلامی
گروه بانک، بیمه، بورس- 14 سال از زمانی که قوانین بورس ایران در صحنه بینالمللی مورد تأیید قرار گرفته، میگذرد. همچنین 10 سال از زمانی که این قوانین مورد موافقت کشورهای اسلامی قرار گرفته است نیز گذشته است. در واقع شرعی بودن معاملات بورسی مسألهای مهم در کشورهای اسلامی است و بنابر همین موضوع نیز بوده که اجلاس بینالمللی بازارسرمایه کشورهای اسلامی برگزار میشود. دیروز(یکشنبه) یازدهمین دوره این اجلاس با حضور نمایندگان بازار سرمایه برخی کشورهای اسلامی در تهران برگزار شد.
انواع ابزارهای مالی اسلامی در بازار سرمایه
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار با اشاره به انواع ابزارهای مالی اسلامی در بازار سرمایه ایران، گفت: بازار سرمایه ایران آمادگی دارد با تشکیل کمیتهای با دیگر کشورهای اسلامی ابزارهای مالی اسلامی مشترک را طراحی کند. شاپورمحمدی اظهار کرد: در تمام حوزهها ابزارهای مالی ما براساس موازین شریعت طراحی شده و در مرحله اجرا نیز همینطور است. تلاش ما در سازمان بورس این است که ضوابط کمیته فقهی رعایت شود. محمدی ادامه داد: کمیته فقهی هر دو هفته یکبار جلسه دارد و ابزارها را بررسی و اعلامنظر میکند. البته کارکرد کمیته فقهی محدود به ابزارهای مالی اسلامی نیست، بلکه همه امور بازار سرمایه در این کمیته بررسی میشود. حتی در مورد سهام و نحوه انجام معاملات هم اگر سؤالی وجود داشته باشد در کمیته فقهی مطرح میکنیم و این کمیته اعلامنظر میکند. سازمان بورس در فرایند قبل از معاملات، حین معاملات و پس از معاملات از کمیته فقهی نظرخواهی میکند.
انتشار اوراق مالی اسلامی در ایران
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار درباره انتشار اوراق مالی اسلامی در ایران گفت: در سال ۲۰۱۸ نزدیک به ۱۸ میلیارد دلار ابزارهای مالی اسلامی در ایران منتشر شد. عمدهترین اوراقی که در ایران به عنوان ابزار مالی اسلامی مورد معامله قرار میگیرد، ابزار مالی اسلامی است. وی افزود: در سالهای گذشته ابزار اختیار خرید و اختیار فروش را کمیته فقهی سازمان بورس تأیید کرد که استقبال خوبی هم از این اوراق شد. حجم معاملات این ابزار قابلتوجه است. سال گذشته ابزار آتی سبد سهام را هم راهاندازی کردیم. محمدی یادآور شد: ابزار فروش استقراضی در دنیا معروف است که برای انتشار آن در ایران باید این ابزار با اصول اسلام مطابقت پیدا میکرد که ما این کار را کردیم. در این نوع مالک سهام هم در فروش و هم در خرید به شخص مقابل وکالت میدهد. امسال این ابزار را برای بهکار گرفتن در ایران عملیاتی و راهاندازی خواهیم کرد. اگر این ابزار راهاندازی شود ابزارهای مالی کلاسیک به جز ابزارهای معاوضه تکمیل میشود.
تمرکز بر روی بلاکچین
رئیس سازمان بورس و اوراق بهادار افزود: بررسیهای اولیه نشان میدهد که روی بلاکچین میتوانیم کار کنیم و برگزاری مجامع به صورت الکترونیکی با کمک بلاکچین امکانپذیر است اما هنوز در این مورد به جمعبندی و تأیید نهایی نرسیدیم. وی درباره طراحی ابزارهای مالی اسلامی مشترک با کشورهای اسلامی گفت: اگر جایی لازم است که با دیگر کشورها در طراحی ابزارهای مالی مشترک وارد شویم و روی ابزارهای مالی اسلامی مشترک کار کنیم، این آمادگی را داریم.
بازار سرمایه کاملاً شرعی است
در ادامه این اجلاس، رئیس کمیته فقهی سازمان بورس ضمن اعلام اینکه راهاندازی وارانت در بازار سرمایه از لحاظ شرعی بلامانع است، گفت: در بازار سرمایه جمهوری اسلامی ایران راهاندازی ابزار جدید مشروط به بررسی شرعی در کمیته فقهی است و همه مسائل شرعی در بازار سرمایه ایران رعایت میشود. غلامرضا مصباحیمقدم اظهار کرد: امروزه شاهد پیشرفتهای زیادی در زمینه بازار سرمایه اسلامی در ایران و سایر کشورها هستیم. بررسی این پیشرفتها نشان میدهد که رعایت حقوق ذینفعان در سطح بینالملل از جایگاه بالایی برخوردار است و این جای شکر دارد.
جدیت ایران برای توسعه مالی اسلامی
وی با اشاره به برگزاری اجلاس بینالمللی بازار سرمایه اسلامی، گفت: برگزاری این نشست نشاندهنده جدیت سازمان بورس و اوراق بهادار در توسعه مالی اسلامی است. مصباحیمقدم بیان کرد: در بازار سرمایه جمهوری اسلامی ایران راهاندازی ابزار جدید مشروط به بررسی شرعی آن در کمیته فقهی است و این موضوع برای فعالان بازار این اعتقاد را به وجود آورده که همه مسائل شرعی در بازار سرمایه رعایت میشود. توجه به این مسأله باعث جایگاه والای بازار سرمایه ایران از نظر مسائل شرعی شده است. وی یادآور شد: کمیته فقهی در سال ۲۰۰۷ تأسیس شد و مصوبات کمیته تخصصی فقهی در بازار سرمایه ایران لازمالاجراست. جلسات این کمیته در هر ماه دو بار برگزار میشود و در نتیجه مباحث آن، مصوبه کمیته تهیه و ابلاغ میشود. با توجه به محور اصلی این دوره، که توسعه ابزارهای مالی اسلامی است، به برخی از اقدامات اشاره میکنم. رئیس کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار اظهار کرد: انتشار اوراق اجاره مبتنی بر سهام یکی از نوآوریهای ما در کمیته فقهی بود. کمیته فقهی درباره اینکه آیا سهام شرکتها را میتوان اجاره داد، بحث فراوانی داشت و در نهایت چنین حکم کرد که اصل موضوع اجاره دادن سهام اشکالی ندارد، اما سهام شرکتها با هم متفاوت است و برخی از این سهامها را میتوان و برخی را نمیتوان اجاره داد؛ لذا کمیته فقهی انتشار اوراق اجاره مبتنی بر سهام را مورد به مورد بررسی میکند، اما باید سهام قابل اجاره شرکت بر دارایی آن غلبه کند.
انتشار اوراق وکالت در ایران
مصباحیمقدم گفت: اقدام دیگر ما انتشار اوراق وکالت بود. البته در ایران به دلیل انتشار اوراق مشارکت، شرکتها تمایل زیادی به این اوراق نداشتند، اما در نهایت این اوراق در کمیته فقهی تصویب شد. رئیس کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار اظهار کرد: موضوع دیگری که در سال گذشته در راستای نوآوری مالی در کمیته فقهی بررسی شد، صندوق پروژه بود. این صندوق متشکل از ارکانی است که بعد از تجمیع منابع مالی، پروژهای مشخص را به سرانجام میرساند. وی افزود: اقدام دیگر ما تصویب اوراق بیمه اتکایی بود که باعث افزایش ارتباط بیمه و بورس میشود. بر این اساس برخی از مخاطرات بازار بیمه به بازار سرمایه منتقل میشود. البته هنوز به مرحله انتشار این اوراق نرسیدهایم. مصباحیمقدم با بیان اینکه تصویب قرارداد وارانت اقدام دیگر ما بود، تصریح کرد: این قرارداد شباهتها و تفاوتهایی با قرارداد اختیار معامله دارد. راهاندازی وارانت در بازار سرمایه ایران نیز از لحاظ شرعی بلامانع است؛ هرچند هنوز در بازار سرمایه ایران اجرا نشده است.
∎
نظر شما