به گزارش گروه تحلیل، تفسیر و پژوهش های خبری ایرنا،  دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا طی یک سفر رسمی چهار روزه (۴ خردادماه) وارد توکیو، پایتخت ژاپن شد و قرار است این سفر تا (۷خرداد ماه) ادامه یابد ترامپ پیش از این سفر در حساب توئیتر خود نوشت که قصد دارد با «شینزو آبه»، نخست وزیر ژاپن مسائل تجاری و نظامی را مورد بررسی قرار دهد.

با توجه به سفر اخیر «محمدجواد ظریف» به توکیو و نیز سفر احتمالی شینزو آبه به تهران در آینده، این احتمال وجود دارد که علاوه بر موضوعات تجاری، ایران نیز یکی از مسائل مطروحه در دیدار رهبران ژاپن و آمریکا باشد. آبه در ملاقات با محمدجواد ظریف  نگرانی خود از تنش پیش آمده میان آمریکا و تهران را ابراز و پیشنهاد همکاری با تهران در این زمینه را مطرح کرده بود.

دونالد ترامپ رئیس‌جمهوری آمریکا و شینزو آبه نخست وزیر ژاپن عمدتا با یکدیگر روابطی دوستانه و نزدیک داشته‌اند و گمانه‌زنی شده که نخست وزیر ژاپن در دیدارش با ترامپ به دنبال استفاده از این روابط نزدیک به منظور جلوگیری از بروز هرگونه جنگ تجاری آمریکا و ژاپن مشابه با جنگ تجاری واشنگتن و پکن است.

با توجه به اهمیت سفر رئیس جمهور آمریکا به ژاپن، پژوهشگر ایرنا با «امیرعلی ابوالفتح» کارشناس مسائل آمریکا به گفت و گو پرداخت.

**تبعیت ژاپن از آمریکا در تحولات خاورمیانه

 ابوالفتح در ابتدای این گفت و گو اظهار داشت: این سفر در راستای تحولات غرب آسیا صورت نگرفته است. این دومین بار است که ترامپ به ژاپن سفر می کند و این کشور رابطه بسیار نزدیکی با ایالات متحده دارد و از روابط خوبی سیاسی و اقتصادی برخوردار هستند و یکی ازبازیگران فعال در شرق آسیا بخصوص در حوزه شبه جزیره کره است.

وی  افزود: سفری که ترامپ به ژاپن داشته است بیشتر حول موضوعات اقتصادی و سیاسی است و اگر بخواهیم  آن را در ارتباط با تحولات غرب آسیا نشان دهیم  ژاپن در سال های اخیر تلاش کرده است تا حدودی خودش را مستقل از آمریکا نشان دهد و در تحولات منطقه ای و در مورد ایران روابط اقتصادی خود را حفظ کند ولی فشار های  از طرف آمریکا، بر ژاپن وارد می شود.

این کارشناس مسائل امریکا همچنین بیان داشت: ژاپن به دلیل وابستگی های که نسبت به ایالات متحده دارد خیلی نمی تواند خارج از اراده واشنگتن حرکت کند و هر وقت تحریم علیه ایران شکل می گیرد ژاپن مجبور است که تبعیت کند و هر وقت سخت گیری در مورد ایران کم می شود و تعاملی برقرار می شود همانند موضوع هسته ای، ژاپن نیز تبعیت می کند.

وی در ادامه افزود: ژاپن بازیگرخیلی فعالی در تحولات غرب آسیا نیست هرچند روابط تجاری و سرمایه گذاری گسترده ای دارد ولی اینها تعریفی است که ایالات متحده برای متحدان فرا منطقه ای خود در غرب آسیا تعریف می کند و ژاپن نمی تواند خارج از میل و اراده ایالات متحده در منطقه غرب آسیا عمل کند.

**ایالات متحده همکاری با ژاپن جهت مهار قدرت چین

ابوالفتح در این زمینه بیان داشت: ایالات متحده اگر قصد مهار چین را داشته باشند از هر ابزاری استفاده می کند و یکی از این ابزارها ژاپن هست. چین و ژاپن از خصومت دیرینه ای برخوردار هستند و این اختلافات قدمت چند صد ساله دارد و قبل از جنگ جهانی دوم قسمتی از چین به اشغال ژاپن درآمد و این اختلافات می تواند فرصتی برای ایالات متحده باشد تا از ژاپن برای مهار قدرت نوظهور همانند چین استفاده کند.

 وی افزود: ترسی در چین وجود دارد که ژاپن بخواهد نظامی شود.  اصلی که در قانون اساسی  ژاپن وجود دارد و اگر بخواهد از قانون منع ارتش عدول کند نگرانی را در چین به دنبال خواهد داشت. متقابلا قدرت یافتن چین در عرصه نظامی و سیاسی باعث نگرانی ژاپن می شود و وقتی آمریکایی ها می خواهند بر پکن فشار وارد کنند از متحدین خودشان همانند ژاپن  استفاده می کنند.

ابوالفتح در ادامه یادآور شد:  البته بازیگران منطقه ای در شرق آسیا به گونه ای نبوده است که خواست  آمریکا جهت مهار قدرت چین، بوسیله ژاپن تامین شود در خصوص استفاده از ژاپن برای مهار قدرت چین تاکنون رضایت آمریکایی ها را در بر نداشته است.

** نقش میانجی گری ژاپن درکاهش تنش بین تهران- واشنگتن

ابوالفتح در این مورد گفت: تمام کشورهایی که از تحولات غرب آسیا تاثیر می پذیرند در تلاش هستند تا با رایزنی و گفت و گو نقش میانجی را بر عهده بگیرند البته آمریکایی ها اعلام کردند که نیازی به میانجی گری نیست و راه مذاکره با تهران باز است و سفارت سوئیس در تهران اطلاعاتی که لازم باشد به آمریکایی ها می دهد.

 وی در ادامه بیان داشت: اگر قرار باشد کشوری به عنوان میانجی  گری بین تهران – واشنگتن فعالیت کند بهتر است از بازیگران منطقه ای باشد ژاپن خیلی تمایل ندارد وارد این ماجرا شود و جمهوری اسلامی هم ژاپن را به عنوان یک بازیگر فعال در عرصه  اقتصادی  نگاه می کند.

این کارشناس مسائل آمریکا همچنین یادآور شد: در بحث میانجی گری بین دو کشور روابط  بین طرفین درگیر باید نزدیک و عمیق باشد. نقش «سلطان قابوس» که روابط دوستانه با  ایالات متحده و ایران دارد تاثیر گذاری بیشتری دارد.

ابوالفتح گفت:  هیچ یک از نخست وزیران ژاپن بعد از انقلاب به ایران سفر نکردند و روابط ایران و ژاپن فقط بر پایه مبادلات تجاری می باشد و این کشور خیلی نمی تواند نقش میانجی گری را در روابط پرتنش و پیچیده ایران و آمریکا ایفا کند.

** واکنش ژاپن نسبت به تحریم های نفتی آمریکا  علیه کشورمان

این کارشناس مسائل آمریکا در این زمینه اظهار داشت :ژاپن در مورد مسائل خاورمیانه دنباله روی از سیاست های واشنگتن دارد. با توجه به تحریم های نفتی، صادرات نفت ایران کاهش یافته و  اما چین  همچنان خرید نفت از ایران را ادامه می دهد.

وی در ادامه بیان داشت: البته خرید نفت تنها  در اراده دولت ها نیست و شرکت ها در این مبادلات نقش پر رنگی دارند و این شرکت ها روش هایی را پیدا می کنند که در بازار پر تقاضای انرژی با اندکی تخفیف  و دریافت  پول در دراز مدت  خرید و فروش نفت انجام شود.

وی در پایان این گفت و گو اظهار داشت: در دنیا هیچ کالایی را نمی توان خرید و فروشش را محدود کرد  و کالایی همانند انرژی که که مبادلات اقتصادی برپایه آن در حرکت است نمی توان محدودیت زیادی در مبادلات نفت بوجود آمد و کشور ژاپن نیز مجبور است خرید نفت  خود از ایران را به صورت خاکستری انجام دهد.

پژوهشم** ر-ت **1552